Το ρήμα που θα ταίριαζε στην πολιτική ορθότητα του λόγου είναι "πείσουν" αλλά κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. Το εμφανές δεν πείθει με τίποτε: Φυλλάδια πολυτελή ενίοτε, προβολή του αυτονόητου ως έργο, ο χαβαλές ως στάση ζωής και ψυχαγωγίας, φουσκωμένες υποσχέσεις, τίποτε το απρόβλεπτο και ξεχωριστό από προηγούμενες αναμετρήσεις. Και ως εκ τούτου πάμε στο "ψηστήρι" εν ονόματι του οποίου οι υποψήφιοι επιστρατεύουν συγγενείς και φίλους με τη γνωστή μέθοδο "πόρτα-πόρτα" προς άγραν ψήφων και σταυρών. Κάποια φαινόμενα ασφαλώς έχουν μια ορισμένη γραφικότητα, η οποία όμως υπολείπεται επινοήσεων του παρελθόντος και εμφανίζεται βιομηχανοποιημένη. Απλώς γιατί στην εποχή της επικοινωνίας και των δήμων τερατώδους έκτασης, οι υποψήφιοι για να γίνουν γνωστοί (ή να υπενθυμίσουν την παρουσία τους) δεν έχουν άλλη επιλογή από την αξιοποίηση της τεχνολογίας και την επιστράτευση των ανθρώπων τους.
Θεμιτά φυσικά στο πολιτικό παιχνίδι και μάλιστα σε μια κοινωνία εθισμένη στην εικόνα, τον εντυπωσιασμό και το εύπεπτον του πράγματος. Από εκεί και ύστερα όμως υπάρχει η ουσία των πραγμάτων και των καταστάσεων που καλούνται να διαχειριστούν εκείνοι που ζητούν την ψήφο των πολιτών στις αυτοδιοικητικές εκλογές. Και για μια ακόμη φορά θα χρειαστεί να τονίσουμε ότι σε έναν κόσμο που αλλάζει ταχύτατα και σε μια κοινωνία που βιώνει βαθιά ανθρωπιστική κρίση, ο ρόλος που καλούνται να παίξουν οι αυριανοί διαχειριστές των υποθέσεων του τόπου είναι πολύ διαφορετικός από αυτόν που αντιλαμβάνεται η συντριπτική πλειοψηφία. Ασφαλώς δεν πρόκειται για τοπικό φαινόμενο αλλά για μια κατάσταση σύμφυτη με τις δυσκολίες της εποχής, την "εκπαίδευση" του πολιτικού προσωπικού και την απροθυμία δυναμικών τμημάτων της κοινωνίας να εμπλακούν στα αυτοδιοικητικά πράγματα. Η απροθυμία αυτή έχει τη βάση της σε πολλές αιτίες: Συναίσθηση ευθυνών και δυσκολιών, ανησυχία για τα μέσα που μπορούν να μετέλθουν οι μηχανισμοί στην αντιπαράθεση, οικονομικές δυσκολίες που επιβάλλουν συνεχή επαγγελματική ενασχόληση, ψυχολογική κόπωση και στροφή σε πιο δημιουργική ενασχόληση, απογοήτευση από τις πρακτικές των πάσης φύσεως μηχανισμών.
Ως εκ τούτου όταν στο τοπικό πεδίο δεν "εισβάλλουν" νέες αντιλήψεις για την αυτοδιοίκηση και το ρόλο της (ανεξαρτήτως… ηλικίας) αλλά "προικίζεται" το παλιό με καινούργια πρόσωπα που κινούνται στην ίδια λογική, κανένας δεν μπορεί να περιμένει θεαματικές αλλαγές. Θα ήταν λάθος να μηδενίσει κάποιος τα πάντα -και στην κριτική κινδυνεύεις να "γλιστρήσεις" ή να δώσεις τέτοια εντύπωση- θεωρώντας ότι είναι κάτοχος της "μόνης αληθείας". Παντού και πάντα υπάρχουν εξαιρέσεις και άνθρωποι οι οποίοι έχουν συναίσθηση της πραγματικότητας, των δυσκολιών και των αναγκών. Ομως είτε χάνονται, είτε αναγκάζονται να προσαρμοστούν, είτε ενσωματώνονται στο σύστημα διοίκησης.
