Παρά την αστυνομοκρατία και μέσα από σοβαρά εμπόδια, οργανώνεται το συνέδριο του Πύργου: «Η εκτελεστική επιτροπή του Α’ Σταφιδικού Συνεδρίου Γαργαλιάνων (Ιούλιος 1935) συμφώνως με την εντολή που έλαβε κατά το παρελθόν θέρος διά την σύγκλησιν του Β΄ Πανσταφιδικού Συνεδρίου του 1936, συνεκάλεσεν τούτο διά την 28ην Ιουνίου ε.ε. ημέραν Κυριακήν εις τον Πύργον της Ηλείας. Εις το συνέδριον τούτο θα έχουν δικαίωμα να παραστούν οι αντιπρόσωποι των συνεταιρισμών και των Κοινοτήτων, οι αντιπρόσωποι των ασυνεταιρίστων παραγωγών οίτινες ανά δέκα έχουν το δικαίωμα να αποστέλλουν έναν αντιπρόσωπο. Εις τον συνέδριον επίσης εκλήθη επίσης να παραστή και η Κυβέρνησις διά των αρμοδίων αντιπροσώπων της υπουργών και υπαλλήλων. Το Β’ Πανσταφιδικό Συνέδριο θ’ ασχοληθή με την αντικειμενικήν εξέτασιν του σταφιδικού ζητήματος προς εξεύρεσιν ριζικής λύσεως αυτού, πραγματικώς εξυπηρετούσα τα συμφέροντα των σταφιδοπαραγωγών της Πελοποννήσου» (1335).
Οι παραγωγοί αγνοούν την απαγόρευση και συγκεντρώνονται στο Πλατύ:
«Παρά την απαγόρευση των συγκεντρώσεων υπό της Διοικήσεως Χωροφυλακής Μεσσηνίας, επραγματοποιήθη προχθές εις το Μπάστα η προαναγγελθείσα συγκέντρωσις των περονοσποροπλήκτων παραγωγών. Εξ όλων των χωρίων συνέρρευσαν εκεί σταφιδοπαραγωγοί, διά να διατρανώσουν την δικαίαν αξίωσίν των, όπως τύχουν της μερίμνης του κράτους. Η συγκέντρωσις διεξήχθη με απόλυτον τάξιν, ενεκρίθη δε κατ’ αυτήν ψήφισμα το οποίον απεστάλη τηλεγραφικώς εις την κυβέρνησιν.
Υπό των αρχών είχον ληφθεί έκτακτα μέτρα προς τήρησιν της τάξεως και προάσπισιν της ομαλής διεξαγωγής της συγκεντρώσεως.
Χθες ελάβομεν το κάτωθι τηλεγράφημα της επιτροπής της συγκεντρώσεως Μπάστα:
Σύμπας σταφιδικός κόσμος επαρχιών Καλαμών Μεσσήνης παρακαλεί ενισχύσατε δίκαιον αγώνα του.
Η επιτροπή
Ιωαν. Μιχαλόπουλος, Κ. Διαμαντόπουλος, Ε. Φρούτζας, Ευσταθ. Γιαννόπουλος, Α. Παπατσαρουχάς. Α. Μπουταίος, Περ. Καψαλιάρης, Λυκούργος Καρβέλης».
Μια ακόμη συγκέντρωση γίνεται στην Πιλαλίστρα με συμμετοχή από όλη την περιφέρεια:
«Εκτός της συγκεντρώσεως εις τον σταθμόν του Μπάστα και άλλη συγκέντρωση σταφιδοπαραγωγών, γενικωτέρας φύσεως έλαβεν χώραν προχθές εις Πιλαλίστραν. Κατά την συγκέντρωσιν ταύτην εξητάσθη γενικώς το σταφιδικόν ζήτημα και ενεκρίθη το κάτωθι ψήφισμα προς την κυβέρνησιν:
Κατόπιν προσκλήσεως σταφιδικού συλλόγου Πηλαλίστρας (Μεσσήνης) συνήλθομεν σε σύσκεψη οι αντιπρόσωποι των χωρίων Εύα, Μαυρομμάτι, Αγριλιά, Πολύλοφο, Μάνεσι. Κουκουράχη, Λευκοχώρα, Πιπερίτσα και αποφασίζομεν:
Αξιούμεν: 1) Αμεσον εξαγοράν πλεονασμάτων με 3.500 κατά χιλιόλιτρον απ’ αρχή σταφιδικού χρόνου, 2) Κατάργηση ΑΣΟ, 3) Κατάργηση εγγείου φορολογίας και συναλλαγματικού παρακρατήματος, 4) Ενιαία διαχείρηση σταφίδος, 5) Να διαλυθεί το τραστ “Βάκχος” και να αφεθή ελευθέρα απόσταξη, 6) Ελεύθερη φύτεψη, 7) Αποζημίωση περονοσποροπλήκτων, 8) Χρεωστάσιο για 5 χρόνια.
