Γίνεται εκτενής συζήτηση για τις καταστροφές στην Ηλεία και εκδίδεται ομόφωνα ψήφισμα με ειδική αναφορά σε αυτή αλλά και την ανάγκη να αποζημιωθούν όλοι οι πληγέντες. Στο ψήφισμα που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα του Πύργου “Πατρίς” αναφέρονται τα εξής:
«1. Διεπιστώθη ομοφώνως ότι πρόκειται περί πραγματικής ζημίας φθανούσης εις ωρισμένας περιφερείας και τα όρια της καταστροφής 2. Οτι αι ζημίαι οφείλοντο εις ασυνήθεις και πρωτοφανείς διά την περιφέρειαν της Ηλείας δυσμενείς καιρικάς συνθήκας τας οποίας δεν ηδύναντο να αντιμετωπίσουν οι παραγωγοί διά των συνήθων επιστημονικών και τεχνικών οδηγιών 3. Εκ πνεύματος φιλαλληλίας ολόκληρος η παραγωγή ενούται με την παθούσαν Ηλείαν και εκφράζεται η ομόθυμος ευχήτης οικονομικής ενισχύσεως απάσης της παθούσας εκ περονοσπόρου παραγωγής μέχρι ποσού 50 εκατομμυρίων δραχμών και της παροχής αναλόγων διευκολύνσεων εκ μέρους του πιστωτικού ιδρύματος της Αγροτικής Τραπέζης.
Κατ’ εντολήν των αντιπροσώπων της παραγωγής
Ο Πρόεδρος
Κων. Κόκυζας» (832).
Στη συνέλευση από τη Μεσσηνία πήραν μέρος οι εξής αντιπρόσωποι σύμφωνα με το ρεπορτάζ της εφημερίδας: Κυπαρισσίας Κωνστ. Κόκυζας. Νικ. Δεληγιάννης, Χαρ. Αντωναρόπουλος. Γαργαλιάνων Δημ. Παπαχριστοφίλου. Πύργου (Τριφυλίας) Ι. Μυλωνάς, Σπύρος Κοντός. Ζευγολατιού Ηλίας Μαράκας, Αθανάσιος Γορανίτης. Μπάστα Δημήτριος Σταθάς, Σταύρος Γκίζας. Καλαμών Σπ. Πουλόπουλος. Παμμεσσηνιακής Παν. Χριστοφιλόπουλος. Μεσσήνης Παν. Σταυρόπουλος. Γεωργικού Επιμελητηρίου Περ. Βενιζέλος. Αλέξιος Αποστολάκης. Τάκης Δεληγιάννης, Λεων. Παλαμάρας.
Ψήφισαν συνολικά 53 αντιπρόσωποι και πήραν για τη θέση της Μεσσηνίας 36 ψήφους ο Ηλίας Μαράκας (που εκλέχθηκε) και 12 ο Παν. Χριστοφιλόπουλος. Στο εποπτικό συμβούλιο από τη Μεσσηνία εκλέχτηκε ο Ν. Δεληγιάννης.
Μέσα στο κλίμα διάσπασης που καλλιεργείται από διάφορες πλευρές και με διαφορετικές αφετηρίες, οι φορείς της Ανω Μεσσηνίας ζητούν να μην αποζημιωθούν “οι παθόντες εκ περονοσπόρου σταφιδοπαραγωγοί εις βάρος ημών”:
«Οι πρόεδροι των Κοινοτήτων Οιχαλίας κ.κ. Παναγ. Δορκοφίκης κοινοτητος Μελιγαλά Κων. Κωτσόπουλος Μαγούλας, Παναγ. Καραβίτης Ανθούσης, Μ. Παυλόπουλος, Βαλύρας Βασ. Κανελλόπουλος, Σκάλας Ανδρ. Καρχής, Κατσαρού Αθαν. Παπανικολάου Σολακίου. Ευστ. Μπράκος Ανδανείας, Ιω. Ζαζάνης Μαντζαρίου, Στυλ. Αλεξόπουλος Ζευγολατιού και Φωτ. Γ. Καραβίτης της Κεντρικής Αγροτικής Τράπεζας Μελιγαλά συνελθόντες την 10ην τρέχοντος εν Μελιγαλά εις γενικήν συνέλευσιν κατόπιν προσκλήσεως του πρώτου εξ αυτών συνεσκέφθησαν επί του αναφυέντος ζητήματος της αποζημιώσεως των σταφιδοπαραγωγών Ηλείας και του εν γένει σταφιδικού ζητήματος. Κατόπιν εμπεριστατωμένης εξετάσεως των ζητημάτων οι συσκεφθέντες κατέληξαν ομοφώνως εις τας εξής αποφάσεις:
1) Να μη αποζημιωθούν οι παθόντες εκ περονοσπόρου σταφιδοπαραγωγοί εις βάρος ημών.
2) Να καταργηθή το σταφιδικόν συναλλαγματικόν παρακράτημα.
