«Η σταφιδαγορά μας υπήρξε και χθες ζωηρώς ανατιμητική. Ούτω την πρωΐαν εγένοντο πολλαί πράξεις εις την τιμήν των 11,50 δια τας σταφίδας της Μεσσηνίας και 11,70 δια τας σταφίδας της Πυλίας. Την μεσημβρίαν έκλεισαν εις τας 11,50 και ανήλθον το απόγευμα εις τας 12 δραχμάς και το εσπέρας έκλεισαν: Μεσσηνίας 11, 80, Πυλίας 12. Η υποχώρησις των δύο δεκαλέπτων οφείλεται εις την μερικήν σταθεροποίησιν του καιρού.
Αργά την νύκτα ελήφθησαν εις την Νομαρχίαν τηλεγραφήματα των προέδρων των Κοινοτήτων Πελεκανάδας, Ανω Μελπείας, Μερόπης, Χατζή, Αβραμιού, Επιταλίου, Λογκάς, Ανδρούσης, Δάρα, Διοδίων, Πεταλιδίου, Χαλβάτσου, Ικλαίνης, Αριοχωρίου και Εύας, διά των οποίων ούτοι αναφέρουν ότι αι βροχαί των τελευταίων ημερών επέφερον σημαντικάς ζημίας εις την σταφιδοπαραγωγήν, η μεγαλυτέρα ποσότητης της οποίας ευρίσκετο εν τοις αλωνίοις.
Αναφέρεται επίσης ότι το ποσόν της προξενηθείσης ζημίας κυμαίνεται μεταξύ 50% και 80% αλλού δε η καταστροφή είναι ολοκληρωτική.
Εν συνεχεία διατυπούται η ευχή προς τον κ. Νομάρχην όπως ενεργήση πλησίον της κυβερνήσεως ίνα οι καταστραφέντες σταφιδοπαραγωγοί ενισχυθούν οικονομικώς, απαλλαγούν δε της υποχρεώσεως προς εξόφλησιν των καλλιεργητικών και των άλλων δανείων των.
Κατά ιδιαιτέρας πληροφορίας, η επελθούσα ζημία εις την όλην σταφιδοπαραγωγήν είναι κατά πολύ ανωτέρα εκείνης την οποίαν αι αρμόδιαι αρχαί υπολογίζουν» (861).
Η κυβέρνηση με δηλώσεις του αρμόδιου υπουργού υποβαθμίζει το μέγεθος της καταστροφής:
«Ο υπουργός Γεωργίας κ. Θεοτόκης εδήλωσε χθες ότι αι καταστροφαί αι προξενηθείσαι κατόπιν των τελευταίων βροχών εις τας σταφιδοφόρους περιφερείας δεν είναι τόσο μεγάλαι και σοβαραί όπως παρεστάθησαν. Αι πληροφορίαι του κ. υπουργού είναι ότι εκ της όλης παραγωγής σταφιδοκάρπου η οποία κατά τους γενομένους υπολογισμούς θα ανάλθει εις 9 εκατομμύρια λίτρας, κατστράφησαν μόνον 100.000 λίτραι σταφιδοκάρπου. Εξ άλλου τηλεγραφήματα εκ διαφόρων περιφερειών αναγγέλουν ότι η κακοκαιρία παρήλθε και αι δυναταί βροχαί έπαυσαν πίπτουσι. Αι προγνώσεις άλλως τε, είπεν ο κ. Θεοτόκης, της Μετεωρολογικής Υπηρεσίας, τας οποίας έχω υπ’ όψει μου, δεικνύουν ότι ο καιρός εβελτιώθη καθ’ άπασαν την επικράτειαν. Είναι ωστόσον ανάγκη να σημειωθή ότι αι βροχαί αι οποία επροξένησαν καταστροφάς εις τας σταφιδοπαραγωγούς περιφερείας επέφεραν μεγάλην ωφέλειαν εις άλλας περιοχάς. Ο κ. Θεοτόκης ανεκοίνωσε προσέτι και το κάτωθι τηλεγράφημα του Γενικοιύ Επιθεωρητού ΑΣΟ, ληφθέν εκ Καλαμών: Ο καιρός ήρξατο από της πρωΐας βελτιούμενος κατά τρόπον παρέχοντα ελπίδας σταθεροποιήσεώς του οπότε η κατάστασις των συκοπαραγωγών θα βελτιωθή σημανικώς. Το ποσοστόν των ζημιών είναι αδύνατον να καθορισθή. Αι πληροφορίαι μου είναι ότι εις την Μεσσηνίαν και την Ηλείαν η κατάστασις είναι ευχάριστος» (862).
Στην ίδια γραμμή και ο Νομάρχης Μεσσηνίας, οι σταφιδοπαραγωγοί επιμένουν πως οι ζημιές είναι μεγάλες και οι έμποροι τις υποβαθμίζουν σε μια σαφή προσπάθεια να συγκρατήσουν τις τιμές:
«Εις την Νομαρχίαν καταφθάνουν καθ’ εκάστην ημέραν τηλεγραφήματα των Προέδρων των Κοινοτήτων του Νομού, διά των οποίων ούτοι αναφέρουν ότι αι προξενηθείσαι εκ των τελευταίων βροχών ζημίαι εις την σταφιδοπαραγωγήν είναι τεράστιαι. Διά των αυτών τηλεγραφημάτων αναφέρεται ότι αι ζημίαι κυμαίνονται μεταξύ 40, 75 και 85% εις πολλάς δε Κοινότητάς μας είναι ολοσχερής.