Αποδοκιμάζομεν εγκληματικήν στάσιν 15μελούς επιτροπής και πληρεξουσίων Μεσσηνίας, συσταίνομεν εις όλους σταφιδοπαραγωγούς Ελλάδος όπως δι’ αντιπροσώπων των παραστούν στο πραγματικό Συνέδριο Πύργου 29 τρέχοντος.
Αν οι άνω όροι δεν γίνουν δεκτοί παρά της κυβερνήσεως απεκδυώμεθα πάσης ευθύνης. Αξιούμεν διαταχθή Πρωτοδικείον Καλαμών εγκρίνη καταστατικά σωματείων.
Η οργανωτική επιτροπή».
Μια ανταπόκριση από την Πύλο έμμεσα επιβεβαιώνει το κλίμα τρομοκρατίας που επικρατεί με την αποστολή ισχυρών αστυνομικών δυνάμεων που αναστατώνουν τον τόπο:
«Μεταξύ των σταφιδοπαραγών της περιφερείας μας επικρατεί έκδηλος ανησυχία διά την τύχην της εφετεινής εσοδείας της σταφίδος. Πολλοί συμπολίται εκδηλώνουν ζωηρούς φόβους, αναμιμνησκόμενοι των περυσινών αιματηρών γεγονότων.
Υπό των αρχών αφ’ ετέρου ελήφθησαν και λαμβάνονται ακόμη μέτρα διά την τήρησιν απολύτου τάξεως και ηρεμίας. Αι δυνάμεις της χωροφυλακής ενισχύθησαν εις τρόπον ώστε να μην δυνηθούν να δράσουν τ’ ανατρεπτικά στοιχεία. Κατά πληροφορίας μας αστυνομικαί δυνάμεις απεστάλησαν προ τινών ημερών εις Κυπαρισσίαν και Φιλιτρά.
Πιθανόν αι αποστολαί αύται να γίνονται προς ενίσχυσιν των αστυνομικών δυνάμεων των σταφιδοφόρων επαρχιών διά την τήρησιν της τάξεως εν περιπτώσει εκδηλώσεως δυσφορίας εκ μέρους των σταφιδοπαραγωγών μετά τα αποτελέσματα των εργασιών της 15μελούς επιτροπής» (1336).
Αντικυβερνητικό το “Θάρρος”, σε άρθρο για την τιμή της σταφίδας τονίζει ότι με τους χωροφύλακες δεν πρόκειται να αποφευχθεί η εξέγερση των σταφιδοπαραγωγών:
«Με κανένα τρόπο δεν πρέπει η καθορισθησομένη τιμή εξαγοράς των σταφιδικών πλεονασμάτων να είναι κατωτέρα των δραχμών 3.000 ανά ενετικόν χιλιόλιτρον. Δεδομένου ότι εξαιρετικώς εφέτος λόγω της κακοκαιρίας οι παραγωγοί αφ’ ενός μεν υπεβλήθησαν εις υπερόγκους δαπάνας και αφ’ ετέρου υπέστησαν ζημιάς τρομακτικάς ανερχομένας εις 40 τουλάχιστον τοις εκατόν κατά μέσον όρον, εξ άλλου δε είναι βεβαρυμμένοι με χρέη τρομακτικά τα οποία είναι απολύτως αδύνατον να εξοφλήσουν έστω και κατά μικρόν ποσοστόν αν καθωρισθούν αι τιμαί τας οποίας πρότειναν αι υποεπιτροπαί, πρέπει ν’ απολαύσουν από το προϊόν των μίαν τιμήν λογικήν και δυναμένην τέλος πάντων να τους συγκρατήσει από την εντελή οικονομικήν χρεωκοπίαν. Διότι η πραγματοποίησις της τελευταίας ταύτης σημαίνει γενικόν σμπαράλιασμα της οικονομικής του τόπου ζωής και την δημιουργίαν κοινωνικού ζητήματος οξυτάτου, το οποίον δύναται να αγάγη εις απροβλέπτους και τρομακτικάς συνεπείας τον τόπον. Εφιστώμεν επομένως την προσοχήν των κυβερνώντων και τους τονίζομεν ότι με τους χωροφύλακας που έσπευσαν να εξαποστείλουν εις πάσαν σταφιδοπαραγωγικήν γωνίαν, δεν πρόκειται να προληφθούν οι εξεγέρσεις, εφ’ όσον δεν επικρατήση πνεύμα δικαιοσύνης εις την λήψιν των οριστικών αποφάσεων διά την προστασίαν της σταφίδος» (1337).
Παράλληλα με το σχέδιο καταστολής των κινητοποιήσεων, με την αστυνομοκρατία και τις διώξεις αγωνιστών σταφιδοπαραγωγών, το καθεστώς Μεταξά αξιοποιεί τη δράση της ακροδεξιάς Εθνικής Οργάνωσης των Αγροτών Ελλάδος, η οποία στη Μεσσηνία παρεμβαίνει διαρκώς με άρθρα του εκπροσώπου της Στ. Τσιμπίδη στη “Σημαία”. Αρθρα που υποστηρίζουν, στο όνομα των σταφιδοπαραγωγών, αντικοινοβουλευτικές αλλά κυρίως αντικομμουνιστικές αντιλήψεις (1338).
