Κοιτάζοντας τη θάλασσα, αδιαμφισβήτητα η Σφακτηρία είναι εκείνη που τραβάει όλα τα βλέμματα. Φυσικό οχυρό, που προστατεύει με ασφάλεια τον Ορμο του Ναυαρίνου από τους ανέμους του Ιονίου Πελάγους. Εχει έκταση 3,2 km2. και στενόμακρο σχήμα. Κατέχει στρατηγική θέση σ' ένα από τα μεγαλύτερα φυσικά λιμάνια της Ελλάδας και ιδιαίτερα της Πελοποννήσου.
Είναι πανέμορφη σαν καρτ ποστάλ που ταξιδεύει το νου, αλλά θα σε ταξιδέψει και στην ιστορία. Προσελκύει φυσιολάτρες, περιπατητές και πεζοπορικούς συλλόγους. Το καλοκαίρι μπορείς να φτάσεις εκεί με καραβάκι που αναχωρεί από το λιμάνι της Πύλου.
Ενα από τα πιο μοναδικά σε φυσική ομορφιά αξιοθέατα της Μεσσηνίας που μπορεί να γίνει πόλος έλξης Ελλήνων αλλά και ξένων, αφού συνδέεται με τη Ναυμαχία του Nαβαρίνου, βρίσκεται πολύ κοντά στην αρχόντισσα Πύλο, στην τουριστική Γιάλοβα και στην Costa Navarino, προωθώντας τον τουρισμό αναψυχής.
H λέξη, σύμφωνα με μια ερμηνεία, προέρχεται από το ρήμα σφάζω (θυσιάζω), προφανώς γιατί εδώ θυσιάζονταν πολλά ζώα στον Ποσειδώνα, τον οποίο μάλιστα θεωρούσαν πατέρα του Nηλέα. Στην κλασική εποχή το νησί ονομάζεται και Σφαγία. Mια δεύτερη ερμηνεία συνδέει το όνομα Σφαγία με τη λέξη σφάκος (το φυτό ασφάκα).
Εκτός από την ασφάκα σήμερα αφθονεί η κάπαρη και το κρίταμο: γνωστά χόρτα της θάλασσας και των βράχων με πολλαπλή δυνατότητα μαγειρικής αξιοποίησης και ενισχυτικά γεύσης.
Είναι προστατευόμενη τοποθεσία του δικτύου Natura 2000 με κωδικό GR2550008, ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης, από τον Οκτώβριο του 2010. Η περιοχή είναι σημαντική ως σταθμός των διαχειμάζοντων και μεταναστευτικών ειδών: λευκοτσικνιάς, αργυροτσικνιάς, χαλκόκοτα, νεροχελίδονο, βαλτότρυγγας, λασπότρυγγας και γελογλάρονο.
ΦΑΝΑΡΙ – ΤΣΙΧΛΙ ΜΠΑΜΠΑ
Το καραβάκι δένει στη μικρή προβλήτα και οι επισκέπτες μετά από 144 ανηφορικά σκαλιά έχουν τη δυνατότητα να δουν το μαρμάρινο μνημείο της Γαλλικής Κυβέρνησης (1890) που είναι αφιερωμένο στους Γάλλους νεκρούς της ναυμαχίας του Ναβαρίνου και να βρεθούν στο φάρο του Τσιχλίμπαμπα απολαμβάνοντας την απεραντοσύνη του γαλάζιου.
Το όνομα Φανάρι του έχει αποδοθεί λόγω του φάρου ο οποίος λειτούργησε για πρώτη φορά το 1873. Βρίσκεται στην άκρη της νήσου και φωτίζει τις νυχτερινές διαδρομές των πλοίων. Σήμερα είναι μισογκρεμισμένος.
ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ
Κατά τους ομηρικούς χρόνους ή και παλαιότερα, οι Πύλιοι (που συμμετείχαν στον Τρωικό πόλεμο υπό τον Νέστορα) οχύρωσαν το βόρειο -και καταλληλότερο για κάτι τέτοιο- άκρο της βραχονησίδας με ένα φρούριο.
Κατά τον 7ο χρόνο του Πελοποννησιακού πόλεμου (424 π.Χ.) η Σφακτηρία έγινε θέατρο αιματηρού αγώνα ανάμεσα στους Σπαρτιάτες και στους Αθηναίους.
Στη Σφακτηρία έγινε επίσης μάχη κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821 μεταξύ των Ελλήνων και των Φιλελλήνων από τη μία μεριά και των Τουρκοαιγυπτίων από την άλλη, όταν στις 16 Απριλίου 1825 ο Ιμπραήμ ήρθε εναντίον του νησιού που το υπερασπιζόταν ο Μαυροκορδάτος με τον Σαχτούρη, τον Τσαμαδό και τον Χιλίαρχο Σταύρο Σαχίνη με χίλιους άνδρες. Η άνιση μάχη έληξε με ήττα των ελληνικών δυνάμεων. Σκοτώθηκαν ο Τσαμαδός, ο Σταύρος Σαχίνης και ο φιλέλληνας Ιταλός Σανταρόζα. Ο Μαυροκορδάτος κι ο Σαχτούρης κατάφεραν να διαφύγουν με το πλοίο του Τσαμαδού, τον «Αρη», ο οποίος διέσχισε τον αιγυπτιακό στόλο και κατάφερε να διαφύγει διάτρητος από τις σφαίρες, χωρίς κατάρτια και με λίγες απώλειες.
Αργότερα στη Σφακτηρία στήθηκε αναμνηστική πυραμίδα στη μνήμη του Σανταρόζα και των Ελλήνων ηρώων, καθώς και μνημεία προς τιμήν των Αγγλων, Ρώσων και Γάλλων που έπεσαν στη Ναυμαχία του Ναβαρίνου.
Tο μνημείο του Σανταρόζα, του μεγάλου Iταλού φιλέλληνα που σκοτώθηκε πολεμώντας για την Eλλάδα, στη μάχη της Σφακτηρίας τον Aπρίλιο του 1825.
Tο μνημείο είναι στημένο πάνω σ’ ένα βράχο στον μικρό κόλπο, όπου κατά την παράδοση βρέθηκε να επιπλέει νεκρός.
Χελωνάκι: μια βραχονησίδα στη μέση του κόλπου με το αγγλικό μνημείο και ένα φάρο
Η εντυπωσιακή ξύλινη εκκλησία του Αγίου Νικολάου, πάνω στην Σφακτηρία χτίστηκε το 1997 από τους Ρώσους και είναι αφιερωμένη στους δικούς τους νεκρούς της Ναυμαχίας.
Tο μνημείο των Pώσων πεσόντων κατά τη ναυμαχία του Nαβαρίνου είναι στημένο δίπλα στο εκκλησάκι της Aναλήψεως.
Ο Σύλλογος Πεζοπόρων - Ορειβατών Καλαμάτας ''Ο Ευκλής'' στην Σφακτηρία.
INFO Αν βρεθείτε στην Πύλο μην παραλείψετε να επισκεφθείτε το σπίτι του Ολυμπιονίκη Κωστή Τσικλητήρα, το Νιόκαστρο, την παραλία της Βοϊδοκοιλιάς, τη Λιμνοθάλασσα της Γιάλοβας (αλλιώς γνωστή και ως Διβάρι) που είναι ένας από τους σημαντικότερους –και εντυπωσιακότερους– υδροβιότοπους της Πελοποννήσου και να απολαύσετε την δροσιά του πλάτανου στην πλατεία μετά από μια περιήγηση στα μνημεία της Πύλου που θα βρείτε διάσπαρτα.
