Tο τελευταίο δεκαήμερο του Μαρτίου του 1821 η Πελοπόννησος βρισκόταν σε επαναστατικό αναβρασμό εν αναμονή της έναρξης του Αγώνα. Στην Πάτρα στις 21 Μαρτίου ξέσπασαν συγκρούσεις ανάμεσα σε Έλληνες και Τούρκους, οι οποίες έλαβαν μεγαλύτερες διαστάσεις τον επόμενο μήνα. Τα γεγονότα αυτά έμειναν γνωστά ως ο «Ξεσηκωμός της Πάτρας» που ολοκληρώθηκε με την άγρια καταστολή του από τους Οθωμανούς χάρη και στη βοήθεια του Άγγλου πρόξενου της πόλης. Η Μεσσηνιακή Γερουσία, που παρακολουθούσε στενά τις εξελίξεις, συνέταξε μία επιστολή διαμαρτυρίας κατά του Πρόξενου, η οποία μάλιστα δημοσιεύτηκε σε περιοδικό της Βαλτιμόρης τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου.
Ιστορικό της εξέγερσης
Η Πάτρα τον Φεβρουάριο-Μάρτιο του 1821 έμοιαζε με καζάνι που βράζει. Οι Έλληνες αρνούνταν να πληρώσουν φόρους και κυκλοφορούσαν οπλισμένοι. Οι Τούρκοι στις 21/3/1821, αφού πρώτα μετέφεραν τις οικογένειές τους στο κάστρο της πόλης, σκότωσαν έναν Έλληνα και πυρπόλησαν ελληνικά σπίτια. Τότε οι Πατρινοί οπλίστηκαν και άρχισαν να συγκρούονται με τους Οθωμανούς.
Την επόμενη μέρα (22/3) σημαντικοί Έλληνες αγωνιστές της Αχαΐας, όπως ο Παπαδιαμαντόπουλος, ο Επίσκοπος Κερνίτσης και Καλαβρύτων Προκόπιος, ο Ζαΐμης κι ο Ανδρέας Λόντος έφτασαν αρματωμένοι στην πόλη συνοδεία οπλισμένων ανδρών. Οι εξεγερμένοι συγκεντρώθηκαν στην πλατεία του Αγίου Γεωργίου, όπου έδωσαν όρκο κι άρχισαν να πολιορκούν το κάστρο στο οποίο είχαν καταφύγει πολλοί Τούρκοι. Κατά τη διάρκεια του ξεσηκωμού ο Άγγλος πρόξενος στην Πάτρα, Philip James Green, τήρησε εχθρική στάση έναντι των Ελλήνων. Ο Green ειδοποίησε έγκαιρα τους Τούρκους για την εξέγερση και σε συνεργασία μαζί τους οργάνωσε τη βίαιη καταστολή της.
Στις 3 Απριλίου κατέφθασε στην Πάτρα, με υπόδειξη του Άγγλου πρόξενου, ο Τούρκος στρατηγός Γιουσούφ Πασάς. Ο Γιουσούφ έλυσε την πολιορκία του κάστρου και στη συνέχεια κατέστρεψε και λεηλάτησε την πόλη. Για τη στάση του αυτή ο Green δεν γλίτωσε τα αντίποινα των Ελλήνων, καθώς τον χειμώνα του 1821 Επτανήσιοι επαναστάτες τον εντόπισαν πάνω σε μια αγγλική γολέτα και τον ξυλοκόπησαν.
Η επιστολή της Μεσσηνιακής Γερουσίας
Στις 26 Απριλίου 1821 η Μεσσηνιακή Γερουσία εξέδωσε επιστολή διαμαρτυρίας με παραλήπτη τον Άγγλο πρόξενο Green. Σε αυτήν οι Μεσσήνιοι επαναστάτες τον κατηγορούσαν ότι δεν τήρησε στάση ουδετερότητας στις συγκρούσεις ανάμεσα σε Έλληνες και Τούρκους, όπως τους είχε υποσχεθεί. Επίσης, τον επέκριναν για την προδοτική του στάση, καθώς ενημέρωνε τους Τούρκους για τις κινήσεις των επαναστατημένων Πατρινών και καθοδηγούσε τους εχθρούς. Ο Άγγλος πρόξενος μάλιστα είχε ζητήσει τη ναυτική βοήθεια του Μπέη της Πρέβεζας για λογαριασμό των Οθωμανών, ενώ είχε προτείνει στους Πασάδες να εκστρατεύσουν εναντίον της Πάτρας.
Οι κατηγορίες της Γερουσίας όμως δεν σταματούσαν εκεί. Σύμφωνα με τους συντάκτες της επιστολής ο Green καθυστερούσε τις πληρωμές που όφειλε στους Έλληνες της πόλης, ενημέρωσε τον Γιουσούφ για το πώς να εισέλθει στην πόλη και με δική του προτροπή οι Τούρκοι έβαλαν φωτιές σε ελληνικά σπίτια και σε αποθήκες Ελλήνων εμπόρων. Για τη Μεσσηνιακή Γερουσία οι ενέργειές του παραβίαζαν τα δίκαια των λαών και την ουδετερότητα της Αγγλικής κυβέρνησης, ενώ έθεταν σε κίνδυνο τις ζωές χιλιάδων Χριστιανών. Γι’ αυτό τα μέλη της Γερουσίας τον προειδοποιούσαν πως θα λογοδοτήσει για τις απεχθείς του πράξεις.
Η δημοσίευση της επιστολής στην Αμερική
Ένα εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι η επιστολή αυτή δημοσιεύτηκε στις 10 Νοεμβρίου 1821 στο περιοδικό «Niles' Weekly Register», το οποίο αποτελούσε το διασημότερο έντυπο της Βαλτιμόρης το πρώτο μισό του 19ου αιώνα. Το περιοδικό αυτό εκδιδόταν από τον Hezekiah Niles (1777-1839) μεταξύ του 1811 και 1848 και είχε χιλιάδες συνδρομητές. Ως προς τη θεματολογία του, το περιοδικό φιλοξενούσε άρθρα πολιτικής, οικονομικών, τεχνολογίας, λογοτεχνίας και τέχνης. Η επιστολή της Μεσσηνιακής Γερουσίας δημοσιεύτηκε στον 11ο τόμο (τεύχος 9) και πιο συγκεκριμένα στη σελίδα 175, στη στήλη με τις διεθνείς ανταποκρίσεις.
Γιώργος Γιαννίκος, δάσκαλος
Πληροφορίες αντλήθηκαν από τη Wikipedia και το «Niles' Weekly Register» (τόμ. 11, αρ. 9, 10/11/1821)
