Τρίτη, 26 Φεβρουαρίου 2013 07:53

Η ιστορία του Νησιώτικου Καρναβαλιού (μέρος 16ο)

Η ιστορία του Νησιώτικου Καρναβαλιού (μέρος 16ο)

ΤΟ 1937



Την 4η Αυγούστου 1936 επιβάλλεται η δικτατορία του Μεταξά. Το καθεστώς κάνει ό,τι είναι δυνατόν για την πραγματοποίηση εντυπωσιακών εκδηλώσεων για λόγους προπαγανδιστικούς. Χαρακτηριστικό των φασιστικών καθεστώτων σε όλες τις εποχές και δεν θα μπορούσε να χαθεί η ευκαιρία εκμετάλλευσης μιας εκδήλωσης βαθιά ριζωμένης στη λαϊκή συνείδηση, όπως το Νησιώτικο καρναβάλι.


Από το κείμενο της πρόσκλησης φαίνεται ότι έχει αλλάξει αυτός που την γράφει, είναι πομπώδης και για πρώτη φορά στην ιστορία συνδέει την κρεμάλα με το μύθο της γριας Συκούς. (118): "Την εφετεινήν Καθαροδευτέραν εμεριμνήσαμε όπως εορτάσωμεν λαμπρότερον και διασκεδαστικότερον παντός άλλου έτους. Δεν καυχώμεθα ότι εδήλωσαν ήδη συμμετοχήν αεροπλάνα ή ζέπελιν ή ο στόλος της Μεσογείου, διότι εσυνηθίσατε όταν ακούτε πολλά κεράσια να δυσπιστείτε δικαίως.
Καυχώμεθα ουχ’ ήττον ότι κατεβάλλαμεν πάσαν προσπάθειαν διά τον εορταστικόν διάκοσμον της πόλεως, διά την συμμετοχήν αρκετών ευθύμων ομάδων χορευτών φουστανελλοφόρων, μουσικών και γλεντζέδων, ντομινοφόρων κυριών και δίδων φορουσών ελληνικάς ενδυμασίας καθώς και διαφόρους παραστάσεις μασκαράτας.
Επίσης το αθάνατον έθιμον της Ιστορικής Κρεμάλας ήτις των 1827 εκρέμασε την γρηά Συκού επειδή εξήγησεν κακόν όνειρο του Ιμβραήμ, θέλει αναβιώση και εφέτος όπου και θα κρεμασθή πας μη ευθυμών επαρκώς.
Περί ώραν 10 π.μ. ο Καρνάβαλος θέλει κατέλθη δι’ αεροπλάνου εν τη πλατεία και παρελάση εφ’ άρματος συνοδεία της επιτροπής και... μαρίδας, προπορευομένης της Φιλαρμονικής Μεσσήνης, ανερχόμενος δε εις εξώστην  θα εκφωνήση τον καθιερωμένον χιουμοριστικόν πανηγυρικόν κηρύσσων την έναρξιν της εορτής.
