Κοντά στα άλλα μέτρα η “Ειδική” επιτροπή του ΑΣΟ προτείνει σα “σωτήριο” μέτρο και την “Ενιαία διαχείριση της σταφίδας”. Το μέτρο αυτό δεν είναι καινούργιο. Από καιρό η Αγροτική Τράπεζα με την Εθνική καθώς και ορισμένες Ενώσεις Συνεταιρισμών (Γαργαλιάνων, Αμαλιάδας, Αιγίου, Κιάτου) υπέδειξαν την “ενιαία διαχείριση”. Οι “ειδικοί” του ΑΣΟ απηχούν και τη γνώμη -ποίων νομίζετε; Των οινοπνευματοποιητικών εταιρειών, που από καιρό έχουν συνασπισθεί στο τραστ “Βάκχος”. Είνε δε ο “Βάκχος” εκείνος του Καρχαρίλαου και της Εθνοτράπεζας, που με υπόμνημά του υπ’ αρ. 1243 της 21/2/1936 στον ΑΣΟ προτείνει ανάμεσα σ’ άλλα μέτρα για τη σταφίδα κ’ αυτά:
1. “Δέον να ορίσωμεν χαμηλήν τιμήν εξαγοράς πλεονασμάτων”.
2. Συγκέντρωσις και χωρισμός της σταφίδος σε “εμπορεύσιμον και βιομηχανοποιήσιμον”.
Και προσθέτει ο “Βάκχος” ότι “η ιδέα αύτη της ενιαίας ούτως ειπείν διαχειρίσεως της σταφίδος… ωρίμασεν ήδη”. Ο αρχηγός του “Βάκχου” Χαρίλαος, με άρθρο του (“Αγροτική Οικονομία” Α’ τεύχος) ζητάει να γίνει “συγκέντρωσις” και “ενιαία εμπορία της σταφίδος”.
Σύμφωνοι είναι και ωρισμένοι μεγάλοι σταφιδέμποροι που έχουν στα σκαριά το δικό τους “τραστ” και έχουν έτοιμο ένα “σχέδιο” για την “Ενωσιν” των Σταφιδεμπορικών Γραφείων Εξαγωγής. Με τη διαφορά ότι αυτοί θέλουν να συγκεντρώσει ο ΑΣΟ τη σταφίδα και να την δώσει σ’ αυτούς για να την εμπορευτούν, φυσικά με πίστωση. Μήπως δεν καυχόταν ο Σιμωνίδης ότι μετάτρεψε τον ΑΣΟ σε “τραπεζικό” οργανισμό που έδινε με πίστωση τη σταφίδα στους καρχαρίες του “Βάκχου”;
Η “Ειδική” επιτροπή του ΑΣΟ υιοθετεί όλα αυτά τα “σχέδια” και τις προτάσεις που τις αναδημοσιεύει στο τέλος των εισηγήσεών της και υποστηρίζει την “Ενιαία διαχείριση”.
Πριν προχωρήσουμε θα πρέπει να πούμε ότι όλοι αυτοί οι “σωτήρες” της σταφίδας με επικεφαλής τον ΑΣΟ και το κράτος προετοιμάζουν μια καινούργια ληστρική μηχανή. Απλούστατα οι κλεψιές με την καινούργια ταμπέλα της “Ενιαίας διαχείρισης” θα είνε πιο ραφιναρισμένες.
Η πλουτοκρατία βρίσκει κάθε φορά καινούργιους συγχρονισμένους μονοπωλιακούς οργανισμούς για να ξεγελάει τους αγρότες και να τους εκμεταλλεύεται πιο άγρια. Ποιος σταφιδοπαραγωγός ξεχνάει: Πως τη “Σταφιδική Τράπεζα” διαδέχθηκε η λαομίσητη “Ενιαία”. Πως η “Ενιαία” μπροστά στις εξεγέρσεις των σταφιδοπαραγωγών μεταμορφώθηκε στον “ΑΣΟ”;
Τώρα χρεωκόπησε κι’ αυτός. Πρέπει να αλλάξει η ταμπέλα. Μιλάνε για “Ενιαία” σας εγγονή της παλιάς εκείνης που ρήμαξε τους σταφιδοπαραγωγούς, για να θησαυρίσουν οι Πεσμαζόγλου και η Τράπεζα Αθηνών, που χρωστάει ακόμα 80 εκατομμύρια δραχμές λεφτά των σταφιδοπαραγωγών και οι οινοπνευματάρχες. Η “Ειδική” επιτροπή προτείνει δυο “στάδια” για την εφαρμογή της “Ενιαίας”: 1) Στην αρχή λέει -στο πρώτο στάδιο- να συγκεντρωθεί ολόκληρη η παραγόμενη σταφίδα από τον ΑΣΟ και 2) στο δεύτερο στάδιο να οργανωθεί το εξαγωγικό εμπόριο.
Βλέποντας όμως ότι θα αντιδράσουν οι σταφιδέμποροι, προτείνει να εφαρμοστεί μόνο το πρώτο στάδιο της συγκέντρωσης και να γίνει συνεργασία με τους εμπόρους για την εξαγωγή. Και αργότερα να βρεθεί τρόπος “αποζημίωσης” των σταφιδεμπόρων για να κάνει ο ΑΣΟ και την εξαγωγή.
