Στην αναγκαιότητα της σύστασης και λειτουργίας των κοινωνικών υπηρεσιών στα Πρωτοδικεία δόθηκε έμφαση κατά τη συνάντηση της αντιπροσωπείας του Συνδέσμου Κοινωνικών Λειτουργών Ελλάδας με τον υπουργό Δικαιοσύνης Γιώργο Φλωρίδη στα μέσα της περασμένης εβδομάδας στο υπουργείο, στην οποία συμμετείχε και η επιμελήτρια Ανηλίκων Καλαμάτας και υπεύθυνη Δημοσίων Σχέσεων του ΣΚΛΕ Αγγελική Ρουμελιώτου.
Θυμίζουμε πως από το 1996 με το νόμο 2447/1996 (άρθρο 52) προβλέπεται η ίδρυση σε κάθε Πρωτοδικείο κοινωνικής υπηρεσίας που θα λειτουργεί ως αυτοτελής και αποκεντρωμένη υπηρεσία υπό την εποπτεία των υπουργείων Δικαιοσύνης και Υγείας. Ο ρόλος των κοινωνικών υπηρεσιών των Πρωτοδικείων είναι να ασκούν τις γνωμοδοτικές και αποφασιστικές αρμοδιότητες και να επικουρούν εν γένει στο έργο του δικαστηρίου. Ο ίδιος νόμος προέβλεπε επίσης ότι με Προεδρικά Διατάγματα θα μπορούν να ιδρυθούν και να λειτουργήσουν στις κοινωνικές υπηρεσίες ορισμένων τουλάχιστον Πρωτοδικείων και άλλα τμήματα, εκτός από αυτό που αφορά τους ανηλίκους, με αρμοδιότητες συναφείς προς τις αρμοδιότητες του δικαστηρίου.
ΣΕ ΚΑΘΕ ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ
Όπως ανέφερε σε παλιότερο ρεπορτάζ της η “Ε” ουδέποτε, από το 1996 μέχρι και σήμερα, ιδρύθηκαν αυτές οι υπηρεσίες, που (αν υπήρχαν) θα προσέφεραν τα μέγιστα στην υποστήριξη του δικαστικού έργου στις υποθέσεις που αφορούν παιδιά (επιτροπείες, αναδοχές, επιμέλειες, διερεύνηση καταγγελιών κ.ο.κ.), αλλά και σε εξειδικευμένα θέματα όπως οι δικαστικές συμπαραστάσεις. Κυρίως, όμως, όπως επεσήμαναν οι κοινωνικοί λειτουργοί στον υπουργό Δικαιοσύνης, η λειτουργία τους “θα δημιουργήσει το έδαφος για μια ολιστική προσέγγιση στα ζητήματα οικογενειακού δικαίου και διαχείρισης των περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας ή συγκρουσιακών διαζυγίων”.
Αντίθετα, τώρα, η μη λειτουργία κοινωνικών υπηρεσιών στα Πρωτοδικεία συνεχίζει και προκαλεί αλυσιδωτές δυσκολίες τόσο στην ουσιαστική αντιμετώπιση των θεμάτων παιδικής προστασίας, όσο και στο έργο των κοινωνικοπρονοιακών υπηρεσιών, που καλούνται να αναλάβουν το συγκεκριμένο έργο επιβαρύνοντας ακόμη περισσότερο την τεράστια ύλη τους.