Χοροί εις την πλατείαν και τας συνοικίας άφθονοι, κέφι εξαιρετικό, εμφανίσεις ποικίλαι και αθρόαι, κοσμοσυρροή γνωστή, και μασκαράδες μεταμφιεσμένοι ή μη ανά παν βήμα. Εγχώρια όργανα, όψις εορτασμού και εορταστικός θόρυβος αξιόλογος. Είναι η ημέρα που σκιρτούν τα κόκκαλα του Βάκχου.
Περί ώραν 4 μ.μ. η Ελλανόδικος επιτροπή θα ανέλθη εις τον επί τούτω εξώστην, θα κρίνη και θα απονείμη τα εξής βραβεία.
Ταύτα προκηρύσσομεν ως εξής:
1. Εις την πρώτην ομάδα φουστανελλοφόρων, οίτοινες θα συντελέσουν εις την επιτυχίαν της εορτής και θα διακριθώσιν εις την εμφάνισιν και τον χορόν δραχμ. 800.
2. Εις την δευτέραν ομάδαν φουστανελλοφόρων δραχ. 500.
3. Εις μιαν ως άνω ομάδα γυναικείων Ελληνικών αμφιέσεων δρχ. 300.
4. Εις την πρώτην ομάδα ευθύμων ντομινοφόρων ήτις διά του κεφιού της θα συντελέση εις την επιτυχίαν της εορτής, αποτελουμένη εκ 15 ατόμων και άνω μετά μουσικών οργάνων κλπ. δραχμάς 400.
5. Εις την δευτέραν ως άνω ομάδα ντομινοφόρων δρχ. 250.
6. Εις την τρίτην ως άνω ομάδα ντομινοφόρων δρχ. 150.
7. Εις την πρώτην μασκαράταν ήτις θ’ απεικονίση και θα σατυρίζει επιτυχώς κατάστασιν της κοινωνικής ζωής θα απονεμηθή βραβείον δρχ. 350.
8. Εις την δευτέραν ως άνω μασκαράταν δρχ. 100.
Ούτω θα συνεχισθή η ευθυμία μέχρι της πρωίας της Τρίτης. Μέσα συγκοινωνίας διά Μεσσήνην κατά την ημέραν ταύτην θα αφθονούσιν. Θέλουν δε προστεθή εις εξυπηρέτησιν της συγκοινωνίας μακροί συρμοί εκτάκτων αμαξοστοιχιών ΣΠΑΠ της γραμμής Καλαμών-Μεσσήνης.
Επαναλαμβάνωμεν λοιπόν την πρόσκλησιν και πάλιν προς τους Μεσσήνιους να συγκεντρωθούν και να διασκεδάσουν εις την πόλιν μας, ξεχνώντες τα σεκλέτια της συγχρόνου βιοπάλης και ενθυμούμενοι προς στιγμήν την φαιδράν ρήσιν του Αμψίδος
"Πίνε, παίξε, θνητός ο βίος
ολίγος ουαί χρόνος
αθάνατος γαρ εστίν ο θάνατος
αν άπαξ τις αποθάνη".