Εξ άλλου οι περιοδεύοντες ανά την ύπαιθρον Μεσσηνίαν αντιπρόσωποι των εμπόρων, αναφέρουν ότι αι εκ των βροχών προξενηθείσαι ζημίαι εις την σταφιδοπαραγωγήν είναι μεν σημαντικαί, αλλ’ όχι όμως και όπως οι παραγωγοί τας παρουσιάζουν. Οι εν λόγω αντιπρόσωποι αναβιβάζουν το ποσοστόν της ζημίας εις επίπεδα ανώτερα των 15-20%. Αλλά και τας ζημίας αυτάς υπέστησαν μόνον ωρισμέναι Κοινότητες, ελάχισται κατά την αντίληψίν των.
Αντιθέτως οι σταφιδοπαραγωγοί πληροφορούν τους αρμοδίους ως τονίζομεν και ανωτέρω, ότι το ποσοστόν της ζημίας υπερβαίνει το 50 και το 60%, αλλού δε η καταστροφή είναι γενική.
Ο Νομάρχης κ. Σπηλιωτόπουλος, έχων υπ’ όψει του τας ανωτέρω πληροφορίας, συνάγει το συμπέρασμα ότι αι προξενηθείσαι εκ των βροχών ζημίαι εις την σταφιδοπαραγωγήν είναι ελάχισται. Τούτο μας εδήλωσε ο κ. Νομάρχης το συμπεραίνει και εκ του γεγονότος ότι εις την Νομαρχίαν ελήφθησαν τηλεγραφήματα ωρισμένων μόνον Κοινοτήτων, δέκα ή είκοσι περίπου, ενώ αν επρόκειτο περί γενικής καταστροφής θα έπρεπε να είχε κατακλυσθή από τα τηλεγραφήματα των σταφιδοπαραγωγών.
Αντιθέτως για την συκοπαραγωγήν, ετόνισε ο κ. Νομάρχης, έχω πληροφορίας ότι αύτη κατεστράφη κυριολεκτικώς λόγω των τελευταίων βροχών. Βεβαίως υπάρχουν και περιφέρειαι, είναι οι περισσότεραι αι οποίαι δεν υπέστησαν παρά ελαχίστους μόνον ζημίας. Εκεί όμως που η καταστροφή είναι ολοκληρωτική, είναι ωρισμέναι Κοινότητες της Οιχαλίας όπως το Λουτρό κ.α.» (863).
Το ΚΚΕ μέσα από τις στήλες του “Ριζοσπάστη” σε ανταπόκριση “έκτακτου ανταποκριτή” από την Πάτρα καταγγέλλει “αστικά κόμματα, ΑΣΟ, συνεταιρισμούς, αγροτοφασίστες και μεγαλοχτήμονες”, ενώ παροτρύνει σε κινητοποιήσεις μέσα από επιτροπές αγώνα σε κάθε χωριό:
«Υστερα από τις ζημιές που επέφερε πριν λίγο καιρό ο περονόσπορος, με τις τελευταίες βροχές συμπληρώθηκε μπορούμε να πούμε, η καταστροφή των φτωχών σταφιδοπαραγωγών. Οι τεράστιες ζημιές του σταφιδοκάρπου αγκάλιασαν τις περιφέρειες Αχαΐας, Αιγιαλείας, Κορινθίας, Ηλείας, μεγάλου μέρους της Μεσσηνίας καθώς και των νήσων Κεφαλληνίας και Ζακύνθου.
Η αντιλαϊκή κυβέρνηση, ο ΑΣΟ και οι μεγαλοσταφιδοχτηματίες αναπτύσσουν εξαιρετική δραστηριότητα μαζί με τους αγροτοφασίστες για να ξεγελάσουν και πάλι τη φτωχολογιά του σταφιδόκαμπου και την παρασύρουν σε λύσεις που δεν εξυπηρετούν τα συμφέροντά τους αλλά τα πλούσια στρώματα. Πάνω από τα κεφάλια χιλιάδων εργατών γης, φτωχών και μεσαίων αγροτών, πλανιέται το φάσμα της πείνας.
Εχοντας πικρά πείρα από το “ενδιαφέρον” της κυβέρνησης και του ΑΣΟ, βρίσκονται σε μεγάλη αγανάχτηση για τις καινούργιες δημοκοπίες που ξαπολύουν για να τους συγκρατήσουν.
