Τα παραπάνω επισημαίνει, μεταξύ άλλων, μιλώντας στην "Ε", ο δρ. Αθανάσιος Γκέρτσης διευθυντής του Κέντρου Ελιάς, του Κολεγίου Περρωτής, της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής Θεσσαλονίκης.
Το Κέντρο, όπως εξηγεί, αποτελεί μια προσπάθεια, μεταξύ άλλων, «να προωθήσει την έρευνα σε αειφορικές πρακτικές στα συμβατικά -ιδιαίτερα, όμως, στα νεότερα- συστήματα καλλιέργειας ελιάς, με χρήση σύγχρονης τεχνολογίας». Στο πλαίσιο αυτό, μάλιστα, διοργανώνει στη Θεσσαλονίκη, το τριήμερο 13 με 15 Νοεμβρίου, στις εγκαταστάσεις του Κολεγίου Περρωτής της ΑΓΣΘ, διεθνές συνέδριο με την υποστήριξη του Διεθνούς Συμβουλίου Ελιάς (IOC), με θέμα "Καινοτομικά συστήματα παραγωγής ελιάς προσαρμοσμένα στη μηχανική συγκομιδή: Ολιστικές προσεγγίσεις στην αειφορική διαχείριση", στο οποίο θα συμμετέχουν επιστήμονες από διάφορες χώρες, όπως Ισπανία, Ιταλία, Κροατία, Ελλάδα και ΗΠΑ.
Οπως λέει χαρακτηριστικά ο Αθ. Γκέρτσης «το Κέντρο Ελιάς έχει σκοπό να φέρει σε συνέργειες -όχι απλά σε επαφή- τους τρεις κόσμους της ελιάς, τον επιστημονικό, τον επιχειρηματικό και τον παραγωγό, με αντικειμενικό στόχο -επιτρέψτε μου την έκφραση, κι ας φανεί υπερβολική- να σώσουμε το ελληνικό λάδι, την ελληνική ελιά, όπως και να ανακαλύψουμε τους κρυμμένους θησαυρούς στα υποπροϊόντα τους, τα οποία αυτή τη στιγμή τα έχουμε απορρίψει, τα χαρακτηρίζουμε απόβλητα».
- Πότε δημιουργήθηκε το Κέντρο Ελιάς στο Κολέγιο Περρωτής της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής Θεσσαλονίκης και ποιος είναι ο σκοπός του;
«Η ιδέα του Κέντρου Ελιάς, στην ουσία, ξεκίνησε τέλη του 2010 με αρχές του 2011, με την εγκατάσταση του πειραματικού ελαιώνα στο Κολέγιο Περρωτής, με ποικιλίες την ελληνική κορωνέικη και την ισπανική αρμπεκίνα. Στη συνέχεια, ο πρόεδρος της σχολής είχε την ιδέα να κάνουμε αυτό το πράγμα σε μια πολύ μεγαλύτερη κλίμακα. Ετσι ξεκίνησε η δημιουργία του Κέντρου Ελιάς, που υλοποιήθηκε το 2013. Σκοπός του είναι να καλύψει τις ανάγκες και να ενισχύσει τις δραστηριότητες στον ευρύτερο χώρο της παραγωγής ελιάς και ελαιολάδου στην Ελλάδα. Δρα παράλληλα με τις εξελίξεις στην αγροτική οικονομία, ιδιαίτερα με την ανάπτυξη καινοτόμου τεχνολογίας. Την ίδια στιγμή, αξιολογεί τις διεθνείς τάσεις που επηρεάζουν την παραγωγή ενός από τα σημαντικότερα προϊόντα της χώρας μας».
