“Μόλις ανέτειλεν η ημέρα, εις όλα τα χωρία και εις τας πόλεις της Μεσσηνίας ήρχισαν να ηχούν πενθίμως οι κώδωνες των εκκλησιών. Οι σταφιδοπαραγωγοί προηγουμένως εγκατέστησαν τα μικρότερα τέκνα των προς φύλαξιν των οικιών των και των αλωνίων των, όποιυ έχουν εκτεθειμένον τον σταφιδόκαπρον προς
αποξήρανσιν. Επίσης ενήργησαν έρανον μεταξύ των όπως αποστείλουν απεσταλμένους εις τας γειτονικάς πόλεις δια να αγοράσουν όπλα και φυσίγγια δια να αντιμετωπίσουν την κρατικήν δύναμιν μέχρις εσχάτων. Εις τον έρανον αυτόν, όσοι δεν είχον χρήματα έδιδαν ποσόιτητα σταφιδοκάρπου, ελαίου ή σιτηρών.
Συγχρόνως οι κώδωνες των εκκλησιών εκάλουν συναγερμόν και εις Κυπαρισσίαν, Γαργαλιάνους, Φιλιατρά και Πύλον.
Οι σταφιδοπαραγωγοί εξεκίνησαν μετά των γυναικοπαίδων των, έφιπποι οι γεροντότεροι και πεζή οι άλλοι, φέροντες μαύρας σημαίας με τας επιγραφάς “3600 ή θάνατος”, “Ζητούμεν το δίκιο μας” κλπ. και ωπλισμένοι με περίστροφα, μαχαίρας ρόπαλα, αξίνας, τσεκούρια, κλαδευτήρια και όπλα κυνηγετικά, ώδευσαν προς τα κέντρα της συγκεντρώσεως, τα οποία είχαν ορισθεί εις Κατσίμπαλι, Σπηλιάν, Χώρες, Γαργαλιάνους και Φιλιατρά.
Κατά τα προαποφασισθέντα, οι παραγωγοί της επαρχίας Τριφυλίας θα συνεκεντρούντο περί την μεσημβρίαν εις Κυπαρισσίαν και εκείθεν θα ώδευαν προς Καλαμάτα, είτε πεζή είτε επιτάσσοντες αμαξοστοιχίαν δια τους ασθενέστερους. Επίσης οι παραγωγοί της επαρχίας Πυλίας θα συνεκεντρούντο εις Πύλον και θα εβάδιζον επίσης ένοπλοι προς Καλάμας δια της οδού Πύλου-Καλαμών.
Εν τω μεταξύ αι αρχαί, επί της προόψει πραγματοποιήσεως της από χθες εξαγγελθείσης πορείας πείνης των σταφιδοπαραγωγών προς Καλάμας, ενέτειναν τας προσπαθείας των όπως αποσοβήσουν ταύτην. Προς τούτο έλαβον εξαιρετικά μέτρα. Ούτω, μεταξύ άλλων από της πρωίας σήμερον εστάλησαν εις ολόκληρον τον νομόν Μεσσηνίας ισχυραί δυνάμεις στρατού κινητοποιηθείσαι εκ Καλαμών και Πατρών.
Ισχυρά τμήματα οπλιτών με επικεφαλής αξιωματικούς, διετέθησαν επίσης δια την φρούρησιν των δημοσίων καταστημάτων των Τραπεζών και του Σταφιδικού Οργανισμού εις Καλάμας, Κυπαρισσίαν, Γαργαλιάνους, Φιλιατρά και Πύλον. Πυκναί περίπολοι στρατιωτών με εφ’ όπλου λόγχην, περιέτρεχον τας οδούς.
Εις την Κυπαρισσίαν επίσης ήρχισαν καταφθάνουσαι αθρόως από της πρωΐας νέαι δυνάμεις στρατού, όπως παρεμποδίσουν την πορείαν των παραγωγών της επαρχίας Τριφυλίας, η οποία θα εγένετο ολίγον μετά μεσημβρίαν εκ Κυπαρισσίας προς Καλάμας.