Ο ΑΣΟ κι’ οι συνεταιρισμοί των σταφιδοπαραγωγών μόνο να ληστέψουν ξέρουν τους φτωχούς σταφιδοπαραγωγούς και τους εγκατέλειψαν δίχως μέτρα ασφαλείας (τζιβιέρες), σταφιδόπανα, τεχνικά έργα κλπ). Που είνε οι υποσχέσεις του υφυπουργού Στεφανόπουλου που έλεγε πως θα χορηγήσει ύφασμα (λινάτσα) για να στρώσουν τα αλώνια; Αν είχαν τα μέσα οι παραγωγοί οι ζημιές θα ήταν πολύ μικρότερες. Επίσης λείπουν τα τεχνικά αντιπλημμυρικά έργα.
Οι κυριώτεροι υπεύθυνοι της τεράστιας καταστροφής, είνε η κυβέρνηση, όλα τα αστικά κόμματα, ο ΑΣΟ κι’ οι μεγαλοχτηματίες. Οι εργάτες γης και φτωχομεσαίοι σταφιδοπαραγωγοί πρέπει να ξεσηκωθούν σε συγκεντρώσεις από τις οποίες να βγάλουν Επιτροπές Αγώνος επί κεφαλής τους και να τραβήξουν σε μαζικά συλλαλητήρια και πορείες πείνας απαιτώντας: Αμεση ενίσχυση και αποζημιώσεις δίχως εχτιμητικές επιτροπές. Ταχτικές ενισχύσεις ίσαμε τη νέα εσοδεία από το κράτος και τον ΑΣΟ. Κατάργηση των φόρων και σβύσιμο των χρεών για τους κατεστραμμένους σταφιδοπαραγωγούς. Επιδόματα, συσσίτια στους εργάτες γης και εργάτες συσκευαστές.
Κάθε χωριό πρέπει να βγάλει την Επιτροπή Αγώνος από φτωχούς δοκιμασμένους αγρότες που να καθοδηγούν τον αγώνα των φτωχών σταφιδοπαραγωγών και οργανώσουν καθόδους στις πόλεις για την επιτυχία των αιτημάτων τους. Ούτε μια μέρα δεν πρέπει να περάσει. Μονάχα έτσι θα εξαναγκάσουν την κυβέρνηση και τον ΑΣΟ να λύσει τα ζητήματά τους» (864).
Και ενώ ο ΑΣΟ με ανακοίνωση κάνει συστάσεις στους παραγωγούς για καλή αποξήρανση της σταφίδας αναφέροντας ότι “σταφίς βρεγμένη αλλά καλώς αποξηραμένη είναι εξ ίσου σχεδόν εμπορεύσιμος με την άβροχον” και πως η μη καλά αποξηραμένη σταφίδα “κινδυνεύει να μη γινεη αποδεκτή και ως παρακράτημα”, οι έμποροι της Πάτρας καθυστερούν τι εξαγωγές και ρίχνουν τις τιμές προκαλώντας νέα αναστάτωση:
«Οι σταφιδοπαραγωγοί διατελούν εν αναστατώσει εξ αφορμής της χθεσινής αποτόμου πτώσεως των τιμών των σταφίδων αι οποίαι εκυμάνθησαν γύρω των 9,60-9,80 ενώ μόλις την προηγουμένην οι εξαγωγείς προσεφέροντο να αγοράσουν σταφίδα προς 11,50-12,50. Εν σχέσει με τα αίτια τα οποία προκάλεσαν την χαλάρωσιν της σταφιδαγοράς και την πτώσιν των τιμών του προϊόντος μας παρεσχέθη η πληροφορία ότι ταύτα οφείλονται εις συνεννόησιν των εν Πάτριας εξαγωγέων μετά των πρακτόρων των ατμοπλοϊκών γραμμών του εξωτερικού, οι οποίοι απεφάσισαν όπως καθυστερήσουν επί 15ήμερον τα ατμόπλοια τα οποία θα παρελάμβανον τα πρώτα φορτία δια το εξωτερικόν. Ούτω ενώ αι πρώται φορτώσεις επρόκειτο να γίνουν την 10 Σεπτεμβρίου αναβάλλονται δια την 25 του ιδίου μηνός. Σχετικώς με το ανωτέρω ζήτημα συνήλθε χθες εν Πάτραις το Εμπορικόν και Βιομηχανικόν Επιμελητήριον το οποίον ενέκρινε απολύτως το ληφθέν υπό των εξαγωγέων μέτρον εις βάρος της σταφιδοπαραγωγής, Πρέπει να σημειωθή ότι εκ της καθυστερήσεως της εξαγωγής της σταφίδος δημιουργείται άμεσος κίνδυνος διά την διάθεσιν αυτής εις τας εξωτερικάς αγοράς δεδομένου ότι εν τω μεταξύ αι αγοραί αύται θα κατακλυσθούν από τας σταφίδας Σμύρνης. Διά του αναχωρούντος εκ του λιμένος μας αύριον ατμοπλοίου “Ορίσι” εξάγινται εις το εξωτερικόν περί τους 300 τόννοι σταφίδος. Επίσης την 7ην τρέχοντος θα αναχωρήση και έτερον ατμόπλοιον με φορτίον σταφίδος» (865).
(861) “Σημαία” 1/9/1933
(862) “Σημαία” 2/9/1933
(863) “Σημαία” 2/9/1933
(864) “Ριζοσπάστης” 2/9/1933
(865) “Θάρρος” 3/9/1933