- Ποιοι είναι οι στόχοι του Κέντρου Ελιάς, πιο συγκεκριμένα;
«Στόχοι του Κέντρου είναι να προωθήσει την έρευνα σε αειφορικές πρακτικές στα συμβατικά -ιδιαίτερα, όμως, στα νεότερα- συστήματα καλλιέργειας ελιάς, με χρήση σύγχρονης τεχνολογίας. Επιδιώκει επίσης να αξιοποιήσει τα υποπροϊόντα από τη συνολική παραγωγή ελιάς και ελαιολάδου κι ακόμα να αυξήσει την προστιθέμενη αξία στα προϊόντα ελιά, ελαιόλαδο, καθώς και στα υποπροϊόντα, όπως επίσης και να συνεργασθεί και να υποστηρίξει τις προσπάθειες στον ευρύτερο χώρο της ελαιοκαλλιέργειας στην Ελλάδα. Εχουμε υπογράψει συμφωνία συνεργασίας με το Κέντρο Ελιάς των ΗΠΑ και ήδη έχουν γίνει σχετικές παρουσιάσεις, μία από τις οποίες και στην Καλαμάτα, τον περασμένο Απρίλιο, την οποία είχατε καλύψει ως εφημερίδα» (δείτε εδώ).
- Στην εκδήλωση εκείνη είχατε μιλήσει για την ολιστική προσέγγιση στην καλλιέργεια της ελιάς από το Κέντρο. Τι εννοείτε με αυτόν τον όρο;
«Η ελιά είναι ένα σύστημα που παράγει και καταναλώνει. Ευτυχώς για μας παράγει πολλά και καταναλώνει ελάχιστα, θέλει λίγο νερό, λίγη λίπανση. Τα βασικά χαρακτηριστικά μιας ολιστικής προσέγγισης στην ελαιοκαλλιέργεια εστιάζονται, κυρίως, στους εξής παράγοντες: α) στη σημαντική μείωση του κόστους παραγωγής, η οποία επιτυγχάνεται με τη μηχανική συγκομιδή, β) στη βελτίωση της ποιότητας του ελαιολάδου, με την ταχύτερη συγκομιδή και μεταφορά του καρπού σε ελαιουργεία, άρα ελάχιστη έκθεσή του σε συσκευασίες μεταφοράς και επαφή με το έδαφος και ξένες ύλες, γ) στη χρησιμοποίηση ελαιόπαστας (υποπροϊόντος από την ψυχρή έκθλιψη σε ελαιοτριβεία) και κλαδιών, ως εδαφοβελτιωτικά, πτηνοτροφή και καύσιμη ύλη. Ιδιαίτερα σημαντικό νέο παράγοντα αποτελεί επίσης η εκτίμηση του αποτυπώματος άνθρακα, με τη σχετική αναγραφή στην ετικέτα -κάτι που συνιστά απόδειξη αειφορικής αποτελεσματικότητας. Αν θυμάμαι καλά δε, το μοναδικό ελαιόλαδο που έχει εξαιρετικό αποτύπωμα άνθρακα -δηλαδή χαμηλή ενεργειακή δαπάνη για την παραγωγή του- είναι ένα λάδι από την περιοχή σας, την Καλαμάτα, που παρήγε η Ενωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Μεσσηνίας και το οποίο έχει δικαίωμα να φέρει την ένδειξη ''κλιματικά ουδέτερο''. Στο ίδιο πλαίσιο, αναφερόμαστε εξ άλλου, α) στην εκτίμηση γευσιγνωστικών χαρακτηριστικών, για προστιθέμενη αξία προϊόντος -με τη σχετική αναγραφή στην ετικέτα, β) στην αξιολόγηση και χρήση φαινολών στην υγρή και στερεά φάση της ελαιόπαστας, για φαρμακευτική και καλλυντική χρήση, γ) στην έρευνα αγοράς για προώθηση προϊόντων ελιάς και ελαιολάδου, δ) στην εκπαίδευση, την έρευνα και την επίδειξη των αποτελεσμάτων, καθώς και ε) στην ολοκληρωμένη διαχείριση, τις πιστοποιημένες διαδικασίες και την ιχνηλασιμότητα».
- Ολα αυτά, ωστόσο, δεν ακούγονται κάπως... μακριά από την ελληνική πραγματικότητα;
«Είναι αλήθεια ότι στη χώρα μας επικρατούν ορισμένες παγιωμένες απόψεις, όπως ότι το ελαιόδενδρο παράγει μόνο ελιές και λάδι ή ότι οι ελιές μαζεύονται με τα χέρια ή ότι δεν μπορούν να φυτευθούν σε πυκνές και υπέρπυκνες φυτεύσεις. Αναρωτιέμαι, βλέποντας και τον διεθνή περίγυρο, μήπως τελικά δεν αξιοποιούμε αποτελεσματικά την ελαιοκαλλιέργεια στην πατρίδα μας;».
