Δευτέρα, 07 Μαρτίου 2016 18:02

Το σταφιδικό κίνημα και ο Τάσης Κουλαμπάς (μέρος 20ο)

Το σταφιδικό κίνημα και ο Τάσης Κουλαμπάς (μέρος 20ο)

 

Το ΚΚΕ διαθέτοντας μικρές οργανωμένες δυνάμεις δεν είναι σε θέση να παρέμβει άμεσα αλλά παρακολουθεί την εξέλιξη και η υποστήριξη εκδηλώνεται με ανακοίνωση της Ενωτικής Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδος (που ενημερώθηκε με τηλεγράφημα από τον Σταφιδοαγροτικό Σύλλογο Ζευγολατιού), στην οποία σημειώνεται: "Οι αγρότες της Μεσσηνίας ύστερα από την ολοκληρωτική καταστροφή της εσοδείας τους λόγω του παγετώνος, ρίχτηκαν σε μια φριχτή αθλιότητα και απόγνωση. Σαν να μην έφθανε η τόση άγρια εκμετάλλευση που υφίστανται από το κράτος με τους δυσβάστακτους φόρους του, από τον Αυτόνομο Σταφιδικό Οργανισμό, από την Εθνική Τράπεζα και τους τοκογλύφους, αντιμετωπίζουν σήμερα, ύστερα από την καταστροφή, το φάσμα της πείνας και του θανάτου.

Διά τηλεγραφήματός τους προς την Ενωτικήν Γενικήν Συνομοσπονδίαν ζητούν την ενίσχυση της εργατικής τάξεως για την ικανοποίηση των αιτημάτων τους από το κράτος. Η Ενωτική Γενική Συνομοσπονδία Εργατών εκφράζει την συμπάθειά της προς τους τόσο σκληρά δοκιμαζόμενους αγρότες της Μεσσηνίας που βρίσκονται κι αυτοί μαζί με την εργατική τάξη κάτω από τον ζυγό της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης και καταπίεσης, και ζητεί από την κυβέρνηση εξ ονόματος ολοκλήρου της εργατικής τάξης την άμεση ικανοποίηση όλων των αιτημάτων αυτών" (182).

Φαίνεται ότι στην περιοχή (και ενδεχομένως μέσα στον Σταφιδοαγροτικό Σύλλογο Ζευγολατιού) δρούσαν μέλη του ΚΚΕ, καθώς εκτός από το τηλεγράφημα στην Ενωτική, υπάρχει και εκτενής ανταπόκριση στο "Ριζοσπάστη" στην οποία ειρωνικά αναφέρεται ότι "ανεβασμένος σε ψηλό μπαλκόνι ο πολύς νεαρός και ξυρισμένος Κωστόπουλος, βουλευτής Καλαμών, αφού επιβάλλει σιγή στις μάζες και αναγιγνώσκει το ψήφισμα" (πράγμα που υποδηλώνει ότι ο ανταποκριτής ήταν παρών) για το οποίο σχολιάζεται ότι "το ψήφισμα όμως αυτό του οποίου την έγκριση κατεργάρικα πέτυχαν οι τσορμπατζήδες δεν ανταποκρίνεται καθόλου προς τις απαιτήσεις των σταφιδοπαραγωγών". Και θέτει τα αιτήματα των σταφιδοπαραγωγών από τη σκοπιά του ΚΚΕ: "Καμμία φορολογική επιβάρυνση για μια 5ετία. Αποζημίωση στο άρτιο. Μακροπρόθεσμα και άτοκα δάνεια. Κατάργηση του Αυτόνομου Σταφιδικού Οργανισμού, οργάνου της Εθνικής Τράπεζας και ανάληψη της εμπορίας και διαχείρισης της σταφίδας από τους ίδιους τους συνεταιρισμούς. Κατάργηση της εξαγωγικής εισφοράς". Και προτρέπει: "Για να πετύχουν όμως τα αιτήματά τους αυτά οι σταφιδοπαραγωγοί πρέπει να συνεχίσουν αποφασιστικώτερα την κίνησή τους βγάζοντας επιτροπές δράσης από φτωχούς σταφιδοπαραγωγούς που να κατευθύνουν τον αγώνα τους ενάντια στις προδοτικές προσπάθειες των αγροσωτήρων, τσορμπατζήδων, δικηγόρων, εμπόρων και λοιπών εκμεταλλευτών τους" (183).

