Ο λόγος γίνεται για τη Δώρα Γιαννίτση, διευθύντρια του πιο πάνω Κέντρου, το οποίο φέτος τον Νοέμβριο συμπληρώνει 11 χρόνια από τη δημιουργία του, με την συμπατριώτισσά μας να είναι ισάριθμα χρόνια στο τιμόνι του.

Μιλώντας η Δ. Γιαννίτση στο eleftheriaonline.gr αναφέρεται, στη δράση του ΚΕΠ, αλλά και την ιδιαίτερη προβολή που επιφυλάσσεται για τη Μεσσηνία, ιδιαίτερα μετά τη συνεργασία του Κέντρου, τα τρία τελευταία χρόνια, με τη Μεσσηνιακή Αμφικτιονία.

- Τι είναι το Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού στη Μόσχα και ποιος είναι ο σκοπός του;

“Το Κέντρο είναι ένας κοινωνικός φορέας μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που ιδρύθηκε το 2005, πριν 11 χρόνια δηλαδή, από μια ολιγομελή ομάδα ομογενών, οι οποίοι μου έκαναν την εξαιρετική τιμή να μου αναθέσουν τον συντονισμό και τη διεύθυνσή του.

Στόχος μας είναι, η συσπείρωση Ελλήνων και φιλελλήνων -όλων αυτών των ανθρώπων που με τη δράση τους, είτε επαγγελματική, είτε ερασιτεχνική, συνδράμουν στην ελληνορωσική σύμπραξη, φιλία, συνεργασία-, η αξιοποίηση του δυναμικού τους, η συσπείρωση της ομογένειας και η περαιτέρω ενίσχυση των σχέσεων των δύο λαών τους οποίους συνδέουν κοινοί δεσμοί αιώνων, ιστορικοί, πολιτισμικοί, πνευματικοί”.

- Πώς τα επιτυγχάνετε αυτά που αναφέρατε;

“Αυτό γίνεται μέσω των προγραμμάτων που δρομολογούμε και τα οποία διαιρούνται σε δύο μεγάλες κατηγορίες:

Αφ’ ενός έχουμε τα τακτικά προγράμματα, στα οποία εντάσσεται η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας, ελληνικών παραδοσιακών χορών και τραγουδιών, καθώς και τα θεατρικά μας εργαστήρια. Υπάρχουν επίσης κύκλοι διαλέξεων, για την ιστορία της Ελλάδας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα (αρχαία ιστορία, βυζαντινή περίοδος, νεότερη ιστορία, ιστορία της τέχνης), για την ελληνική λογοτεχνία, για την αρχιτεκτονική του ελληνικού κόσμου από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, για τα αρχαιολογικά μνημεία της Ελλάδας, αλλά και για την ελληνική γλώσσα ως εργαλείο διάδοσης του χριστιανισμού.

Αφ’ ετέρου, έχουμε έκτακτα προγράμματα στα οποία περιέχονται, εκδηλώσεις αφιερωμένες σε εθνικές επετείους και ημέρες μνήμης, συναυλίες, επιστημονικά συνέδρια, εκθέσεις βιβλίων, ζωγραφικής, εκδοτική δραστηριότητα”.

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗ ΝΑΥΜΑΧΙΑ ΤΟΥ ΝΑΒΑΡΙΝΟΥ

- Μπορείτε να αναφέρετε κάποιο ενδεικτικό παράδειγμα των εν λόγω δραστηριοτήτων;

“Τον Οκτώβριο του 2007, με την ευκαιρία των 180 χρόνων από τη θρυλική ναυμαχία του Ναβαρίνου, το Κέντρο πραγματοποίησε μια μεγάλη έκθεση βιβλίου στην Κεντρική Βιβλιοθήκη της Ρωσίας, την πρώην Βιβλιοθήκη Λένιν -η δεύτερη μεγαλύτερη στον κόσμο, μετά την Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου των ΗΠΑ. Σε αυτή εκθέσαμε, από τα αρχεία της Βιβλιοθήκης, βιβλία αφιερωμένα στις ελληνορωσικές σχέσεις, κυρίως εκείνη την περίοδο, όπως βεβαίως και στο γεγονός του Ναβαρίνου. Συγγραφείς πολλών από εκείνα τα βιβλία ήταν οι ίδιοι οι Ρώσοι αξιωματικοί που έλαβαν μέρος στη ναυμαχία. Η εκδήλωση αυτή πλαισιώθηκε και από επιστημονική ημερίδα, με επιστήμονες και από την Ελλάδα και στη συνέχεια εκδώσαμε τις εισηγήσεις.

