Ο μακαριστός Μητροπολίτης Μεσσηνίας Χρυσόστομος Δασκαλάκης 1945-1961 είχε   πρωτοποριακές απόψεις, οι οποίες αποδείχτηκαν προφητικές αλλά και  επίκαιρες. Ήταν Ιεράρχης που «έβλεπε μακριά». Με την ευκαιρία της  συμπληρώσεως πενήντα ετών από της κοιμήσεως  του, η Μητρόπολις Μεσσηνίας διοργανώνει τον Νοέμβριο 2011 εκδήλωση αφιερωμένη στον φιλάνθρωπο Ποιμενάρχη. Το παρόν κείμενο και οι φωτογραφίες αποτελούν μικρή συμβολή στην μνήμη του αξιόλογου αυτού Ποιμένα της Μεσσηνιακής  Εκκλησιαστικής κοινότητος.
Ως μέλος, τόσο της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου, όσο και της Συνόδου της Ιεραρχίας, ο πολυτάλαντος Μητροπολίτης Μεσσηνίας προσέφερε πολύτιμες υπηρεσίες στην διοίκηση της τοπικής εν Ελλάδι Εκκλησίας.
Ο Χρυσόστομος συμμετέχει ανελλιπώς και ενεργά στις συνεδριάσεις της Συνόδου. Ως  Μητροπολίτης Γυθείου και Οιτύλου συμμετέχει και στην Αριστίδην Σύνοδο, η οποία άρχισε τις εργασίες στις 9 Νοεμβρίου 1944, αμέσως μετά την απελευθέρωση της Ελλάδος από τα κατοχικά στρατεύματα. Η Πολιτεία τότε επεμβαίνει συνεχώς στα εκκλησιαστικά δρώμενα. Ο τότε Υπουργός Θρησκευμάτων και Εθνικής Παιδείας Δημήτριος Μπαλάνος, Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, είχε ζητήσει εγγράφως από την Ιερά Σύνοδο να αναστείλει τις εργασίες της. Ο Γυθείου Χρυσόστομος αντέδρασε έντονα.
Από 11 μέχρι και 21 Φεβρουαρίου 1952 συνήλθε σε έκτακτη συνεδρίαση η Ιεραρχία. Στην Συνεδρία 16-2-1952 συζητήθηκε το ζήτημα της εκκλησιαστικής περιουσίας. Την προηγουμένη 15-2-1952, επιτροπή αποτελουμένη από τους: Φθιώτιδος Αμβρόσιο, Σάμου Ειρηναίο και Μεσσηνίας Χρυσόστομο, επεσκέφθηκε τον Πρόεδρο της Κυβερνήσεως Ν. Πλαστήρα. Τον παρεκάλεσε να μην ψηφισθεί από την Βουλή νόμος για την απαλλοτρίωση της εκκλησιαστικής περιουσίας μέχρις ότου διευθετηθούν κάποια ζητήματα και επέλθει συμφωνία μεταξύ Κράτους και Εκκλησίας για την παραχώρηση γης σε ακτήμονες γεωργούς. Ο Πλαστήρας τους διαβεβαίωσε ότι δεν πρόκειται να θιγεί η εκκλησιαστική περιουσία χωρίς την σύμφωνη γνώμη της Εκκλησίας.
Στην ίδια Σύνοδο ο Μεσσηνίας ετόνισε ότι οι Επιτροπές καταμετρήσεως και αποτιμήσεως των μοναστηριακών κτημάτων πρέπει να προεδρεύονται από τον οικείο Μητροπολίτη.
Η Ελλαδική Εκκλησία παραχώρησε για μίαν ακόμη φορά πολύ μεγάλο μέρος της περιουσίας της στο Κράτος. Η Εκκλησία κατόπιν πιέσεων από κρατικούς παράγοντες υπογράφει  στις 18- 9- 1952 «Σύμβασιν περί εξαγοράς υπό του Δημοσίου κτημάτων της ... προς αποκατάστασιν ακτημόνων καλλιεργητών και ακτημόνων γεωργικών κτηνοτρόφων».