Ποιες είνε οι συνέπειες στους φτωχούς σταφιδοπαραγωγούς από την καινούργια και πιο ληστρική “Ενιαία”; Το πιο βασικό είνε ότι θα μονοπωληθεί η αγορά της σταφίδας. Ο ΑΣΟ θα μετατραπεί σε έναν ολοκληρωμένο μονοπωλιακό οργανισμό με την καινουργιοβαμμένη μάσκα της λαομίσητης “Ενιαίας”. Και μονοπώλιο θα πει “χαμηλές τιμές” όχι μόνο στα πλεονάσματα αλλά και στη σταφίδα που θα βγαίνει στο εξωτερικό.
Επίσης με την “Ενιαία” τα έξοδα της διαχείρισης θα είνε πιο πολλά (αργομισθίες, παχυλοί μισθοί, σπατάλες) που θα επιβαρύνουν τη σταφίδα και θα βγουν από τους σταφιδοπαραγωγούς (μικρή εικόνα ο σημερινός ΑΣΟ). Οι πλουσιοχωρικοί και τσιρμπατζήδες που διευθύνουν τις Ενώσεις Συνεταιρισμών καθώς και οι κομματάρχες και “ειδικοί” θα αναλάβουν θέσεις και μίτζες για τη συγκέντρωση και διαχείριση της σταφίδας. Παράδειγμα η συγκέντρωση του σταριού, καπνού κλπ. Ακόμα δεν θα πληρώνονται οι παραγωγοί άμεσα -στην παράδοση της σταφίδας- όλη την αξία της. Θα παραδίνουν λόγου χάριν 8 ή 10 χιλιόλιτρα και θα τους δίνει ο ΑΣΟ (δηλαδή η “Ενιαία”), μόνο την αξία για 4-5 χιλιόλιτρα. Αναφορικά με τα ρέστα θα τα δώσει “μετά την εκκαθάρισιν των λογαριασμών εις τους παραγωγούς”. Η επιτροπή το λέει ανοιχτά (εισηγήσεις σελ. 50).
Την απάντηση σ’ αυτό την δίνουν αποστομωτική οι καπνοπαραγωγοί, που με καθόδους και συλλαλητήρια από 2-3 χρόνια, ζητάνε να πάρουν τη διαφορά από τον καπνό -150 εκατομμύρια δραχμές- που συγκέντρωσε το κράτος πριν 5-6 χρόνια και πούλησε δίχως ακόμα να τους πληρώσει. Ποιος σταφιδοπαραγωγός θα περιμένει χρόνια ολόκληρα να πληρωθεί;
Με τον οργανισμό της “Ενιαίας” επίσης θα γίνουν μεγαλείτερες κλεψιές στο ζύγι, φύρα, σκάρτα κλπ. Οι συναγωνιστές θα λείπουν και το μονοπώλιο θα υποχρεώσει τους σταφιδοπαραγωγούς να δώσουν πόσο - όσο τη σταφίδα τους.
Αλλος σοβαρός κίνδυνος είναι αυτός: Και από τα λίγα λεφτά που θα πάρουν οι σταφιδοπαραγωγοί, ο ΑΣΟ και η Αγροτική Τράπεζα που θα συμμετέχουν στην “Ενιαία” θα τους κρατήσουν τα χρέη τους, όπως γίνεται και με τους καπνοπαραγωγούς και με τους σιτοπαραγωγούς. Αυτό θα αναγκάσει τους αγρότες να πάνε να πουλήσουν τη σταφίδα τους πιο φθηνά -“λαθραία”- στους τοκογλύφους πλουσιοχωρικούς και λοιπούς εκμεταλλευτές. Ας ρωτήσουν τους αγρότες που παράγουν στάρι για να μάθουν.
Οι φτωχοί αγρότες αν και το στάρι που δίνεται στη συγκέντρωση έχει δασμολογική προστασία δύο δραχμές στην οκά, αναγκάζονται να το πουλήσουν κρυφά στην αγορά με 1,5-2 δραχμές παρακάτω από την τιμή συγκέντρωσης, για να γλυτώσουν από τα χρέη. Η “Ενιαία” σαν ένας μονοπωλιακός οργανισμός, θα φροντίσει πώς θα εξυπηρετήσει το κράτος με την είσπραξη των φόρων και τις Τράπεζες (Εθνική, Αγροτική) που θα τοποθετήσουν τα κεφάλαιά τους με ληστρικούς τόκους, προμήθειες, ασφάλιστρα κλπ.
Οι φτωχοί παραγωγοί των “ευγενών” και κατωτέρων ποιοτήτων σταφίδας κανένα καλό δεν μπορούν να περιμένουν από την “Ενιαία”. Ενα καθημερινό παράδειγμα θα τους πείσει πιο καλά: Εχουν συμφέρο να υπάρχει ένας μπακάλης στο χωριό τους, που να τους πουλάει μονοπωλιακά το αλάτι, το ρύζι, το αλεύρι, τα φασόλια κλπ. σε όποια τιμή θέλει; Ή να υπάρχουν πολλοί συναγωνιστές; Πώς λοιπόν οι Ενώσεις και ο ΑΣΟ ξεγελάν τους σταφιδοπαραγωγούς ότι η “Ενιαία” μονοπωλώντας την αγορά σταφίδας θα τους ωφελήσει;
Μα τι θα γίνει; Απαντήσεις στο ερώτημα και λύσεις πραγματικές υπάρχουν και θα τις πούμε.