- Τι σας κάνει να το λέτε αυτό, υπάρχουν ενδείξεις ότι η κατάσταση διεθνώς αλλάζει σε βάρος της χώρας μας, ως προς την ελαιοκαλλιέργεια;
«Αυτό που διαπιστώνει όποιος παρακολουθεί, είναι ότι πυκνώνουν οι... πυκνές φυτεύσεις στις ΗΠΑ, την Αυστραλία, την Αργεντινή, τη Χιλή, τη Νότια Αφρική και σε όλες τις μεσογειακές χώρες, με εξαίρεση την Ελλάδα. Το ίδιο συμβαίνει ακόμα και σε χώρες και περιοχές που δεν καλλιεργούσαν ελιές παλιότερα. Ταυτόχρονα, αυξάνεται ο ανταγωνισμός ως προς την ποσότητα και την ποιότητα του ελαιολάδου, ενώ χρησιμοποιούνται αποτελεσματικά τα υποπροϊόντα της επεξεργασίας της ελιάς. Να σημειώσουμε δε ότι η κλιματική αλλαγή επηρεάζει αισθητά τα τελευταία χρόνια την ελαιοκαλλιέργεια».
- Δηλαδή, πόσο κινδυνεύουμε στην Ελλάδα από την ανάπτυξη της ελαιοκαλλιέργειας και κυρίως από την έρευνα γύρω από αυτή σε νέες χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Αυστραλία, αλλά και στη Νότια Αμερική, όπως αναφέρατε νωρίτερα;
«Πέρυσι, όταν μου ανατέθηκε η διεύθυνση του υπό ανάπτυξη Κέντρου Ελιάς, στο Κολέγιο Περρωτής, επισκέφθηκα στις ΗΠΑ το αντίστοιχο -για την ακρίβεια το μοναδικό, μέχρι τώρα, στον κόσμο- Κέντρο Ελιάς, στο Πανεπιστήμιο Ντέιβις, στην Καλιφόρνια. Το Κέντρο Ελιάς των ΗΠΑ στεγάζεται στο Μοντάβι Σέντερ, το οποίο -αξίζει να το σημειώσει κανείς- είναι αυτό που ανέπτυξε την αμπελοκαλλιέργεια στις ΗΠΑ. Εχουν επενδύσει πολλά και θεωρείται από τα κορυφαία κέντρα -όλοι γνωρίζουν σήμερα τι σημαίνει κρασί Καλιφόρνιας, όπως και αν οι Αμερικανοί έπιναν κρασί πριν 30 χρόνια... Είναι συμβολικό, λοιπόν, αλλά δεν μπορώ να πω και συμπτωματικό, ότι αυτό το ίδιο Κέντρο, το Μοντάβι Σέντερ, αναλαμβάνει να κάνει την ίδια δουλειά για την ελιά.
Και οι στόχοι τους είναι το πολύ σε 10 χρόνια να καταστεί, τουλάχιστον η Καλιφόρνια -ει δυνατόν ακόμα και το σύνολο των πολιτειών- ως η μεγαλύτερη καταναλώτρια πολιτεία ελαιολάδου στις ΗΠΑ. Αυτό είναι το πρώτο μήνυμα που θέλω να στείλω, απαντώντας στο ερώτημα που θέσατε ''αν κινδυνεύουμε''».
