Δεν είναι λίγες οι φορές που οι λογιστές καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε τα τεκμήρια. Το πρόβλημα εντείνεται όταν έχουμε να αντιμετωπίσουμε τεκμήρια επαγγελματιών ή άλλων εισοδηματιών οι οποίοι δηλώνουν ζημίες ή πολύ χαμηλό εισόδημα και φορολογούνται από το πρώτο ευρώ χωρίς καθόλου αφορολόγητο.
Ενας άγαμος επαγγελματίας χωρίς καθόλου αφορολόγητο, που δηλώνει ζημίες στην επιχείρησή του και έχει ένα σπίτι 80 τ.μ. και ένα αυτοκίνητο 1400 cc καλείται να φορολογηθεί για το τεκμαρτό εισόδημα των 3.000€ για τον ίδιο + 3.200€ για το σπίτι + 5.200€ για το αυτοκίνητο = 11.400€. Συνεπώς θα πρέπει να πληρώσει φόρο 11.400 x 22% = 2.508 + προκαταβολή 2.508 = 5.016 + 650 τέλος επιτηδεύματος = 5.666 φόρο εισοδήματος για το 2017.
Πρόβλημα όμως δε δημιουργείται πλέον μόνο στους φορολογούμενους με πολύ χαμηλό εισόδημα αλλά και σε αυτούς που είχαν εισοδήματα της τάξεως των 20.000€ περίπου. Μεγάλα διαμερίσματα ή αυτοκίνητα πολύ μεγάλου κυβισμού που αγοράστηκαν σε περιόδους ευμάρειας γίνονται «βαρίδι» λόγω της μείωσης των εισοδημάτων.
Το πρόβλημα πλέον εμφανίζεται και στους μισθωτούς και συνταξιούχους οι οποίοι κάποτε εισέπρατταν μισθούς και συντάξεις των 1.500€ μηνιαίως και τώρα που η συρρίκνωση του εισοδήματός τους είναι ακόμη και πάνω από 50% τους «σπρώχνει» στα τεκμήρια.
Το ισχυρότερο όπλο καταπολέμησης των τεκμηρίων είναι η ανάλωση κεφαλαίων προηγούμενων ετών, όμως λόγω της συνεχιζόμενης κρίσης έχει αρχίσει να εξαντλείται για χιλιάδες φορολογούμενους.
Ο κουμπαράς αδειάζει χρόνο με το χρόνο, καθώς πολλοί φορολογούμενοι κατέφυγαν στην επίκληση της συγκεκριμένης λύσης προκειμένου να γλυτώσουν το φόρο τη συγκεκριμένη χρονιά και να μεταθέσουν το πρόβλημα για αργότερα.
Υπό το βάρος λοιπόν της μείωσης των εισοδημάτων τους αλλά και της άντλησης της ανάλωσης που μπορούν να επικαλεστούν για να δικαιολογήσουν τα τεκμήρια, εξετάζουν σοβαρά το ενδεχόμενο να ξεφορτωθούν όσο κι όσο περιουσιακά στοιχεία που αυξάνουν κατακόρυφα το ύψος των τεκμηρίων. Στην πρώτη γραμμή είναι τα αυτοκίνητα μεγάλου κυβισμού, τα οποία πωλούνται σε υπερβολικά χαμηλές τιμές αλλά ελάχιστοι τα αγοράζουν πλέον. Ετσι λοιπόν αναγκάζονται να καταθέσουν πινακίδες και να τα ακινητοποιήσουν. Μηδενίζουν τα υπόλοιπα στους τραπεζικούς τους λογαριασμούς γιατί ακόμα και ένα μικρό ποσό τόκων μπορεί να αποδειχθεί μοιραίο στην ενεργοποίηση των τεκμηρίων. Πραγματοποιούν μεταβιβάσεις (δωρεές - γονικές παροχές) περιουσιακών στοιχείων σε συγγενείς, ή ακόμη και πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων σε εξευτελιστικές τιμές.
Ετσι όπως λειτουργούν σήμερα τα τεκμήρια διαβίωσης, θεωρείται δεδομένο ότι ένας μισθωτός με πραγματικό εισόδημα 7.000€ πρέπει να φορολογείται για εισόδημα ύψους 11.400€ επειδή τυχαίνει να έχει ένα σπίτι 80τ.μ. και ένα αυτοκίνητο 1400cc. Αυτός ο μισθωτός όταν απέκτησε το σπίτι και το αυτοκίνητο ο μισθός του ήταν στο εισόδημα των 11.400€ ετησίως. Τώρα όμως ο μισθός του έπεσε κατακόρυφα και δε φταίει αυτός γι' αυτό, οπότε είναι άδικο να φορολογείται για ανύπαρκτα εισοδήματα.
Η κατάργηση των τεκμηρίων διαβίωσης και η καθιέρωση ενός καθολικού πόθεν έσχες είναι πλέον επιβεβλημένη από τις καταστάσεις, γιατί πρέπει ο φόρος εισοδήματος να υπολογίζεται στο πραγματικό εισόδημα του κάθε φορολογούμενου και όχι σε ανύπαρκτα τεκμαρτά εισοδήματα, τα οποία εκτός από την επιβολή φόρου, λειτουργούν και ως απαγορευτικά για την είσπραξη κοινωνικών επιδομάτων.
Παύλος Κρανιώτης
Λογιστής - Φοροτεχνικός
