Ο εντολοδόχος πρωθυπουργός Τζουσέπε Κόντε παρέδωσε την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης απέναντι στην άρνηση του προέδρου της Ιταλικής Δημοκρατίας Σέρτζιο Ματαρέλα να εγκρίνει τον διορισμό του υπουργού των Οικονομικών ο οποίος επελέγη από τον συνασπισμό ακροδεξιών-λαϊκιστών, ανοίγοντας τον δρόμο για νέες εκλογές και μία πρωτόγνωρη πολιτική κρίση για την Ιταλία, την τρίτη οικονομία της ευρωζώνης.
Ο πρόεδρο Ματαρέλα κάλεσε αύριο στο προεδρικό μέγαρο τον οικονομολόγο Κάρλο Κοταρέλι, πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου πιθανότατα για να του αναθέσει τον σχηματισμό «κυβέρνησης του προέδρου» που θα αναλάβει την οργάνωση των νέων εκλογών.
Υποστηριζόμενος από την ακροδεξιά Λέγκα και το λαϊκιστικό Κίνημα των 5 Αστέρων, ο Τζιουσέπε Κόντε παρουσίασε χθές βράδυ την λίστα των μελών της κυβέρνησής του, αλλά προσέκρουσε στην άρνηση του προέδρου Ματαρέλα να διορίσει έναν ευρωσκεπτικιστή οικονομολόγο επικεφαλής του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών.
Ο Πάολο Σαβόνα , 81 ετών, υποστηρίχθηκε με μεγάλη επιμονή από τον αρχηγό της Λέγκα Ματέο Σαλβίνι, ο οποίος προτίμησε να ρισκάρει την πρόκληση θεσμικής κρίσης με τον πρόεδρο της χώρας παρά να υποχωρήσει.
«Είτε μπορούμε να εργασθούμε καλά για να ξαναδώσουμε ένα μέλλον στην χώρα αυτή και στα παιδιά μας ή τότε στην δημοκρατία, εάν είμαστε ακόμη σε δημοκρατία, δεν υπάρχει παρά ένα πράγμα για να γίνει: να δώσουμε τον λόγο στους Ιταλούς», δήλωσε ο Σαλβίνι πριν ακόμη ο Κόντε καταθέσει την εντολή.
Ο αρχηγός των Πέντε Αστέρων Λουίτζι Ντι Μάιο αναφέρθηκε στην αποτυχία της προσπάθειας σχηματισμού κυβέρνησης, με αναφορά στην στάση του ιταλού προέδρου της Δημοκρατίας.
«Πρέπει να μας πουν, λοιπόν, ότι ο εκλογές είναι άχρηστες και ότι τις κυβερνήσεις τις αποφασίζουν οι οίκοι αξιολόγησης και τα χρηματοπιστωτικά λόμπι», δήλωσε σε μήνυμά του στο διαδίκτυο ο Ντι Μάιο.
«Πρόκειται για ένα επίπεδο της θεσμικής σύγκρουσης που δεν είχαμε ζήσει ποτέ. Και το θέμα είναι ότι αν ξαναψηφίσουμε, πάρουμε το 80% και ξαναπροτείνουμε τον Σαβόνα, θα μας πουν και πάλι όχι», πρόσθεσε ο αρχηγός των Πέντε Αστέρων.
«Η Ιταλία έχει ένα μεγάλο πρόβλημα, η Δημοκρατία μας δεν είναι ελεύθερη», τόνισε τέλος ο Ντι Μάιο.
«Πάντα οι ίδιοι»
Ο πρόεδρος Ματαρέλα, πρώην δικαστής του Συνταγματικού Δικαστηρίου και αυστηρός τοποτηρητής του Συντάγματος, αρνήθηκε να υποκύψει σε αυτό που ήδη από την Πέμπτη θεωρούσε «επιβολή» των πολιτικών κομμάτων, αντίθετη κατά την γνώμη του με τα συμφέροντα της Ιταλίας.
«Ο ορισμός του υπουργού Οικονομίας συνιστά πάντοτε ένα άμεσο μήνυμα εμπιστοσύνης ή συναγερμού προς τους οικονομικούς και χρηματοπιστωτικούς παράγοντες», εξήγησε ο πρόεδρος Ματαρέλα στους δημοσιογράφους.