Στη Μεσσηνία φθάνουν ο υπουργός Γεωργίας Κανναβός και ένας παλιός γνώριμος, ο Ιωάννης Καραμάνος γενικός διευθυντής του υπουργείου Γεωργίας. Σε σχετικό ρεπορτάζ αναφέρονται μεταξύ άλλων και τα εξής: "Γνωσθέντος ότι επρόκειτο ν αφιχθεί ο κ. Κανναβός, στο Ζευγολατιό συνεκεντρώθησαν χιλιάδες σταφιδοπαραγωγών μετά μαύρων και ερυθρών σημαιών διά να επικοινωνήσουν μετά του κ. υπουργού. Αλλ' όταν διέκρινον εντός της τακτικής αμαξοστοιχίας Καλαμών της οδευούσης εις Πάτρας τον διευθυντήν της Κεντρικής Αγροτικής Τραπέζης Καλαμών κ. Τερζάκην σύμβουλον του ΑΣΟ, προέβησαν εις ζωηράς αποδοκιμασίας κατ' αυτού και εζήτησαν να σταματήσουν το τραίνον. Εδέησε να παρέμβη ο κ. νομάρχης διά να προλάβη σοβαρώτερα έκτροπα. Ομοία αποδοκιμασία και εις Μελιγαλά, διότι ο κ. Τερζάκης υποστηρίζει ότι η αποζημίωσις των παγοπλήκτων πρέπει να προέλθη όχι εκ του ΑΣΟ αλλ' εκ του κράτους. Οταν η έκτακτος αμαξοστοιχία προσέγγισε τον Σταθμόν Ζευγολατιού οι παγόπληκτοι την εδέχθησαν διά φωνών και θορύβου.

- Πεινάμε κ. υπουργέ.

- Αποζημίωσις ή θάνατος.

Ο κ. υπουργός έσπευσε να διαβεβαιώση τους δυστυχισμένους εκείνους ότι αναγνωρίζει το μέγεθος της επελθούσης καταστροφής και ότι η κυβέρνησις θα πράξη ό,τι είναι δυνατόν διά να σώση τους παραγωγούς. Η αμαξοστοιχία εκκινεί εκ Ζευγολατιού και φθάνει εις Μελιγαλά όπου επίσης παρετηρήθη μεγάλη συγκέντρωσις λαού διαμαρτυρομένου και ζητούντος άμεσον αρωγήν. Και εκεί ο κ. υπουργός παρέσχε τας αυτάς διαβεβαιώσεις. Εκ Μελιγαλά φθάνει η αμαξοστοιχία εις Βαλύραν. Οι κάτοικοι εν απογνώσει επικαλούντο την αντίληψιν του κ. υπουργού και διατυπώνουν ωρισμένα αιτήματα. Μεταξύ Βαλύρας και Μπάστα πλήθος λαού είχουν κατακλύση την σιδηροδρομικήν γραμμήν και ανέμενον την διέλευσιν του υπουργικού τραίνου. Γυναίκες θρηνούσαι πίπτουν εις τας σιδηράς ράβδους και η αμαξοστοιχία σταματά διά ν' αντιληφθή ο κ. Κανναβός την τεράστιαν ζημίαν η οποία εγένετο εις τας σταφιδικάς περιφερείας Μπάστα, Γκλιάτα, Γκορτζόγλι και Μπαλιάγα όπου η καταστροφή είναι 100%. Παντού θρήνοι και κοπετοί, φωναί απογνώσεως και πόνου ακούγονται. Ο κ. υπουργός συγκινείται μέχρι δακρύων διά την στυγνήν απόγνωσιν των παγοπλήκτων" (184).

Στις δηλώσεις και τις συσκέψεις που γίνονται στην Καλαμάτα κ. Κανναβός αναγνωρίζει το μέγεθος της καταστροφής και υπόσχεται μέτρα για την αποζημίωση των παραγωγών.

