«Οι αρμόδιοι υπάλληλοι έθεσαν υπ’ όψιν του συμβουλίου στοιχεία καθ’ ά η εξαγωγή της σταφίδος εσημείωσε κατά το διαρρεύσαν χρονικό διάστημα τοιαύτην αύξησιν ώστε τα αποθέματα του ΑΣΟ απασών των παρελθόντων χρήσεων μόλις ν’ ανέρχονται εις 8 εκατομμύρια ενετικάς λίτρας. Διεπιστώθη κατόπιν ότι η ύψωσις της τιμής της σταφίδος εις τας ξένας αγοράς είναι φυσιολογική συνέπεια της ζητήσεως αυτής» (1131).
Οι αντιθέσεις ανάμεσα στους παραγωγούς της σταφίδας διαφορετικών ποιοτήτων είναι εμφανής, και το “Θάρρος” με αφορμή συγκρότηση σταφιδικής επιτροπής από την κυβέρνηση, σε κύριο άρθρο του, καταγγέλλει την αδιαφορία των παραγόντων της Μεσσηνίας:
«Κατά τας ημέρας αυτάς η καταρτισθείσα υπό του κ. Μιχαλακόπουλου μεγάλη σταφιδική επιτροπή πρόκειται να συνέλθη διά να συζητήση και λάβη αποφάσεις ως προς την καλλιτέραν εν τω μέλλοντι ρύθμισιν του σταφιδικού ζητήματος. Θα είναι δε αι αποφάσεις αυτής υποχρεωτικαί, τρόπον τινά, από την κυβέρνησιν και θα εφαρμοσθούν ασφαλώς υπό ταύτης διά την επίτευξιν ενός οριστικού τερματισμού της λεγομένης σταφιδικής υποθέσεως.
Εν τω μεταξύ εν ώ εις την επιτροπήν αυτήν αντιπροσωπεύονται πλουσιώτατα αι βόρειαι σταφιδοφόροι περιφέρειαι της Πελοποννήσου, αι περιφέρειαι της νοτίου Πελοποννήσου έχουν αγνοηθή σχεδόν παντελώς. Υπό τας συνθήκας δε αυτάς δεν είναι καθόλου δύσκολον να φαντασθή κανείς εις ποία πορίσματα πρόκειται να καταλήξη η εν λόγω επιτροπή και αν τα πορίσματα ταύτα θα είναι ή όχι σύμφωνα με τας υποδείξεις και τας επιθυμίας των περιφερειών των λεγομένων καλών ποιοτήτων, επανειλημμένως ως γνωστόν, και δι’ υπομνημάτων και διά ψηφισμάτων εν συνεδριάσει ταχθεισών υπέρ της απόψεως ότι δέον καταργηθή ολοσχερώς το σταφιδικόν παρακράτημα και παραλλήλως να θεσπισθή μονοπωλιακή ούτως ειπείν εκμετάλλευσις της εξαγωγής από τας καλάς ποιότητας.
Οτι αι αντιλήψεις αύται γενόμεναι ασπασταί πρόκειται να οδηγήσουν εις πλήρη εξολόθρευσιν της Μεσσηνιακής ιδία σταφίδος είναι πρόδηλον. Οτι επίσης κίνδυνος σοβαρώτατος υφίσταται διά την πραγματοποίησιν αυτής της λύσεως πάλιν είναι αναμφισβήτητον. Οπως είναι αναντίρρητον ότι οι Αιγιαλείς και οι Κορίνθιοι έχουν αναπτύξει έκτακτον δραστηριότητα και αι παρ’ αυτών διαοργανωθείσαι ειδικαί επιτροπαί κινούνται εντατικώς διά να δυνηθούν να επιτύχουν την επιβολήν των απόψεών των. Μόνον οι Μεσσήνιοι δεν εννοούν να κινηθούν και να αντιδράσουν εις την προπαγάνδαν των περιφερειών των καλών ποιοτήτων. Μόνον αυτοί αφήνουν μοιρολατρικώτατα την κατάστασιν να τραβήξη τον δρόμον της και δεν θέλουν να συναισθανθούν ποίον βάραθρον οικονομικόν χαίνει προ των ποδών των εις την σημερινήν κρίσιμον όντως περίστασιν. Μόνον αυτοί ανέχονται τους αντιπροσώπους των ρουσφετολογούντας και διασπαθίζοντας τα χρήματα του Οργανισμού εις τους αργομίσθους και τους θεσιθήρας του κόμματος και ουδόλως ενδιαφερομένους διά την τύχην του προϊόντος της περιφερείας των. Καθ’ ήν στιγμήν αυτοί καλλίτερον παντός άλλου είναι εις θέσιν να γνωρίζουν την έκτασιν και την βεβαιότητα των επικρεμαμένων κινδύνων.