«Ζήτησα για το υπουργείο αυτό έναν πολιτικό εκπρόσωπο της πλειοψηφίας που να συνάδει με την προγραμματική συμφωνία ... που να μην εκλαμβάνεται ως υποστήριξη προς μία γραμμή που θα μπορούσε να προκαλέσει την αναπόφευκτη έξοδο της Ιταλίας από το ευρώ», πρόσθεσε.
Η αυστηρή στάση του προέδρου προκάλεσε τη οργή του επικεφαλής του Κινήματος των 5 Αστέρων Λουίτζι Ντι Μάιο, που χαρακτήρισε «ακατανόητη» την άρνηση του προέδρου και αργά το βράδυ δήλωσε ότι θα ζητήσει να κινηθεί η διαδικασία καθαίρεσης του Σέρτζιο Ματαρέλα.
Ο Ντι Μάιο μίλησε για το άρθρο 90 του ιταλικού Συντάγματος, που αναφέρεται την εσχάτη προδοσία και την επίθεση κατά ίδιου του Συντάγματος.
Την ίδια πρόθεση είχε ανακοινώσει, νωρίτερα, και η επικεφαλής του ακροδεξιού κόμματος Αδέλφια της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι, ενώ ο γραμματέας της Λέγκα Ματτέο Σαλβίνι δεν αναφέρθηκε στο κρίσιμο αυτό θέμα.
Ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι της Φόρτσα Ιτάλια και το κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα, αντιθέτως, υπερασπίσθηκαν τις θέσεις και τους χειρισμούς του Ιταλού προέδρου Σέρτζιο Ματταρέλλα.
Σύμφωνα με το ιταλικό Σύνταγμα, για να κατηγορηθεί ο πρόεδρος της Δημοκρατίας για εσχάτη προδοσία χρειάζεται η απόλυτη πλειοψηφία βουλευτών και γερουσιαστών. Κάτι που θεωρείται πολύ δύσκολο να μπορέσει να επιτευχθεί .
Η προεκλογική εκστρατεία στην Ιταλία δεν τελείωσε στην πραγματικότητα ποτέ και προδιαγράφεται πολύ σκληρή. «Il palazzo contre la piazza» (τα παλάτια της εξουσίας κατά του δρόμου): αυτό θα είναι, σύμφωνα με τους πολιτικούς αναλυτές το leitmotiv μίας καμπάνιας που μπορεί να διαρκέσει πολλούς μήνες.
Ηδη ο Σαλβίνι έδωσε τον τόνο σε χθεσινή συγκέντρωση: «Εάν ένας υπουργός ενοχλεί τις ισχυρές εξουσίες που μάς κατέσφαξαν, αυτό σημαίνει ότι είναι ένας καλός υπουργός».
«Μείνετε στο πλευρό μας, έχουν εναντίον μας ανθρώπους στους επάνω ορόφους, αλλά και πολλούς άλλους που μας υποστηρίζουν», είπε ο Ντι Μάιο απευθυνόμενος στους υποστηρικτές του.
Μία ατμόσφαιρα που καθόλου δεν καθησυχάζει τις αγορές, εξαιρετικά νευρικές ήδη από την περασμένη εβδομάδα. Την Παρασκευή, το χρηματιστήριο του Μιλάνου έκλεισε με νέα πτώση 1,54%. Το spread έφθασε κατά την διάρκεια της ημέρας τις 217 μονάδες βάσης, στο υψηλότερο επίπεδο από τον Δεκέμβριο του 2013, για να κλείσει στις 206 μονάδες.
«Άσκησα τον ρόλο που ορίζει το Σύνταγμα», λέει ο πρόεδρος Ματταρέλλα
Ο Ιταλός πρόεδρος Σέρτζιο Ματταρέλλα απευθύνθηκε με τηλεοπτικό διάγγελμα στους Ιταλούς και εξήγησε για ποιο λόγο δεν συναίνεσε στον διορισμό του Πάολο Σαβόνα ως επικεφαλής του υπουργείου Οικονομικών, και για ποιο λόγο ναυάγησε η προσπάθεια σχηματισμού κυβέρνησης.