Θεωρώ ότι αυτή η έκθεση βιβλίου ήταν μία από τις κορυφαίες εκδηλώσεις που κάναμε ως Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού, ενώ μία εξ ίσου σημαντική εκδήλωση εκτιμώ ότι ήταν αυτή που κάναμε στο Μέγαρο Μουσικής της Μόσχας, τον Ιούνιο του 2011. Αυτή αφορούσε μια μουσική περιήγηση στον ελληνικό μουσικό κόσμο, με βασικό συντελεστή τον ταλαντούχο και σεμνό Ελληνα ερμηνευτή Γιάννη Κότσιρα. Ακούστηκαν έργα Χατζιδάκι, Θεοδωράκη, σε στίχους Ελύτη, Σεφέρη. Οπως και όλες οι εκδηλώσεις μας που φροντίζουμε να είναι πολυεπίπεδες, έτσι κι αυτή πλαισιώθηκε από έκθεση ζωγραφικής, ομογενών ζωγράφων της Μόσχας, στο φουαγιέ του Μεγάρου. Παράλληλα, υπήρξε και γευσιγνωσία ελληνικής κουζίνας.

Μπορώ να σας αναφέρω, επίσης, την 1η και την 2η εβδομάδα ελληνικού κινηματογράφου -την άνοιξη του 2012 και 2013 αντίστοιχα- ενώ προγραμματίζουμε και την 3η εβδομάδα, του χρόνου την άνοιξη. Το 2012 παρουσιάσαμε βραβευμένες ελληνικές ταινίες, όπως ''Τα δελφινάκια του Αμβρακικού'' των Δημόπουλου – Σιδεράτου, το ''Ρεμπέτικο'' του Φέρρη, ''Ο ανθρωπος με το γαρύφαλλο'' του Τζίμα, ''Ο Δράκος'' του Κούνδουρου, ''Μπάιρον'' του Κούνδουρου για τον λόρδο Βύρωνα... Το 2013 κάναμε αφιέρωμα στον μεγάλο μας κωμικό, τον αείμνηστο Θανάση Βέγγο, παρουσιάζοντας ταινίες στις οποίες ήταν ο ίδιος παραγωγός. Παρών ήταν ο γιος του, ο Χαράλαμπος, που είναι κάμεραμαν”.

- Είναι, ομολογουμένως, εξαιρετικά εντυπωσιακά αυτά που μας λέτε -και προφανώς υπάρχει και συνέχεια, έτσι δεν είναι;

“Θεωρώ ότι σταθμό στη δράση μας αποτελεί η παράσταση της τραγωδίας του Σοφοκλή ''Αντιγόνη'' στη Μόσχα από το κρατικό ρωσικό ''Θέατρο της Σελήνης'' (Luna Theater), η πρεμιέρα της οποίας έγινε τον Φεβρουάριο του 2014. Η παράσταση ανέβηκε αρχικά λόγω του αφιερωματικού έτους Ελλάδας – Ρωσίας, το οποίο μεταφέρθηκε ωστόσο για φέτος, ωστόσο η παράσταση είναι ενταγμένη πλέον στο ρεπερτόριο του θεάτρου. Με δεδομένο ότι τα θέατρα στη Ρωσία εντάσσουν 25 με 30 έργα στο ρεπερτόριό τους και κάθε μέρα παίζουν διαφορετικό έργο, αυτό σημαίνει ότι η παράσταση αυτή θα παίζει για πολλά χρόνια ακόμα. Η επόμενη παράσταση είναι προγραμματισμένη τον ερχόμενο Οκτώβριο.

Η ''Αντιγόνη'' -που έχει βραβευθεί στο 11ο Διαγωνιστικό Φεστιβάλ Εθνικών Θεάτρων της Μόσχας- ήρθε και στην Ελλάδα το καλοκαίρι του 2014, με δύο παραστάσεις στην Αθήνα και μία ακόμα στην Καλαμάτα. Εχει πάει επίσης στο Ουλιάνοβσκ, την ιδιαίτερη πατρίδα του Λένιν, αλλά και στην Κριμαία, στο αρχαίο Παντικάπαιον, ελληνική αποικία του 6ου αιώνα π.Χ. όπου παίξαμε σε αρχαίο θέατρο του 4ου π.Χ. αιώνα. Σήμερα το Παντικάπαιον ονομάζεται Κερτς (Κερσούντα, Κερασούντα) στην Κριμαία, η οποία -προς αποκατάσταση της ιστορικής αλήθειας- επανήλθε στη Ρωσία, στην οποία και ανήκει... Και αξίζει, ακόμα, να ψάξει κανείς πώς η Κριμαία συνδέει τη Ρωσία με την Ελλάδα, κι ακόμα περισσότερο με την περιοχή της Μάνης, καθώς πολλοί Μανιάτες και Μεσσήνιοι εγκαταστάθηκαν στην Κριμαία μετά τα Ορλοφικά...”.