Εβαρύνθημεν πλέον να κραυγάζωμεν προς τους Μεσσηνίους σταφιδοπαραγωγούς ότι είναι καιρός να συνέλθουν και να περιφρουρήσουν κατά τρόπον αποτελεσματικόν τα συμφέροντά των. Εβαρύνθημεν να υπενθυμίζωμεν ότι και κατά το παρελθόν μόλις έτος η ιδία κατάστασις είχε δημιουργηθή και διότι αυτοί δεν εκινήθησαν, εν ώ εφρόντισαν να κινηθούν οι κάτοχοι των καλών ποιοτήτων, έχασαν το ζήτημα εκείνοι και εκέρδισαν οι τελευταίοι αυτοί, αφ’ ού καθωρίσθη τελικώς μια τιμή εξαγοράς των πλεονασμάτων απολύτως εξευτελιστική και ουδαμώς ικανοποιούσαν τον σταφιδικόν πληθυσμόν. Αν θέλη ο τελευταίος αυτός να εξασφαλίση το ψωμί των παιδιών του εις το μέλλον ας κινηθή. Αλλως, ας ετοιμασθή να κλαύση αύριον επί των ερειπίων, τα οποία θα έχη εν τω μεταξύ συσσωρεύση η τουλάχιστον παράδοξος μοιρολατρεία του» (1132).
Λίγες ημέρες αργότερα εκδηλώνεται το αποτυχημένο κίνημα των βενιζελικών της 1ης Μαρτίου 1935 που σημάδεψε τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα. Και όταν η κατάσταση ηρεμεί γενικά, αρχίζει η συζήτηση για τη ζωή στην ύπαιθρο, καθώς τελείωνε ένας εξαιρετικά δύσκολος χειμώνας και η κατάσταση είχε φθάσει στο απροχώρητο. Ετσι σε επιστολή του ο Γιώργος Δάλλας αναφέρει:
«Ομολογουμένως η πολυπληθής τάξις των αγροτών διέρχεται δυσκολοτάτας οικονομικάς στιγμάς αγωνιώσα κυριολεκτικώς. Είναι γνωστόν ότι η εσοδεία της σταφίδος και των σύκων, αφ’ ενός μεν ήτο κατά το παρελθόν θέρος πενιχρά εις ποσότητα, αφ’ ετέρου δε αι τιμαί κάθε άλλο παρά ικανοποιητικαί υπήρξαν. Εκ των λόγων τούτων οι παραγωγοί μετ’ ολίγους μόνον μήνας και πριν καν εισέλθουν εις το 1935, ευρέθησαν με τας χείρας κενάς. Οι περισσότεροι εξ αυτών είναι ζήτημα να έχουν εξασφαλίση και το ψωμί της χρονιάς.
Κατά τους μήνας της ανοίξεως είναι γνωστόν πως οι παραγωγοί έχουν άμεσον ανάγκην χρήματος, δια ν’ ανταποκριθούν εις την καλλιέργειαν των κτημάτων των. Αλλά πού θα το εύρουν; διά να εξασφαλίσουν τον μπακάλη και τας πλέον στοιχειώδεις ανάγκας ενδυμασίας και υποδήσεως, έδωσαν ολόκληρο το εισόδημά των.
Στρέφονται όλοι προς την Αγροτικήν Τράπεζαν, αλλά είναι γνωστόν ότι η Τράπεζα δίδει μικρά μόνον ποσά ανάλογα προς την οικονομικήν της δυναμικότητα. Αλλά πόσοι θα πάρουν απ’ αυτήν; Τι θα γίνη το μέρος εκείνο των αγροτών οίτινες διότι δεν διεκανόνισαν τους προς την Τράπεζαν λογαριασμούς των δεν θα δυνηθούν ίσως να δανεισθούν παρ’ αυτής;
Αλλά ακόμα τα καλλιεργητικά δάνεια της Τραπέζης, παρέχονται κυρίως προς τους ιδοκτήτας σταφιδαμπέλων, οι έχοντες συκιές, εληές, μπαξιβάνηδες κ.λπ. τι θα γίνουν;
Μόνη λύσις είναι να ζητήσουν δάνεια παρ’ ιδιωτών, δηλαδή θα πέσουν εις τα χέρια των τοκογλύφων, ασφαλώς διότι είναι αδήριτος η οικονομική ανάγκη που αντικρύζουν και εξόχως επείγουσα.
Οι αγρόται υποφέρουν, διατελούν όντως εν απογνώσει. Αλλά το ζήτημα δεν είναι μόνον των αγροτών, έχει γενικωτέραν σημασίαν κοινωνικήν και αξιόλογον μάλιστα. Είναι φυσικόν να έχη αντίκτυπον επί της καθόλου οικονομικής ζωής του τόπου και υποθέτω πως πρέπει παρά τας πολυσχιδείς ανάγκας που απασχολούν τους αρμοδίους, να τοποθετηθή και το ζήτημα της οικονομικής ενισχύσεως των αγροτών. Θέλω να πιστεύω ότι δεν θα αφεθούν εις την τύχην των οι πτωχοί παραγωγοί ουδέ, το χειρότερον, εις την διάθεσιν των τοκογλύφων.
Η αναξιοπαθούσα παραγωγική αύτη τάξις είναι ηθικόν και δίκαιον να ενισχυθή. Ανάγκη το κράτος να έλθη αμέσως αρωγόν. Να ενισχυθή με ολίγα εκατομμύρια η Αγροτική Τράπεζα. διά τον σκοπόν τούτον, είναι η ενδεδειγμένη και σοβαρωτέρα λύσις του τόσον επείγοντος ζητήματος, άλλως επιζημίους συνεπείας θα έχη η εγκατάλειψίς των και δι’ αυτούς τους ιδίους αλλά και επί της οικονομικής ζωής γενικώτερον» (1133).
(1131) “Πατρίς” 7/2/1935
(1132) “Θάρρος” 20/2/1935
(1133) “Θάρρος” 7/4/1935