Η Οργανωτική Επιτροπή

Οπως μας πληροφορεί το “Θάρρος” (119): "Η Καθαρά Δευτέρα θα εορτασθή και εφέτος εις την γείτονα Μεσσήνην, ως και κατ’ έτος, μεγαλοπρεπώς. Υπό της τοπικής οργανωτικής επιτροπής καταβάλλονται μεγάλαι προσπάθειαι διά την όσον το δυνατόν καλυτέραν διασκέδασιν των επισκεπτών οι οποίοι θα συρρεύσουν εκεί εκ των πέριξ χωρίων και εκ Καλαμών διά να εορτάσουν τα κούλουμα και να αποθαυμάσουν λειτουργούσαν την θρυλικήν "κρεμάλαν" των Νησιωτών".

Στη δικτατορία του Μεταξά και οι αστικοί χοροί ενσωματώνονται στην προπαγανδιστική μηχανή του καθεστώτος και σε αυτόν που οργανώνεται το 1937 από την ΕΟΝ (120) και δίνονται ευρεία προβολή και αναλυτική περιγραφή (121):

"Μεσσήνη (Του ανταποκριτού μας) - Με μεγάλο κέφι διεξήχθη η προχθεσινή χοροεσπερίς της Εθνικής Νεολαίας Μεσσήνης. Ο διάκοσμος της αιθούσης υπήρξε ονειρώδης χάρις εις τας προσπαθείας του προέδρου κ. Παπαγιάννη. Το δε κυλικείον με διευθυντήν τον κ. Μπεσήν υπήρξε πλουσιώτατον. Ο καμπανίτης έρευσε άφθονος. Η Φιλαρμονική μας χάρις εις τον μαέστρον συμπολίτην μας κ. Φάκωναν μας παρουσίασεν αληθώς ωραία πράγματα.
Μεγαλυτέραν μεγαλοπρέπειαν εις την χοροεσπερίδα έδωσε και η συμμετοχή του μεγάλου μας μαντολίστα κ. Νίκου Πετρόπουλου ο οποίος εις τα διαλείμματα έπαιξεν διάφορα μουσικά τεμάχια ιδικής του συνθέσεως. Εις τα τεμάχια "ονειρώδης έρως" και "σάλπιγγες Γερμανικού εμβατηρίου" κυριολεκτικώς απεθεώθη.
Την ωραιοτέραν ανθοδέσμην της βραδιάς αποτέλουν αι δεσποινίδες Αφρούλα Κορκονικήτα, Ισμήνη Κουκουμά, Πόπη και Ελένη Πετροπούλου, Τούλα Αγγελοπούλου και Ισμήνη και Ιάνθη Παπαχατζή. Αι κυρίαι Οικονομοπούλου, Αρμάνδου, Καρακώστα, Πετροπούλου, Νικολοπούλου, Παπαχαντζή και Χρόνη.
Την πιο μεγάλην ευθυμίαν προσέδωσαν οι κ. κ. Οικονομόπουλος διευθυντής Αγροτικής Τραπέζης, Μήτσος Θωμόπουλος διευθυντής ΤΤΤ, Κορκονικήτας ιατρός, όστις εις τον Καλαματιανόν παρουσίασε πραγματικάς εκπλήξεις, ο πρόεδρος της κοινότητος κ. Τάσης Πετρόπουλος, ο φαρμακοποιός κ. Καρακώστας, ο γεωπόνος κ. Χριστόπουλος και ο δικηγόρος κ. Κουλέτσης και ο ιατρός κ. Μπουλούκος.
Ο κ. Θωμόπουλος ανεκηρύχθη απ’ όλους τους παρευρισκόμενους βασιλεύς της μπλόφας.
Περί την 1ην μεταμεσονύκτιον εγένοντο αι κληρώσεις των διαφόρων λαχείων. Ο μεγαλύτερος τυχερός υπήρξε ο πρόεδρος της Παμμεσσηνιακής Νεολαίας λαβών 1 δοχείο από το εκλεκτόν προϊόν του εργοστασίου Καλούλη. Τα παιδιά της Φιλαρμονικής μας έπαιξαν με κέφι. Μπράβο τους, τους αξίζει κάθε έπαινος.
Επίσης συγχαίρομεν τους διοργανωτάς της χοροεσπερίδος τους αποτελούντας το διοικητικόν συμβούλιον της Εθνικής Νεολαίας Μεσσήνης εις τους οποίους αξίζει κάθε έπαινος.
Πότης Λουκάκος".
Με το κείμενο αυτό κάνει την πρώτη εμφάνισή του στην ιστορία του καρναβαλιού ο Πότης Λουκάκος (122), ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες των εκδηλώσεων για πολλά χρόνια στη συνέχεια.
Χορό όμως οργανώνει πάλι και ο Φιλόπτωχος Σύλλογος Κυριών (123)
"Αλλ’ αν οι Καλαματιανοί εχόρευσαν εφέτος όσον κανένα άλλο έτος, δεν υστέρησαν εις τούτο και οι Νησιώτες. Αυτό τουλάχιστον αποδεικνύεται από τις εισπράξεις του χορού του Φιλοπτώχου Συλλόγου Κυριών Μεσσήνης, που εδόθη το βράδυ του Σαββάτου εις την αίθουσα του Α' Δημοτικού Σχολείου καταλλήλως διακεκοσμημένην. Εις τον χορόν αυτόν εις τον οποίον παρευρέθη η εκλεκτοτέρα μερίς της κοινωνίας Μεσσήνης, έλαβον μέρος και πολλοί Καλαματιανοί, όπως εν γένει άλλως τε κάθε χρόνον. Ολοι δε ομολογούν ότι οι χοροί που δίδονται εις την Μεσσήνην, είναι απείρως καλύτεροι από τους ιδικούς μας".


