«Οι σταφιδοπαραγωγοί Μεσσηνίας, λαβόντες γνώσιν των αμελέτητων και μεροληπτικών εις βάρος των αποφάσεων του ΑΣΟ και αναλογιζόμενοι το μέγεθος της δυστυχίας των, συνήλθον σήμερον εις πάνδημον συλλαλητήριον προς ένδειξιν διαμαρτυρίας εις Μεσσήνην, ένθα και ακούσαντες των ρητόρων παμψηφεί αποφασίζουν: Αξιούν άμεσον αναθεώρησιν των τελευταίων αποφάσεων του συμβουλίου του ΑΣΟ. Παροχήν πεντακοσιόδραχμου δώρου κατά χιλιόλιτρον παραγομένης βρεγμένης σταφίδος προς μερικήν τουλάχιστον ανακούφισιν των πολλαπλασίως ζημιωθέντων σταφιδοπαραγωγών. Παραλαβήν της βρεγμένης σταφίδος άνευ φύρας και μακιναρίσματος καθισταμένου αδύνατου και δημιουργούντος εκμετάλλευσιν των σταφιδοπαραγωγών. Παροχήν ανωτάτων ατόκων δανείων εις κατόχους δελτίων χλωράς προς 3.800 κατά χιλιόλιτρον. Πώλησιν των παλαιών εξαγωγικών αποθεμάτων ΑΣΟ μετά παρέλευσιν τριμήνου από σήμερον. Εκλέγει επιτροπήν εκ των κ. κ. Κούτσικα ιατρού, Τσατσάκη Ανδρέα και Φωτοπούλου Γεωργίου εις ήν αναθέτει την διαβίβασιν του παρόντος τοις αρμοδίοις και την παρακολούθησιν με την εξουσιοδότησιν, ίνα εις περίπτωσιν μη ικανοποιήσεως των δικαίων αιτημάτων των προκαλέση νεαν συγκέντρωσιν αρμοδίαν πλεον να λάβη τα ενδεικνυόμενα μέτρα. Την επιτροπήν ενισχύουν όλοι οι βουλευταί και γερουσιασταί Μεσσηνίας εκπροσωπούμενοι υπό του βουλευτού Ν. Κάρτσωνα και του γερουσιαστού Εμ. Φεσσά.
Η επιτροπή
Κούτσικας ιατρός, Τσατσάκης Ανδρέας, Σπηλιόπουλος Δημήτριος, Σκουμπόπουλος Δημήτριος, Μπάλας Ιωάννης. Φωτόπουλος Γεώργιος. Γκωσταίνης Κωνσταντίνος, Πετρούσης Γεώργιος και Ρετσίνης Βασίλειος» (888).
Σε ανταπόκριση ο “Ριζοσπάστης” αναφέρεται σε συγκέντρωση 1.500 παραγωγών:
«Στο Νησί των Καλαμών έγινε συλλαλητήριο των σταφιδοπαραγωγών στο οποίο πήραν μέρος 1.500 αγρότες. Εκμεταλλευόμενοι την αγανάχτηση των αγροτών μίλησαν δημοκοπικά ο αγροτοφασίστας Βενιζέλος και οι αστοί βουλευταί Κάρτσωνας και Κουμουνδρούρος για το ζήτημα της βρεμένης σταφίδας. Εγκρίθηκε ψήφισμα με το οποίο ζητούν να αγορασθεί η βρεμένη σταφίδα προς 4.200 δραχμές το χιλιόλιτρο. Βγήκε μια τριμελής επιτροπή που έφυγε για την Αθήνα για να υποβάλη το ψήφισμα στην Κυβέρνηση» (889).
