Το λόμπι των υποστηρικτών της πυρηνικής ενέργειας συνεχίζει την δράση του αυτή την φορά με άλλες χώρες – υποστηρικτές, με μπροστάρη την Κίνα και τη Ρωσία (η οποία φυσικά προωθεί και το φυσικό αέριο), αλλά και άλλες χώρες όπως η Τουρκία, που προσπαθούν να φτιάξουν πυρηνικά εργοστάσια, μη δίνοντας την παραμικρή σημασία στο φυσικό περιβάλλον και τους κινδύνους από την χρήση πυρηνικής ενέργειας, την ασφάλεια των εργοστασίων αλλά πάνω απ΄όλα την ποιότητα ζωής.
Την ίδια στιγμή που στην Ελλάδα έχουν στην κυριολεξία βαλθεί να κατηγορούν πολλές πλευρές την αιολική ενέργεια και τα αιολικά πάρκα, εξυπηρετώντας με τον τρόπο αυτό την παραγωγή ενέργειας από τα ορυκτά καύσιμα, στην Ευρώπη αλλά και στις ΗΠΑ οι πολύ σημαντικές αντιδράσεις ειδικά κατά των πυρηνικών εργοστασίων την δεκαετία ’70 και ’80 έχουν επιφέρει σημαντικές αλλαγές στο ενεργειακό τοπίο.
Τα στοιχεία όμως για την πυρηνική ενέργεια αμφισβητούνται από πολλές πλευρές και εκφράζονται οι φόβοι πως το λόμπι αυτό ενεργοποιείται δυναμικά εκ νέου.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΔΟΕ), η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από πυρηνική ενέργεια θα φθάσει φέτος σε νέο επίπεδο ρεκόρ.
Αντιδραστήρες συνολικής ισχύος 70 γιγαβάτ βρίσκονται υπό κατασκευή παγκοσμίως, ανακοίνωσε την Πέμπτη στο Παρίσι ο ΙΕΑ.
Σύμφωνα με την έκθεση, η τάση για περισσότερη πυρηνική ενέργεια οφείλεται επίσης στην αυξανόμενη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας για τεχνολογίες όπως η τεχνητή νοημοσύνη (AI).
Συνολικά, η παραγωγή πυρηνικής ενέργειας θα φθάσει περίπου τις 2900 τεραβατώρες το 2025, προέβλεψε ο ΙΕΑ.
Αυτό θα σημαίνει μερίδιο λίγο κάτω από το 10% της συνολικής παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Σύμφωνα με τον ενεργειακό οργανισμό, τα πυρηνικά εργοστάσια παρήγαγαν 2742 τεραβατώρες το 2023 και 2843 τεραβατώρες το 2024, σύμφωνα με προκαταρκτικά στοιχεία.
«Μπαίνουμε σε μια νέα εποχή της πυρηνικής ενέργειας», δήλωσε ο επικεφαλής του ΙΕΑ Φατίχ Μπιρόλ στο πρακτορείο ειδήσεων AFP. Φέτος, η παραγωγή πυρηνικής ενέργειας θα είναι «η υψηλότερη στην ιστορία».
Ανάπτυξη με επικεφαλής την Κίνα
Αφού η πυρηνική ενέργεια είχε υποχωρήσει διεθνώς μετά την καταστροφή του αντιδραστήρα στη Φουκουσίμα της Ιαπωνίας το 2011, η σημερινή ανάπτυξη καθοδηγείται κυρίως από την Κίνα. Από τους 52 αντιδραστήρες που έχουν αρχίσει να κατασκευάζονται παγκοσμίως από το 2017, οι 25 είναι κινεζικά σχέδια.
«Η παγκόσμια γεωγραφία της πυρηνικής βιομηχανίας αλλάζει», εξήγησε ο Μπιρόλ, υπενθυμίζοντας ότι από το 1970 στην παγκόσμια πυρηνική βιομηχανία κυριαρχούσαν οι ΗΠΑ και η Ευρώπη. Στην Ευρώπη τη δεκαετία του 1990, το 35% της ηλεκτρικής ενέργειας εξακολουθούσε να προέρχεται από την πυρηνική ενέργεια.
Το ποσοστό αυτό είναι σήμερα λιγότερο από 25% και αναμένεται να μειωθεί σε λιγότερο από 15% σε δέκα χρόνια. Η κατάσταση είναι παρόμοια στις ΗΠΑ.
