Το 1947 ο Γιάννης Ξενάκης πήρε πτυχίο πολιτικού μηχανικού από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, και τον ίδιο χρόνο διέφυγε στη Γαλλία, ύστερα από τη συμμετοχή του στην Αντίσταση, με υποτροφία της Γαλλικής κυβέρνησης, και με το ψευδώνυμο Κωνσταντίνος Καστρούνης. Από τότε, και μέσα από την οπτική της γαλλικής κυρίως ακαδημαϊκής κοινότητας, ο Ξενάκης παρακολούθησε σταθερά και με συνέπεια, σχεδόν μέχρι τον θάνατό του, την εξέλιξη των Μαθηματικών και των Φυσικών Επιστημών, που αποτέλεσαν εστίαση κατά την ανάπτυξη του έργου του. Ονόματα, όπως: Max Planck, Bernoulli, Heisenberg, Laplace, επανέρχονταν συχνά στις δημόσιες και στις ιδιωτικές συζητήσεις του Γιάννη Ξενάκη μέχρι σχεδόν τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Εντέλει, εμβληματικό δημιούργημα του Γιάννη Ξενάκη είναι η στοχαστική μουσική: στοχαστική από το ρήμα στοχάζομαι με την έννοια του σχηματίζω εικασίες ή εικάζω, όπως χρησιμοποιείται από τον Πλάτωνα και από τον Σοφοκλή, αν και ο Ξενάκης παρέπεμπε και στον μαθηματικό Bernoulli που χρησιμοποίησε για πρώτη φορά τον 17ο αιώνα τη λέξη στοχαστικός σε σχέση με τη θεωρία των πιθανοτήτων. Μέσα στο εντυπωσιακό αυτό τοπίο δημιουργίας, ο Γιάννης Ξενάκης οδηγείται στην αξιωματική διατύπωση αρχών που διέπουν αυτή τη συνάντηση της τέχνης με την επιστήμη, όπως:
➣ Η Τέχνη μετέχει στον επαγωγικό συλλογισμό, που είναι η βάση για τα Μαθηματικά, τις Φυσικές επιστήμες, τη Φιλολογία, την Κριτική,
➣ Η Τέχνη διέπεται από τον πειραματισμό όπως ακριβώς και η Επιστήμη,
➣ Η Τέχνη και η Επιστήμη προσδιορίζονται από το γεγονός της στιγμιαίας αποκάλυψης. Μία πολύ ειδική κατηγορία έργων του Ιάννη Ξενάκη είναι τα περιώνυμα Πολύτοπα. Πολυδιάστατα έργα στα οποία συμβάλλουν στοιχεία από διαφορετικές Τέχνες και τεχνικές. Υπάρχει η μουσική φυσικά, υπάρχει ο χώρος (άρα και η αρχιτεκτονική), υπάρχει το τεχνητό φως ως θέαμα (ακτίνες λέιζερ π.χ.), η διασπορά του ήχου (με συστοιχίες μεγαφώνων), υπάρχουν κινήσεις μαζών και άλλα τινά. Πολύτοπα ο Γιάννης Ξενάκης οργάνωσε στο Μόντρεαλ , στην Οζάκα , στην Περσέπολη , στο Παρίσι/Cluny . Για το Πολύτοπο των Μυκηνών, ο ίδιος ο Ξενάκης αναφέρει: Πολύτοπο είναι ένα σύμφυρμα από πολλούς τόπους, συμβολή πολλών τόπων.
Λέγω δε τόπο, με τη γενική σημασία, την αφηρημένη, την πρακτική την πραγματική: τόπος γεωγραφικός, τόπος καλλιτεχνικός –της μουσικής ας πούμε– ,του φωτός, τόπος της ιστορίας, τόπος της ποιήσεως –εδώ ιδιαίτερα– κ.ο.κ. […] οι Μυκήνες αντιπροσωπεύουν έναν από τους πρώτους πολιτισμούς της Ελλάδος και ο πολιτισμός αυτός ήταν ξεχωριστός και εξαιρετικά ωραίος. […] Ο πολιτισμός αυτός με έκανε να σκεφτώ όταν ξαναήρθα, ότι θα ήταν ενδιαφέρον να γίνει ένα ξεκίνημα ώστε να ξαναζωντανέψει […] Στην Αρχαία Ελλάδα ήταν γνωστό ένα είδος μουσικής σημειογραφίας με την επωνυμία «παρασημαντική», που μας έχει, παραδοθεί από την ύστερη αρχαιότητα τόσο πιστά, ώστε να καθιστά δυνατή η μεταγραφή των αποσπασμάτων της αρχαίας ελληνικής μουσικής σε σύγχρονη σημειογραφία. Το παλαιότερο βασικό σύνολο των μουσικών συμβόλων μπορεί να χρονολογηθεί σε παπύρους και επιγραφές του 3 ου και του 2 ου αιώνα π.Χ. Περισσότερες δυνατότητες συγκρίσεων προσφέρουν τα αλφάβητα του Άργους και των Μυκηνών. Η «μελογραφία» ωστόσο, καταφεύγει εξ ολοκλήρου στο ιωνικό αλφάβητο, χρησιμοποιώντας παράλληλα και το σύστημα της «κρουματογραφίας» με όλες του τις ιδιαιτερότητες. Αυτό που βλέπουμε να προκύπτει είναι ότι οι απαρχές της μουσικής γραφής («κρουματογραφία») θα πρέπει να αναζητηθούν στο Άργος και να χρονολογηθούν στο πρώτο μισό του 5 ου αιώνα π.Χ., στο τελευταίο τέταρτο του οποίου πρέπει να δημιουργήθηκε και η «μελογραφία». Χοροί που συμμετέχουν στη δράση, απαντούν μόνο στα έργα του Αισχύλου, και μάλιστα σε όσα παίζονται με δυο μόνο υποκριτές. Τον πιο ενεργητικό χορό τον διαθέτουν οι Ικέτιδες (463 π.