Το "non-dom" (εκ του "non-domiciled"), είναι το καθεστώς "μη κατοίκου" που έχουν θεσμοθετήσει πολλές χώρες ανά τον κόσμο, με στόχο την προσέλκυση των πολυεκατομμυριούχων του πλανήτη ή των ατόμων υψηλότατης καθαρής θέσης (Ultra high-net-worthindividuals, UHNWI), όπως είναι διεθνώς ο όρος. Η συγκυρία είναι ευνοϊκή: Το 26% των πολυεκατομμυριούχων του πλανήτη σχεδιάζει να αλλάξει χώρα, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της εταιρείας παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών Knight Frank.
Αυτά αναφέρει μεταξύ άλλων ρεπορτάζ του capital.gr, σύμφωνα με το οποίο:
«Η Ελλάδα, όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, θα μπορούσε να διεκδικήσει, επάξια, μερίδιο από την παγκόσμια αγορά των υπερπλουσίων, επιτυγχάνοντας φορολογικά και αναπτυξιακά οφέλη. Για να γίνει αυτό αντιληπτό, αρκεί να σημειωθεί ότι ένας γκολφέρ σε μία μόνο εβδομάδα υπολογίζεται ότι δαπανά περίπου 1.000 ευρώ.
"Το κενό ως προς την προσέλκυση των κροίσων είναι υπαρκτό. Κενό που έρχεται να καλύψει το καθεστώς 'non-dom', δηλαδή η θέσπιση ενός ελκυστικού οριζόντιου φορολογικού συντελεστή (flat tax rate) για το σύνολο των παγκοσμίων εισοδημάτων ενός πολυεκατομμυριούχου. Η Ελλάδα, για παράδειγμα, θα μπορούσε να προσφέρει ως δέλεαρ στους υπερπλουσίους ένα flat tax rate για τα παγκόσμια εισοδήματά τους, με αντάλλαγμα τη μεταφορά της φορολογικής έδρας τους στη χώρα μας. Η πρωτοβουλία αυτή, όπου έχει υιοθετηθεί διεθνώς, έχει ενισχύσει σημαντικά τις επενδύσεις και την καταναλωτική δαπάνη”, αναφέρει ο Κώστας Δέδες, υποψήφιος βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας στην Περιφέρεια Ανατολικής Αττικής.
Οι χώρες του "non-dom"
Τον Ιανουάριο του 2017, η Ιταλία νομοθέτησε την επιβολή ανώτατου φόρου έως 100.000 ευρώ για όσα φυσικά πρόσωπα, ανεξαρτήτως υπηκοότητας, μεταφέρουν τη φορολογική έδρα τους στη χώρα. Ως προϋποθέσεις έθεσε οι ultra-rich, στους οποίους απευθύνεται το μέτρο, να μην είναι φορολογικοί κάτοικοι της χώρας τα τελευταία 9 χρόνια, να αγοράσουν κατοικία και να διαβιούν στην Ιταλία για ένα ελάχιστο χρονικό διάστημα. Οι υπερπλούσιοι μπορούν να κάνουν χρήση του συγκεκριμένου προγράμματος για μέχρι 15 χρόνια, διατηρώντας τη δυνατότητα να αποσυρθούν από αυτό όποτε επιθυμούν.
Αποτέλεσμα; Η χώρα έχει καταφέρει να προσελκύσει σημαντικό αριθμό UHNWI, στους οποίους ανήκουν και Ιταλοί πολυεκατομμυριούχοι, που διατηρούσαν εκτός Ιταλίας τη φορολογική έδρα τους.
