Εκτύπωση αυτής της σελίδας
Κυριακή, 31 Ιανουαρίου 2021 18:00

Μια Costa Navarino για το ελαιόλαδο;

Γράφτηκε από τον
Βαθμολογήστε αυτό το άρθρο
(11 ψήφοι)
Μια Costa Navarino για το ελαιόλαδο;

Πολλοί αναλυτές της αγοράς του μεσσηνιακού έξτρα παρθένου ελαιόλαδου, επιχειρώντας να αιτιολογήσουν τη χαμηλή τιμή του προϊόντος, εστιάζουν στο μικρό μέγεθος των επιχειρήσεων και τον κατακερματισμό του κλήρου, που δεν επιτρέπουν τη δημιουργία οικονομιών κλίμακας.

Σύμφωνα με αυτή την άποψη, η μεγέθυνση των αγροτικών μονάδων είναι κάτι παραπάνω από αναγκαία και γι’ αυτό το κράτος πρέπει να δώσει κίνητρα στους ιδιοκτήτες της αγροτικής γης, είτε για να συνεταιριστούν είτε για να ενοικιάσουν τα αγροκτήματά τους σε εξειδικευμένες επιχειρήσεις. Η "σχολή" αυτή προβάλλει κυρίως το πρότυπο της μαζικής παραγωγής στην Ισπανία, που βασίζεται περισσότερο στη μείωση του κόστους παραγωγής και λιγότερο στο κυνήγι της μέγιστης τιμής μέσω της προβολής των ποιοτικών χαρακτηριστικών.
Τα τελευταία χρόνια όμως, όσο πάνε και πληθαίνουν οι οπαδοί του... ιταλικού δρόμου, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι η γεωμορφολογία και το μικροκλίμα της Μεσσηνίας είναι ιδανικά για την παραγωγή ποιοτικού έξτρα παρθένου ελαιόλαδου που θα πωλείται κυρίως στο διαδίκτυο, από μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Σύμφωνα με την άποψη αυτή, αφενός είναι ανέφικτη κάθε προσπάθεια μαζικής παραγωγής σε ημιορεινές ή ορεινές περιοχές, και αφετέρου είναι αντιοικονομική, μεταξύ άλλων, η αντικατάσταση των υπεραιωνόβιων ελιών του κάμπου με ελιές που θα επιτρέπουν την μηχανική ελαιοσυγκομιδή. Επιπρόσθετα, υποστηρίζουν οι οπαδοί του ιταλικού μοντέλου, τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του μεσσηνιακού έξτρα παρθένου ελαιόλαδου μπορούν να βελτιωθούν σημαντικά και να αγγίξουν τα αντίστοιχα ιταλικά που προσφέρουν υψηλές τιμές στον παραγωγό.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τον ιταλικό δρόμο ακολουθούν πολλοί νέοι Μεσσήνιοι επιχειρηματίες οι οποίοι επενδύουν κόπο και μεράκι στην παραγωγή, στην τυποποίηση και στην εμπορία του έξτρα παρθένου ελαιόλαδου. Κάποιοι από αυτούς μάλιστα μεγάλωσαν στην Αθήνα, σπούδασαν, και εργάστηκαν στο εξωτερικό πριν ασχοληθούν με το ελαιόλαδο. Κάποιοι άλλοι συνδυάζουν τη διαμονή και την επαγγελματική τους δραστηριότητα στην Καλαμάτα ή στα ημιαστικά κέντρα της Μεσσηνίας, με την παραγωγή, την τυποποίηση και την ηλεκτρονική εμπορία του ελαιόλαδου. Τέλος, πολλοί νέοι αγρότες που μένουν στα χωριά κάνουν θαρραλέα βήματα στους τομείς της τυποποίησης και της εμπορίας, καθώς το διαδίκτυο και οι νέες τεχνολογίες παρέχουν σε όλους τη δυνατότητα προώθησης του μεσσηνιακού έξτρα παρθένου ελαιόλαδου στην παγκόσμια αγορά.
Ουσιαστικά, η αγορά του έξτρα παρθένου ελαιόλαδου στη Μεσσηνία την τελευταία πενταετία θυμίζει τους πιονιέρους του κλάδου της οινοποιίας, οι οποίοι ξεκίνησαν τις προηγούμενες δεκαετίες τον μαραθώνιο που καταξίωσε το ελληνικό κρασί στην παγκόσμια αγορά. Εννοείται ότι σε έναν μαραθώνιο δεν τερματίζουν όλοι. Πολλοί απογοητεύονται στα πρώτα μέτρα, άλλοι επιμένουν αλλά καταρρέουν, και ορισμένοι τερματίζουν απολαμβάνοντας τους καρπούς της πετυχημένης προσπάθειας. Σε κάθε περίπτωση, οι Μεσσήνιοι ελαιοπαραγωγοί έχουν να διδαχτούν πολλά από τον κλάδο της οινοποιίας, στους τομείς της ποιότητας, της τυποποίησης, της αποθήκευσης, της πιστοποίησης, της προβολής, της διαφήμισης, της εξεύρεσης αγορών, και φυσικά της δημιουργίας επισκέψιμων χώρων όπως αυτοί των οινοποιών που βρίσκονται στους "Δρόμους του κρασιού".
Εννοείται ότι όπως οι οινοποιοί βρήκαν τους δρόμους της παγκόσμιας αγοράς χωρίς... κεντρικό σχεδιασμό, έτσι θα τους βρουν και οι ελαιοπαραγωγοί χωρίς τη συνδρομή του κράτους. Οσο πιο μακριά μείνει το κράτος από τις προσπάθειές τους, τόσο το καλύτερο γι’ αυτούς. Το μόνο που χρειάζεται να κάνει το κράτος είναι να δημιουργήσει τις φορολογικές συνθήκες που θα επιστρέψουν την επιβίωση των νέων επιχειρήσεων. Αντιθέτως, κάθε προσπάθεια μεγαλύτερης επιδότησης θα προσελκύσει τους συνήθεις κυνηγούς κρατικού χρήματος, συνθλίβοντας την καινοτομία και τη δημιουργικότητα.
Από εκεί και πέρα, αν βρεθεί και μια... Costa Navarino να ανοίξει το δρόμο στο έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, όπως τον άνοιξε η ΤΕΜΕΣ Α.Ε. στον τουριστικό κλάδο, κανένας δεν θα πει όχι. Ετσι κι αλλιώς, η λειτουργία της Costa Navarino απέδειξε ότι το ιδανικό οικονομικό μοντέλο προϋποθέτει έναν leader και πολλές μικρές επιχειρήσεις. Με άλλα λόγια: Η λειτουργία της Costa Navarino απέδειξε ότι μόνο μια μεγάλη επιχείρηση μπορεί να αναλάβει δαπάνες και πρωτοβουλίες που αδυνατούν να αναλάβουν οι μικρές επιχειρήσεις λόγω του μεγέθους τους και το κράτος λόγω της εγγενούς παθογένειάς του. Το ερώτημα που μένει να απαντηθεί τα επόμενα χρόνια είναι ένα και μοναδικό: Θα δημιουργηθεί μια Costa Navarino στον κλάδο του ελαιόλαδου ή τελικώς οι ελαιοπαραγωγοί θα βρουν μόνοι τους τις αγορές, όπως οι οινοποιοί; Δεν θα απαντήσω εγώ. Η αγορά θα απαντήσει.

lathanasis@gmail.com

Θανάσης Λαγός

Τελευταία τροποποίηση στις Πέμπτη, 04 Φεβρουαρίου 2021 11:21