Η περιγραφή του Νησιώτικου καρναβαλιού στη “Σημαία” είναι ενθουσιώδης (124):
"Η ωραία παράδοσις των γειτόνων μας Νησιωτών και η ακατάλυτη ευφυΐα των εθαυματούργησαν και εφέτος. Η Καθαρά Δευτέρα ήταν ανέκαθεν και θα εξακολουθήση να είναι η αρχή και το τέλος, το άλφα και το ωμέγα του Μεσσηνιακού Καρναβαλιού. Είναι αναφαίρετο δικαίωμα των Νησιωτών -και είναι προς τιμήν των- να εορτάζουν μιαν αποκρηά γεμάτην από τη γοητεία της ευθυμίας και της χαράς. Το ξέρει και ο τελευταίος Μεσσήνιος. Ξέρει ότι το σπιρτόζο πνεύμα του Νησιώτη, η ακοίμητη διάθεσίν του για ξεφάντωμα, το πλούσιο αίσθημά του, εν συνδυασμώ με την αθάνατη τοπική παράδοση, θα έχει πάντα να εμφανίσει κάτι το πρωτότυπο, κάτι το ζωντανό σε ποικιλία, που να έχει τον ευχάριστο τόνο του γραφικού καρναβαλιού. Και αυτό είναι που ελκύει κάθε χρόνο τον κάθε εορταστή από την τελευταία εσχατιά του Νομού. Εχει πλέον γίνει κανών ότι δεν εννοείται Μεσσήνιος εορτάζων την αποκρηάν, εάν δεν επισκεφθή την Μεσσήνην και δεν παρακολουθήσει το καρναβάλι της Καθαράς Δευτέρας.

***

Και οι Μεσσήνιοι λάτραι της ωραίας αυτής αποκρηάτικης παραδόσεως, συνέρρευσαν και εφέτος εις την Μεσσήνην, διά να παρακολουθήσουν εκεί τον επίλογο του εφετινού καρναβαλιού. Μόνον εκ της πόλεώς μας μετέβησαν εις την γείτονα πλέον των πέντε χιλιάδων συμπολιτών παντός φύλλου, ηλικίας και τάξεως, διά των εκτάκτων αμαξοστοιχιών τας οποίας η ΣΠΑΠ είχε θέσει εις την διάθεσιν του κοινού, από των πρωινών ωρών. Περισσότεροι είχον συρρεύσει εις την Μεσσήνην εκ των περιχώρων και των γειτονικών Μεσσηνιακών κωμοπόλεων. Πλήθη κόσμου είχον κατακλύσει την πλατείαν και τα πέριξ αυτής κέντρα, τας δε οδούς της πόλεως διέτρεχον κατά ομάδας οι ξένοι επισκέπται προσδίδοντες με την ζωηρότητά των έναν εξαιρετικόν τόνον εις την γενικήν ευθυμίαν.

***

Την έναρξιν του καρναβαλιού έκαμεν ο περίφημος τύπος της γείτονος κ. Δασκαρόλης ο οποίος επιβαίνων τετραπόδου αεροπλάνου παρήλασεν διά της κεντρικής πλατείας και των οδών της πόλεως σκορπίσας παντού το γέλιο και την ευθυμίαν με το κωμικόν της εμφανίσεώς του και τα έξυπνα καλαμπούρια του. Αργότερον ήρχισαν να εμφανίζονται εις τας οδούς και αι άλλαι ομάδες των μετεμφιεσμένων, εν χορδαίς και οργάνοις, προσθέτουσαι η κάθε μια χωριστά και κάτι το ιδιαίτερον εις την γενικήν ευθυμίαν.
Εις τας 4.30 μ. μ. οπότε το γενικόν κέφι είχεν αποκορυφωθή και εις τα κέντρα ο χαρτοπόλεμος μεταξύ εντοπίων και ξένων είχεν προσλάβει την αγριοτέραν του μορφήν, ανήλθεν επί της ειδικής εξέδρας και κατέλαβε την θέσιν της η επιτροπή απαρτιζομένη εκ των κ. κ. Πετροπούλου προέδρου της κοινότητος, Κορκονικήτα ιατρού, Χρόνη, Δημητρόπουλου και Μυτηληναίου. Της επιτροπής προήδρευε τιμητικώς ο Νομάρχης μας κ. Παπαδήμας.

