Ο γεωγράφος Στράβων αναφέρει ότι οι Φαρές βρίσκονται δίπλα στις εκβολές του ποταμού Νέδοντα και απέχουν από τη θάλασσα 5 μόλις στάδια, λιγότερο δηλαδή από ένα χιλιόμετρο. O ίδιος προσθέτει ότι στην παραλία των Φαρών υπήρχε «ύφορμον θερινόν», δηλαδή αγκυροβολείο ασφαλές μόνο κατά τους θερινούς μήνες. H κατά ένα στάδιο (190 περίπου μέτρα) διαφορά της απόστασης της πόλης των Φαρών από τη θάλασσα που δίνει ο Παυσανίας, από εκείνη του Στράβωνα, οφείλεται ίσως στο γεγονός ότι από τον 1ο αι. π.X. (χρόνος επίσκεψης του Στράβωνα) ως τα μέσα του 2ου αι. μ.X. (χρόνος επίσκεψης του Παυσανία), η παραλία είχε απομακρυνθεί λόγω των προσχώσεων του Νέδοντα".
Η παραπάνω εισαγωγή από άρθρο του καθηγητή Πέτρου Θέμελη στην "Ε" είναι αναγκαία, αφενός για να επισημάνουμε ότι η ακτογραμμή του Μεσσηνιακού Κόλπου δεν είναι σταθερή και αφετέρου για να τονίσουμε τις αλλαγές που επέφερε σε αυτήν η τσιμεντόστρωση της κοίτης του Νέδοντα και η κατασκευή του λιμανιού της Καλαμάτας. Σήμερα, σε αντίθεση με όσα συνέβαιναν μεταξύ 2ου και 1ου π.Χ. αιώνα, η θάλασσα "τρώει" τη στεριά - και αν δεν σταματήσει η διάβρωση των ακτών, σε 30-40 χρονιά είναι πιθανό η Καλαμάτα να έχει χάσει το συγκριτικό πλεονέκτημα της Ανατολικής Παραλίας.
Με απλά λόγια: Εξαιτίας της τσιμεντόστρωσης της κοίτης του, ο Νέδοντας σταμάτησε να μεταφέρει υλικά από τον Ταΰγετο στον Μεσσηνιακό Κόλπο, με συνέπεια αρχικά να σταματήσουν οι προσχώσεις και σταδιακά η θάλασσα να προχωράει στη στεριά. Εχοντας λοιπόν την εμπειρία από τα έργα προστασίας της ακτής σε Αβία, Μικρή Μαντίνεια και Κορδία, η δημοτική αρχή θα πρέπει να αναθέσει μελέτες για την προστασία της Ανατολικής Παραλίας. Στο πλαίσιο αυτής της μελέτης θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο διεύρυνσης της ακτής προς το νότο με την κατασκευή κυματοθραυστών, κάθετων ή παράλληλων στην ακτογραμμή. Αν μεγαλώσει η ακτή, μεταξύ άλλων θα υπάρξει και δυνατότητα διεύρυνσης του νότιου πεζοδρομίου της Ναυαρίνου, ώστε να υπάρχει αρκετός χώρος τόσο για τους πεζούς όσο και για τους ποδηλάτες. Σε αυτή και μόνο την περίπτωση η Ναυαρίνου μπορεί ίσως να παραμείνει ανοιχτή σε μηχανοκίνητα οχήματα, ως δρόμος ήπιας κυκλοφορίας με όριο ταχύτητας τα 30 χιλιόμετρα την ώρα. Η δε θάλασσα θα γίνει πιο θελκτική για ντόπιους και επισκέπτες, αλλά και πιο ασφαλής, χωρίς τον μόνιμο κυματισμό από τους νοτιάδες του καλοκαιριού.
Σε κάθε περίπτωση πάντως και ανεξάρτητα από το χρόνο έναρξης των μελετών, οι Καλαματιανοί θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι η ακτογραμμή θα αλλάξει. Αν δεν ληφθούν μέτρα προστασίας της ακτής, η θάλασσα θα "φάει" τη στεριά, ενώ αν δημιουργηθούν κυματοθραύστες θα μεγαλώσει η παραλία.
Και μην πει κανένας να αφήσουμε τη φύση ήσυχη... γιατί σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει, μεταξύ άλλων, να ξηλώσουμε το τσιμέντο από την κοίτη του Νέδοντα και ν’ αφήσουμε τον ποταμό να ξανακυλήσει στην Αριστομένους, όπως έκανε όλους τους προηγούμενους αιώνες
Θανάσης Λαγός