- Τι κάνουμε στην Ελλάδα για να αντιμετωπίσουμε αυτή τη νέα πραγματικότητα όπως διαμορφώνεται;
«Φαίνεται κάτι να κινείται, φαίνεται να ''ξυπνάμε'', αν και νομίζω ότι ''ξυπνάμε'' προς τη λάθος κατεύθυνση. Μοιάζει σα να ''ξυπνάμε'', αλλά αντί να πάμε στη βρύση να πλυθούμε, πάμε στο μπαλκόνι... σκοντάφτουμε και πέφτουμε. Τα πυκνά συστήματα και η μηχανική συγκομιδή επεκτείνονται ραγδαία σε όλον τον κόσμο, όπως ανέφερα και πριν. Ας πάρουμε τις ΗΠΑ, όπου η ζώνη ελαιοκαλλιέργειας περιοριζόταν στην Καλιφόρνια. Ομως πλέον υπάρχουν, από το 2010, ελαιοκαλλιέργειες με υπέρπυκνη φύτευση στην Τζόρτζια, που ήδη είχαν παραγωγή. Και η τάση είναι να επεκτείνονται. Το ίδιο συμβαίνει και στην Αλαμπάμα. Μιλάμε για πολιτείες του Νότου, ανατολικά του Μισισιπή, οι οποίες μάλιστα το διαφημίζουν στις ιστοσελίδες τους -για την Αλαμπάμα αναφέρεται χαρακτηριστικά ότι σε αυτή την πολιτεία έγινε, τα προηγούμενα χρόνια, ''το πρώτο λιομάζεμα ανατολικά του Μισισιπή μετά το 1800''. Σκεφτείτε να ξεκινήσει και η Φλόριντα να ξεριζώνει πορτοκαλιές και να βάζει ελιές. Η άνθιση αυτή επήλθε λόγω της μηχανικής καλλιέργειας και συγκομιδής, αλλά και της τεράστιας προβολής για την διατροφική αξία του ελαιολάδου. Ο μέσος Αμερικανός πριν μερικά χρόνια κατανάλωνε μόλις 250 γραμμάρια λάδι τον χρόνο και σήμερα τα στοιχεία από το Κέντρο Ελιάς των ΗΠΑ δείχνουν ότι σε λίγα χρόνια θα φτάσει τα 2 με 3 κιλά. Στις ΗΠΑ καταναλώνεται περισσότερο λάδι από όσο καταναλώνεται σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο -έστω και με αυτή την ελάχιστη κατανάλωση κατά κεφαλή, όχι τα 20 και πλέον κιλά τον χρόνο που αντιστοιχούν στον Ελληνα.
Ελληνικό λάδι στα αμερικάνικα σούπερ μάρκετ; Εψαξα, αλλά δεν βρήκα. Μόλις 7% αντιπροσωπεύει το τυποποιημένο ελληνικό ελαιόλαδο στα αμερικάνικα ράφια. Το υπόλοιπο είναι ιταλικές και ισπανικές ετικέτες, με ελληνικό λάδι μέσα στα μπουκάλια -είμαι σίγουρος για αυτό. Ο καθένας αντιλαμβάνεται, επομένως, πόσο τεράστιες δυνατότητες υπάρχουν, που ως Ελλάδα αφήνουμε αναξιοποίητες όμως. Ισως τελικά και να μην ''ξυπνάμε'', γιατί αυτά τα ξέραμε χρόνια τώρα. Και πριν 20 χρόνια τα ίδια ακούγαμε».
- Μάλλον ζοφερή μοιάζει η εικόνα που μεταφέρετε ή κάνω λάθος;
«Να σας πω και για τη Νότια Αμερική, χώρες όπως η Χιλή, η Αργεντινή έχουν φυτέψει τεράστιες εκτάσεις με πυκνή φύτευση. Το ίδιο συμβαίνει και στη Βόρεια Αφρική, στο Μαρόκο, την Αλγερία, την Τυνησία, τη Λιβύη, την Αίγυπτο. Αυτά όλα δεν είναι ανησυχητικά; Για να μην αναφέρω ότι το ίδιο συμβαίνει σε Τουρκία, Ιταλία, Ισπανία και Γαλλία. Αφησα τελευταία την Αυστραλία, όπου εκεί γίνεται πραγματική κοσμογονία. Πρόσφατα είδα φωτογραφία από τη συγκομιδή σε έναν ελαιώνα 14.000 στρεμμάτων, με πυκνή φύτευση, όπου 12 μηχανήματα κινούνταν ταυτόχρονα κάνοντας ελαιοκομιδή. Τι να ανταγωνιστείς, όταν μάλιστα οι Αυστραλοί βγάζουν πολύ καλό λάδι; Με 600.000 Ελληνες στην Αυστραλία και μόλις τα τελευταία χρόνια αρχίσαμε να εξαγάγουμε εκεί ελιά και λάδι…».
