Εγώ στεναχωριέμαι γιατί στην ανάπτυξή μας είμαστε πολύ πιο κάτω από τις δυνατότητες τις οποίες έχουμε". Αυτά δήλωσε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου ο περιφερειάρχης Πελοποννήσου Παναγιώτης Νίκας, εκφράζοντας για άλλη μια φορά τη λύπη του για τις αναξιοποίητες δυνατότητες της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Οταν ο κ. Νίκας ρωτήθηκε, στη συνέντευξη που παραχώρησε στην "Ε" το Πάσχα, ποιος φταίει που μένουν αναξιοποίητοι οι πλουτοπαραγωγικοί πόροι της Πελοποννήσου, απάντησε: "Δεν φταίει ο Χατζηπετρής. Φταίμε εμείς που εκπροσωπούμε αυτόν τον τόπο, και η διαχείριση των κονδυλίων. Μετά από 5 ΕΣΠΑ δεν έχει ολοκληρωθεί το οδικό δίκτυο". Και είπε ακόμη: "Εμείς φταίμε σε όλα τα επίπεδα. Ολα τα επίπεδα της πολιτικής μας ζωής κυριαρχούνται από τον κομματισμό. Από την ψηφοθηρία. Αντε να πάρουμε το ψηφαλάκι της επόμενης μέρας…".
Αν και ο κ. Νίκας έχει δίκιο σε μεγάλο βαθμό για τις ευθύνες των πολιτικών, στους οποίους ανήκει και ο ίδιος οπότε η λύπη του έχει πολλαπλές αναγνώσεις, πίσω από την απάντησή του δεν μπορούν να κρυφτούν οι ευθύνες των υπόλοιπων κοινωνικών εταίρων, ούτε και οι κλειστές δομές μιας κοινωνίας που νοσταλγεί το φτωχό παρελθόν της επειδή φοβάται το μέλλον της. Αλλωστε, αν έφταιγαν μόνο οι πολιτικοί ή κάποια άλλη... διεφθαρμένη ελίτ, το εκλογικό σώμα θα έπρεπε να δώσει εντολή σε νέους αδιάφθορους πολιτικούς να αλλάξουν τους θεσμούς που εμποδίζουν την ανάπτυξη. Ομως το εκλογικό σώμα της Πελοποννήσου, όπως και στην υπόλοιπη Ελλάδα, συνεχίζει να ψηφίζει όσους πολιτικούς κάνουν περισσότερα ρουσφέτια και να "μαυρίζει" όποιον υποσχεθεί αξιοκρατία και ίσες ευκαιρίες, μακριά από την αγκάλη του κράτους-πατερούλη.
Σε κάθε περίπτωση άλλωστε, ο λόγος που η Κρήτη είναι περισσότερο ανεπτυγμένη από την Πελοπόννησο δεν είναι ότι οι πολιτικοί της κάνουν λιγότερα ή περισσότερα ρουσφέτια ούτε ότι διαθέτει καλύτερους... δρόμους.
