Ολα γίνονται γνωστά από διαρροές και κρίσιμες λεπτομέρειες είναι άγνωστες στους πολίτες που θα κληθούν να πληρώσουν το λογαριασμό.
Και ο λογαριασμός φυσικά είναι το ζήτημα. Η οποιαδήποτε εταιρεία ενδιαφέρεται πρωτίστως για το κέρδος, αλλά αν αυτό ισχύει σαν γενική αρχή εδώ έχουμε μια λεπτομέρεια που δεν πρέπει να διαφεύγει από κανέναν. Η εταιρεία έχει εξασφαλίσει προκαταβολικά το κέρδος χωρίς κανένα επενδυτικό ρίσκο. Κατά τη λαϊκή έκφραση θα κερδίσει βρέξει-χιονίσει. Γιατί με τη σύμβαση δένει τους δήμους (και τους πολίτες) χειροπόδαρα υποχρεώνοντάς τους να πληρώνουν για την διαχείριση συγκεκριμένης ποσότητας συνολικά που θα επιμεριστεί προφανώς ανά δήμο, ακόμη και αν τα σκουπίδια είναι λιγότερα. Από αυτήν εδώ τη στήλη αμέτρητες φορές έχουμε γράψει για την ανάγκη οι πολίτες να μειώσουν όσο γίνεται περισσότερο τον όγκο των σκουπιδιών, προκειμένου να μειωθεί και το κόστος αποκομιδής και διαχείρισης. Επισημαίνοντας παράλληλα ότι σε περίοδο βαθύτατης οικονομικής κρίσης ο όγκος των σκουπιδιών μειώνεται σημαντικά και ότι είναι αδιανόητο να φθάνουν τροφές με οποιαδήποτε μορφή στους κάδους απορριμμάτων. Και ενώ οι δήμοι θα έπρεπε ήδη να έχουν ξεκινήσει μια μεγάλη καμπάνια για περιορισμό των συσκευασιών, για μια άλλη καταναλωτική αντίληψη και για μείωση στο ελάχιστο των σκουπιδιών που φθάνουν στους κάδους, βρίσκονται στην υποχρέωση να κάνουν το εντελώς αντίθετο: Να πληρώνουν… εικονικά σκουπίδια τα οποία δεν παράγονται.
Η υπόθεση αυτή έχει και μια άλλη "πονηρή" πλευρά που σχετίζεται με την ανακύκλωση. Από πολλούς δήμους θα έπρεπε να καταβάλεται κάθε προσπάθεια έτσι ώστε να ανακυκλώνονται τα πάντα. Ο Δήμος Καλαμάτας μάλιστα έχει ανοίξει πολύ τη "βεντάλια" των υλικών που ανακυκλώνονται και βρίσκεται ψηλά στην κατάταξη των δήμων της χώρας που κάνουν εκτεταμένη ανακύκλωση. Εκείνο το οποίο θα έπρεπε να γίνεται -και έχει επισημανθεί παντοιοτρόπως σε ανύποπτο μάλιστα χρόνο και πριν σκάσουν τα προβλήματα- είναι μια μεγάλη προσπάθεια να πεισθούν οι πολίτες ώστε να… αχρηστεύσουν τους κάδους με τα σύμμικτα σκουπίδια. Τα περιθώρια της ανακύκλωσης είναι πολύ μεγάλα, οι πολίτες έχουν κάθε λόγο να βοηθήσουν έτσι ώστε να μειωθεί ο όγκος των σκουπιδιών και το κόστος διαχείρισης, αλλά και να υπάρξουν έσοδα για το δήμο από τη διαδικασία αυτή καθώς θα παράγονται υπολογίσιμες ποσότητες. Εδώ λοιπόν συμβαίνει το ανάποδο από δύο πλευρές:
- Από τη μια η υποχρέωση να παραδοθούν συγκεκριμένες ποσότητες σκουπιδιών, διαφορετικά θα πληρώνεται η διαφορά, αποτελεί από χέρι αντικίνητρο για τη διαδικασία ανακύκλωσης που μπορεί να οδηγήσει σε ελαχιστοποίηση των ποσοτήτων που πάνε στα σκουπιδοεργοστάσια.
- Από την άλλη οι πληροφορίες αναφέρουν ότι υπάρχει δέσμευση και για τη σύνθεση των σκουπιδιών που θα παραδίνουν οι δήμοι για επεξεργασία στα εργοστάσια. Οι μονάδες που θα στηθούν θα πρέπει να τροφοδοτούνται με συγκεκριμένης σύνθεσης πρώτη ύλη έτσι ώστε η επεξεργασία να είναι κερδοφόρα. Οι ίδιες πληροφορίες αναφέρουν ότι θα υπάρχει "ποινή" (χρηματική πάντα) για τους δήμους οι οποίοι δεν θα παραδίνουν το υλικό που τους έχουν δεσμεύσει οι συμφωνίες. Και αυτή η δέσμευση ακυρώνει ουσιαστικά την προσπάθεια ανακύκλωσης σε επίπεδο δήμων και δημιουργεί σοβαρά προβλήματα εκεί που αυτή έχει προχωρήσει.
Για τα ζητήματα αυτά που συζητούνται ευρύτατα στους κύκλους των δημάρχων και όσων ασχολούνται με την υπόθεση, δεν υπάρχει καμία επίσημη ενημέρωση από την Περιφέρεια. Μια ακόμη επιβεβαίωση του παράδοξου με την Περιφέρεια να διαπραγματεύεται το προϊόν που παράγουν οι δήμοι υπογράφοντας υποχρεώσεις για λογαριασμό τους, χωρίς αυτοί ούτε να γνωρίζουν ούτε και να συμφωνούν. Και ταυτοχρόνως η ίδια να μην έχει καμία υποχρέωση, μεταθέτοντας και τα "αγγούρια" της χωροθέτησης στην εταιρεία αλλά και στο… υπουργείο Περιβάλλοντος. Η Περιφέρεια… απλώς προεδρεύει και για τον εαυτό τους οι παράγοντες κρατούν τα εύσημα ότι θα γίνουν οι μονάδες. Τα υπόλοιπα θα πρέπει να τα ρυθμίσουν άλλοι. Παγκόσμια πολιτική πρωτοτυπία ασφαλώς, καλυπτόμενη πίσω από ακατάσχετη απεραντολογία αυτολιβανισμού που εμφανίζεται και ως πολιτική σοφία.
Συμπερασματικά, η εταιρεία επιχειρηματικά δεν ρισκάρει τίποτε. Τα λεφτά που έχει κόψει ως απαραίτητα για την κερδοφορία, τα εξασφαλίζει μέσα από τις δεσμεύσεις των δήμων. Οι οποίοι θα βρεθούν στη δύσκολη θέση να "γδάρουν" τους δημότες για να πληρώσουν την εταιρεία. Και εφόσον δεν θελήσουν να το κάνουν, υπάρχει και η κρατική χρηματοδότηση η οποία θα πηγαίνει κατ’ ευθείαν στα σκουπίδια και οι δήμοι θα στεγνώσουν.
Οι δήμαρχοι τι κάνουν γι’ αυτά;
Ηλίας Μπιτσάνης