- Εδώ στην Ελλάδα, ποια είναι η δραστηριότητα του Κέντρου Ελιάς του Κολεγίου Περρωτής;
«Με ιδιαίτερη ικανοποίηση μπορώ να ανακοινώσω ότι το Κέντρο Ελιάς, με την υποστήριξη του Διεθνούς Συμβουλίου Ελιάς (IOC-International Olive Council) διοργανώνει το τριήμερο 13 με 15 Νοεμβρίου, στις εγκαταστάσεις του Κολεγίου Περρωτής της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής, στη Θεσσαλονίκη, διεθνές συνέδριο με θέμα "Καινοτομικά συστήματα παραγωγής ελιάς προσαρμοσμένα στη μηχανική συγκομιδή: Ολιστικές προσεγγίσεις στην αειφορική διαχείριση". Στο συνέδριο θα συμμετέχουν επιστήμονες από διάφορες χώρες, όπως Ισπανία, Ιταλία, Κροατία, Ελλάδα και ΗΠΑ. Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου -το οποίο θα πραγματοποιηθεί στα αγγλικά, αλλά θα υπάρχει η δυνατότητα παρακολούθησης και για τον απλό κόσμο- οι συμμετέχοντες θα έχουν την ευκαιρία να ενημερωθούν για τις σύγχρονες τάσεις και εξελίξεις στον κλάδο. Πιο συγκεκριμένα, θα παρουσιαστούν, θα συζητηθούν και θα αναλυθούν ολιστικές προσεγγίσεις του κλάδου, στην Ελλάδα, αλλά και στις κυριότερες χώρες παραγωγής και κατανάλωσης ελιάς και ελαιολάδου. Θα καλυφθούν όλες οι παράμετροι των συμβατικών και σύγχρονων μεθόδων παραγωγής ελιών και ελαιολάδου, συγκομιδής, μεταποίησης, ποιότητας, καθώς και των πολύτιμων υποπροϊόντων από την πρωτογενή επεξεργασία της ελιάς. Παράλληλα θα πραγματοποιηθεί επίδειξη πρότυπης μηχανικής συλλογής ελιών σε πυκνές φυτεύσεις, παραγωγής ελαιολάδου στο μικρό ελαιοτριβείο που έχουμε στο Κέντρο, καθώς και οργανοληπτική ανάλυση του προϊόντος από τον Πειραματικό - Εκπαιδευτικό Ελαιώνα του Κολεγίου Περρωτής».
- Σε ποιους απευθύνεται δηλαδή το συνέδριο αυτό, σε ακαδημαϊκούς και επιχειρηματίες του ελαιοκομικού ή τυποποιητικού τομέα, ενδεχομένως;
«Θέλουμε ανθρώπους που θα μας μεταφέρουν την τεχνογνωσία από τις δικές τους χώρες. Επιδιώκουμε όμως να συμμετέχει όχι μόνο ακαδημαϊκό κοινό, όχι μόνο επιχειρηματικός κόσμος, αλλά κυρίως άνθρωποι που ασχολούνται με την ελιά σε πρωτογενές επίπεδο. Δηλαδή, ελαιοπαραγωγοί, ελαιοτριβείς, τυποποιητές, όπως και οι άνθρωποι που ασχολούνται με την επεξεργασία βρώσιμης ελιάς. Αυτό που θέλουμε είναι στο τέλος του συνεδρίου να γίνει ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των εκπροσώπων των επιχειρήσεων, παραγωγικών και εξαγωγικών, της ακαδημαϊκής κοινότητας, αλλά και των ελαιοπαραγωγών. Στόχος μας είναι να φέρουμε σε επαφή όλα τα μέρη που εμπλέκονται σε αυτό που λέγεται ελαιοπαραγωγή».
- Εκτιμάτε ότι είναι εφικτός στόχος, για την ελληνική πραγματικότητα, η συνεννόηση αυτών των τριών κόσμων;
«Αν έπρεπε να πω με μια λέξη τι είναι το Κέντρο Ελιάς, δεν θα έλεγα ότι είναι ερευνητικό ινστιτούτο, δεν είναι ένας ''όμιλος φίλων ελιάς''.