Πιο αναλυτικά, ο Ιταλός πρόεδρος, μεταξύ των άλλων, υπογράμμισε:
«Είχε προκύψει πλειοψηφία της Λέγκα και των Πέντε Αστέρων.
Ευνόησα την προσπάθειά τους, περιμένοντας να ολοκληρώσουν το πρόγραμμά τους και να το εγκρίνουν τα μέλη των δυο κομμάτων, παρά το ότι ήξερα ότι θα υπήρχαν επικρίσεις.
Δέχθηκα πρόταση να ηγηθεί της κυβέρνησης ένας πρωθυπουργός ο οποίος δεν είχε εκλεγεί στο κοινοβούλιο.
Κανείς δεν μπορεί να πει ότι παρεμπόδισα την δημιουργία της κυβέρνησης. Συνόδευσα με μεγάλο πνεύμα συνεργασίας αυτή την προσπάθεια.
Είχα τονίσει στον εντολοδόχο πρωθυπουργό ότι θα έδειχνα ιδιαίτερη προσοχή για τις σχετικές επιλογές των επικεφαλής κάποιων υπουργείων.
Σήμερα το απόγευμα ο καθηγητής Κόντε μου παρουσίασε προτάσεις του για υπουργούς, που εγώ έπρεπε να επικυρώσω με την υπογραφή διαταγμάτων.
Έχω έναν ρόλο εγγυητή, ο οποίος δεν δέχεται επιβολές.
Δέχθηκα όλες τις προτάσεις εκτός από εκείνη για τον υπουργό Οικονομικών. Πρόκειται για ένα άμεσο μήνυμα που συνδέεται με την εμπιστοσύνη ή τον συναγερμό των χρηματοοικονομικών πρωταγωνιστών. Ζήτησα να το αναλάβει κύριος πολιτικός της κυβερνητικής πλειοψηφίας, ο οποίος να μην στηρίζει την γραμμή που θα μπορούσε να προκαλέσει την έξοδο της Ιταλίας από το Ευρώ. Κάτι που διαφέρει από μια ισχυρή στάση υπέρ της αλλαγής προς το καλύτερο της κατάστασης στην ΕΕ.
Δεν υπήρξε, όμως, θετική διάθεση, και ο Κόντε επέστρεψε την εντολή.
Η αβεβαιότητα της στάσης μας για το ευρώ προκάλεσε συναγερμό σε ξένους και ιταλούς επενδυτές. Η άνοδος του σπρεντ αυξάνει το δημόσιο χρέος και μειώνει την δυνατότητα δαπανών του δημοσίου.
Οι απώλειες στο χρηματιστήριο καίνε αποταμιεύσεις με ουσιαστικό κίνδυνο για τα νοικοκυριά μας.
Πρέπει να έχουμε υπόψη μας και την πιθανότητα αύξησης των τόκων των δανείων για ακίνητα και επιχειρήσεις.
Έχω την υποχρέωση, βάσει του Συντάγματος, να προστατέψω τις αποταμιεύσεις των Ιταλών. Με αυτό τον τρόπο επιβεβαιώνεται η ιταλική κυριαρχία, ενώ στέλνουμε πίσω απαράδεκτες κρίσεις για τη χώρα μας που διαβάσαμε στον Τύπο άλλης ευρωπαϊκής χώρας.
Έκανα ό,τι μπορούσα για να σχηματισθεί πολιτική κυβέρνηση, αλλά υπερασπίζομαι το Σύνταγμα. Η συμμετοχή στο ευρώ είναι βασική για την χώρα μας και την προοπτική των νέων μας. Αν κάποιος θέλει να το συζητήσει, χρειάζεται σαφής εμβάθυνση
Σε σχέση, τέλος, με το αίτημα για πρόωρες εκλογές από πολιτικά κόμματα, θα το αποφασίσω ανάλογα με το τι θα συμβεί στο κοινοβούλιο. Τις επόμενες ώρες θα αναλάβω μια πρωτοβουλία».
ΑΠΕ-ΜΠΕ-AFP