Χ.). Πρόκειται για τις Δαναΐδες, που κατέφυγαν από την Αίγυπτο στο Άργοςγια να ικετεύσουν τον βασιλιά Πελασγό να τους προσφέρει άσυλο. Το έργο προλογίζει ο χορός των Δαναΐδων. Κοντά στην περιοχή των ερειπίων των Μυκηνών υπάρχει το λεγόμενο «Θησαυροφυλάκιο του Ατρέα», μια θολωτή κατασκευή. Περιγραφή της κατασκευής δίνεται στον δικτυακό τόπο του Υπουργείου Πολιτισμού. http://www.culture.gr/2/21/211/21104n/e211dno1.html Μια απλή ματιά στον Θησαυρό – Τύμβο του Ατρέα είναι, επαρκής για νααποδείξει ότι είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά μνημεία του Μυκηναϊκού κόσμου. Οι Κυκλώπειοι Τοίχοι, η Πύλη των Λεόντων, η Υπόγεια Δεξαμενή προκαλούν τον θαυμασμό του ματιού, αλλά αυτό που διεγείρει την φαντασία και την ροπή για το φανταστικό στο ανθρώπινο μυαλό είναι η αγέρωχη ανύψωση του Θησαυρού – Τύμβου του Ατρέα. Ο σχεδιασμός και η δεξιότητα της κατασκευής, οι αναλογίες της και ο επιβλητικός τάφος, η φροντίδα με την οποία οι δακτύλιοι του θόλου τοποθετήθηκαν και λειάνθηκαν, η εμφανής δεξιότητα με την οποία τεράστιοι κυβόλιθοι από πέτρα λαξεύτηκαν για να διαμορφώσουν μια στρογγυλή κατασκευή και αφέθηκαν στη θέση τους, μαρτυρούν τον μεγάλο βαθμό τελειότητας που είχαν φτάσει οι αρχιτέκτονες και οι λιθοδόμοι των Μυκηνών τον δέκατο τέταρτο και τον δέκατο τρίτο αιώνα π.Χ. Ο συγκεκριμένος θόλος, σε αντίθεση με τους συνήθεις τύπους, διαθέτει έναν πλαϊνό διάδρομο σκαμμένο στο βράχο, που, σύμφωνα με τις εντόπιες παραδόσεις, κάλυπτε το χρυσό άρμα του Αγαμέμνονα. έδαφος 14,2 μέτρα και ύψος 13,2.
Το 1978 ο Ξενάκης οργάνωσε στις Μυκήνες ένα αντίστοιχο πολυθέαμα, το οποίο ονόμασε Μυκήνες Άλφα.
Ο κυρίως θόλος έχει διάμετρο στο μέτρα, δηλαδή η διάμετρός του είναι περίπου ίση προς το ύψος του. Αποτελείται από 33 επάλληλους δακτυλίους από κροκαλοπαγείς λίθους, άριστα συνδεδεμένους μεταξύ τους χωρίς συνδετικό κονίαμα. Η πρόσοψη του θολού διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση, παρά το γεγονός ότι οι διακοσμήσεις της έχουν κλαπεί. Συντρίμμια της υπάρχουν στο Βρετανικό Μουσείο, ως μέρη των μαρμάρων που απέσπασε ο Elgin, και επίσης στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας και στα μουσεία Μονάχου, Καρλσρούης και Βερολίνου. Η κατασκευή αυτή εμφανίζεται να διαθέτει εξαιρετικές ιδιότητες ευστάθειας και αντοχής. Αυτό απέδειξε μελέτη της στατικής και δυναμικής συμπεριφοράς της, που εκτελέστηκε από ερευνητική ομάδα του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Πατρών με σύγχρονες αριθμητικές μεθόδους. Συγκεκριμένα στη μελέτη αυτή περιγράφεται η ανελαστική συμπεριφορά του υλικού της τοιχοποιίας με τη βοήθεια της θεωρίας βλάβης, για δε την ανάλυση χρησιμοποιήθηκε ένα γενικό πρόγραμμα στατικής και δυναμικής ανάλυσης με τη βοήθεια ηλεκτρονικού υπολογιστή με τρισδιάστατα πεπερασμένα στοιχεία. Οι τάσεις που αναπτύσσονται στην κατασκευή ανέρχονται κατά μέγιστο ποσοστό περίπου στο 15% της εφελκυστικής αντοχής και περίπου στο 11% της θλιπτικής αντοχής! Επομένως δεν υπάρχει περίπτωση να δημιουργηθούν βλάβες σε οποιοδήποτε σημείο της κατασκευής, καθώς μάλιστα όλες οι αναλύσεις δείχνουν ότι οι αναπτυσσόμενες τάσεις παραμένουν μέχρι το τέλος ελαστικές, είτε πρόκειται για στατική είτε για δυναμική φόρτιση (σεισμός μεγάλης κλίμακας). Σημειώνεται ότι η παραπάνω ανάλυση αφορά την κατασκευή με τη σημερινή της μορφή, ενώ οι τεχνικές και τα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν, ώστε να ανεγερθεί το καθ’ όλα εκπληκτικό αυτό μνημείο, που παραμένει ουσιαστικά άθικτο για περισσότερα από 3.000 χρόνια, εξακολουθούν να είναι άγνωστα, αποτελώντας ένα ευρύ πεδίο περαιτέρω έρευνας.