Είναι ένα Κέντρο που σκοπό έχει να φέρει σε συνέργειες -όχι απλά σε επαφή- τους τρεις κόσμους της ελιάς, τον επιστημονικό, τον επιχειρηματικό και τον παραγωγό, με αντικειμενικό στόχο -επιτρέψτε μου την έκφραση, κι ας φανεί υπερβολική- να σώσουμε το ελληνικό λάδι, την ελληνική ελιά, όπως και να ανακαλύψουμε τους κρυμμένους θησαυρούς στα υποπροϊόντα τους, τα οποία αυτή τη στιγμή τα έχουμε απορρίψει, τα χαρακτηρίζουμε απόβλητα. Κι όμως υπάρχουν πλέον νέα συστήματα επεξεργασίας του κατσίγαρου, με πολύ χαμηλό κόστος -αναφέρομαι στα τριφασικά ελαιοτριβεία. Υπάρχει η δυνατότητα, με μικρό κόστος, να μετατραπεί ο κατσίγαρος σε νερό, που θα είναι κατάλληλο, ίσως όχι για πόση, αλλά σίγουρα για άρδευση. Κι αυτό θα παρουσιαστεί επίσης στο συνέδριο που διοργανώνουμε το Νοέμβριο».
- Πόσο μπορεί να συμβάλει το Κέντρο Ελιάς για να αλλάξει αυτή η πραγματικότητα στη χώρα μας;
«Το Κέντρο Ελιάς, στην ουσία, δεν είναι ένα αυτόνομο Κέντρο, καθώς ''εκμεταλλεύεται'' την υποδομή της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής Θεσσαλονίκης, του Κολεγίου Περρωτής, τις εγκαταστάσεις τους, το Κέντρο Αγροδιατροφικής Επιχειρηματικότητας -το οποίο θα κάνει την κατάρτιση, παρουσιάσεις, ομιλίες... Το Κέντρο Ελιάς δεν είναι ένα κτήριο, ένα γραφείο, είναι μια προσπάθεια που υποβοηθείται από πολλά συνεργαζόμενα τμήματα της ΑΓΣΘ. Δεν χρειάζεται να χτίσεις κάτι όταν μπορείς να συνθέσεις τα υπάρχοντα τμήματά σου για να προσφέρεις κάτι. Είναι δηλαδή η ίδια φιλοσοφία που διέπει και το Κέντρο Ελιάς στο Πανεπιστήμιο Ντέιβις, στις ΗΠΑ. Το εν λόγω Κέντρο δίνει δωρεάν συμβουλές στους παραγωγούς, αλλά σε ειδικότερα και επιμέρους θέματα ο συμβουλευτικός του ρόλος προϋποθέτει μια σχετική αμοιβή».
- Το ίδιο θα πράττει και το Κέντρο Ελιάς στο Κολέγιο Περρωτής της ΑΓΣΘ;
«Το Κέντρο μας δεν είναι ένα ''κλειστό'' Κέντρο κι αυτό θέλω να το υπογραμμίσω ιδιαίτερα. Οι πληροφορίες θα είναι διαθέσιμες σε όλους, δεν θα κρατάμε στα συρτάρια μας τα αποτελέσματα. Λογικό είναι βέβαια, αν η πληροφορία που ζητεί κάποιος θα είναι χρήσιμη αποκλειστικά στον ίδιο και σε κανέναν άλλον, να υπάρξει μια κάπως διαφορετική στάση, ανάλογη ενδεχομένως με αυτή του Κέντρου Ελιάς στις ΗΠΑ. Πιο ειδικές πληροφορίες, επίσης, θα παρέχονται κατόπιν αμοιβής. Ωστόσο, η γενική κατεύθυνση είναι η ανοιχτή πρόσβαση στην ιστοσελίδα του Κέντρου μας».
