Από τις ωραιότερες πόλεις της αργολικής γης αλλά και ολόκληρης της Ελλάδας, η πόλη του Ναυπλίου – πρώτη πρωτεύουσα του νεοσύστατου ελληνικού κράτους από το 1823 έως το 1834 – χτίστηκε σύμφωνα με τη μυθολογία από το Ναύπλιο, γιο του Ποσειδώνα και της Δαναΐδας Ανυμώνης. Η πολιτιστική του αλυσίδα ξεκινά από την προϊστορική εποχή, συμμετείχε στην Αργοναυτική Εκστρατεία και στον Τρωικό Πόλεμο, παράκμασε στα ρωμαϊκά χρόνια και ανέκαμψε στα βυζαντινά.∙ Φράγκοι, Ενετοί και Τούρκοι άφησαν τα σημάδια τους στην πόλη. Αρχαία τείχη, μεσαιωνικά κάστρα, μνημεία, αγάλματα, οθωμανικές κρήνες, βενετσιάνικα και νεοκλασικά κτήρια – όλα γοητευτικά ιστορικά αλλά και αρχιτεκτονικά κοσμήματα – επιφυλάσσουν μεγαλοπρεπή υποδοχή στον επισκέπτη.

Το ξακουστό κάστρο τ’ Αναπλιού... στο πιο ψηλό σημείο

Παλαμήδι, ένα σπουδαίο επίτευγμα της βενετσιάνικης οχυρωματικής αρχιτεκτονικής με 8 προμαχώνες. Προσφέρει μοναδική θέα στην πόλη του Ναυπλίου, το Μπούρτζι αλλά και την πανέμορφη παραλία της Αρβανιτιάς, κάτω από το βράχο και τα τείχη του. Το όνομά του οφείλει στο ομηρικό ήρωα Παλαμήδη. Aπό εδώ ξεκίνησε η απελευθέρωση της πόλης από τους Tούρκους, έπειτα από μακρόχρονη πολιορκία.

Κάθε χρόνο στις 30 Νοεμβρίου, γιορτάζεται πανηγυρικά η απελευθέρωση της πόλης με δοξολογία στο ιστορικό εκκλησάκι. Εκτός όμως από σπουδαίο φρούριο, το Παλαμήδι αποτέλεσε και τόπο ζοφερών φυλακών. Σήμερα η πρόσβαση στο φρούριο είναι δυνατή είτε μέσω αυτοκινητόδρομου που καταλήγει στην ανατολική του πύλη είτε από τη γνωστή κλίμακα που βρίσκεται στη δυτική πλευρά του, ανατολικά του προμαχώνα Γκριμάνι. H κλίμακα αυτή, που η παράδοση την ήθελε να έχει 999 σκαλοπάτια, γιατί το χιλιοστό το έριξε το άλογο του Kολοκοτρώνη (στην πραγματικότητα τα σκαλοπάτια είναι 857) κατασκευάστηκε την εποχή του Οθωνα από καταδίκους που ήταν φυλακισμένοι στο Παλαμήδι, υπό την επίβλεψη του βαυαρικού στρατού. Προσφέρει άριστη θέα προς το Kάστρο της Aκροναυπλίας. Στο θεοσκότεινο μπουντρούμι, στον προμαχώνα του Αγίου Ανδρέα, δίπλα στην ομώνυμη εκκλησία, μπαίνεις σκυφτός από μία πορτούλα και κατεβαίνεις σε βάθος 2,5 μ. χωρίς σκαλοπάτια, παράθυρο ή μία οπή εξαερισμού. Μια από τις σωζόμενες φυλακές καταδίκων-βαρυποινιτών ως το 1926. Το 1833 στον προμαχώνα Μιλτιάδης φυλακίστηκε ο Θ. Κολοκοτρώνης με την κατηγορία της «εσχάτης προδοσίας». Στις παρυφές του Παλαμηδιού απλώνεται η βραχώδης χερσόνησος της Ακροναυπλίας, γνωστή και με την τούρκικη ονομασία της Ιτς Καλέ (= εσωτερικό κάστρο). Σε όσους αγαπούν την πεζοπορία, συστήνεται ο περίφημος γύρο της.

