Ρεπορτάζ: Νικολέττα Κολυβάρη
“Ξέρουμε ότι οι έφηβοι και οι νεαροί δεν μπορούν να διδαχτούν τόσο από τα λόγια των ενηλίκων όσο από τις ίδιες τις πράξεις” επιβεβαιώνει η επιμελήτρια Ανηλίκων Καλαμάτας Αγγελική Ρουμελιώτου. “Τις πράξεις των «σημαντικών» άλλων της ζωής τους. Την καθημερινότητα, το παράδειγμα”, όπως σπεύδει να συμπληρώσει.
Ο κήπος λοιπόν είναι το μέσον. Είναι η διαδικασία. “Το ζητούμενό μας δεν είναι η όμορφη ολοκλήρωσή του. Το ζητούμενό μας είναι η διαδικασία που απλόχερα μας χαρίζει ένας κήπος. Εκεί μέσα μιλάμε για όρια”, εξηγεί. Γιατί τα όρια είναι “μια λέξη σχεδόν άγνωστη” στα παιδιά που έχουν παραβατικές συμπεριφορές.
ΜΙΛΑΜΕ ΓΙΑ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ
Οι έφηβοι και νεαροί παραβάτες του νόμου καλούνται να μάθουν τις συνέπειες των πράξεών τους. “Μιλάμε για συνέπειες, ακόμη και αν αυτές είναι ότι τα φυτά μας ξεράθηκαν γιατί εμείς δεν τα φροντίσαμε για λίγες μέρες. Ακόμη και αν είναι ότι θα δουλέψεις περισσότερο γιατί άργησες. Μιλάμε για σεβασμό και ευγένεια”, λέει η επιμελήτρια ανηλίκων, γονατίζοντας και αυτή προς τη γη, κι όχι μόνο για τις ανάγκες μιας φωτογραφίας: “Γονατίζουμε στη γη μαζί με τα παιδιά γιατί πρέπει να φτάσουμε στο ύψος τους και να τα υποβοηθήσουμε να δημιουργήσουν ή να αναδομήσουν μια προσωπικότητα”, εξηγεί το συμβολισμό της κίνησης, για να πει πως “καμιά φορά σκέφτομαι ότι ο αρχιτέκτονας του δικαστικού μεγάρου μπορεί να είχε κάτι τέτοιο στο μυαλό του. Θα εμπνεύστηκε την καρδιά του μεγάρου ως έναν ανθόκηπο μέσα στον οποίο αναγεννάται η ελπίδα από τον ίδιο τον άνθρωπο”. Αλλωστε, ζητούμενο δεν είναι “τα παιδιά να μας φτιάξουν έναν κήπο. Θέλουμε να τον φτιάξουμε μαζί. Γιατί ουσιαστικά στο μωσαϊκό της ζωής τους το κομμάτι μαζί είναι αυτό που χάθηκε”.
ΠΡΟΛΑΒΑΙΝΟΥΜΕ ΑΦΟΥ ΕΙΝΑΙ ΗΔΗ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ;
Είναι όμως κάτι που προβληματίζει, που έχει να κάνε με το αν προλαβαίνουμε αφού είναι ήδη στην εφηβεία; “Η αλήθεια είναι ότι έχουν χαθεί πολλά κεφάλαια”, απαντά η κ. Ρουμελιώτου και προσθέτει: “Πάντα επιμένουμε ότι όλα καθορίζονται στα πρώτα χρόνια της ζωής των παιδιών. Το βλέπουμε αυτό καθώς στις μεγάλες παραβατικές πράξεις διαπιστώνουμε τεράστια γονική αποστέρηση. Γονείς υπαρκτοί αλλά ανύπαρκτοι. Ή ακόμη χειρότερα γονείς με παθολογικό αξιακό κώδικα, χωρίς αρχές που εισάγουν κάθε μέρα, κάθε λεπτό σε αυτόν τον κώδικα και τα παιδιά. Εκεί οι ελπίδες μας είναι λίγες. Και είναι πολύ απογοητευτικό γιατί είναι σαν να γνωρίζουμε από πριν την εξέλιξη που έρχεται. Γι’ αυτό επιμένουμε ότι πρέπει να επενδύσουμε στην πρόληψη. Να φτάσουμε στον έφηβο πολύ πριν γίνει έφηβος δηλαδή”.
Ομως συναντά και παιδιά με πολλές ελπίδες. “Τα παιδιά που η παραβατικότητα υπήρξε ο επισκέπτης στη ζωή τους σε μια δύσκολη στιγμή. Σε αυτές τις περιπτώσεις η εξέλιξη είναι πολύ αισιόδοξη γιατί η σχέση που δομείται ανάμεσα σε μας και τα παιδιά είναι από μόνη της θεραπευτική”, λέει ξέροντας καλά πώς λειτουργεί προληπτικά να υπάρχουν αποτελεσματικοί μηχανισμοί υποστήριξης στους εφήβους με παραβατικές συμπεριφορές.