***

Ευθύς αμέσως ήρχισαν παρελαύνουσαι προ της επιτροπής αι διάφοροι ομάδες των μετημφιεσμένων. Πρώτη παρήλασεν ομάς φουστανελλοφόρων απαρτιζομένη εκ των κ. κ. Μ. Βασιλοπανάγου, Γ. Τσώνη, Γ. Ρούτση, Α. Ρούτση, Π. Γκούζη, Ηλ. Μουρούφα. Κ. Κούσκουλα, Ι. Σκορδάκη, Ι. Αθανασοπούλου και Λ. Στεφάνου.
Δευτέρα ομάς φουστανελλοφόρων απαρτιζομένη εκ των κ. κ. Γ. Μιχαλόπουλου, Π. Μιχαλόπουλου, Γ. Φραγκάκη, Π. Λαμπράκη, Ι. Λαζαράκη και Ι. Πετρουλάκη.
Τρίτη ομάς φουστανελλοφόρων υπό τους Π. Θεοδωρακόπουλον και Θ. Βενέρον. Επηκολούθησεν παρέλασις των διαφόρων άλλων ομάδων ντομινοφόρων κ.λπ. εκ των οποίων πρώτον βραβείον έλαβεν η ομάδας ντομινοφόρων του Μουσικού Ερασιτεχνικού Ομίλου Καλαμών και δεύτερον βραβείον η υπό τους κ. κ. Π. Μανθόπουλον και Β. Ρούτσην ομάς ντομινοφόρων εκ Μεσσήνης.
Μετά το πέρας της απονομής των βραβείων εις την κεντρικήν πλατείαν της Μεσσήνης εχορεύθησαν ελληνικοί χοροί συνοδεία λαϊκών οργάνων μέχρι των βραδινών ωρών. Ο Νομάρχης κ. Παπαδήμας μετά της κυρίας του έκαμαν έναρξιν χορεύσαντες θαυμάσιον Καλαματιανόν.
Ιδιαιτέραν εντύπωσιν προεκάλεσαν αι ομάδες των φουστανελλοφόρων και οι χορευθέντες υπ’ αυτών χοροί. Προσέδωσαν εις την εορτήν έναν καθαρώς Ελληνικόν τόνον, οι δε απαρτίζοντες αυτάς Νησιώτες ήσαν πραγματικοί εκπρόσωποι της Ελληνικής λεβεντιάς.

Ο Συνεργάτης

Ανάλογη είναι και η περιγραφή του Γιώργου Περσόπουλου (125) στο “Θάρρος” (126):

""Λόγω της οικονομικής κρίσεως". Η στερεότυπη μυριόστομη μεταπολεμική δικαιολογία κάθε αδυναμίας μας. Ολα δεν πάνε καλά συνεπεία της οικονομικής κρίσης. Σοβαρώς; Υπάρχει, στ’ αλήθεια οικονομική κρίση τουλάχιστον στη Μεσσηνία; Να μου επιτρέψετε να αμφιβάλω. Αλλά και ήταν εκείνο το απέραντο έμψυχο συνονθύλευμα που σκόρπιζε ζωή και ευωδίαζε την ατμόσφαιρα της Καλαματιανής και Νησιώτικης έκτασης εις δύο τελευταίες ημέρες του μασκαρέματος; Να σας πω εγώ: Ηταν απλούστατα μια εμπράγματη απόδειξη της αληθοφάνειας του ισχυρισμού πως, μετά το 1932, η κρίση υποχώρησε. 'Η του ότι η σημερινή κυβέρνηση, απ’ την πλευρά της μεταχείρισης της Ελλάδας, έχει διορθώσει τα πράγματα, έτσι ώστε να πιστεύουμε πως ο κόσμος δεν πεινάει. Ο,τι θέλετε πιστέψτε. Πάντως μη μου αρνηθείτε πως ο κόσμος του Νομού μας ζει σήμερα σε μια ατμόσφαιρα οικονομικής βελτίωσης τέτοιας που μην του επιτρέπη καν το "σκούζην" όταν τουλάχιστον η παράδοσις και τα έθιμα επιτάσσουνε να κινιέται μέσε σ’ ένα συμπαθητικό ξεφάντωμα της νοοτροπίας -επιτέλους- του μακαρίτη... Κολοκοτρώνη, του τις ώρες της ανάπαυλάς του βροντοφώναζε το περίφημο:
- Βροντάτε το, ωρέ!