Στο Ναύπλιο αξίζει να επισκεφθείτε το κτήριο της πρώτης Σχολής Ευελπίδων που στεγάζει σήμερα το Πολεμικό Μουσείο, τα σπίτια του αντιβασιλέα Αρμανσμπεργκ και Μάουρερ, τον ανάγλυφο Βαυαρικό Λέοντα στην περιοχή Πρόνοια, το βραβευμένο Πελοποννησιακό Λαογραφικό Μουσείο, το Παιδικό Μουσείο, το μοναδικό Μουσείο Κομπολογιού, το Δημαρχείο στην πλατεία Ναυάρχων, τον ανδριάντα του Ιωάννη Καποδίστρια στην ομώνυμη πλατεία, το πάρκο του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη με το επιβλητικό έφιππο άγαλμά του. Μην παραλείψετε βέβαια έναν περίπατο στα σοκάκια, ένα σεργιάνι σε τζαμιά - εκκλησίες και μια βόλτα με το τουριστικό τρενάκι, που ξεκινάει από το λιμάνι της πόλης και ξετρελαίνει μικρούς και μεγάλους.

Η Πύλη της Ξηράς

Κάτω από τα επιβλητικά τείχη της Ακροναυπλίας, ακριβώς μπροστά από τα πρώτα κτίρια της Παλιάς Πόλης, ξεχωρίζει η Πύλη της Ξηράς που αποτελούσε κάποτε την μοναδική είσοδο της πόλης. Η Πύλη της Ξηράς κατασκευάστηκε το 1708 από το Γάλλο μηχανικό Λασάλ και διαδέχτηκε προγενέστερη πύλη της πρώτης Ενετοκρατίας. Αποτελούσε τη μοναδική είσοδο της κάτω πόλης από τη στεριά, και μάλιστα η πύλη έκλεινε μετά τη δύση του ηλίου. Οποιος έμενε απ’ έξω ήταν αναγκασμένος να διανυκτερεύσει εκτός των τειχών, συνήθως στο προάστιο της Πρόνοιας. Μπροστά από την πύλη υπήρχε θαλάσσια τάφρος που περιέτρεχε τα ανατολικά τείχη της πόλης και η πρόσβαση στην πύλη γινόταν από κινητή ξύλινη γέφυρα. Η Πύλη κατεδαφίστηκε σταδιακά από το 1894 έως το 1897. Γύρω στο 1894 καταχώθηκε και η τάφρος που την περιέτρεχε. Από την Πύλη σώθηκαν μόνο λιγοστά αρχιτεκτονικά μέλη και γλυπτά, όπως το πέτρινο λιοντάρι της επίστεψής της, από το οποίο λείπουν το κεφάλι, τα φτερά και η ουρά, καθώς και η πλάκα με το οικόσημο του Βενετσιάνου διοικητή Γκριμάνι με τη χρονολογία 1708. Γενικά, η όψη της πύλης είναι απλή, τοξωτή, με δύο παραστάδες εκατέρωθέν της, ενώ στο ανώτατο σημείο της κοσμείται με ολόγλυφο λιοντάρι, σύμβολο της Δημοκρατίας της Βενετίας. Kοντά στην αριστερή παραστάδα της πύλης, υπάρχει εντειχισμένη αναθηματική πλάκα που μνημονεύει την απελευθέρωση του Ναυπλίου από τον Βενετσιάνο αρχιστράτηγο Φραντσέσκο Μοροζίνι το 1687. Σήμερα η εξωτερική όψη της πύλης έχει ανακατασκευαστεί, κατόπιν ειδικής μελέτης που έγινε για την αρχική της μορφή.

Μουσείο Κομπολογιού

Το Μουσείο Κομπολογιού, ιδρυθέν τον Απρίλιο του 1998 στο Ναύπλιο από τον Άρη Ευαγγελινό και την Ραλλού Γρομιτσάρη, αποτελεί το μοναδικό στον κόσμο μουσείο αφιερωμένο στο κομπολόι. Η συλλογή του περιλαμβάνει σπάνια και παλαιά κομπολόγια και προσευχητάρια από διάφορους πολιτισμούς και θρησκείες, χρονολογούμενα από το 1550 έως το 1950, τα οποία εκτίθενται σε τέσσερις αίθουσες με ιστορική διάρθρωση. Το μουσείο στεγάζεται σε ιδιόκτητο διώροφο κτίριο στην οδό Σταϊκοπούλου 25, στην παλιά πόλη του Ναυπλίου και διαθέτει εργαστήριο συντήρησης και κατασκευής πιστών αντιγράφων, ενώ έχει φιλοξενήσει πάνω από 350.000 επισκέπτες. Σκοπός και αποστολή του Μουσείου είναι να διασώσει και να διαδώσει το παραδοσιακό ελληνικό κομπολόι. Λειτουργεί υπό την εποπτεία του Υπουργείου Πολιτισμού. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφτείτε την ιστοσελίδα www.komboloimuseum.gr.