Την μεσημβρίαν έφθασεν εις Κυπαρισσίαν και έκτακτος αμαξοστοιχία εκ Καλαμών, φέρουσα έναν ακόμη λόχον στρατού με τέσσαρα πολυβόλα. Ο λόψος ούτος τελών υπό τας διαταγάς του λοχαγού κ. Πίκουλα, προέβη αμέσως εις την επίταξιν ένδεκα αυτοκινήτων και ανεχώρησεν εσπευσμένως εις Φιλιατρά όπως ανακόψη εκεί την πορείαν των σταφιδοπαραγωγών, οι οποίοι είχον κατέλθει εξ όλων των περιφερειών Γαργαλιάνων και Φιλιατρών και ώδευαν προς Κυπαρισσίαν, ίνα κείθεν ακολουθήσουν την οδόν προς Καλάμας.
Οι σταφιδοπαραγωγοί ούτοι μετά των γυναικοπαίδων υπελογίζοντο εις 10 χιλιάδας, θα εκινούντο δε εις Κυπαρισσίαν και με ετέρας 5 χιλιάδας, αίτινες θα συνεκεντρούντο εκεί εν τω μεταξύ από τας άλλας περιφερείας.
Ο ανώτερος διοικητής Πελοποννήσου συνταγματάρχης κ. Βεργογιαννόπουλος μεταβάς εσπευσμένως εκ Πατρών παρέμεινε μετά ισχυράς δυνάμεως εις το Τηλεγραφείον Κυπαρισσίας. Ο κ. Βεργογιαννόπουλος επικοινωνήσας ολίγον προς μεσημβρίας με τον ανώτερον στρατιωτικόν επόπτην Καλαμών κ. Κυριαζήν, συνέστησε εις αυτόν να σπεύση αμέσως προς την οδόν Καλαμών-Πύλου και να συναντήση τον Εκτελεστικόν Επίτροπον των σταφιδοπαραγωγών κ. Κουλαμπά, ο οποίος επικεφαλής 10 χιλιάδων ενόπλων σταφιδοπαραγωγών της επαρχίας Πυλίας, εβάδιζε την μεσημβρίαν προς Καλάμας.
Ο κ. Βεργογιαννόπουλος συνδεόμενος μετά του Κουλαμπά καθ’ όσον κατάγονται αμφότεροι εκ του ιδίου χωρίου της Πυλίας, διεβίβασε προς τούτον δια του κ. Κυριαζή θερμήν προσωπικήν έκκλησιν όπως ανακόψη την πορείαν και συστήση εις τους σταφιδοπαραγωγούς να επιστρέψουν εις Πυλίαν προς αποφυγήν μεγάλης αιματοχυσίας, καθόσον έξωθι των Καλαμών είχον παραταχθεί ισχυρά τμήματα στρατού με πολυβόλα, τα οποία είχον εντολήν να κτυπήσουν ανηλεώς.
Ετεραι πληροφορίαι εκ Πύλου ληφθείσαι την 12.20΄της μεσημβρίας εις Κυπαρισσίαν ανέφερον ότις εις όλα τα χωρία της επαρχίας Πυλίας συνεκεντρώθησαν από βαθείας πρωΐας πολλοί σταφιδοπαραγωγοί μετά των γυναικοπαίδων των και μεταβάντες εις ωρισμένα κέντρα συγκεντ΄ρωσεως ένοπλοι και με μαύρας σημαίας εξεκίνησαν δια την Πύλον. Εις Πύλον έφθασαν την 11ην πρωινήν, εκεί δε ευρέθησαν αντιμέτωποι ισχυρών τμημάτων στρατού. Οι επικεφαλής αυτών εκάλεσαν τους σταφιδοπαραγωγούς να μη εισέλθουν εις την πόλιν διότι θα εγίνετο μεγάλη αιματοχυσία. Συγχρόνως παρέταξαν τα στρατιωτικά τμήματα εις θέσιν μάχης. Τούτο εξηρέθισε έτι μάλλον τουα παραγωγούς, οίτονες επετέθησαν κατά των στρατιωτικών τμημάτων. Ο στρατός απήντησε εις την επίθεσιν, ούτω δε συνήφθησαν συμπλοκαί, το αποτέλεσμα των οποίων παραμένει μέχρι στιγμής άγνωστον. Πάντως ιδιωτικαί πληροφορίαι αναφέρουν ότι ετραυματίσθησαν πολλοί. Ακολούθως οι σταφιδοπαραγωγοί επιβληθέντες επί των στρατιωτικών τμημάτων αφώπλισαν τους οπλίτας και αρπάσαντες τα όπλα των εισήλθον εις την Πύλον, όπου προέβησαν εις κατάλυσιν των αρχών, σύλληψιν ομήρων και εις ταραχάς, των οποίων η έκτασις αγνοείται μέχρι της στοιγμής λόγω της ασκουμένης λογοκρισίας και της επικρατήσεως εισέτι εκρύθμου καταστάσεως. Εις την Πύλον οι σταφιδοπαραγωγοί περάλαβον τα πτώματα των νεκρών της χθεσινής εσπέρας, φέροντες δε ταύτα επί φορείων επί κεφαλής της διαδηλώσεως, εξεκίνησαν δια τας καλάμας.
