Πρόκειται για μια μεγάλη χρονική περίοδο και μια πορεία η οποία είναι ανάγκη κάποια στιγμή να ερευνηθεί κριτικά, έτσι ώστε να προκύψουν χρήσιμα συμπεράσματα για το μέλλον και ενδεχόμενες αλλαγές που μπορεί να κριθούν αναγκαίες. Ζήσαμε 10 εκλογικές αναμετρήσεις με διαφορετικά χαρακτηριστικά, σε μια πορεία κατάργησης των ασφυκτικών ελέγχων, επέκτασης των αρμοδιοτήτων, δημιουργίας επιχειρήσεων και εταιρειών, πολιτιστικής άνθησης, διοικητικής μεγέθυνσης. Και σήμερα βρισκόμαστε σε μια φάση κατά την οποία έχει αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση με τον διαρκή περιορισμό δραστηριοτήτων και την ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών μέσα από ένα πλήθος παρεμβάσεων που τροποποιούν ριζικά την εικόνα στην αυτοδιοίκηση που αποτελεί βασικό πεδίο εφαρμογής των πλέον ακραίων μνημονιακών επιλογών. Εδώ βρίσκουν ευρεία εφαρμογή η δραματική μείωση των πόρων, η ενοικιαζόμενη εργασία, η εμπλοκή πάσης φύσεως οργανώσεων και επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα, ο περιορισμός των κοινωνικών δραστηριοτήτων, οι ιδιωτικοποιήσεις κρίσιμων υπηρεσιών και η διάλυση άλλων προκειμένου να καλυφθούν οι αριθμοί των "αποκεφαλισμών" που αιτεί η τρόικα και σπεύδουν να υλοποιήσουν οι αρμόδιοι υπουργοί.
Οταν άνοιξε το ζήτημα του "Καλλικράτη" με τυμπανοκρουσίες δόθηκε η εντύπωση της... κοσμογονίας στην αυτοδιοίκηση. Και έγινε ακριβώς το αντίθετο: Αντί να αναβαθμιστεί ο ρόλος της αυτοδιοίκησης, μέσα από το νέο θεσμικό πλαίσιο έγινε ευχερέστερος ο έλεγχος και η προώθηση των μέτρων που υπονομεύουν τη θέση της αυτοδιοίκησης στην κοινωνία. Οι δημοτικοί άρχοντες πιστοί στους κομματικούς και άλλους μηχανισμούς εξουσίας που τους εξέλεξαν, εξάντλησαν τις αντιδράσεις τους σε ψηφίσματα και δηλώσεις, άφησαν τον θεσμό ανυπεράσπιστο στην επέλαση του οδοστρωτήρα. Εστίασαν την προσοχή τους στο μερτικό από τις χρηματοδοτήσεις του ΕΣΠΑ και άφησαν να εξελίσσεται η κατεδάφιση όλων σχεδόν των υπηρεσιών της περιοχής ευθύνης τους. Με κάτι ντουφεκιές στον αέρα προσπάθησαν να ισορροπήσουν πατώντας σε δύο βάρκες και το αποτέλεσμα έχει αρχίσει πλέον να γίνεται ορατό σε πολλές περιπτώσεις.
Σε αυτή την αντιστροφή της κατάστασης στην αυτοδιοίκηση μέσα σε συνθήκες ανθρωπιστικής κρίσης και κατάργησης στοιχειωδών δικαιωμάτων, το μεγάλο ζήτημα είναι "ο άλλος δρόμος". Η έκφραση αυτή επιδιώκει να υποδηλώσει ότι η αντίθεση με την πολιτική που ακολουθείται σήμερα δεν σημαίνει επιστροφή σε ένα παρελθόν που θα έπρεπε ήδη να έχει αλλάξει, αλλά χρειάζεται μια νέα πορεία της αυτοδιοίκησης που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες των πολιτών και στην προσπάθεια παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας, θα ενισχύει την αλληλεγγύη και την κοινωνική συνοχή, θα κατοχυρώνει τη δημοκρατία, τη διαφάνεια και την αξιοκρατία στη διοίκηση.
Ολα αυτά συνιστούν την πρόκληση ενός πειράματος για το "καινούργιο" στην αυτοδιοίκηση. Αποτελούν ένα περίγραμμα "έκθεσης ιδεών" που θα πρέπει να γίνουν πράξη μέσα από τις πρωτοβουλίες πολιτών που ενδιαφέρονται για τη ζωή και την κοινωνία της πόλης, μέσα από τις ιδέες των ανθρώπων που διεκδικούν την ψήφο των συμπολιτών τους, αλλά και με βάση την ιδιαιτερότητα κάθε τόπου. Είναι αλήθεια ότι ο προβληματισμός για τον "άλλο δρόμο" παρουσιάζει καθυστέρηση ακόμη και σε θεωρητικό επίπεδο. Είναι όμως μονόδρομος για να "ανθίσει" η αυτοδιοίκηση που έχει περιέλθει πλέον σε κατάσταση ασφυξίας από κάθε άποψη.
Ηλίας Μπιτσάνης