“ΤΑ ΣΠΙΤΙΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ”
Παράλληλα, ένα πολύ σημαντικό ζήτημα σε σχέση με την παιδική κακοποίηση που επισημάνθηκε στο Γιώργο Φλωρίδη είναι η δυσλειτουργία που υπάρχει με τις ειδικές δομές “Τα Σπίτια του παιδιού”, που στην Ελλάδα συστάθηκαν μόλις το 2017 και ξεκίνησαν τη λειτουργία τους σχεδόν δύο χρόνια μετά. Ωστόσο, ο βασικός στόχος, δηλαδή το πώς θα ενδυναμωθεί και θα νιώσει ασφαλές το παιδί-θύμα, αποφεύγοντας τις πολλαπλές καταθέσεις ώστε να μην επαναθυματοποιηθεί, φαίνεται ότι προσκρούει στην υποστελέχωση των υπαρχουσών δομών, το μικρό αριθμό τους και τη μη διάχυση των εν λόγω υπηρεσιών σε περιφερειακές πόλεις, “διαιωνίζοντας το καθεστώς ελλιπούς προστασίας των παιδιών θυμάτων σοβαρών εγκλημάτων”, όπως τόνισαν οι εκπρόσωποι του ΣΚΛΕ στον υπουργό Δικαιοσύνης.
Η ΥΠΟΣΤΕΛΕΧΩΣΗ ΚΑΘΥΣΤΕΡΕΙ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΦΕΛΗ
Στη συζήτηση ετέθη και η μεγάλη υποστελέχωση των Υπηρεσιών Επιμελητών Ανηλίκων και Κοινωνικής Αρωγής. Ένας σημαντικός ανατρεπτικός παράγοντας για την υλοποίηση του θεσμού της κοινωφελούς εργασίας είναι άλλωστε η σημαντική υποστελέχωση των Υπηρεσιών Επιμελητών Ανηλίκων και Κοινωνικής Αρωγής -οι οποίες επωμίζονται καίριο ρόλο σε όλα τα επίπεδα εφαρμογής του θεσμού. Οι κοινωνικοί λειτουργοί τόνισαν μάλιστα στον υπουργό Γιώργο Φλωρίδη πως “η χρόνια υποστελέχωση έχει δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα ανάπτυξης του έργου των υπηρεσιών και θα δημιουργήσει ακόμη περισσότερα λόγω των νέων δεδομένων όπως η αύξηση των περιστατικών βίας -τα οποία διαχειρίζονται οι επιμελητές Ανηλίκων- αλλά και η προβλεπόμενη επαυξημένη ευθύνη των επιμελητών Κοινωνικής Αρωγής με την εφαρμογή της κοινωφελούς εργασίας ως κύρια ποινή, χωρίς όμως να έχει προηγηθεί η επαρκής στελέχωση των υπηρεσιών”.
ΚΛΕΙΣΤΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΑΝΗΛΙΚΩΝ
Να υπενθυμίσουμε ότι, στο επίπεδο που αφορά στις Υπηρεσίες Επιμελητών Ανηλίκων και Κοινωνικής Αρωγής στα Πρωτοδικεία Καλαμάτας και Κυπαρισσίας, η υπηρεσία Επιμελητών Ανηλίκων Καλαμάτας εξυπηρετείται από έναν μόνο επιμελητή σε διπλό καθηκοντολόγιο: επιμελητή Ανηλίκων και επιμελητή Κοινωνικής Αρωγής. Η θέση επιμελητή Κοινωνικής Αρωγής είχε προκηρυχθεί, χωρίς δυστυχώς να έχει ολοκληρωθεί μέχρι σήμερα η πρόσληψη, δημιουργώντας μια δυσμενή παρακαταθήκη τόσο για την ολόπλευρη ανάπτυξη του τομέα Κοινωνικής Αρωγής όσο και για τον ήδη σημαντικά επιφορτισμένο τομέα Ανηλίκων. Επιπλέον, ακόμη μεγαλύτερη δυσκολία, όχι μόνο στην εφαρμογή του θεσμού της κοινωφελούς εργασίας αλλά και γενικότερα, καλούνται να αντιμετωπίσουν Πρωτοδικεία όπως της Κυπαρισσίας και του Γυθείου, στα οποία δεν υφίστανται οργανικές θέσεις, αλλά και η Τρίπολη και η Σπάρτη, των οποίων οι θέσεις παραμένουν επί μακρόν ακάλυπτες με αποτέλεσμα να μην υπηρετεί ούτε ένας επιμελητής.