Παραχωρεί στο Κράτος τα 4/5 (80%) της καλλιεργούμενης η καλλιεργήσιμης αγροτικής περιουσίας της και τα 2/3 των βοσκοτόπων της, με αντάλλαγμα να λάβει το 1/3 της  άξιας τους, κάτι το οποίο ποτέ δεν έγινε εκ μέρους του κράτους μέχρι σήμερα, αντιθέτως η Ελληνική Πολιτεία υφάρπαξε από την Εκκλησία και την υπόλοιπη περιουσία της, χωρίς ποτέ, μέχρι σήμερα, να ενημερώσει τον ελληνικό λαό πως και που χρησιμοποίησε την παραχωρηθείσα περιουσία της Εκκλησίας.
Στην ίδια Ιεραρχία (Συνεδρία 21-2-1952) συζητήθηκε το θέμα περί του μονοπωλείου του κηρού. Ο Μεσσηνίας ετόνισε ότι τα έσοδα εκ του μονοπωλείου του κηρού πρέπει να διατεθούν για την μισθοδοσία του εφημεριακού κλήρου. Επίσης έθιξε το θέμα της αποκρύψεως εκ μέρους των Εκκλησιαστικών Συμβουλίων της εισπράξεως των χρημάτων και την ύπαρξη διπλών η κρυφών ταμείων. Η απόκρυψη αυτή είχε ως αποτέλεσμα να μην εισπράττει το Δημόσιο το πραγματικό ποσό και ως εκ τούτου να μην μπορεί να καλύψει την δαπάνη της μισθοδοσίας των εφημερίων. Ο Αρχιεπίσκοπος Σπυρίδων συμφώνησε με τα λεγόμενα του Μεσσηνίας.
Στην Σύνοδο της Ιεραρχίας του 1958 (Συνεδρία 10-11-1958) συζητήθηκε το θέμα του εφημεριακού κλήρου. Ο διαπρεπής Ιεράρχης ετόνισε ότι για την πληρωμή των κληρικών πρέπει να ζητηθεί αύξηση της κρατικής μισθοδοσίας, αλλά να μην καταργηθεί και η ενοριακή εισφορά. Ο Μεσσηνίας ορίστηκε από την Ιεραρχία μέλος της Επιτροπής για το Εφημεριακό ζήτημα.
Στην ίδια Συνεδρία (10-11-1958) ετέθη το θέμα της χορηγήσεως μέχρι 15% εκ της διατηρητέας περιουσίας των Μονών για την μισθοδοσία του εφημεριακού κλήρου. Ο Μεσσηνίας Χρυσόστομος πρότεινε να φορολογηθούν και τα ιερά προσκυνήματα και ιδιαιτέρως αυτό της Τήνου. Η πρόταση του έγινε ομοφώνως δεκτή από την Ιεραρχία.
Στην Συνεδρίαση της  Ιεραρχίας στις 2-10-1959, συζητήθηκε το Νομοσχέδιο για τον Καταστατικό Χάρτη.  Ο Μεσσηνίας διαφώνησε, διότι θεώρησε ότι το διοικητικό αυτό κατασκεύασμα μοιάζει με το σύστημα της Βαυαρικής Αντιβασιλείας, το οποίο επαναλαμβάνεται το 1959.
Κατά την Έκτακτη Σύνοδο της Ιεραρχίας το 1960 (Συνεδρία 4-5-1960) συζητήθηκαν διάφορα θέματα που αφορούσαν τις σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας. Ο θαρραλέος Αρχιερεύς ομίλησε και με παρρησία  εζήτησε την κατάργηση του Βασιλικού Επιτρόπου στην Σύνοδο.
Πολλά άλλα εποίησε ο αεικίνητος Ιεράρχης της Μεσσηνίας Χρυσόστομος Δασκαλάκης, έχοντας πάντα ως γνώμονα ότι η Εκκλησία πρέπει να φροντίζει μόνη της την «αυλή της».

Ιωάννης Μπουγάς
Θεολόγος,
Δρ Νεώτερης Ελληνικής Ιστορίας