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι υπάρχει διάσταση απόψεων ανάμεσα στον υφυπουργό Ενικής Οικονομίας Στ. Στεφανόπουλο και τον υφυπουργό παρά τω πρωθυπουργώ Β. Σαγιά:
«Πληροφορούμεθα εκ θετικής πηγής ότι μεταξύ του υφυπουργού Εθνικής Οικονομίας και ου υφυπουργού κ. Σαγιά επήλθε διαφωνία ως προς την αποζημίωσιν των καταστραφέντων εκ των βροχών σταφιδοπαραγωγών. Εκ τούτων ο μεν κ. Στεφανόπουλος υποστηρίζει όπως δοθή αποζημίωσις, ενώ τουναντίον ο κ. Σαγιάς έχει την γνώμην ότι τούτο θα αποτελέση κακόν προηγούμενον και συνεπώς επ. Ουδενί λόγω πρέπει να δοθή. Η διαφωνία αύτη θα λυθή τη επεμβάσει του κ. Πρωθυπουργού μετά την εκ Γενεύης επάνοδόν του» (890).
Τα μέλη της συλαλλητηριακής επιτροπής γυρίζουν από την Αθήνα και επιχειρείται να υποβαθμιστεί η διχογνωμία στους κόλπους της κυβέρνησης:
«Επέστρεψαν χθες εξ Αθηνών τα μέλη της επιτροπής του Παμμεσσηνιακού συλλαλητηρίου, η οποία ως γνωστόν είχε μεταβεί εκεί δια να επιδώση το ψήφισμα του συλλαλητηρίου και ενεργήση παρά τοις αρμοδίοις διά την αποδοχήν των αιτημάτων των βροχοπλήκτων σταφιδοπαραγωγών Μεσσηνίας.
Με τα μέλη της επιτροπής επέστρεψεν και ο βουλευτής Καλαμών κ. Ν. Κάρτσωνας, όστις εις ανακοινώσεις προς τον συντάκτην μας ετόνισεν ότι εκ των συνομιλιών τας οποίας έσχεν μετά των διαφόρων αρμοδίων προσώπων εν Αθήναις, εσχημάτισεν την γνώμην ότι τα ζητήματα των βροχοπλήκτων σταφιδοπαραγωών της Μεσσηνίας θα λυθούν σύμφωνα με τας γνωστάς απόψεις των. Ο ΑΣΟ φαίνεται να έχη πεισθεί απολύτως όπως υιοθετήση την πρότασιν του συμβούλου παραγωγής κ. Ηλ. Μαράκα, κατά την οποίαν διά την εξαγοράν των βεβρεγμένων σταφίδων, πρέπει να καθορισθή ενιαία τιμή, τόσον διά τις σταφίδες Πύργου, όσον και Μεσσηνίας, δηλαδή 4.100 κατά ενετικόν χιλιόλιτρον
Το ζήτημα τούτο θα ρυθμισθή οριστικώς ως μας ετονίσθη, την προσεχή Δευτέραν, ότε θα συνέλθη εις συνεδρίασιν το διοικητικόν συμβούλιον του ΑΣΟ ίνα ασχοληθή και με το ζήτημα της ενεχυριάσεως της σταφίδος, δια το οποίον όμως τίποτε συγκεκριμένον δεν υπάρχει.
Οσον αφορά τα γραφέντα περί διαφωνιών των κ. κ. Στφανοπούλου και Σαγιά επί του σταφιδικού, παρεκλήθημεν αρμοδίως να τα διαψεύσωμεν κατηγορηματικώς. Ας σημειωθεί ότι η πληροφορία την οποίαν ανέγραψαν μόνον η “Σημαία” και το “Ελεύθερον Βήμα” των Αθηνών, παρεσχέθη εκ των κ. κ. Κόκκιζα και Πρεδάρη εις φίλον δημοσιογράφον εν Αθήνιας, υπό πάσαν επιφύλαξιν, δεδομένου ότι το σταφιδικό ζήτημα διαχειρίζεται υπευθύνως ο ΑΣΟ με σύμβουλον το κράτος» (891).