3) Να εξαγορασθώσι πλεονάσματα της περιφερείας μας από αρχάς σταφιδικού έτους με την τιμήν τουλάχιστον των 3.800 και την μείωσιν της φορολογίας επί της εξαγωγής.
4) Να ορισθή το σταφιδικόν παρακράτημα 50% επί της εξαγωγής.
Η ανωτέρω ομόφωνος απόφασις των Κοινοταρχών Οιχαλίας αφοπλίζει τους εκ της ιδίας περιφερείας δημαγωγούντας υπέρ της αποζημιώσεως των Ηλείων και καθιστά ούτως ακίνδυνα τα σχέδιά των» (833).
Στο Διαβολίτσι πραγματοποιείται συνέδριο στο οποίο εξετάζονται οι τροποποιήσεις οι οποίες αφορούν το Γραφείο Σύκων αλλά και το θέμα της αποζημίωσης των Ηλείων σταφιδοπαραγωγών. Το συνέδριο υιοθετεί την εντελώς αντίθετη θέση από αυτή που εξέφρασαν οι πρόεδροι των Κοινοτήτων:
«Το συνέδριον μετά μακράν εισήγησιν του κ. Ηλ. Μαράκα όστις υπεστήριξεν ότι καθήκον των Μεσσηνίων είναι να υποστηρίξουν την αντί πάσης θυσίας αποζημίωσιν των περονοσποροπλήκτων σταφιδοπαραγωγών, απεφάνθη υπέρ της αποζημιώσεως αυτών. Απέρριψε την πρότασιν όπως μαζί με τους περονοσπορόπληκτους σταφιδοπαραγωγούς Ηλείας αποζημιωθούν και οι αγρόται της περιφερείας αυτής» (834).
Στο μεταξύ διακόπτεται η παραλαβή χλωρής σταφίδας στον Αρι και οι παραγωγοί ξεσηκώνονται:
«Πληροφορούμεθα ότι οι σταφιδοπαραγωγοί της περιφερείας Αριος διατελούν εν εξεγέρσι κατόπιν της εντελώς αδικαιολογήτου διακοπής της παραλαβής σταφίδος υπό των Γενικών Αποθηκών επί μεγίστη ζημία των συμφερόντων της παραγωγής, η οποία απειλείται υπό πολλών κινδύνων. Υπό επιτροπής μάλιστα σταφιδοπαραγωγών της ως άνω περιφερείας απεστάλη και σχετικόν τηλεγράφημα προς τον κ. επόπτην των Γενικών Αποθηκών διά του οποίου παρακαλείται ούτος όπως διατάξη το ταχύτερον την επανάληψιν της παραλαβής χλωρού σταφιδοκάρπου προς πρόληψιν θλιβερών επεισοδίων.
Το ζήτημα της αποζημιώσεως των χαλαζοπλήκτων και περονοσποροπλήκτων σταφιδοπαραγωγών της Μεσσηνίας παρά τα επανειλημμένα διαβήματα αυτών παρά τη κυβερνήσει ευρίσκεται εις το αυτό σημείον στασιμότητος χωρίς εννοείται να υπάρξη ελπίς ευωδόσεως αυτού εφ’ όσον ουδέν μέχρι στιγμής μέτρον υπέρ των σταφιδοπαραγωγών ανηγγέλθη υπό της κυβερνήσεως. Οπωσδήποτε το ζήτημα τούτο προσκρούει εις πλείστα εμπόδια μεταξύ των οποίων και εις την αντίδρασιν των Ηλείων σταφιδοπαραγωγών οι οποίοι υπέστησαν ζημίας εκ των τελευταίων βροχών και του περονοσπόρου» (835).
Και ενώ η παραλαβή αρχίζει και πάλι, νέο πρόβλημα δημιουργείται από τη διαφωνία υπαλλήλων και παραγωγών για τον τρόπο βαθμομέτρησης στα χλωρά σταφύλια, απειλείται σύρραξη και στον Αρι στέλνονται ισχυρές δυνάμεις στρατού και χωροφυλακής:
«Τας τελευταίας αυτάς ημέρας μια διαφορά εγερθείσα μεταξύ των τεχνιτών προσωπικού του εργοστασίου οινοπνευματοποιίας του ΑΣΟ και των σταφιδοπαραγωγών εις Αριν, παρ’ ολίγον να λάβη σοβαρωτάτην τροπήν και να λάβη διαστάσεις τοιαύτας ώστε ουδείς να δύναται να εγγυηθή διά την διατήρησιν της εννόμου τάξεως.