O IEA πάντως αναφέρει σε σχετική ανακοίνωση για την πυρηνική ενέργεια, μεταξύ άλλων τα εξής: «Η πυρηνική ενέργεια αποτελεί σημαντική πηγή ασφαλούς και καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας σε πολλές χώρες σήμερα και είναι έτοιμη να συνεχίσει να διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο τις επόμενες δεκαετίες.
Στην πραγματικότητα, το ενδιαφέρον για την επέκταση της πυρηνικής ενέργειας αυξάνεται σε διάφορες χώρες σε όλο τον κόσμο, λόγω των προσπαθειών για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και την επιτάχυνση της μετάβασης στην καθαρή ενέργεια. Οι τεχνολογικές εξελίξεις, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης μικρών αρθρωτών αντιδραστήρων (SMR), πρόκειται επίσης να αλλάξουν τη δυναμική της πυρηνικής ενέργειας τα επόμενα χρόνια.
Ωστόσο, παρά τις φιλοδοξίες για την επέκταση της δυναμικότητας πυρηνικής ενέργειας, οι επενδύσεις παραμένουν ανεπαρκείς. Η ανάπτυξη του τομέα περιορίζεται επί του παρόντος από το υψηλό κόστος - τόσο το πραγματικό όσο και το θεωρούμενο - καθώς και από τις πολιτικές προκλήσεις και τους κατασκευαστικούς κινδύνους.
Η νέα έκθεση του ΙΕΑ, “The Path to a New Era for Nuclear Energy“, θα διερευνήσει αυτά τα ζητήματα, εξετάζοντας τα εμπόδια για την τόνωση των επενδύσεων στην πυρηνική ενέργεια και προσδιορίζοντας πιθανές λύσεις, με έμφαση στη χρηματοδότηση.»
Κριτική και διαμαρτυρίες
Βλέπουμε λοιπόν ότι αναζητούνται νέες επενδύσεις και κατασκευή νέων εργοστασίων από την στιγμή που η ενέργεια αυτή όχι μόνο δεν είναι φιλική προς το περιβάλλον αλλά η χρήση της ενέχει τεράστιους κινδύνους.
Επί των προκειμένων στοιχείων που έδωσε ο ΙΕΑ, πολλές οργανώσεις και πολίτες έχουν εκφράσει την αντίθεσή τους και προειδοποιούν για τους κινδύνους.
Οι Αυστριακοί συγκεκριμένα που τάσσονται κατά της πυρηνικής ενέργειας επικρίνουν τον ΙΕΑ ότι επιχειρεί να «διαγράψει την πυρηνική αναγέννηση».
«Από το 1996, το μερίδιο της πυρηνικής ενέργειας στην παγκόσμια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας έχει μειωθεί περίπου στο μισό.
Τότε, βρισκόταν στο ιστορικό αποκορύφωμα του 17,5%, ενώ το 2023 θα βρίσκεται μόλις στο 9,1%», υπογράμμισε ο Herbert Stoiber, διευθύνων σύμβουλος της atomstopp_atomkraftfrei leben! (Στοπ στην πυρηνική ενέργεια – ζωή χωρίς πυρηνική ενέργεια) τονίζοντας σε σχετική ανακοίνωση:
«Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο παγκόσμιος στόλος πυρηνικών σταθμών έχει μέση διάρκεια ζωής 32 ετών και σχεδιάστηκε ως επί το πλείστον για 40 χρόνια, ακόμη και αυτό το ποσοστό μπορεί να διατηρηθεί μόνο με επικίνδυνες παρατάσεις της διάρκειας ζωής.
Παρ' όλα αυτά, το διεθνές πυρηνικό λόμπι κάνει ό,τι μπορεί για να διατηρήσει το πρόσχημα ότι μπορεί να κάνει κάτι θετικό.»
Θα έλεγα πως με τον έναν ή τον άλλο τρόπο η ιστορία ξαναγράφεται από την αρχή, μετά από μια μακρά περίοδο αντιδράσεων και διαμαρτυριών.
Επαναφορά του πυρηνικού πολέμου από τον Πούτιν, εκλογή Τραμπ που επικρίνει σφοδρά τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και μια Κίνα που επιβαρύνει σημαντικά με την ενεργειακή της πολιτική το περιβάλλον διεθνώς.
Ίσως χρειαστεί τελικά να ξαναγραφτεί η ιστορία από την αρχή.
Πάνω απ΄όλα όμως να καταλάβουν οι πολίτες διεθνώς ποιους ψηφίζουν και πριμοδοτούν αλλά ειδικότερα ποια λόμπι με τον τρόπο αυτό ευνοούν και πριμοδοτούν.
