Δευτέρα, 25 Μαϊος 2020 17:20

Το σταφιδικό κίνημα και ο Τάσης Κουλαμπάς (233 μέρος)

Γράφτηκε από τον

 

Με το Πανσταφιδικό Συνέδριο των Γαργαλιάνων ασχολήθηκαν αθηναϊκές και πατρινές εφημερίδες με μικρότερα ή μεγαλύτερα περιγραφικά κείμενα, άλλες αναφέροντας ότι η διεξαγωγή του ήταν ήρεμη και άλλες ότι υπήρξαν αντεγκλήσεις.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το δημοσίευμα της εφημερίδας “Ακρόπολις” η οποία γράφει ότι παρόλο που αυτό οργανώθηκε από “αδιάλλακτους” παρουσίασε ενδιαφέρον. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι στο ρεπορτάζ αναφέρεται ότι η πολιτική των χαμηλών τιμών για τις σταφίδες παρέσυρε και τις τιμές της ανώτερης με αποτέλεσμα να την πληρώσουν και οι παραγωγοί τη Βόρειας Πελοποννήσου:

«Πολλοί δεν ηθέλησαν να αποδώσουν σημασίαν εις την συγκέντρωσιν αυτήν, διότι συνεκροτήθη με την πρωτοβουλίαν αδιάλλακτων αγροτικών στοιχείων και εστερήθη της επισήμου συμμετοχής των συνεταιρισμών, οι οποίοι λόγω της εξαιρετικής αναπτύξεως του συνεταιριστικού πνεύματος εις την επαρχίαν Τριφφυλίας, είναι φυσικόν να έχουν την πρώτην γνώμην εις το σταφιδικόν ζήτημα. Τους συνέδρους των Γαργαλιάνων υπέδειξαν οι παραγωγοί απ’ ευθείας – ανά δέκα έναν αντιπρόσωπον – δι’ εγγράφων πληρεξουσίων. Ούτως, η συγκέντρωσις που έγινε χθες εις τους Γαργαλιάνους, αν και δεν ήτο γενική, δεν εστερείτο ενδιαφέροντος και σταφιδικής χρησιμότητος. Τούτο δε διότι πρόγραμμα και συμπέρασμα ήτο να αναγνωρισθή και βροντοφωνηθή μια μεγίστη αλήθεια: Οτι μετά την εφετεινήν καταστροφήν της ελαιοπαραγωγής εξ ανθορροίας και δάκου και μετά την ελάττωσιν της παραγωγής, λόγω του θερμού βορρά, που της κατέστρεψε το 50%, ένας και μοναδικός τρόπος υπάρχει για να φάνε ψωμί τον ερχόμενο χειμώνα οι σταφιδοπαραγωγοί: Να πάρουν τιμάς πλεονασμάτων το ολιγότερον 3.500 δραχμάς το χιλιόλιτρον. Διότι και μια ακόμη φωνή έχει συντελέσει εις την ευόδωσιν του αγώνος εις τον οποίον αποδύονται εφέτος οι Μεσσήνιοι, Ηλείοι, Ζακύνθιοι, Κεφαλλήνες καθώς και όλοι οι υγιώς κατανοούντες το συμφέρον τους Αιγιείς, Πατρινοί και Κορίνθιοι σταφιδοπαραγωγοί δια να μην επαναληφθή η περυσινή αδικία, η οποία εκτός των κατωτέρων ποιοτήτων παρέσυρε και τας τιμάς των εξαγώγιμων εις χαμηλότατα επίπεδα και άκαυσε τα δάκτυλα των εκ τούτων θιασωτών των μικρών ορίων τιμών» (1171).
Στο ψήφισμα του συνεδρίου αναφέρονται τα εξής:
«Σήμερον την 28ην και 29ην Ιουλίου 1935 συνελθόν το σταφιδικόν συνέδριον Γαργαλιάνων εξέτασεν εν πλάτει το σταφιδικόν ζήτημα και εξ όλων των πλευρών ψηφίζει:
1. Καθορισμόν τιμής πλεονασμάτων κατώτατον όριον δραχμές 3.600
2. Αμεσον παραλαβήν πλεονασμάτων και άμεσον καταβολήν δελτίων κατά την εξαγοράν.
