Η «μονοκαλλιέργεια των πετρελαιοειδών» στην Περιφέρεια Πελοποννήσου αφενός παραμορφώνει τον περιφερειακό οικονομικό χάρτη και αφετέρου συμβάλει στην άνιση κατανομή του εισοδήματος αφού το μεγαλύτερο ποσοστό της προστιθέμενης αξίας των παραγόμενων καυσίμων «εξάγεται» στην Αττική και δεν διαχέεται στην τοπική οικονομία.
Το ποσοστό συνεισφοράς 83,4% ενός κλάδου στις περιφερειακές εξαγωγές είναι το μεγαλύτερο στην Ελλάδα και ακολουθούν η Ήπειρος με κύριο προϊόν τα τρόφιμα (75% των εξαγωγών), τα Ιόνια Νησιά με κύριο προϊόν τα πετρελαιοειδή (74,1% των εξαγωγών), η Δυτική Ελλάδα με κύριο προϊόν τα τρόφιμα (68,4% των εξαγωγών), το Βόρειο Αιγαίο με κύριο προϊόν τα τρόφιμα (63,7% των εξαγωγών), το Νότιο Αιγαίο με κύριο προϊόν τα πετρελαιοειδή (52% των εξαγωγών), η Κρήτη με κύριο προϊόν τα τρόφιμα (49,4% των εξαγωγών), η Θεσσαλία με κύριο προϊόν τα τρόφιμα (49,2% των εξαγωγών), η Στερεά Ελλάδα με κύριο προϊόν τα μέταλλα (41,4% των εξαγωγών),η Δυτική Μακεδονία με κύρια προϊόντα κλωστοϋφαντουργίας και ένδυσης (40% των εξαγωγών), η Κεντρική Μακεδονία με κύριο προϊόν τα τρόφιμα (32,1% των εξαγωγών), η Αττική με κύριο προϊόν τα πετρελαιοειδή (26,8% των εξαγωγών) και η Ανατολική Μακεδονία και Θράκη με κύριο προϊόν τα τρόφιμα (24,5% των εξαγωγών).
Με τα λόγια του ΙΟΕΒΕ: «Η Περιφέρεια Πελοποννήσου λόγω του σημαντικού διμερούς εμπορίου της σε πετρελαιοειδή προϊόντα, είναι η τρίτη σε συνεισφορά εξαγωγών περιφέρεια και ο βαθμός εξωστρέφειάς της είναι σχεδόν διπλάσιος από τον αντίστοιχο βαθμό της δεύτερης σε σειρά περιφέρειας, της περιφέρειας της Αττικής». Στη πραγματικότητά όμως από την ευημερία των οικονομικών δεικτών είναι δύσκολο να κρυφτεί η εξάρτηση της Περιφέρειας Πελοποννήσου από την παραγωγή ενός και μόνο κλάδου. Το παράδοξο όμως είναι ότι σχεδόν κανένας πολιτικός ή οικονομικός φορέας δεν έχει σχολιάσει τη εξάρτηση της Πελοποννησιακής οικονομίας από τον κλάδο των πετρελαιοειδών, πολλοί αιρετοί και επιχειρηματίες έχουν εκφράσει ανησυχίες για τις επιπτώσεις που θα έχει στο μέλλον ενδεχόμενη «μονοκαλλιέργεια» του τουρισμού.
Η έκθεση του ΙΟΒΕ αναφέρει επί λέξει για τις εξαγωγές των Περιφερειών: «Εστιάζοντας στις εξαγωγές, η ετερογένεια μεταξύ των Περιφερειών είναι ακόμα πιο εμφανής με την Περιφέρεια της Αττικής να συνεισφέρει πάνω από το μισό του συνόλου των εξαγωγών (52%), και τις περιφέρειες της Κεντρικής Μακεδονίας (+15,6%) και της Πελοποννήσου (13,7%) να ακολουθούν, ενώ όλες οι υπόλοιπες περιφέρειες συνεισφέρουν ένα μονοψήφιο και μικρό ποσοστό στις εθνικές εξαγωγές.
Όσο αφορά την περιφέρεια της Αττικής παρατηρείται μια σχετικά μεγαλύτερη διαφοροποίηση των εξαγωγών αγαθών της, με τον κλάδο των πετρελαιοειδών, κλάδο με τη μεγαλύτερη συνεισφορά στις συνολικές εξαγωγές στη συγκεκριμένη περιφέρεια, να συνεισφέρει το 26,8% στο σύνολο των εξαγωγών στην περιφέρεια, ενώ ο αντίστοιχος κλάδος συνεισφέρει το 83,4% στις συνολικές εξαγωγές της περιφέρειας της Πελοποννήσου.
Στην περιφέρεια της Κεντρικής Μακεδονίας, τη μεγαλύτερη συνεισφορά στις συνολικές εξαγωγές, έχουν τα τρόφιμα (32,1%). Σχετικά με την εξέλιξη των εξαγωγών το χρονικό διάστημα 2017-2021, εννέα ελληνικές περιφέρειες έχουν εισέλθει σε φάση ανάκαμψης, με τη μεγαλύτερη μεταβολή να παρουσιάζει η περιφέρεια των Ιόνιων Νήσων, η συμβολή ωστόσο της οποίας στις συνολικές εξαγωγές αγαθών της ελληνικής οικονομίας είναι μικρή.
Μεταξύ των περιφερειών της Ηπειρωτικής Ελλάδας, οι περιφέρειες της Στερεάς Ελλάδας και της Πελοποννήσου, οι οποίες φιλοξενούν σημαντικές βιομηχανικές μονάδες, είναι δύο από τις τέσσερις περιφέρειες οι οποίες το 2021 κατόρθωσαν να ανακτήσουν το προ πανδημίας επίπεδο του ΑΕΠ. Ιδιαίτερα, η περιφέρεια Πελοποννήσου, λόγω του σημαντικού διμερούς εμπορίου της σε πετρελαιοειδή προϊόντα, είναι η τρίτη σε συνεισφορά εξαγωγών περιφέρεια και ο βαθμός εξωστρέφειάς της είναι σχεδόν διπλάσιος από τον αντίστοιχο βαθμό της δεύτερης σε σειρά περιφέρειας, της περιφέρειας της Αττικής
Από την άλλη πλευρά, η περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας φαίνεται να μη μπορεί να συμβαδίσει με τους ρυθμούς ανάπτυξης των υπόλοιπων περιφερειών. Τις αναπτυξιακές προοπτικές της περιφέρειας επιβαρύνει περαιτέρω» η διαδικασία απολιγνιτοποίησης του ελληνικού ενεργειακού συστήματος που αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2028.
Θ.Λ.