Εν τω μεταξύ απεσταλμένοι των αρχών αναχωρήσαντες εκ Καλαμών εσπευσμένως διεβ΄λιβασαν εις τους σταφιδοπαραγωγούς υστάτην έκκλησιν να επιστρέψουν εις τα χωρία των, διότι επ΄ουδενί λόγω θα ηδύναντο να εισέλθουν εις την πόλιν των Καλαμών, έξωθι της οποίας έχουν παραταχθεί ισχυραί αστυνομικαί δυνάμεις.
Οι σταφιδοπατραγωγοί εδέχθησαν μα ύβρεις το μήνυμα των αρχών και συνέχισαν την πορείαν των προς Καλάμας, όπου υπελόγιζαν ότι θα έφθαναν το απόγευμα. Είχον την πρόθεσιν να καταλύσουν τας αρχάς και να καταλάβουν την πόλιν, κρατούντες ως ομήρους τους προϊσταμένους των αρχών, μέχρι αποδοχής των αιτημάτων των.
Εξ άλλου περί τους 10 χιλιάδες σταφιδοπαραγωγοί κατελθόντες εκ των πέριξ χωρίων εις Γαργαλιάνους, ηνώθησαν μετά των εκεί σταφιδοπαραγωγών και μετέβησαν εις Φιλιατρά, όπου έφθασαν την 11ην πρωινήν, αφού προηγουμένως εις Γαργαλιάνουςκατέλυσαν τας αρχάς και αφώπλισαν τους οπλίτας. Προς της πόλεως των Φιλιατρών απέκρουσε τους σταφιδοπαραγωγούς ισχυρά δύναμις στρατού και χωροφυλακής με πολυβόλα, η οποία ήρχισε πυροβολούσα εναντίον των. Οι σταφιδοπαραγωγοί πυροβολούντες δια των όπλων τους και αντιπυροβολούμενοι, εισήλθον εις την πόλιν και κατέλυσαν τας αρχάς. Τα πλήθη συνεκεντρώθησαν προς του τηλεγραφείου και διεβίβασαν προς τους στρατιωτικούς επόπτας τελεσίγραφον, ζητούντες άμεσον απάντησιν της Κυβερνήσεως και άρσιν του στρατιωτικού νόμου, διότι διαφορετικά θα φονεύσουν τους ομήρους και θα καύσουν τα δημόσια καταστήματα.
Ακολούθως οι σταφιδοπαραγωγοί ηκολούθησαν την οδόν την άγουσαν εις το επίνειον των Φιλιατρών Αγίαν Κυριακήν, φέροντες μαζί των δοχεία πετρελαίου ίνα πυρπολήσουν τα εκεί ευρισκόμενα συγκροτήματα δεξαμενών του ΑΣΟ. Εις Αγίαν Κυριακήν οι σταφιδοπαραγωγοί προέβησαν εις απεριγράπτους ταραχάς και λεηλασίας, θέσαντες πυρ εις τας εγκαταστάσεις του ΑΣΟ και λεηλατήσαντες το τελωνοφυλακείον. Ακολούθως επέστρεψαν εις τα Φιλιατρά, όπου εν τω μεταξύ είχαν φθάσει εκ Κυπαρισσίας, δι’ επιταχθέντων 11 αυτοκινήτων, ισχυρά δύναμις εξ ενός λόχου στρατού μετά πολυβόλων. Αι δυνάμεις αύται ήλθον εις νέαν σύγκρουσιν περί ώραν 11.20΄εντός των Φιλιατρών μετά των σταφιδοπαραγωγών, οι οποίοι επέστρεψαν εξ Αγίας Κυριακής.