Το καθεστώς "non-dom" υιοθετεί εδώ και πολλά χρόνια η Μεγάλη Βρετανία, που προσφέρει χαμηλή φορολογική επιβάρυνση σε όσους επιλέγουν τη χώρα για να εγκαταστήσουν τη φορολογική τους έδρα. Η χαμηλή, συγκριτικά με άλλες χώρες, φορολογία που πληρώνουν για το σύνολο των ανά τον κόσμο εισοδημάτων τους οι φορολογικοί κάτοικοι Μεγάλης Βρετανίας, έχει μετατρέψει τη χώρα σε προορισμό για κροίσους. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της βρετανικής υπηρεσίας Εσόδων και Τελωνείων (HM Revenue & Customs) για τη φορολογική χρήση 2016-2017 (σημ.: τον Ιούλιο η εν λόγω υπηρεσία θα δημοσιεύσει τα τελευταία στοιχεία), η συγκεκριμένη πρακτική έχει αποφέρει στη χώρα έσοδα της τάξης των 10 δισ. ευρώ από φόρους σε εισόδημα και κεφαλαιακά κέρδη, αλλά και από ασφαλιστικές εισφορές.
Αλλά και η Κύπρος έχει υιοθετήσει γενναία κίνητρα για την προσέλκυση ισχυρών επενδυτών. Οπως αναφέρει στο capital.gr o έφορος Φορολογίας στην Κύπρο Γιάννης Τσαγκάρης, η νησιωτική χώρα προσφέρει φορολογικά κίνητρα για τη μεταφορά της φυσικής διαμονής-"κατοικίας" εκεί.
"Τα φυσικά πρόσωπα που αποκτούν Κυπριακό Αριθμό Φορολογικής Ταυτοποίησης απαλλάσσονται από την παρακράτηση φόρου επί των εισοδημάτων που απορρέουν από την επένδυση κεφαλαίου, δηλαδή τόκοι, μερίσματα και ενοίκια. Η απαλλαγή ισχύει για 17 χρόνια και καλύπτει πρόσωπα που δεν γεννήθηκαν ή δεν έζησαν στην Κύπρο τα τελευταία 17 χρόνια (non-dom)”, αναφέρει.
Η λίστα των χωρών που έχουν υιοθετήσει το καθεστώς "non-dom" περιλαμβάνει και την Πορτογαλία, τη Μάλτα και την Ιρλανδία.
Το προϊόν
Η Ελλάδα, σύμφωνα με τους ειδικούς, διαθέτει το κατάλληλο προϊόν για την περιζήτητη κατηγορία των UHNWI. Οι 13 σχεδιαζόμενες υπερπολυτελείς κατοικίες, που θα αποτελούν αυτόνομο τμήμα στο ξενοδοχειακό θέρετρο της Βουλιαγμένης, υπό τη διαχείριση του ξενοδοχειακού ομίλου της Four Seasons και οι 12 βίλες που θα κατασκευαστούν σε τμήμα του νησιού Σκορπιός, θα απευθύνονται μόνο σε άτομα εξαιρετικά υψηλού εισοδηματικού επιπέδου.
Αντίστοιχο αγοραστικό κοινό θα έχουν οι 17 υπερπολυτελείς βίλες με επιφάνεια 400-450 τ.μ. και τιμή από 2 έως 11 εκατ. Ευρώ η καθεμία, που έχει αναπτύξει στην Ελούντα της Κρήτης η ρωσική εταιρεία Mirum Hellas, με επικεφαλής τον Ρώσο επιχειρηματία Βιτάλι Μπορίσοφ. Σημειώνεται ότι οι συγκεκριμένες κατοικίες είναι τμήμα του τουριστικού παραθεριστικού χωριού που σχεδιάζεται στην περιοχή.
Από τη λίστα δεν απουσιάζει το θέρετρο Costa Navarino, σε τμήμα του οποίου προβλέπεται η ανάπτυξη των Navarino Residences, συνολικά 50 υπερπολυτελώς κατοικιών, επιφάνειας 400 τ.μ. έως 1.300 τ.μ., που εκτείνονται -η καθεμία- σε οικόπεδο 1,5 έως 3 στρεμμάτων και πωλούνται από τα σχέδια από 2,5 εκατ. έως 8 εκατ. ευρώ».