(Σ.Σ. Ας σημειωθεί ότι στην παράσταση αυτή, τον ρόλο της Αντιγόνης ερμηνεύει η Δώρα Γιαννίτση, κάτι που λόγω σεμνότητας δεν ανέφερε στη συνέντευξή της, όπως επίσης δεν ανέφερε -για τον ίδιο λόγο, όπως υποψιάζομαι- ότι η ίδια τον Σεπτέμβριο του 2014 βραβεύθηκε από το θέατρο “Luna “Theater” με το πρώτο βραβείο γυναικείου ρόλου (βραβείο ''Romashka''), το οποίο αποδίδεται κατόπιν ψηφοφορίας του κοινού. Στη βράβευση δε, της οποίας έτυχε η παράσταση στο 11ο Διαγωνιστικό Φεστιβάλ Εθνικών Θεάτρων στη Μόσχα, η Δ. Γιαννίτση έλαβε επίσης βραβείο πρώτου γυναικείου ρόλου, ενώ υπήρξαν δύο ακόμα βραβεία για την παράσταση, ένα για τα σκηνικά της κι ένα στο “Luna “Theater” για την παραγωγή).

- Οι δραστηριότητες του Κέντρου Ελληνικού Πολιτισμού πώς αντιμετωπίζονται, ποια είναι η υποδοχή τους από τη ρωσική κοινωνία;

“Αυτό που θέλω να δηλώσω είναι ότι, για ακόμα μια φορά, αποδεικνύεται ότι οι Ρώσοι είναι εξαιρετικά φιλέλληνες. Αρκεί να σας πω, όταν πρωτομπήκαμε στα γραφεία μας στη Μόσχα, την 1η Νοεμβρίου 2005, ξεκινήσαμε μια εκστρατεία για να γνωστοποιήσουμε το πρόγραμμα ελληνικής γλώσσας. Αυτό έγινε κυρίως με e-mails προς τα διάφορα εκπαιδευτικά ιδρύματα της ρωσικής πρωτεύουσας. Λοιπόν, μέσα στις πρώτες 15 ημέρες είχαμε 120 εγγραφές, σε δύο μήνες έγιναν 200 και την επόμενη χρονιά 300. Εκτοτε και μέχρι το 2013, κάθε Σεπτέμβριο είχαμε περί τις 650 εγγραφές και τα 3 τελευταία χρόνια φθάνουμε τις 1.500, κάθε χρόνο.

Η ηλικία της πλειονότητας των σπουδαστών μας είναι μεταξύ 25 με 30 χρόνων, αλλά δεν υπάρχει εκ μέρους του Κέντρου πλαφόν στην ηλικία, έχουμε και συνταξιούχους ας πούμε. Φέτος λειτούργησαν 35 τμήματα γλώσσας, τα 3 για παιδιά και τα υπόλοιπα για ενήλικες. Τα μαθήματα είναι 3 ώρες την εβδομάδα”.

- Αυτή η δραστηριότητα στεγάζεται σε χώρους του Κέντρου;

“Πρέπει να πω ότι το Κέντρο δεν έχει ιδιόκτητους χώρους. Τα γραφεία μας -γραμματεία και βιβλιοθήκη- στεγάζονται σε κτήριο που ευγενικά μας έχει παραχωρήσει τη χρήση του ένας ομογενής, όχι κοντά στο κέντρο της Μόσχας. Ολες οι άλλες δράσεις μας υλοποιούνται σε δέκα διαφορετικές εστίες με τις οποίες συνεργαζόμαστε, βιβλιοθήκες, σχολεία, πανεπιστήμια, ιδρύματα -είτε ως παραχώρηση, είτε ως ενοικίαση.