ΠΩΣ ΜΠΑΙΝΟΥΝ ΣΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΤΟΥ ΚΗΠΟΥ
Πώς όμως μπαίνουν σε αυτή τη διαδικασία του κήπου; “Ενας ανήλικος όταν εισάγεται σε μια ποινική διαδικασία μπορεί να λάβει, ως περιοριστικό όρο από τον ανακριτή ή ως αναμορφωτικό μέτρο από το δικαστήριο, την επιμέλεια από επιμελητή Ανηλίκων ή το μέτρο της κοινωφελούς εργασίας εντός του δικαστηρίου ή σε άλλους φορείς που όμως έχουν επιλεγεί πολύ προσεκτικά ώστε να ενστερνίζονται την παιδαγωγική διαδικασία στην οποία συμμετέχουν. Μέσα από την επιμέλεια λοιπόν ή την κοινωφελή εργασία στο χώρο του δικαστηρίου οι ανήλικοι έρχονται σε επαφή με μια παιδαγωγική διαδικασία είτε μέσα σε μια βιβλιοθήκη την οποία φτιάξαμε πέρυσι, είτε μέσα από έναν κήπο που είναι το νέο μας κεφάλαιο, είτε με άλλα προγράμματα που εφαρμόζουμε. Και εκεί τα πράγματα ξεκινούν…”, λέει εξηγώντας μας το πώς η επιμελήτρια ανηλίκων.
ΕΙΝΑΙ ΕΡΓΟ ΠΟΛΛΩΝ
Πριν την αποχαιρετήσουμε θέλει να τονίσει πόσο σημαντική είναι για να λειτουργήσει η προσπάθεια, η συμβολή πολλών ακόμα ατόμων. Λέει λοιπόν ότι σε αυτό το εγχείρημα συμμετέχουν: “Οι εισαγγελικές και δικαστικές αρχές εισάγοντας ουσιαστικά τον ανήλικο μέσω των αποφάσεων ή των διατάξεών τους σε αυτή τη διαδικασία. Την πρώτη ύλη αυτού του εγχειρήματος την δημιούργησαν αυτές οι αρχές του Δικαστηρίου Καλαμάτας προσδίδοντας ουσιαστικά και μια μεγάλη εμπιστοσύνη στο έργο της υπηρεσίας μας και της Εταιρείας Προστασίας Ανηλίκων που για μας είναι βασικό δομικό συστατικό κάθε εγχειρήματός μας”, αναφέρει. Αλλά και “ο Δικηγορικός Σύλλογος Καλαμάτας ο οποίος πάντα στηρίζει είτε με τη συλλογική του μορφή είτε ατομικά μέσω των μελών του κάθε εγχείρημα που αφορά τους ανηλίκους. Αυτό το είδαμε στη βιβλιοθήκη μας που μας παρείχε ένα τεράστιο κομμάτι της υποδομής αλλά και στον κήπο”, προσθέτει.
ΜΕ ΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΓΕΩΠΟΝΩΝ
Επίσης, τη δική του πολύτιμη συμβολή έχει και “το Τμήμα Γεωπόνων του Πανεπιστημίου Καλαμάτας που οι καθηγητές του, Αναστάσιος Δάρας και Δέσποινα Κληρονόμου, στήριξαν εθελοντικά όλη την προετοιμασία του χώρου καθοδηγώντας τα παιδιά να φτιάξουν το πεδίο πάνω στο οποίο θα ακολουθούσε η φύτευση”. Ολο αυτό βέβαια δεν θα είχε ποτέ υλοποιηθεί αν δεν ήταν “η Εταιρεία Προστασίας Ανηλίκων που έχει καλύψει το μέχρι τώρα κόστος του κήπου μέσω των δωρεών και των επιχορηγήσεών της, και στηρίζει πολύπλευρα”. Οπως και “οι εθελοντές μας οι οποίοι πάντα αποτελούν το σημαντικό μας κομμάτι, αφού χωρίς αυτούς δεν θα μπορούσαμε να οργανώσουμε κανένα από τα προγράμματά μας. Και φυσικά τα ίδια τα παιδιά που μας μαθαίνουν και τα μαθαίνουμε κάθε μέρα ότι «ένας κήπος μπορεί να φέρει την άνοιξη»”, λέει καταλήγοντας η Αγγελική Ρουμελιώτου.