Ως γνωστόν από ημερών το συγκρότημα δεξαμενών Αριος και τα λοιπά συγκροτήματα του ΑΣΟ της περιφερείας μας ήρχισαν να παραλαμβάνουν χλωράν σταφίδαν προς οινοποίησιν. Κατά τους κανονισμούς παραλαβής έκαστον φορτίον σταφίδος βαθμομετρείται και και εκ της βαθμομετρήσεως ταύτης καθορίζεται η τιμή της παραλαμβανομένης σταφίδος. Προς βαθμομέτρησιν λαμβανεται εν δείγμα εκ του όλου φορτίου, το δε εκ της συνθλίψεως τούτο γλέυκος βαθμομετρείται ακολούθως. Επί της λεπτομερείας ταύτης ηγέρθη η όλη διαφορά μεταξύ των υπαλλήλων του ΑΣΟ και των σταφυλοπαραγωγών, διότι οι μεν πρώτοι επέμενον ότι η δειγματοληψία πρέπει να γίνεται διά συνθλίψεως, οι δε παραγωγοί διά πολτοποιήσεως οπότε οι βαθμοί θα ανήρχοντο.
Λόγω της εγερθείσης ταύτης διαφοράς οι παραγωγοί εξηγριώθησαν και ήρχισαν να απειλούν τους τεχνικούς υπαλλήλους του ΑΣΟ. Οι υπάλληλοι φοβούμενοι τυχόν επίθεσιν εκ μέρους των παραγωγών έσπευσαν να κλείσουν το εργοστάσιον, να σταματήσουν την παραλαβήν και να αναφέρουν τα συβαίνονται εις το οικείον υπουργείον. Οι παραγωγοί εν τω μεταξύ εκλαβόντες την στάσιν ταύτην των υπαλλήλων ω προκλητικήν ήρχισαν να απειλούν επιθέσεις τας οποίας θα επραγματοποιούν αν εν το μεταξύ δεν ελαμβάνοντο έκτακτα μέτρα. Ο κ. Νομάρχης ειδοποιηθείς εγκαίρως περί των απειλουμένων εκτρόπων συνειργάθη μετά των Διοικητών του ενταύθα Συντάγματος και της Διοικήσεως Χωροφυλακής επί των ληφθησομένων μέτρων. Αμέσως διετάχθη η μετάβασις εις Αριν τμήματος στρατού και ισχυράς δυνάμεως χωροφυλάκων προς περιφρούρησιν της τάξεως, ολίγον δε αργότερον ο κ. Νομάρχης έλαβε τηλεγράφημα του υπουργείου διά του οποίου διατάσσετο όπως μεταβή πάραυτα εις Αριν προς επίλυσιν της διαφοράς.
Πάραυτα ο κ. Σπηλιοτόπουλος συνωδευόμενος και υπό του Διοικητού Χωροφυλακής, του ενταύθα αντιπροσώπου του ΑΣΟ και του Διευθυντού του εντάυθα παραρτήματος του Κρατικού Χημείου, ανεχώρησεν δι’ Αριν. Προτού φθάση εις Αριν κατήλθεν εις Θουρίαν όπου προέβησαν εις πειράματα δειγματοληψίας τα οποία απέδειξαν ότι είτε διά συνθλίψεως είτε διά πολτοποιήσεως γίνη αύτη η βαθμολογία δεν μεταβάλλεται. Κατόπιν τούτου μετέβησαν εις Αριν όπου κατευθυνθέντες εις το κοινοτικόν κατάστημα, εδέχθησαν επιτροπήν παραγωγών οι οποίοι ανέπτυξαν τα παράπονά των.
Ο κ. Νομάρχης αφού ήκουσε μετά προσοχής τους παραγωγούς τους ανεκοίνωσε τα αποτελέσματα της γενομένης παρ’ αυτού δειγματοληψίας και τους ετόνισε ότι δεν έχουν ουδέν δίκαιον να διαμαρτύρωνται εφ' όσον ουδεμία υπερβασία γίνεται εις βάρος των. Δεν παρέλειψεν επίσης ο κ. Νομάρχης να τονίση εις την επιτροπήν ότι εις περίπτωσιν κατά την οποίαν δεν θα συνεμορφούντο με τους νόμους και θα επέμενον εις τας απειλάς των, δεν θα εδίσταζε να διατάξη το κλείσιμον του εργοστασίου και να λάβη όλα τα ενδεικνυόμενα αυστηρότατα εναντίον των μέτρα.
Η επιτροπή διαβεβαίωσεν τον κ. Νομάρχην ότι θα προσπαθήση να πείση και τους λοιπούς παραγωγούς. Πράγματι η επιτροπή ανεκοίνωσεν εις τους παραγωτούς την απόφασιν του κ. Νομάρχου την οποίαν οι παραγωγοί απεδέχθησαν. Κατόπιν τούτο το εργοστάσιον επανέλαβε τας εργασίας του κανονικώς, φαίνεται δε ότι η άνευ λόγου εγερθείσα διαφορά διευθετήθη οριστικώς» (836).
(832) “Πατρίς” 10/8/1933
(833) “Θάρρος” 13/8/1933
(834) “Σημαία” 15/8/1933
(835) “Θάρρος” 18/8/1933
(836) “Σημαία” 18/8/1933