Στο μεταξύ οξύνονται οι αντιθέσεις μεταξύ των συνεταιριστών όπως εκφράστηκαν με τις τοποθετήσεις Μαράκα και Τερζάκη στο Ζευγολατιό (παίρνουν και προσωπικό χαρακτήρα με τις επιθέσεις κατά του Χρ. Τερζάκη τόσο στο συνέδριο όσο και στο τρένο) και ακυρώνεται η κοινή τοποθέτηση των συνεταιριστικών οργανώσεων όπως είχε ανακοινωθεί: "Εκ μέρους της Προμηθευτικής και Πωλήσεως Ενώσεως Συνεταιρισμών Ανω Μεσσηνίας τη πρωτοβουλία της οποίας εγένετο το Συνέδριο Ζευγολατιού, παρεκλήθημεν να δηλώσωμεν ότι παρά των Συνεταιρικών Ενώσεων Μεσσηνίας ουδεμία απόφασις ελήφθη κατά την ημέραν του συνεδρίου. Απαντες οι εκπρόσωποι των Συνεταιρικών Ενώσεων απεφάσισαν την ημέραν εκείνην όπως συνέλθουν εις τα εν Κυπαρισσία γραφεία του Συνδέσμου των Ενώσεων αύριον Σάββατον περί ώραν 10 π.μ. όπου θα ληφθούν τελικαί αποφάσεις σχετικώς με τον τρόπον αποζημιώσεως των παγοπλήκτων. Πάσα άλλη αντίθετος είδησις περί ληφθεισών αποφάσεων είναι απολύτως ανακριβής" (185).

Η σύσκεψη της Κυπαρισσίας πραγματοποιείται αλλά χωρίς τη συμμετοχή όλων των συνεταιριστικών οργανώσεων και συγκροτείται ένα σύνολο αιτημάτων: "Σύσσωμος ο οργανωμένος κόσμος ποιείται έκκλησιν όπως το κράτος έλθη αρωγός εις τους παγόπληκτους ως εξής: Πρώτον παρακαλεί όπως αυξηθή η τιμή του φωτιστικού οινοπνεύματος κατά δύο δραχμάς και του ποσίμου κατά δραχμάς οκτώ, ίνα ούτω αυξανομένης της προς οινοπνευματοποίησιν παραχωρουμένης σταφίδος σχηματισθή εκ της διαφοράς της τιμής επαρκές κεφάλαιον παρά τω ΑΣΟ προς αποζημίωσιν των παγοπλήκτων και χαλαζοπλήκτων περιφερειών. Δεύτερον ο έγγειος υπό του κράτους εισπραττόμενος φόρος επί της σταφίδος εξ είκοσι πέντε εκατομμυρίων δραχμών διατεθή διά τον αυτόν σκοπόν. Τρίτον να μην φαλκιδευθώσιν τα κεφάλαια του ΑΣΟ κατά είκοσι πέντε εκατομμυρίων δραχμών ως εσκέπτετο το κράτος, αλλά να αφεθή ο οργανισμός αφαλκίδευτος όπως διαθέση ούτως αυτά υπέρ των παγοπλήκτων. Τέταρτον ποιούμεν έκκλησιν προς όλας τας οργανώσεις της Πελοποννήσου ίνα συμμεριζόμεναι το μέγεθος της συμφοράς θελήσωσιν να ενισχύσωσιν τας προσπαθείας των παγοπλήκτων περιφερειών προς επικράτησιν των δικαιότατων αιτημάτων των. Πέμπτον ο συνεταιρισμένος κόσμος πληγωμένος βαθιά από την πικρήν συμπεριφοράν που τον έπληξεν αδοκήτως ευρίσκεται παρά το πλευρόν του ΑΣΟ εναντίον εκείνων οίτινες τυχόν αποπειραθούν να υπονομεύσωσι τούτον και επικαλείται την πατρικήν στοργήν αυτού όπως έλθη αρωγός εις τας δεινώς εκ χαλάζης και πάγου δοκιμασθείσας περιφερείας προς την ολοκληρωτικήν αποζημίωσιν τούτων και με την παράκλησιν όπως εντός δεκαημέρου δοθώσιν σχετικαί διαβεβαιώσεις. Εκτον εκφράζει την επιθυμίαν του όπως εφεξής λειτουργή παρά τω ΑΣΟ ταμείον αυτασφαλείας δι' ειδικής φορολογίας. Εβδομον συμπονεί και συμπάσχει διά την δικαίαν αξίωσιν των εκ χαλάζης προσβληθεισών περιφερειών Αμαλιάδος όπως χαρισθώσιν αυταίς τα ελάχιστα ληφθέντα δάνεια. Ο Σύνδεσμος Ενώσεως Συνεταιρισμών Κυπαρισσίας ορίζει τους κ.κ. Βενιζέλον και Μαράκαν. Ο Σύνδεσμος Ενώσεων Συνεταιρισμών Καλαμάτας εκλέγει τους κ.κ. Ιωάννην Γαλανόπουλον και Δημ. Νικολαΐδην όπως παρακολουθήσωσιν πραγματοποίησιν των ληφθεισών αποφάσεων.