Φροντίζουμε, πάντως, πολλές από τις εκδηλώσεις μας να είναι αποτέλεσμα σύμπραξης, συνέργειας, με ρωσικούς φορείς. Για παράδειγμα, οι εβδομάδες κινηματογράφου έγιναν από κοινού με τον Δήμο Μόσχας, η παράσταση της ''Αντιγόνης'' υλοποιήθηκε με τη συνεργασία του '' Luna “Theater'' και χρηματοδοτήθηκε από τον δήμο της ρωσικής πρωτεύουσας”.

ΞΕΧΩΡΙΣΤΗ Η ΜΕΣΣΗΝΙΑ

- Το Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού της Μόσχας εστιάζει φυσικά σε όλη την Ελλάδα, ωστόσο παρατηρούμε ότι η Μεσσηνία έχει σημαντικό κομμάτι στη δραστηριότητά του. Γιατί συμβαίνει αυτό;

“Είναι αλήθεια ότι έχουμε κάνει σειρά εκδηλώσεων που σχετίζονται με τη Μεσσηνία, καθώς είχαμε τη χαρά και την τιμή να μας εντοπίσει η Μεσσηνιακή Αμφικτιονία, μέσω διαδικτύου προφανώς και ακολούθησε η ευγενική πρόταση από τα μέλη του Δ.Σ. της, τον κ. Θανάση Ψαρούλη και τον κ. Παναγιώτη Μπαζίγο, να γίνουμε μέλη της, κάτι που έγινε, πριν τρία χρόνια. Εκτοτε έχουμε εξαιρετική συνεργασία και στήριξη δράσεων και θέλω να εξάρω την ανθρώπινη σχέση και επικοινωνία που έχουμε αναπτύξει με όλα τα στελέχη της Αμφικτιονίας, τους δύο που ήδη ανέφερα, όπως επίσης και με τον κ. Γιάννη Πράνταλο.

Ετσι, σε σύμπραξη με την Μεσσηνιακή Αμφικτιονία, κάναμε προβολή της ταινίας του κ. Μπάμπη Τσόκα ''Αγγιξα... Αγάπησα... Εσκαψα...'', αφιέρωμα στον αρχαιολόγο καθηγητή κ. Πέτρο Θέμελη, πρωτεργάτη στην ανασκαφή και ανάδειξη της Αρχαίας Μεσσήνης.

Προηγουμένως αναφέρθηκα στην έκθεση βιβλίου για τη ναυμαχία του Ναβαρίνου που το Κέντρο είχε οργανώσει στην Κεντρική Βιβλιοθήκη της Μόσχας. Πρέπει να σημειώσω ότι στο πλαίσιο της έκθεσης αυτής, εκδώσαμε ένα δίγλωσσο λεύκωμα, ιστοριογραφικό οδηγό, για το Ναβαρίνο, με όλα τα βιβλία που εκθέσαμε, με φωτογραφίες από χάρτες εποχής της συγκεκριμένης περιοχής. Μάλιστα, του χρόνου, που συμπληρώνονται 190 χρόνια από τη ναυμαχία, θα ήταν καλό να γίνει μια ανατύπωσή του και γι’ αυτό σκεφτόμαστε να κάνουμε ηλεκτρονική αποστολή του υλικού αυτού στον Δήμο Πύλου – Νέστορος για να το κάνει. Πιστεύω, μεταξύ άλλων, ότι αν αυτό γίνει και γνωστοποιηθεί, θα μπορούσε να αποτελέσει κίνητρο για επισκέψεις Ρώσων τουριστών στη Μεσσηνία.

Να σημειώσω, ακόμα, ότι πέρυσι, για πρώτη φορά, στο θερινό σχολείο που οργανώνει για παιδιά ομογενών το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου, μετείχαν και φοιτητές από τη Ρωσία, που εντάχθηκαν στο πρόγραμμα -για το οποίο θέλω να συγχαρώ την υπεύθυνη καθηγήτρια κυρία Ελένη Βολονάκη, όπως και την υπεύθυνη της Γραμματείας κυρία Μαρία Μπαφίτη. Ακόμα, πρέπει να πούμε ότι δρομολογούμε συνεργασία ανταλλαγής σχολείων και φοιτητών με τον Δήμο Τριφυλίας, ώστε να ξεκινήσουμε από του χρόνου και γι’ αυτό τον λόγο είχαμε επαφές με τον δήμαρχο κ. Παναγιώτη Κατσίβελα.

