Για να χαρακτηριστεί ένα ακίνητο εγκαταλελειμμένο θα πρέπει αφενός να είναι ακατοίκητο για 15 χρόνια και αφετέρου να μην διαθέτει ενεργή σύνδεση με δίκτυα κοινής ωφέλειας τα τελευταία 10 χρόνια.
Αυτά αναφέρει ρεπορτάζ της ιστοσελίδας tovima.gr, σύμφωνα με το οποίο: "Νέα νομοθετική πρωτοβουλία για την αξιοποίηση των εγκαταλελειμμένων κτηρίων έχει ετοιμάσει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ). Συγκεκριμένα, προτείνει μέσα από μια fast track διαδικασία την ανάληψη της διαχείρισης κτηρίων για 50 έτη από δήμους, δημοτικές εταιρείες, Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ) ή ακόμη ιδιωτικές εταιρείες και φορείς. Υπό προϋποθέσεις, εγκαταλελειμμένο ακίνητο θα μπορεί να περιέλθει ακόμη και στην κυριότητα ενός δήμου.
Το νομοσχέδιο με τις «Ρυθμίσεις για τα εγκαταλελειμμένα ακίνητα και τις διαδικασίες παρέμβασης για την αποκατάσταση και επανάχρησή τους» έχει ήδη ολοκληρωθεί από το νομικό επιτελείο του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) και αναμένεται η τελική έγκριση του αρμόδιου υφυπουργού κ. Νίκου Ταγαρά, πριν πάρει τον δρόμο προς τα συναρμόδια υπουργεία για τυχόν αλλαγές και συλλογή υπογραφών.
Σύμφωνα με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις, για να χαρακτηριστεί ένα ακίνητο ως εγκαταλελειμμένο θα πρέπει αφενός να είναι ακατοίκητο ή να μην χρησιμοποιείται για άσκηση νόμιμης δραστηριότητας για 15 χρόνια και αφετέρου να μην διαθέτει ενεργή σύνδεση με δίκτυα κοινής ωφέλειας τα τελευταία 10 χρόνια.
Το τελικό κείμενο του σχεδίου νόμου που έχει στη διάθεσή του «Το Βήμα» περιγράφει τη διαδικασία μέσω της οποίας μπορούν εγκαταλελειμμένα ακίνητα (ιδιωτών, Δημοσίου ή αγνώστου ιδιοκτήτη) να περάσουν σε δήμους. Αυτοί θα έχουν τη δυνατότητα να μεταθέσουν τη διαχείριση σε ΝΠΔΔ ή Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου (ΝΠΙΔ) με εμπειρία στη διαχείριση και αξιοποίηση ακινήτων, όπως εταιρείες διαχείρισης κτηρίων, επενδυτικά funds κ.λπ. Ωστόσο, οι δήμοι θα μπορούν να τα διαχειριστούν και οι ίδιοι, ιδρύοντας ή συμμετέχοντας σε εταιρείες. Ειδικά για διατηρητέα κτήρια, νεότερα μνημεία ή ακίνητα με δόμηση άνω των 5.000 τ.μ., οι οικοδομικές εργασίες για την αποκατάστασή τους από τον διαχειριστή που θα τα αναλάβει πρέπει να ολοκληρωθούν εντός πενταετίας. Διαφορετικά, ο κύριος του ακινήτου μπορεί να διεκδικήσει και πάλι τη διαχείρισή του, χωρίς μάλιστα να του καταλογισθούν οι έως τότε δαπάνες αποκατάστασης.
Για τις υπόλοιπες κατηγορίες ακινήτων δεν έχει προβλεφθεί συγκεκριμένος χρονικός ορίζοντας για τις εργασίες αποκατάστασης. Κινητά αντικείμενα που μπορεί να βρεθούν σε κάποιο κτήριο, θα απομακρύνονται και θα φυλάσσονται για δύο χρόνια. Εάν στον δήμο δεν περιέλθει ολόκληρο το εγκαταλελειμμένο κτήριο, προβλέπεται η δυνατότητα ανάθεσης τεχνικών έργων αποκατάστασης -χωρίς δημοπρασία ή διαγωνισμό- σε εταιρεία που έχει ήδη επιλεγεί από τους υπόλοιπους ιδιοκτήτες, εάν αυτοί συγκεντρώνουν ποσοστό ιδιοκτησίας πάνω από το 50%.