***

Ο κόσμος της Καλαμάτας το βρόντηξε και το τίμησε! Και πρώτα-πρώτα ο κ. Νομάρχης και η ερίτιμη κυρία του που το... φέρανε βόλτα στο Νησί την Καθαρή Δευτέρα και... ξεκουφαθήκανε απ’ τα ακατάπαυστα και ζωηρά χειροκροτήματα του κόσμου που είχε σχηματίσει γύρω απ’ την επιτροπή των βραβείων, της οποία προήδρευσε ο κ. Παπαδήμας, σινικό κλοιό. Αλλά κ’ ήταν εκείνο το ανθρώπινο παραλήρημα όταν ο κ. Νομάρχης με τη γλυκειά επιβλητικότητά του, κι έπειτα η κυρία Παπαδήμα με την ελκυστική απλότητά της εσύρανε τον Καλαματιανόν. Ηταν η πολυάνθρωπη ειρηνικά θορυβώδικη ομολογία της δικαίωσης μιας επιθυμίας να πέση ο υδροκέφαλος ψυχρός ετικεττισμός και η ανόητη σοβαροφάνεια του κοτζαμπασισμού που τόνε βλέπαμε θρονιασμένο σε συμβατικές άρχουσες έδρες και που -αν αγαπάς το Χριστό, εδώ που τα λέμε- μας είχε καταντήσει βραχνάς απαίσιος. Η προχθεσινή εμφάνιση του Νομάρχη μας ήταν μια εξόρμηση, μια χρειαζούμενη περιφρόνηση του πολιτικά παλιού, ένα γιορτάσι του ζωντανά καινούργιου, του ατόφιου κοσμοπολιτισμού. Γι’ αυτό κι ο κόσμος, πάσας πνευματικής προϋπόθεσης, χειροκροτούσε πηγαία, συνειδητά, αυθόρμητα. Είμαι βέβαιος πως αν ο πρωθυπουργός βρισκόταν προχτές στο Νησί, θα ύψωνε μ’ υπερηφάνεια, τόσο τη φωνή του που... που θα φιλούσε Νομάρχη, κόσμο.