Δεδομένων τούτων το όραμα, το πρόγραμμα και η ικανότητα διεύθυνσης παραμένουν ζητούμενα για την αυτοδιοίκηση. Και φυσικά τίποτε δεν είναι πολιτικά ουδέτερο και αυτό έχει πολλές πλευρές. Οσο λάθος είναι η αντίληψη πως οι εκλογές στην αυτοδιοίκηση είναι μια κομματική μάχη, άλλο τόσο λάθος είναι εκείνη που θέλει την αυτοδιοίκηση αποκλειστικό πεδίο για (απολίτικους ή μη) τεχνοκράτες. Η αυτοδιοίκηση είναι ένα πεδίο στο οποίο δοκιμάζονται όχι μόνον ικανότητες αλλά και πολιτικές, ειδικά σε συνθήκες κρίσης και ενσωμάτωσης ουσιαστικά της αυτοδιοίκησης στο κράτος και υποταγής στις πολιτικές της κεντρικής κυβέρνησης. Η πραγματικότητα αυτή που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί ανεξαρτήτως της οπτικής με την οποία μπορεί ο καθένας να κρίνει αυτή την εξέλιξη, κάνει ακόμη περισσότερο έντονο τον πολιτικό χαρακτήρα των εκλογών. Πρόκειται για κάτι το οποίο με διάφορους τρόπους προσπαθούν να αποφύγουν όλοι εκείνοι οι οποίοι σε προηγούμενες αναμετρήσεις έκαναν ό,τι είναι δυνατόν για να χρωματίσουν όσο γίνεται περισσότερο έντονα την υποψηφιότητά τους. Γνωρίζουν ότι τα πολιτικά μεγέθη δεν τους δίνουν το περιπόθητο 50% ούτε στο δεύτερο γύρο και προσπαθούν παντί τρόπω να εμφανιστούν ως αυτοδιοικητικοί και ανεξάρτητοι.
Επιστρέφοντας στην αφετηρία και το "ψηστήρι" θα χρειαστεί να υπογραμμιστεί ότι στις δημοτικές εκλογές δεν ψηφίζουμε απλώς "γνωστούς και φίλους" αλλά πλέον τα κριτήρια θα πρέπει να είναι πολύ πιο σύνθετα. Φυσικά στο πλαίσιο των περιορισμών που θέτουν οι ίδιες οι υποψηφιότητες οι οποίες προσδιορίζουν όρια και περιθώρια σε κάθε περίπτωση. Οι "επιθυμίες" πολλές φορές πόρρω απέχουν της πραγματικότητας, την οποία διαμορφώνουν οι πολίτες με τη στάση τους απέναντι σε κρίσιμα ζητήματα. Για την ακρίβεια "πρέπει να διαμορφώνουν" καθώς τα κινήματα πολιτών για τις δημόσιες υποθέσεις είναι ζητούμενο σε μια εποχή κατά την οποία συντελούνται μεγάλες αλλαγές που θα επηρεάσουν σε ανυπολόγιστο βαθμό την κοινωνία.
Ως εκ τούτου όταν φθάσει η ώρα για το "ψηστήρι" θα ήταν χρήσιμο οι πολίτες να ρωτήσουν τους αλιεύοντες ψήφους, τι ακριβώς θα κάνουν με τη δική τους και για τα ζητήματα που απασχολούν τους ίδιους, την καθημερινότητα και το μέλλον της πόλης. Ισως έτσι προσγειώσουν και… προσγειωθούν στην πραγματικότητα.
Ηλίας Μπιτσάνης