Για να μην μιλάμε όμως χωρίς στοιχεία, όπως κάνουν οι περισσότεροι τοπικοί άρχοντες της Πελοποννήσου, παραθέτουμε με φθίνουσα σειρά και εκφρασμένο σε ευρώ το κατά κεφαλήν ΑΕΠ (του 2017) των 13 Περιφερειών, για να δούμε πώς αξιοποιούν τις δυνατότητές τους: Aττική 22.784, Νότιο Αιγαίο 18.091, Ιόνια Νησιά 15.464, Στερεά Ελλάδα 15.214, Δυτική Μακεδονία 14.663, Κρήτη 14.366, Πελοπόννησος 13.903, Κεντρική Μακεδονία 13.172, Θεσσαλία 12.911, Δυτική Ελλάδα 12.216, Βόρειο Αιγαίο 11.955, Ηπειρος 11.879, Ανατολική Μακεδονία - Θράκη 11.539. Καταρχάς διαπιστώνουμε ότι η Αττική είναι εκτός συναγωνισμού, αφού εκεί παράγεται (σύμφωνα με τα στοιχεία για το ΑΕΠ) το 47,5% των προϊόντων και των υπηρεσιών της Ελλάδας. Εκτός της... ασυναγώνιστης Αττικής, υψηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ από την Πελοπόννησο έχουν οι τουριστικές περιφέρειες Νότιο Αιγαίο (Κυκλάδες και Δωδεκάνησα), Ιόνια Νησιά και Κρήτη, καθώς και οι βιομηχανικές Στερεά Ελλάδα και Δυτική Μακεδονία. Οι παροικούντες την οικονομική Ιερουσαλήμ γνωρίζουν ότι η Δυτική Μακεδονία εμφανίζεται πλούσια (ενώ είναι φτωχή) λόγω των μονάδων της ΔΕΗ (Πτολεμαΐδα και Αμύνταιο) και ότι η Στερεά Ελλάδα συγκεντρώνει πολλές επιχειρηματικές μονάδες επειδή είναι δίπλα στην Αττική και στο δρόμο από Αθήνα προς Θεσσαλονίκη και Ευρώπη. Ουσιαστικά διαπιστώνουμε ότι οι πλουσιότερες από την Πελοπόννησο περιφέρειες, πλην της ασυναγώνιστης Αττικής, απλώς έχουν αξιοποιήσει καλύτερα τη γεωγραφική τους θέση και τις κλιματολογικές συνθήκες, προσελκύοντας κυρίως βιομηχανίες η Στερεά Ελλάδα και τουριστικές επιχειρήσεις το Νότιο Αιγαίο, η Κρήτη και τα Ιόνια Νησιά.
Γιατί όμως το Νότιο Αιγαίο είναι πλουσιότερο από το Βόρειο Αιγαίο; Γιατί η Κρήτη είναι πλουσιότερη από την Πελοπόννησο αν και η τελευταία διαθέτει μεγάλες βιομηχανικές μονάδες όπως η ΔΕΗ στη Μεγαλόπολη και η Motor Oil στην Κορινθία που αυξάνουν θεαματικά το περιφερειακό ΑΕΠ; Γιατί η Κεντρική Μακεδονία με το αστικό κέντρο της Θεσσαλονίκης και την τουριστική Χαλκιδική είναι φτωχότερη από την Πελοπόννησο;
Προφανώς οι απαντήσεις σχετίζονται με τις οικονομικές επιλογές που έκαναν οι κοινωνικοί εταίροι σε κάθε Περιφέρεια, σχετικά με τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που θα παράγουν, τη μέθοδο παραγωγής και την τιμή πώλησης. Προφανώς επίσης, οι πλουσιότερες Περιφέρειες έκαναν σωστότερες επιλογές και αξιοποίησαν καλύτερα τους παραγωγικούς τους συντελεστές.
Σε έναν ορθολογικό κόσμο, οι φτωχότερες περιφέρειες θα αντέγραφαν τα επιτυχημένα μοντέλα των πλουσιότερων, με στόχο να τις φτάσουν. Εννοείται ότι, για ακόμα καλύτερα αποτελέσματα, αντιγράφεις το μοντέλο των πιο επιτυχημένων ευρωπαϊκών περιφερειών που λειτουργούν ως leader του ανεπτυγμένου κόσμου τις τελευταίες δεκαετίες.
Δυστυχώς όμως, η Πελοπόννησος συνεχίζει να πιστεύει ότι είναι η ομορφότερη Περιφέρεια στον κόσμο (μόνο που δεν το ξέρει ο υπόλοιπος κόσμος) και ότι παράγει τα ποιοτικότερα προϊόντα στον κόσμο (μόνο που μένουν απούλητα). Τελικά όμως, δεν έχει ούτε καν τους πιο φαντασμένους κάτοικους του κόσμου - αφού όλοι οι απανταχού αποτυχημένοι τονίζουν τις αναξιοποίητες δυνατότητες του "ευλογημένου τόπου" στον οποίο ζουν. Ετσι κι αλλιώς βέβαια, στην αγορά δεν πωλούνται... δυνατότητες. Πωλούνται μόνο προϊόντα και υπηρεσίες.
Θανάσης Λαγός