***

Αλλά τι να γράψουμε για την κίνηση! Ο Νομός μας έχει ζωή μέσα του. Κι είναι λιγάκι "ζαμανφουτίστας". Κι όχι μονάχα οι Καλαματιανοί κι οι Νησιώτες που, κατά το μεγαλύτερο ποσοστό, είχανε ανοίξει τον εαυτό τους στην απαίτηση της γιορταστικής ημέρας. Μα και ξένοι. Και τι ξένοι! Τέτοιοι που θα ήταν νόμιμο και μπορετό -ας πούμε- να φυλακισθή κόσμος σε μια χειρονομία τους. Μα, οι καιροί της βλάκικης ετικέττας χάθηκαν στον καιάδα του παρελθόντος κ’ οι άνθρωποι ζούνε πια ή τείνουν να ζήσουνε στα πλαίσια της πανανθρώπινης ραφιναρισμένης "ψυχοφυσιολογίας"! Πώς; Παρακαλώ: Επιστρέφω από το Νησί με των 6.50'. Τρεις παρέα και ο υποφαινόμενος... τρεισήμισι. Πατείς με, πατώσε μπαίνουμε στο βάγκον λι... αν ακάθαρτο - με το συμπάθειο φιλτάτη ΣΠΑΠ.
- Ολοι παιδιά μαζί, παρακαλεί δίπλα μας καθήμενος "νομικός"
"Κάποτε κλάψαμε κ’ οι δυό
και σ’ όνειρα εχτίζαμε παλάτια".
..........
Ο Σωτηράκης -ο ξανθομάλλης ιππότης των Δενδρακίων ντε!- "σεγκοντάρει", ο Γιάννης "βαρυτονάρει" κι’ ο υποφαινόμενος "μπασάρει" στο ταγκό που τόχαμε ανεβάσει σε τόνο μι... χειρότερα και που για καλή τύχη τα μισοκαταφέρναμε "ρυμουλκούμενοι" από δύο-τρεις κοπέλες συνταξιδιώτισσες. Κοπέλες που θα μπορούσαν απαρεξήγητα και δικαιολογημένα να κρατάνε σ’ απόσταση τον... "χύδην όχλον", τόσο πολύ, όσο οι ταυτότητες της παρέας μας δεν ήταν γνωστές... Κι όμως το σκούξαμε μέχρι το σταθμό "όλοι μαζί" νέοι, μεσόκοποι και φτασμένοι στα χρόνια, άγνωστοι μεταξύ μας και... γεννήτορες των κοριτσιών. Γιόρταζεν η αδέσμευτη ανθρώπινη φύση.

***
Το Νησί παρουσίαζε την όψη Σταμπούλ, όπου η βαβυλωνία της φωνής και του χρώματος κυριαρχούν από κάθε άλλη εκδήλωση: Σμόκιν, ντυμασιές περιπάτου, γραφική ελληνική φουστανέλλα, μασκαράτες κάου μπόυ, κολομπίνες, πιερότοι... διακωμώδησι φυσιογνωμιών... "ελεγκάν", "καθωσπρεπισμός"... "Βασίλου"... προκαδούρα, "διάσκαντζος", γεμενί. Ευρώπη, Χριστέ και Παναγιά! Ενας απέραντος πολύχρωμος συφερτός, μια τρικυμισμένη ανθρωποθάλασσα που έσφυζε και γλεντοκοπούσε, έτσι ανθρώπινα, έτσι συμπαθητικά, έτσι ανεπιτήδευτα μέχρι τις πρωινές ώρες.
Με μέσα σ’ αυτό τον εκκωφαντικό θόρυβο εφάνταζε και κυριαρχούσε το ελληνικό, η φουστανέλλα, ο Καλαματιανός, η αθάνατη ξανθή ρευστή του Μεσσηνιακού προϊόντος, που, τερψιλαρύγγια χυνόταν ποταμηδόν για να ανάβη το κέφι, να πνίγουνται οι ανθρώπινοι καημοί και να συγκλονίζεται ολόκληρο το Νησί. Ετσι μέσα σ’ έναν συμπαθητικό κυκεώνα, σ’ ένα αδιάπτωτο κέφι και γλέντι έσβησε η προχθεσινή τοπική γιορτή της γειτονικής πόλης όπου είχεν εκδράμει ο περισσότερος κόσμος και της Καλαμάτας.

Γ. Περσ.".

Μικρότερης έκτασης είναι η περιγραφή στα “Νέα” τα οποία ουσιαστικά δίνουν εντελώς διαφορετική εικόνα και γράφουν (127):


“Η εφετινή Καθαροδευτέρα παρά την ζωηράν κίνησιν της Κυριακής, δεν εορτάσθη όπως και κατά τα άλλα έτη. Κίνησις παρετηρήθη μόνον εις την γείτονα Μεσσήνην όπου ως γνωστόν ο Καρνάβαλος, εισέρχεται εκεί την Καθαροδευτέραν συνοδευόμενος υπό της μαρίδος προπορευομένης της Φιλαρμονικής Μεσσήνης.
Αλλά και εκεί δεν συνέρρευσεν κόσμος αρκετός, η δε κρεμάλα ολίγον μόνον ειργάσθη. Επίσης δεν μετέσχον της εορτής αρκετοί φουστανελλοφόροι όπως τα άλλα έτη, ούτε και προθυμία υπήρξε και επιτυχείς μετεμφιέσεις.
Παρά τούτο η Ελλανόδικος επιτροπή εβράβευσε πολλά ομάδας εορταστών, οι οποίοι διεκρίθησαν εις τον χορόν, εις την επιτυχή μεταμφίεσιν κλπ.”.