Το Μπούρτζι

Το πολυφωτογραφημένο φρούριο Μπούρτζι, σημείο αναφοράς του Ναυπλίου, βρίσκεται πάνω στο νησάκι των Αγίων Θεοδώρων. Κατά την Ενετική περίοδο, το φρούριο συνδεόταν με την Ακροναυπλία μέσω μιας τεράστιας αλυσίδας που προστάτευε την είσοδο του λιμανιού από εχθρικά πλοία. Στις αρχές της δεκαετίας του 1860, το Μπούρτζι φιλοξενούσε τους δήμιους που εκτελούσαν τους θανατοποινίτες του Παλαμηδιού. Το 1935, ο Γερμανός αρχιτέκτονας Βουλφ Σέφερ μετέτρεψε το επιθαλάσσιο φρούριο σε ξενοδοχείο. Σήμερα, το Μπούρτζι είναι επισκέψιμο ως μνημείο πολιτισμού και αναψυχής, έχοντας ανοίξει ξανά για το κοινό τον Αύγουστο του 2023, μετά από εκτεταμένες επισκευές και αποκατάσταση. Μπορεί κανείς να το επισκεφθεί με καραβάκι από την προκυμαία του Ναυπλίου με εισιτήριο 5€.

 Η παλιά πόλη του Ναυπλίου ενώνεται με την Ακροναυπλία μέσα από τις δρομόσκαλες, που ξεκινούν από το ύψος της Πλατείας Συντάγματος.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Αρης Ευαγγελινός: "Το κομπολόι και η ιστορία του"

