Ειλικρινά όμως, δεν ξέρω πόσοι πολιτικοί αντιλαμβάνονται πλήρως το μέγεθος του κινδύνου και πόσοι αναζητούν λύσεις στο δημογραφικό πρόβλημα, γνωρίζοντας ότι η τοπική οικονομία δεν μπορεί να προσφέρει τα εισοδήματα που απαιτούνται για την προσέλκυση μεταναστών. Εκτιμώ όμως ότι ένας μεγάλος αριθμός αιρετών που διεκδικεί δρόμους, αεροδρόμιο, σιδηρόδρομο, λιμάνια κ.λπ. δεν έχει αντιληφθεί ακόμα ότι οι δαπάνες συντήρησης όλων αυτών των υποδομών δεν μπορούν να πληρωθούν από έναν ολοένα και μικρότερο αριθμό φορολογουμένων.
Σε κάθε περίπτωση το αδιέξοδο δεν μπορεί να ξεπεραστεί με συνέχιση της πολιτικής που το προκάλεσε και γι’ αυτό πρώτα απ’ όλα πρέπει να καταγραφούν οι αιτίες της οικονομικής στασιμότητας που επιδεινώνουν το δημογραφικό πρόβλημα. Ουσιαστικά η Καλαμάτα, η Μεσσηνία και η Πελοπόννησος είναι θύματα της επιτυχίας των αιρετών, που ικανοποίησαν σχεδόν όλα τα αιτήματα διορισμού στον δημόσιο τομέα, με συνέπεια να μην υπάρχει διαθέσιμος στην αγορά εργασίας ο πληθυσμός που απαιτείται για τη λειτουργία των μεγάλων επιχειρήσεων. Από εκεί και πέρα η γειτνίαση με την Αττική έδωσε τη χαριστική βολή στην προσπάθεια μεγέθυνσης της οικονομίας, καθώς το κλεινόν άστυ αποδείχθηκε ελκυστικότερο από τα αστικά κέντρα της Πελοποννήσου για χιλιάδες εσωτερικούς μετανάστες από τα χωριά και τις μικρές αγροτικές κωμοπόλεις.
Μέσα σε αυτό το οικονομικό πλαίσιο ήταν θέμα χρόνου και μόνο να κυριαρχήσουν στην πολιτική σκηνή όσοι ψαρεύουν ψήφους στα θολά νερά του ευρύτερου δημόσιου τομέα, ταυτίζοντας το κρατικό με το εθνικό συμφέρον. Η πολιτική αυτή κατέστησε την οικονομία δέσμια του κράτους και τους πραγματικούς παραγωγούς ομήρους των επιδοτήσεων. Ταυτόχρονα το βιοτικό επίπεδο των πολιτών βελτιώθηκε σημαντικά χάρη στην τεχνολογική πρόοδο και τις εισροές από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι περισσότεροι πολίτες όμως εξακολουθούν να ταυτίζουν τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου με το κράτος, και την παρεοκρατία με την ιδιωτική πρωτοβουλία, επειδή ποτέ στη ζωή τους δεν είδαν την οικονομία να αναπτύσσεται σε συνθήκες υγιούς ανταγωνισμού.
Ανοίγοντας παρένθεση πρέπει να επισημάνουμε αφενός ότι συνθήκες πλήρους ανταγωνισμού δεν υπάρχουν πουθενά στον κόσμο και αφετέρου ότι παντού και πάντα το κράτος ασκούσε και ασκεί οικονομική δραστηριότητα. Στην Ελλάδα όμως, το κράτος στραγγαλίζει ταυτόχρονα την οικονομική δραστηριότητα και τον ανταγωνισμό, ενισχύοντας απροκάλυπτα τις αντιπαραγωγικές δυνάμεις που στηρίζουν την κατεστημένη πολιτική τάξη πραγμάτων. Ειδικά στην Πελοπόννησο, οι τοπικές αρχές αγωνίζονται με νύχια και με δόντια για να μην αλλάξει τίποτα, επειδή φοβούνται ότι η ανάπτυξη θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε αμφισβήτηση της πολιτικής που διαχειρίζεται τους δημόσιους πόρους, με μοναδικό στόχο τη διατήρηση των κατεστημένων κοινωνικών δομών.
Εννοείται ότι πρωταγωνιστές στο… κίνημα στασιμότητας ήταν και παραμένουν οι οπισθοδρομικές δυνάμεις που θέτουν μαξιμαλιστικούς στόχους για να εμποδίσουν τα εφικτά αναπτυξιακά βήματα. Δεν χρειάζεται να παραθέσουμε ονόματα κομμάτων, αυτοδιοικητικών και συνδικαλιστικών παρατάξεων, εντύπων και δημοσιογράφων, για να βεβαιώσουμε του λόγου το ασφαλές. Η Καλαμάτα, η Μεσσηνία και η Πελοπόννησος παραμένουν μικρές και όλοι γνωρίζουμε ποιοι θέτουν τα μαξιμαλιστικά εμπόδια για να σταματήσουν κάθε αναπτυξιακή προσπάθεια. Έτσι κι αλλιώς όλοι γνωρίζουμε ότι οι μαξιμαλιστές ενδιαφέρονται μόνο για τη νομή της εξουσίας και του δημόσιου ταμείου, επειδή μεταξύ άλλων πιστεύουν πως έχουν το θείο χάρισμα να καταφέρουν όσα δεν κατάφεραν οι προκάτοχοί τους, συνεχίζοντας την πολιτική που κατήγγελλαν από τα αντιπολιτευτικά έδρανα.
Σε αυτές τις ατέλειωτες μάχες για τη νομή της εξουσίας, υπάρχει άραγε περίπτωση να αναδειχθεί νικητής κάποιος που αντιλαμβάνεται τον κίνδυνο σύνθλιψης της Πελοποννήσου στις συμπληγάδες της δημογραφικής συρρίκνωσης και της οικονομικής στασιμότητας, ενώ ταυτόχρονα είναι αποφασισμένος να πολιτευτεί χωρίς να έχει αυτοσκοπό την επανεκλογή του; Ειλικρινά δεν γνωρίζω την απάντηση, γιατί δεν έχω προφητικές ικανότητες. Είμαι βέβαιος όμως ότι οι οπισθοδρομικές δυνάμεις θα θέσουν ανυπέρβλητα μαξιμαλιστικά εμπόδια σε όποιον τολμήσει να αμφισβητήσει την κατεστημένη πολιτική τάξη και την κυρίαρχη οικονομική κουλτούρα. Ειδικά την κυρίαρχη οικονομική κουλτούρα της στασιμότητας και των επιδοτήσεων.
Θανάσης Λαγός