Η απαίτηση των Μεσσηνίων προκαλεί αντιδράσεις αντιπροσώπων από άλλες σταφιδοπαραγωγικές περιοχές και προγραμματίζεται σύσκεψη βουλευτών και γερουσιαστών:
«Εις γνώσιν της επιτροπής του Παμμεσσηνιακού συλλαλητηρίου των σταφιδοπαραγωγών περιήλθε η πληροφορία ότι οι αντιπρόσωποι άλλων σταφιδικών περιφερειών αντιδρούν συστηματικώς εις τας ενεργείας της όπως; αυξηθή η τιμή των βεβρεγμένων σταφίδων. Κατόπιν τούτου η επιτροπή απηύθυνε προς τους βουλευτάς και γερουσιαστάς του Νομού την κάτωθι πρόσκλησιν:
Το διοικητικόν συμβούλιον του ΑΣΟ συνέρχεται την ερχομένην Δευτέραν 16ην τρέχοντος μηνός και ώραν 6 μ. μ. ίνα εξετάση το ζήτημα της αποζημιώσεως των βροχοπλήκτων παραγωγών της Μεσσηνίας ως και το ζήτημα των δελτίων. Παρακαλούμεν όθεν υμάς, όπως την ερχομένην Κυριακήν και ώραν 10ην μ. μ. ευρίσκεσθε εις το γραφείον του βουλευτού κ. Περικλέους Ράλλη όδος Αγησιλάου 5, ένθα θα λάβη χώραν σύσκεψις όλων των Μεσσηνίων βουλευτών και γερουσιαστών μετά της επιτροπής του συλλαλητηρίου Μεσσήνης, προς καθορισμόν των ληπτέων μέτρων επί του προκειμένου, και τον συντονισμόν των ενεργειών των παρά τοις αρμοδίοις δεδομένου ότι τόσον οι αντιπρόσωποι των περιφερειών καλών ποιοτήτων σταφίδος όσον και οι βουλευταί και γερουσιασταί αυτών αντιδρούν κατά της ενισχύσεως των βροχοπλήκτων του Νομού μας.
Η επιτροπή συλλαλητηρίου Μεσσήνης.
Κατά πληροφορίας μας το συμβούλιον του ΑΣΟ είναι διατεθειμένο και παρά τις αντιδράσεις τας οποίας πράγματι συναντά, να υιοθετήση την πρότασιν του εκ των συμβούλων της παραγωγής κ. Ηλ. Μαράκα, περί καθορισμού ενιαίας τιμής εξαγοράς των βεβρεγμένων σταφίδων δι’ όλας τας περιφερείας» (892).
Σε κύριο άρθρο της η “Σημαία” επιμένει στα αιτήματα και αναφέρει ότι κάποιοι εξαπάτησαν τον κ. Στεφανόπουλο σχετικά με την περιεκτικότητα της Μεσσηνιακής σταφίδας σε σάκχαρα:
«Αύριον το συμβούλιον του ΑΣΟ θέλει συζητήσει τα αιτήματα των βροχοπλήκτων και θα κρίνη αν συντρέχη περίπτωσις αναθεωρήσεως των γνωστών αποφάσεών του. Ηδη, αν αι πληροφορίαι μας είναι ακριβείς, τα μέλη του συμβουλίου θ’ ασχοληθούν επί της προτάσεως του συμβούλου κ. Ηλ. Μαράκα, όστις ως γνωστόν επρότεινε τον καθορισμόν ενιαίας τιμής βεβρεγμένων σταφίδων εις 4.100 κατά χιλιόλιτρον. Δεν γνωρίζομεν εις ποιας τελικάς αποφάσεις θα καταλήξη το συμβούλιον. Εκείνο που γνωρίζομεν είναι ότι η πρότασις του κ. Μαράκα ήν ως επληροφορήθημεν χθες υπεστήριξεν και ο κ. Κόκιζαν, δεν εγένετο αποδεκτή, διότι άγνωστον αν σκοπίμως ή εκ πλάνης, οι αναλαβόντες να εξακριβώσουν την είς σάκχαρον περιεκτικότητα της βρεγμένης Μεσσηνιακής σταφίδος, μετέδωκαν εις τον υφυπουργόν της Εθνικής Οικονομίας ψευδείς πληροφορίας. Διότι