Προϋπόθεση για την έναρξη των εργασιών αποκατάστασης αποτελεί η έκδοση απόφασης Μονομελούς Πρωτοδικείου, ύστερα από αίτηση του δήμου. Θα πρέπει να έχει προηγηθεί απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής του δήμου για τον χαρακτηρισμό του ακινήτου ως εγκαταλελειμμένου και κοινοποίησή της στον φερόμενο κύριο του ακινήτου, ή στον ψιλό κύριο και στον επικαρπωτή. Επίσης, πρέπει να τοιχοκολληθεί στο δημοτικό κατάστημα και στο ακίνητο, να αναρτηθεί στον δημοτικό ιστότοπο και να δημοσιευθεί σε εφημερίδες. Εφόσον υπάρχει δανεισμός, με εμπράγματη εξασφάλιση, θα αποστέλλεται ειδοποίηση και στις τράπεζες, οι οποίες μπορούν να εναντιωθούν εάν έχει ήδη κινηθεί διαδικασία αναγκαστικής κατάσχεσης του ακινήτου και επίκειται πλειστηριασμός. Διαφορετικά, τα βάρη αναλαμβάνει ο νέος διαχειριστής και μάλιστα το ακίνητο απαγορεύεται να πλειστηριαστεί πριν από την παρέλευση του χρόνου παραχώρησης της διαχείρισης.
Με τις γνωστοποιήσεις, θα καλείται ο ιδιοκτήτης να δηλώσει εγγράφως στον δήμο εντός 30 ημερών εάν συναινεί με την περιέλευση της διαχείρισης της ιδιοκτησίας του στον φορέα διαχείρισης, ή εάν προτίθεται να προβεί ο ίδιος σε επανάχρηση του ακινήτου. Εάν συναινέσει, τότε δεν θα ακολουθείται η δικαστική οδός. Διαφορετικά, θα πρέπει να υποβάλει τις αντιρρήσεις του, οι οποίες θα περιληφθούν στον φάκελο της υπόθεσης στο δικαστήριο. Κατά της δικαστικής απόφασης επιτρέπεται άσκηση έφεσης εντός 15 ημερών. Στην περίπτωση που δηλώσει ότι θα προβεί ο ίδιος σε επανάχρηση του ακινήτου, αλλά δεν το κάνει εντός οκταμήνου, τότε ο δήμος ξεκινά τη διαδικασία μέσω του Πρωτοδικείου. Πάντως, για τη διασφάλιση του ιδιοκτησιακού δικαιώματος, ο αρχικός ιδιοκτήτης δεν χάνει ποτέ το δικαίωμα διεκδίκησης της διαχείρισης του ακινήτου του. Ομως για να του επιστραφεί θα του καταλογίζονται οι δαπάνες που έχουν ήδη συντελεστεί και υποχρεούται να τηρήσει συμφωνίες που έχει συνάψει ο διαχειριστής έως εκείνη τη στιγμή.
Εγκαταλελειμμένο ακίνητο μπορεί να περιέρχεται ακόμη και στην κυριότητα ενός δήμου, είτε εκουσίως, με την απευθείας αγορά του από τον ιδιοκτήτη στην αγοραία αξία του, είτε ακουσίως, με χρησικτησία, είτε μετά την πάροδο επτά ετών από τη δικαστική απόφαση περιέλευσης της διαχείρισης στον δήμο, με οικονομικό αντάλλαγμα.
Η απόφαση του δικαστηρίου είναι δυνατό να προσβληθεί εντός επτά ετών από την έκδοσή της. Ωστόσο, προκειμένου να διασφαλιστούν οι επενδύσεις, ακόμη κι αν επιστραφεί η κυριότητα στον αρχικό ιδιοκτήτη, τυχόν μίσθωση ή παραχώρηση του ακινήτου από τον δήμο συνεχίζεται με τους ίδιους όρους έως τη λήξη της".