Στο μεταξύ ολοκληρώνονται οι μαραθώνιες συνεδριάσεις της σταφιδικής επιτροπής και προτείνονται μέτρα στην αρχική λογική, τα οποία όμως επηρεάζονται από τις πιέσεις που ασκούνται και τη δύσκολη κατάσταση των παραγωγών:
«Συνήλθε χθες εις τελευταίαν συνεδρίασιν η 15μελής σταφιδική επιτροπή και προέβη εις την διατύπωσιν των πορισμάτων των γενομένων συζητήσεων. Υπό της επιτροπής κατηρτίσθη σχετικώς μακροσκελής έκθεσις η οποία υπογραφείσα υφ’ όλων των μελών της υποβάλλεται εντός της σήμερον εις την κυβέρνησιν. Τα κύρια σημεία της εκθέσεως ταύτης έχουν ούτω:
Η συσταθείσα υπό του υπουργού της Εθνικής Οικονομίας 15μελής επιτροπή συνελθούσα εις επανειλημμένας συνεδριάσεις προέβη εις την διατύπωσιν των πορισμάτων τα οποία υποβάλλει εις την κυβέρνησιν με την ευχήν όπως τα πορίσματα ταύτα αποτελέσουν την βάσιν των μέτρων άτινα δέον να εφαρμοσθούν τάχιστα.
Εν σχέσει με την προσεχή παραγωγήν διεπιστώθη α) η ανάγκη της οικονομικής ενισχύσεως του ΑΣΟ, β) ότι αι δαπάναι καλλιέργειας κατά το τρέχον έτος ηυξήθησαν λόγω των καιρικών συνθηκών, γ) ότι επιβάλλεται ελάττωσις των εξαγωγικών βαρών και καλυτέρευσης της ποιότητος προς επίτευξιν μεγαλυτέρας καταναλώσεως εν τω εξωτερικώ.
Προς τούτο προτείνει: 1) άμεσον διαρρύθμισιν της φορολογίας οινοπνεύματος και των αμβύκων εις τρόπον ώστε να επέλθει πλήρης φορολογική ισότης μεταξύ του εκ σταφίδος παραγομένου οινοπνεύματος και του παραγομένου εξ οιασδήποτε άλλης ύλης, ίνα επιτευχθή ουσιώδης αύξησις του ποσού της σταφίδος όπερ διατίθεται προς οινοπνευματοποίησιν και συνεπώς αύξησις των εσόδων του ΑΣΟ, 2) Κατάργησιν του θεσμού του γενικού παρακρατήματος και καθιέρωσιν δι’ όλην την παραγωγήν ποιοτικού παρακρατήματος 10% επί της παραγωγής όπερ παραδίδεται υπό των παραγωγών εις τας επί τούτω αποθήκας επί αμέσω πληρωμή αυτού προς δραχμές 2.500 κατά χιλιόλιτρον, 3) Αναστολήν της εγγείου φορολογίας και κατάργησιν του συναλλαγματικού παρακρατήματος, 4) Κατόπιν των ανωτέρω να καθιερωθή το απλούν προστατευτικόν σύστημα και να καθορισθή μία εις χρήμα εξαγωγική εισφορά εκ δραχμών 1.500 κατά χιλιόλιτρον, 5) Δεδομένου ότι κατά το τρέχον έτος λόγω της εξαιρετικώς ανωμάλου καιρικής καταστάσεως και των άλλων συνθηκών ηυξήθησαν ουσιωδώς αι δαπάναι της καλλιέργειας, ότι το κόστος της τιμής ευρίσκεται εις ηυξημένον εφέτος επίπεδον, ότι οι παραγωγοί βαρύνονται διά πολλών δυσβαστάκτων χρεών κλπ., δέον όπως καταβληθούν προσπάθειαι ίνα διά των ανωτέρω προτεινομένων μέτρων και δι’ οιωνδήποτε άλλων οικονομικών συνδυασμών τούς οποίους εν στοργή προς τους σταφιδοπαραγωγούς παρακαλείται να εξεύρη η κυβέρνησις, εξασφαλισθή ελάχιστον όριον εξαγοράς πλεονασμάτων επί θύραις παραγωγής ποσόν ικανοποιητικόν διά τους παραγωγούς, η εξαγορά δε των πλεονασμάτων να γίνη από της αρχής του σταφιδικού έτους καθ’ όλην την διάρκειαν. Το ποσόν τούτο ως εδήλωσαν οι αντιπρόσωποι των παραγωγών, διά τους άνω λόγους, δέον να μη είνε κατώτερον των 3.000-3.600 δραχμών κατά χιλιόλιτρον και κατά ποιότητα σταφίδος.
Περαιτέρω εις την έκθεσιν προτείνονται μέτρα διά τας μελλούσας εσοδείας, η ενιαία διαχείρισις κλπ.» (1339).
(1335) “Θάρρος” 16/6/1936
(1336) “Σημαία” 16/6/1936
(1337) “Θάρρος” 17/6/1936
(1338) “Σημαία” 13/6/1936 (ενδεικτικά)
(1339) “Σημαία” 17/6/1936