ενώ εκ της χημικής αναλύσεως διεπιστώθη η κατά μέσον όρον ύπαρξις σακχάρου εις 60-62%, οι πληροφοριοδότες -πολύ ταχέως θα εξακριβωθή αν υπάρχει δόλος- παρέσχον εις τον κ. Στεφανόπουλον την ψευδή βεβαίωσιν ότι η βεβρεγμένη Μεσσηνιακή σταφίς παρουσιάζει σάκχαρον κάτω του 32%. Αν δεν ετίθετο υπ’ όψιν του κ. υφυπουργού το ψευδέστατον αυτό στοιχειον, ο κ. Στεφανόπουλος αναμφιβόλως θα προσεχώρη εις την πρότασιν του κ. Μαράκα και θα καθωρίζετο ως τιμή των βρεγμένων σταφίδων πάντων των σταφιδοφόρων περιφερειών εις δραχμάς 4.100 κατά χιλιόλιτρον, Αλλ’ εφ’ όσον οι προϋποθέσει υφ’ άς ο κ. Στεφανόπουλος υιοθέτησε την παταγωδών αποδοκιμασθείσαν απόφασιν της πλειοψηφίας του ΑΣΟ, απεδέχθησαν ψευδέστατοι, νομίζομεν ότι αποτελεί υπόθεσιν στοιχειώδους τιμής η αναθεώρησις των ειλημμένων αποφάσεων και η προσχώρησις εις την γνωστήν πρότασιν του κ. Μαράκα. Είναι τόσω λογική, τόσω ορθή, τόσω δικαία, ώστε δεν φανταζόμεθα ότι είναι δυνατόν να υπάρξη αντίρρησις εις την ολοκληρωτικήν αποδοχήν της.
Αλλ’ οιανδήποτε απόφασιν και αν λάβη ο ΑΣΟ, πρέπει να εξακριβωθή εάν ο μεταδούς εις τον κ. Στεφανόπουλον τας ψευδείς πληροφορίας περί της εις ζάκχαρον περιεκτικότητος της βρεγμένης Μεσσηνιακής σταφίδος έπραξε τούτο σκοπίμως αποβλέπων εις ιδιοτελείς σκοπούς ή εκ κουφότητος και πλάνης. Θεωρούμεν την αποκάλυψιν ταύτην ως ουσιώδες και επιβεβαλημένον, διότι καθ' όν χρόνον οι σταφιδικοί πληθυσμοί διέρχωνται τραγικάς στιγμά, δεν έχει το δικαίωμα κάθε κουφός ή κάθε λοβιτουρατζής να προβαίνει εις εξαπάτησιν και αυτού ακόμα του υφυπουργού Εθνικής Οικονομίας. Θα ήτο αλόγιστος ελαφρότης εάν τοιαύτα λάθη ή τοιαύται συστηματικαί διαστροφαί της αληθείας παρέμενον ατιμώρητοι. Διότι οι Μεσσήνιοι, οίτινες ειρήσθω εν παρόδω, υπέστησαν ζημίας και εκ περονοσπόρου και εις τα συκόδεντρα και εις τας ελαίας των από τον δάκον, όταν οι κύριοι αυτοί που μεταδίδουν ψευδείς πληροφορίας έχουν υπερφορτώσει τα πορτοφόλια των, αυτοί σφαδάζουν υπό την πίεσιν της στυγνωτέρας δυστυχίας. Δεν επιτρέπεται λοιπόν εις βάρος των ούτε ελαφρότητες, ούτε επιπολαιότητες, ούτε επινενοημένα ψευδολογήματα υπόπτων σκοπών. Πρέπει λοιπόν οι υπαίτιοι ν. Αποκαλυφθούν και αν κρατικοί υπάλληλοι ή υπάλληλοι του ΑΣΟ, πρέπει να ιδιωτεύσουν εφεξής.
Οπωσδήποτε η αυριανή ημέρα είναι κρισιμωτάτη δια τους βροχοπλήκτους σταφιδοπαραγωγούς της Μεσσηνίας. Από την επιμονήν και την θεληματικότητα των Μεσσηνίων αντιπροσώπων εξαρτάται η ολοκληρωτική επικράτησις της προτάσεως Μαράκα ή όχι» (893).
(888) “Σημαία” 10/10/1933
(889) “Ριζοσπάστης” 9/10/1933
(890) “Σημαία” 11/10/1933
(891) “Σημαία” 13/10/1933
(892) “Σημαία” 14/10/1933
(893) “Σημαία” 15/10/1933