Αι συνελθούσαι οργανώσεις: Σύνδεσμος Ενώσεως Συνεταιρισμών Κυπαρισσίας, Σύνδεσμος Ενώσεων Συνεταιρισμών Καλαμών, Ενωσις Συνεταιρισμών Κυπαρισσίας, Γαργαλιάνων, Πύλου, Κακόβατου, Αμαλιάδος, Ζευγολατειού, Μπάστα, Καλαμών, Νησίου" (186).

Οι συνεταιριστικές οργανώσεις της Πυλίας εκδίδουν δική του ανακοίνωση μετά από ευρεία σύσκεψη, με την οποία εκφράζουν τη συμφωνία τους για τα αιτήματα της σύσκεψης Κυπαρισσίας αλλά αποδοκιμάζουν τις επιθέσεις σε βάρος του Χρήστου Τερζάκη: "Γενική συνέλευσις Ενώσεως Συνεταιρισμών Πυλίας και πρώτη ενταύθα συγκροτηθείσα συνέλευσις Συνδέσμου 180 συνεταιρισμών εκ καταστροφής Μεσσηνίας, Πυλίας, Ηλείας, εκφράζουν βαθυτάτην θλίψιν, επιδοκιμάζουν Κυπαρισσίαν ληφθείσας αποφάσεις συνεταιρισμένου κόσμου οποίας υποστηρίζουν εκθύμως, εξορκίζουν συνεταιρισμένον κόσμον διατηρήση ενιαίον μέτωπον, πειθαρχίαν προς αντιμετώπισιν καταστάσεως, στιγματίζουν θορυβοποιούς Μελιγαλά, Ζευγολατιού οίτινες εισχωρούν εις τοιαύτας περιστάσεις και συσκοτίζουν κατάστασιν παραβλέποντες διά θορύβου, υπόθεσιν υπονομεύοντες οργανισμόν συνεταιριστικάς οργανώσεις άνευ των οποίων Ελλάς αναρηχθή.

Επιτροπή συνελεύσεως Βουρλάς, Μυλωνάς, Τσαγκλής, Σερενές" (187).

Με αφορμή το ψήφισμα αυτό στη "Σημαία" δημοσιεύεται άρθρο με τίτλο "Κάτω οι τσανακογλύφται, κάτω τα παρασιτικά νεοπλάσματα" με το οποίο γίνεται φανερό ότι οι επιθέσεις κατά του Τερζάκη ενορχηστρώνονται από το διευθυντή της εφημερίδας Γεώργιο Μαράκα, στενό συγγενή του Ηλία Μαράκα ο οποίος από χρόνια αντιπολιτεύεται τις πρωτοβουλίες των συνεταιριστών που συνεργάζονται με τον διευθυντή της Κεντρικής Αγροτικής Τράπεζας Καλαμάτας (188).

Οι Ομοσπονδίες Σταφιδοαγροτικών Σωματείων πραγματοποιούν σύσκεψη στο Ναζήρι (Εύα) και με τηλεγράφημα ζητούν "άμεσα μέτρα ολοκληρωτικής αποζημιώσεως παγοπλήκτων" προειδοποιώντας ότι "άλλως παγόπληκτος λαός ευρισκόμενος εν απογνώσει απειλήση διασάλευσιν τάξεως" (189). Με τηλεγράφημα οι αγροτικές πολιτικές οργανώσεις Πυλίας "εκφράζουσι την συμμετοχήν των εις την οδύνην των δεινώς δοκιμασθέντων σταφιδοπαραγωγών και ζητούν να αποζημιωθώσιν οι παγόπληκτοι ολοκληρωτικώς" (190). 

(Συνεχίζεται)

(182) "Ριζοσπάστης" 27/4/1929 - Η Ενωτική Γενική Συνομοσπονδία ήταν τριτοβάθμια συνδικαλιστική οργάνωση που ιδρύθηκε με πρωτοβουλία του ΚΚΕ το Φεβρουάριο του 1929 μετά τον αποκλεισμό σωματείων και ομοσπονδιών από το αντικομμουνιστικό μπλοκ της ΓΣΕΕ. Στο ιδρυτικό της συνέδριο εκπροσωπήθηκαν 150 οργανώσεις που αριθμούσαν 50.000 μέλη.

(183) "Ριζοσπάστης" 27/4/1929.

(184) "Σημαία" 27/4/1929.

(185) "Σημαία" 26/4/1929.

(186) "Θάρρος" 28/4/1929.

(187) "Σημαία" 30/4/1929.

(188) "Σημαία" 30/4/1929.

(189) "Θάρρος" 30/4/1929.

(190) "Θάρρος" 1/5/1929.