Καθώς τα κρούσματα της Covid-19, μετά το αιφνιδιαστικό μαζικό κύμα της παραλλαγής Όμικρον, εμφανίζουν τάση υποχώρησης σε Ευρώπη και Βόρεια Αμερική, όπου περισσεύει η κόπωση μεταξύ των πολιτών μετά από δύο χρόνια πανδημίας, ειδικοί και μη αδημονούν να «ξεμπερδέψουν» με τον κορονοϊό. Έτσι, αυξάνονται οι διαβεβαιώσεις ότι «μπορούμε πια να ζήσουμε με τη νόσο» και να θεωρήσουμε τον κορονοϊό ενδημικό, δηλαδή μια σταθερή και προβλέψιμη «οντότητα» ανάμεσα σε άλλους παθογόνους μικροοργανισμούς.
Αυτή η ολοένα πιο διάχυτη νοοτροπία προβληματίζει πολλούς επιστήμονες, σύμφωνα με το περιοδικό «Science», οι οποίοι φοβούνται ότι τείνει να υποσκάψει πρόωρα τη δέσμευση των κυβερνήσεων και των πολιτών για την αντιμετώπιση της πανδημίας, η οποία συνεχίζεται. Μια τέτοια εξέλιξη υπάρχει κίνδυνος να αφήσει αρκετές χώρες «τυφλές» και απροετοίμαστες σε μια νέα παραλλαγή του κορονοϊού, η οποία παραμένει πάντα μια πιθανότητα.
«Ενδημική αυταπάτη είναι πιθανότατα ο όρος που αντιπροσωπεύει καλύτερα αυτή την κατάσταση», δήλωσε ο δανικής καταγωγής λοιμωξιολόγος Κρίστιαν Άντερσεν του αμερικανικού Ινστιτούτου Ερευνών Scripps, ο οποίος είναι ιδιαίτερα επικριτικός για τη βιασύνη της πατρίδας του Δανίας να ανακοινώσει ότι πλέον από αυτόν τον μήνα δεν θεωρεί την Covid-19 «νόσο κοινωνικά κρίσιμη», παρόλο που οι θάνατοι και τα κρούσματα ακόμη αυξάνονται.
Πρόσφατα σε συνέντευξή της στο CNBC και η Raina Maclntyre, καθηγήτρια παγκόσμιας βιοασφάλειας στο Πανεπιστήμιο New South Wales του Σίντνεϊ, προειδοποιούσε ότι ο νέος κορονοϊός πιθανότατα δεν θα γίνει ποτέ ενδημικός, αλλά θα επιστρέφει πάντα σε κύματα επιδημίας. Όπως εξηγούσε στους ενδημικούς ιούς μπορεί να υπάρχει πολύ μεγάλος αριθμός κρουσμάτων, αλλά δεν έχουμε ραγδαία αλλαγή στον αριθμό τους μέσα σε ημέρες ή εβδομάδες όπως με τον νέο κορωνοϊό. «Ο Covid δεν θα μετατραπεί δια μαγείας σε μία ενδημική μόλυνση, όπου τα επίπεδα θα μένουν σταθερά για μεγάλες περιόδους» τόνιζε. «Θα συνεχίσει να προκαλεί επιδημικά κύματα, ενώ θα μποαρούσε η ανοσία από τα εμβόλια να φθίνει και νεά στελέχη που θα διαφεύγουν της προστασίας των εμβολίων να έρχονται στο προσκήνιο, πλήττοντας πάντως κυρίως ανεμβολίαστους».
Πολλοί επιστήμονες αναγνωρίζουν τις δυσκολίες να πείσουν το ευρύ κοινό για την ανάγκη τήρησης των περιορισμών στη διάρκεια της πιο μεταδοτικής αλλά λιγότερο σοβαρής Όμικρον, όταν π.χ. οι ήπιες και οι ασυμπτωματικές λοιμώξεις έχουν αυξηθεί κατά πολύ σε σχέση με το παρελθόν. Η δανική κυβέρνηση και άλλες το βρίσκουν πλέον δύσκολο να δικαιολογήσουν τους περιορισμούς στην εστίαση, στη διασκέδαση, στις εκδηλώσεις σε κλειστούς χώρους κ.α., ιδίως από τη στιγμή που οι αριθμοί των νοσηλευομένων σε ΜΕΘ είναι σχετικά σταθεροί και υπό έλεγχο. Αυτό, από την άλλη όμως, δεν σημαίνει ότι τα νοσοκομεία και γενικότερα τα συστήματα υγείας δεν συνεχίζουν να υφίστανται πίεση.
Με πάνω από 2.000 ημερήσιους θανάτους στις ΗΠΑ την προηγούμενη εβδομάδα, όπως ανέφερε η επιδημιολόγος Τζόντι Γκεστ του Πανεπιστημίου Έμορι της Ατλάντα, «δεν μπορούμε να πούμε ότι βρισκόμαστε σε ένα επίπεδο όπου είναι ανεκτό να ζούμε με αυτόν τον ιό». Εκτιμά ότι σε ένα πραγματικό ενδημικό στάδιο τα ημερήσια κρούσματα πρέπει να πέσουν κάτω από τα 30 ανά 100.000 κατοίκους, οι ΜΕΘ να μην ξεπερνούν το 80% της δυναμικότητάς τους και κυρίως οι θάνατοι να μην ξεπερνούν τους 100 τη μέρα (αυτό σε μια χώρα με πληθυσμό 330 εκατομμυρίων, οπότε θα μπορούσε να κάνει κάποιος την αναγωγή για την ενδημική φάση στην Ελλάδα).
Πάντως υπάρχουν και εκείνοι που αισιοδοξούν ότι το τέλος του εφιάλτη βρίσκεται σχετικά κοντά, αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Μεταξύ αυτών και ο CEO της Moderna, Στεφάν Μπανσέλ, που δήλωσε ότι είναι «λογικό» να υποθέσουμε πως πλησιάζουμε στα τελικά στάδια της πανδημίας. «Νομίζω ότι αυτό είναι ένα λογικό σενάριο», είπε στο CNBC όταν ρωτήθηκε για τις απόψεις ότι η πανδημία Covid-19 μπορεί τώρα να βρίσκεται στα τελικά της στάδια.
«Υπάρχει 80% πιθανότητα καθώς εξελίσσεται το omicron ή ο ιός SarsCov-2 εξελίσσεται, θα βλέπουμε όλο και λιγότερους μολυσματικούς ιούς», είπε την Τετάρτη. Είπε επίσης ότι υπάρχει ένα άλλο «σενάριο 20% όπου βλέπουμε μια επόμενη μετάλλαξη, η οποία είναι πιο λοιμώδης από το όμικρον».