Να πούμε εδώ, ότι στο πλαίσιο της προβολής του ελληνικού πολιτισμού, αλλά ιδιαίτερα της Μεσσηνίας, στη φίλη και ομόδοξη χώρα, τη Ρωσία, είχαμε τη χαρά να φιλοξενήσουμε στη Μόσχα, τον Νοέμβριο του 2013, το Λύκειο των Ελληνίδων της Καλαμάτας, που ήρθε με 40μελή αποστολή και επικεφαλής την τότε πρόεδρό του κυρία Βίκυ Καρέλια και συμμετείχε σε φεστιβάλ παραδοσιακών χορών, παίρνοντας και βραβείο, ενώ το κοινό το αποθέωσε.

Μία ακόμα συμμετοχή της Μεσσηνίας προέκυψε στην έκθεση φωτογραφίας με θέμα ''Ελλάδα: Στιγμές προσωπικής ευτυχίας'' που -με την ευκαιρία του φετινού ελληνορωσικού αφιερωματικού έτους- εγκαινιάστηκε στις 22 Ιανουαρίου 2016 στη Μόσχα, στη γκαλερί ''Na Kashirke''. Η έκθεση προέκυψε από τον μόνιμο φωτογραφικό διαγωνισμό που διοργάνωσε το Κέντρο πέρυσι, από τον Ιανουάριο ώς τον Σεπτέμβριο του 2015, με τη συνεργασία της Κεντρικής Βιβλιοθήκης της Μόσχας Νο 174 ''Δάντε Αλιγκέρι'' και της Φωτογραφικής Λέσχης "М-53". Λάβαμε 1.530 φωτογραφίες, από 584 συμμετέχοντες που προέρχονταν από 12 χώρες. Στην έκθεση μετείχαν οι καλύτερες 109, σύμφωνα με την κριτική επιτροπή. Σε αυτές τις 109 περιλαμβανόταν και το ''Φωτογραφικό 24ωρο της Καλαμάτας'', το οποίο είχε στείλει η Φωτογραφική Λέσχη Καλαμάτας”.

- Πρόσφατα συνοδεύσατε στη Μεσσηνία δύο ομογενείς οι οποίες συνεργάζονται με το ρωσικό κρατικό τηλεοπτικό κανάλι ''Kultura''. Για ποιο λόγο ήρθαν στην περιοχή μας;

“Εδώ κι έναν χρόνο το Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού συνεργάζεται με το συγκεκριμένο κανάλι, το οποίο έχει πολύ μεγάλη τηλεθέαση -μιλάμε για κοινό 140.000.000 ανθρώπων.

Το ''Kultura'' έχει ξεκινήσει λοιπόν, με την επιμέλεια της ομογενούς δημοσιογράφου και παραγωγού Ναντιέζντα (Ελπίδα) Θεοδωρίδη και της κόρης της Ολγας, που είναι σκηνοθέτης, ένα ντοκιμαντέρ σχετικά με το Κέντρο, τις δράσεις του και το αφιερωματικό έτος Ελλάδας – Ρωσίας. Εδώ κι ένα χρόνο, έρχεται στις εκδηλώσεις μας, τις μαγνητοσκοπεί, κάνει συνεντεύξεις με παράγοντες, φορείς, επιστήμονες, καλλιτέχνες, διπλωμάτες, προκειμένου να συγκεντρώσει υλικό για το ντοκιμαντέρ σχετικά με το Κέντρο. 

Η επίσκεψη στη Μεσσηνία έγινε με στόχο, αφ’ ενός να παρουσιάσει τη σύνδεση του Κέντρου με τη Μεσσηνιακή Αμφικτιονία και τη μεσσηνιακή γη και να προβάλει τη Μεσσηνία ως τουριστικό προορισμό στον ρωσικό λαό. Αφ’ ετέρου, ένα παράλληλο εγχείρημα που έχει ξεκινήσει το κανάλι, μέσω της κυρίας Θεοδωρίδη, είναι ένα αφιέρωμα στον Νίκο Καζαντζάκη και το έργο του ''Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά'' εν όψει των 60 χρόνων που συμπληρώνονται το 2017 από το θάνατο του μεγάλου Ελληνα συγγραφέα. Ετσι, αναζητεί και μιλά με ανθρώπους που σχετίζονται με την Στούπα και την παραλία της Καλόγριας, τον Ζορμπά και τον Καζαντζάκη, ενώ παράλληλα ζητεί από συντοπίτες μας Μεσσήνιους να αναγνώσουν στην κάμερα αποσπάσματα από τον ''Ζορμπά''”.

Aπό αριστερά, η Ναντιέζντα Θεοδωρίδη, η Ολγα Θεοδωρίδη, η Δώρα Γιαννίτση