ΚΟΝΤΑ ΣΤΟ ΝΑΥΠΛΙΟ

Οι «πολύχρυσες» Μυκήνες: η πόλη του μυθικού βασιλιά Ατρέα

Εφόσον βρεθείτε κοντά, μην χάσετε την ευκαιρία να επισκεφτείτε τις Μυκήνες και την Επίδαυρο. Βρίσκονται σε κοντινή απόσταση από την πόλη του Ναυπλίου και είναι εύκολα προσβάσιμα. Ο αρχαιολογικός χώρος των Μυκηνών βρίσκεται περίπου 24 χιλιόμετρα μακριά από την πόλη του Ναυπλίου. Εγγράφηκε στις 4 Δεκεμβρίου 1999 στον κατάλογο της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της Unesco. Οι Μυκήνες ήταν το βασίλειο του μυθικού Αγαμέμνονα και θεωρείται το σημαντικότερο και πλουσιότερο ανακτορικό κέντρο της εποχής του χαλκού στην Ελλάδα. Οι Μυκήνες κατοικούνταν από το 2500 π.Χ. Η λαμπρότερη όμως εποχή της ιστορίας τους σημειώνεται από το 1600 έως το 1100 π.Χ. Στο χρονικό αυτό διάστημα οι Μυκηναίοι γίνονται υπολογίσιμη ναυτική δύναμη, ταξιδεύουν μέχρι την Εγγύς Ανατολή, τη Νότια Ιταλία, τη Σικελία, την Ισπανία και φαίνεται ότι είχαν επαφές με την Κεντρική και Βόρεια Ευρώπη. «Πολύχρυσες Μυκήνες» τις αναφέρει ο Ομηρος λόγω του πλούτου που συγκέντρωναν. Το 1100 παρατηρείται μια ξαφνική κάμψη της δύναμής τους είτε εξ αιτίας εσωτερικών αναταραχών είτε εξ αιτίας αναστάτωσης και επιθέσεων που επικράτησε στην Ανατολική Μεσόγειο. Την ίδια περίοδο σημειώνεται και η μετακίνηση και εγκατάσταση νέων ελληνικών φύλων στον ελληνικό χώρο. Από αυτή την περίοδο της μεγάλης ακμής σώζονται οι πλούσιοι βασιλικοί τάφοι που ανάσκαψε στην Ακρόπολη των Μυκηνών ο Ερρίκος Σλήμαν, δεν έχουν διατηρηθεί όμως σημαντικά κτίσματα που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ανάκτορα. Πέντε προσωπεία φτιαγμένα από παχύ χρυσό έλασμα ανακαλύφθηκαν στον αρχαιολογικό χώρο των Μυκηνών από τον Σλήμαν, ο οποίος έκανε ανασκαφές στην ακρόπολη γοητευμένος από τις αναφορές του Ομήρου. Πίστευε ότι ανακάλυψε τη σορό του βασιλιά Αγαμέμνονα, από όπου το εύρημα πήρε την ονομασία του. Σύγχρονες αρχαιολογικές μελέτες απέδειξαν ότι το προσωπείο ανάγεται το 1500-1550 π.Χ., περίοδο κατά 3 αιώνες περίπου προγενέστερη της εποχής που υποτίθεται ότι έζησε ο Αγαμέμνονας. Ωστόσο, το όνομα του προσωπείου παρέμεινε. Θα το θαυμάσετε στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας. Στην πρώτη αίθουσα παρουσιάζονται εκθέματα από τη ζωή των Μυκηναίων αλλά και τη μεταθανάτια ζωή και στη δεύτερη αίθουσα εκθέματα από τα διάσπαρτα νεκροταφεία από την ευρύτερη περιοχή. Κατά την περιήγησή μπορεί να θαυμάσει κανείς τα Κυκλώπεια Τείχη με την πύλη των Λεόντων που εξυμνεί ο Ομηρος στην Ιλιάδα. Ο μύθος αναφέρει ότι ο ιδρυτής των Μυκηνών Περσέας ήταν αυτός που ανέθεσε στους Κύκλωπες, τα τεράστια μυθικά όντα από τη Μικρά Ασία, να κτίσουν τα τείχη -γι’ αυτό και ονομάστηκαν Κυκλώπεια. Η κύρια είσοδος της ακρόπολης των Μυκηνών κατασκευάστηκε το 1250 π.Χ. περίπου. Πήρε το όνομά της από την περίφημη ανάγλυφη παράσταση των δύο λιονταριών που κοσμούν το ανακουφιστικό τρίγωνο. Κανείς μέχρι σήμερα δεν έχει ανακαλύψει τον τρόπο κατασκευής του μνημείου. Αρα, γιατί να μην πιστέψουμε και εμείς στο μύθο ότι το δημιούργησαν οι… Κύκλωπες; Οι Ακροπόλεις των Μυκηνών είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τα Ομηρικά έπη, την Ιλιάδα και την Οδύσσεια μέσα από τη δυναστεία των Ατρειδών, των αρχιστράτηγο στην Τρωική εκστρατεία, των Αγαμέμνονα, την Κλυταιμνήστρα, την Ιφιγένεια, την Ηλέκτρα τον Αίγισθο, ονόματα που τροφοδότησαν τους τραγικούς ποιητές και την Παγκόσμια Λογοτεχνία. Ενας από τους μεγαλύτερους και τελειότερους θολωτούς τάφους με επιμελημένη τοιχοποιία, είναι ο πιο εντυπωσιακός απ’ όσους έχουν βρεθεί στον αρχαιολογικό χώρο των Μυκηνών: η αιώνια κατοικία του μυθικού Ατρέα «Θησαυρός του Ατρέως» ή τάφος του Αγαμέμνονα. Είχε λεηλατηθεί πριν φτάσει εκεί ο Παυσανίας, και τους περασμένους αιώνες οι βοσκοί τον χρησιμοποιούσαν ως καταφύγιο.

Το θέατρο της Επιδαύρου με τη θαυμάσια ακουστική του

Σε μια χαράδρα το 340 π.Χ. ο αρχαίος αρχιτέκτονας Πολύκλειτος ο Νεότερος έχτισε, σύμφωνα με τον Παυσανία, το θέατρο της Επιδαύρου με σκοπό τη διασκέδαση και τη θεραπεία των ασθενών. Το θέατρο βρίσκεται περίπου 27 χλμ. από το Ναύπλιο. Εχει χωρητικότητα 13.000 θεατών και χωρίζεται σε δύο μέρη: ένα των 21 σειρών καθισμάτων που προορίζονταν για το λαό, και το κάτω, από 34 σειρές καθισμάτων, για τους ιερείς και τους άρχοντες.

Πρόκειται για ένα Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Unesco που αξίζει να επισκεφτείτε. Η θαυμάσια ακουστική του, αλλά και η πάρα πολύ καλή κατάσταση στην οποία διατηρείται, συντέλεσαν στη δημιουργία του Φεστιβάλ Επιδαύρου. Από το 1955, συγκλονιστικές παραστάσεις αρχαίου δράματος βρίσκουν τη φυσική θέση τους σε αυτό.

Είτε τη συνδυάσετε με την παρακολούθηση κάποιας παράστασης είτε όχι, η περιήγηση σε αυτόν τον μοναδικό αρχαιολογικό χώρο συνιστά πάντα μια θεραπεία ψυχής και σώματος.