(118) "Σημαία" 11/3/1937
(119) "Θάρρος" 13/3/1937
(120) Η Εθνική Οργάνωσις Νεολαίας (ΕΟΝ) ήταν κυβερνητική οργάνωση νέων που ιδρύθηκε από το καθεστώς του Ιωάννη Μεταξά το 1936 και διαλύθηκε τον Απρίλιο του 1941, τρεις μήνες μετά το θάνατό του, με την κατάρρευση του μετώπου από τη Γερμανική εισβολή. Κάποιες από τις δραστηριότητες της ΕΟΝ ήταν η στρατιωτική εκπαίδευση, οι αθλητικές διοργανώσεις (γυμναστικές επιδείξεις), επιβλητικές παρελάσεις και γιορτές, αναδασώσεις, εκδρομές, κοινωνικές δραστηριότητες. Ο Ιωάννης Μεταξάς θεωρούσε ιδιαίτερα σημαντικό όπλο την ΕΟΝ για τη διαμόρφωση των νέων σε υποστηρικτές του καθεστώτος και για το λόγο αυτό την υποστήριξε ιδιαίτερα μέσα από συστηματικές ενέργειες και ισχυρή χρηματοδότηση. Μέσα από την ΕΟΝ, γινόταν συστηματική προσπάθεια διαπαιδαγώγησης και προπαγάνδας υπέρ του καθεστώτος,
(121) "Σημαία" 13/3/1937
(122) Ο Πότης Λουκάκος γεννήθηκε στη Μεσσήνη το 1907. Απόφοιτος της Εμπορικής Σχολής Καλαμάτας, χρημάτισε Πρόεδρος της Ομοσπονδίας Επαγγελματοβιοτεχνών Μεσσήνης, γενικός γραμματέας του Δήμου Μεσσήνης, καθώς και πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου. Από τους πρωταγωνιστές των καρναβαλικών εκδηλώσεων ιδιαίτερα μετά το 1950, από τους τοπικούς παράγοντες που διέσωσαν τις εκδηλώσεις σε μια κρίσιμη περίοδο. Για πολλά χρόνια ήταν ανταποκριτής στις καλαματιανές εφημερίδες, στις οποίες έχουν διασωθεί πολλά δικά του κείμενα για το καρναβάλι με πλήθος στοιχείων και ονομάτων. Πέθανε το 1976.
(123) "Τα Νέα" 16/3/1937
(124) "Σημαία" 17/3/1937
(125) Ο Γιώργος Περσόπουλος γεννήθηκε στην Καλαμάτα το 1907. Από νεαρή ηλικία ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία και έγινε αρχισυντάκτης στο "Θάρρος". Με το ψευδώνυμο "Ουδέτερος" έγραψε χρονογραφήματα και άλλα κείμενα. Διετέλεσε Γενικός Γραμματέας του Δήμου Καλαμάτας (1934-36) και υπάλληλος στη διεύθυνση Τύπου του υπουργείου Εξωτερικών (1938-46). Πήρε μέρος στον ελληνοϊταλικό πόλεμο και έμεινε ανάπηρος. Οργανώθηκε στο ΕΑΜ, συνελήφθη για την αντιστασιακή του δράση και κρατήθηκε όμηρος από τους Γερμανούς στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Χαϊδαρίου. Μετά τον εμφύλιο δραστηριοποιήθηκε στην ΕΔΑ και ήταν υποψήφιος στις εκλογές του 1951.
(126) "Θάρρος" 17/3/1937
(127) "Τα Νέα" 16/3/1937