- Αναφερθήκατε με ιδιαίτερη έμφαση στα υποπροϊόντα της ελαιοπαραγωγής. Τελικά, πόσο... υπό είναι αυτά τα προϊόντα;
«Δεν είναι καθόλου υπό, μάλλον... υπέρ είναι. Χαρακτηριστικά σας αναφέρω ότι στο συνέδριό μας, το Νοέμβριο, πολλοί από τους ομιλητές θα αναφερθούν στα υποπροϊόντα. Ενας από αυτούς είναι Ελληνας, ο Χάρης Γαλανάκης, που βρήκε τρόπο από τα απόβλητα ελαιουργείων, τον κατσίγαρο δηλαδή, να παράγει πρόσθετα για τρόφιμα και ήδη μέρος του προϊόντος των φαινολών που παρήγαγε χρησιμοποιείται σε σοκολάτες που περιέχουν αντιοξειδωτικά και κυκλοφορούν στη σουηδική αγορά, ενώ ενδιαφέρον για την αξιοποίηση του καινοτόμου αυτού προϊόντος έχουν δείξει και ελληνικές βιομηχανίες καλλυντικών. Από την επεξεργασία του κατσίγαρου παρήγαγε, αφ’ ενός φαινόλες που προτείνεται να χρησιμοποιηθούν, ενδεικτικά, ως πρόσθετο σε γιαούρτια και ανθρακούχα νερά καθώς και για τη συντήρηση ευπαθών προϊόντων και αφ’ ετέρου πηκτίνη η οποία προτείνεται να χρησιμοποιηθεί ως υποκατάστατο λίπους σε προϊόντα κρέατος για τη μείωση της προσρόφησης ελαίου κατά τη διάρκεια του τηγανίσματος. Εμείς στη σχολή τα υποπροϊόντα διφασικής επεξεργασίας του ελαιοκάρπου από την περσινή ελαιοκομική περίοδο -που δεν ήταν και η καλύτερη- τα ξεράναμε και τα χρησιμοποιούμε φέτος, αντί για τύρφη που βάζουν συνήθως, για καλλιέργειες σε γλάστρες, στο θερμοκήπιο. Στο πρόσφατο αγροδιατροφικό συνέδριο στην Καλαμάτα, στις αρχές Σεπτεμβρίου, παρουσιάσαμε ήδη αποτελέσματα από την κομποστοποίηση του συγκεκριμένου υποπροϊόντος με γεωσκώληκες, την γεωκομποστοποίηση όπως αποκαλείται. Τα προγράμματα που ξεκινάμε στη σχολή είναι μακροπρόθεσμα. Ειδικότερα, ο ερευνητικός ελαιώνας ξεκίνησε το 2010 και θα διαρκέσει η έρευνα πολλά χρόνια, ίσως να μην είμαι εδώ για να δω τα αποτελέσματα. Το ίδιο συμβαίνει και με τα πειράματα που κάνουμε, όπως την γεωκομποστοποίηση, που την ξεκινήσαμε σε μικρή κλίμακα, σε γλάστρες, σε κιβώτια, με στόχο να την κάνουμε αργότερα και σε μεγάλη κλίμακα. Τα μέχρι τώρα αποτελέσματα, πάντως, ήταν εξαιρετικά και μας δίνουν ορισμένες πρώτες ενδείξεις ότι μπορούμε να ''καθαρίσουμε'' αυτό το υποπροϊόν με φυσικό τρόπο».
- Σε τι σημείο βρίσκεται η έρευνα για την ελιά και την καλλιέργειά της στην Ελλάδα;
«Αισιοδοξώ ότι το συνέδριό μας το Νοέμβριο θα είναι ένα πρώτο βήμα για να αρχίσει να ''σηκώνεται'' λίγο αυτό το αίσθημα ότι στη χώρα μας έχουμε ένα πολύτιμο προϊόν, δεν το εκμεταλλευόμαστε σωστά, γι’ αυτό ας ξεκινήσουμε την προσπάθεια. Η διεθνής πραγματικότητα στον τομέα της ελαιοκαλλιέργειας, όπως είπα και πριν, αλλάζει ραγδαία και όλες οι χώρες προσαρμόζονται και επενδύουν. Ολα αυτά στέλνουν μηνύματα, αλλά πολύ φοβάμαι ότι στην Ελλάδα, είτε δεν παίρνουμε τα μηνύματα αυτά, είτε τα παίρνουμε και δυστυχώς τα πετάμε στο καλάθι…».