3. Προσαρμογήν της τιμής των πωλουμένων πλεονασμάτων εις την οινοπνευματοποιίαν επί τη βάση της σημερινής αξίας της δραχμής ασφαλιζομένης εις την σημερινήν τιμήν δραχμές 2.500.
4. Ελάττωσιν ασφαλιστικής εισφοράς.
5. Αμεσον μείωσιν εξόδων διαχειρίσεως ΑΣΟ.
6. Κατάργησιν εγγείου φορολογίας και συναλλαγματικού παρακρατήματος.
7. Διάλυσιν τραστ ατμοπλοϊκών εταιρειών προς έκπτωσιν των ναύλων της μεταφοράς της σταφίδος εις το εξωτερικόν.
8. Κατάργησιν κάθε νόμου περιφρουρήσεως οινοπνευματοβιομηχανίας.
9. Ελευθέραν πώλησιν σταφίδος, απόσταξιν και βιομηχανοποίησιν ταύτης άνευ περιορισμών.
10. Ακύρωσιν τοκογλυφικών δρεών, χρεωστασίων άλλων χρεών και κατάργησιν τόκων.
11. Ενίσχυσιν Αγροτικής Τραπέζης διά των καταθέσεων των νομικών προσώπων και κληροδοτημάτων και υποχρέωσιν αυτής προς χορήγησιν μακροπρόθεσμων καλλιεργητικών δανείων επαρκών εις τους αγρότας με τόκον 6%.
12. Κατάργησιν υφισταμένου δασμού των εκ του εξωτερικού εισαγομένων λιπασμάτων και αμερόληπτον χορήγησιν τούτων εκ μέρους της Αγροτικής Τραπέζης.
13. Κατάργησιν δασμού τσίγκου, σύρματος και λοιπών ειδών χρησιμοποιουμένων διά την καλυτέρευσιν της σταφίδος.
14. Να καθορισθούν λιμένες εις όλας τας σταφιδικάς περιφερείας (Μεθώνην, Πεταλίδιον, Καντιάνικα, Μάραθον, Κυπαρισσίαν, Κατάκωλον, Κυλλήνην, Πύλον κλπ.) προς άρσιν των βαρών μεταφερομένου σταφιδοκάρπου εις Πάτρας προς όφελος παραγωγής και καταναλώσεως.
15. Να ενισχυθούν οι κατεστρεμμένοι εκ θεομηνιών παραγωγοί.
16. Διορισμόν γεωπόνων εις εκάστην γεωργικήν περιφέρειαν προς παρακολούθησιν και καθοδήγησιν των παραγωγών.
17. Το υπόλοιιπον δανείου εκριζώσεως να διατεθή διά την βελτίωσιν της ποιότητος της σταφίδος.
18. Το συνέδριον διαπιστώνει την αποτυχίαν του ΑΣΟ προς την διαρρύθμισιν του σταφιδικού ζητήματος και των καταστρεπτικών επιδράσεων των δελτίων παρακρατήσεως, εξετείται την εντός έτους αντικατάστασιν τούτων διά συστήματος συγχρονισμένου εξευρεθησομένου εν ενιαίω πανσταφιδικών συνεδρίω και εκτός παντός στοιχείου έχοντος αντιτιθέμενα συμφέροντα προς την σταφιδοπαραγωγήν.
Ο πρόεδρος Α. Τσάγκος
(Η επιτροπή)» (1172).
Η τελευταία παράγραφος αποτελεί έναν συμβιβασμό ανάμεσα στις διαφορετικές απόψεις σχετικά με την τύχη του ΑΣΟ και του παρακρατήματος, διαπιστώνει ότι αποτελούν αποτυχημένες λύσεις και θέτει το ζήτημα τηις ριζικής αναμόρφωσης του συστήματος διαχείρισης μέσα από λύσεις που θα βρεθούν σε ενιαίο συνέδριο των παραγωγών. Με τον τρόπο αυτό “ρίχνονται γέφυρες” προς όλες τις κατευθύνσεις. Το συνέδριο εξέλεξε και όργανα για τη συνέχιση των ενεργειών:
«Απεφασίσθη ο καταρτισμός κεντρικής σταφιδικής επιτροπής εκ 13 αντιπροσώπων Πυλίας, 3 Μεσσηνίας, 3 Καλαμών, 17 Τριφυλίας, 7 Ολυμπίας και 10 Ηλείας, ήτις θ’ αναλάβη τον καταρτισμόν τοπικών σταφιδικών επιτροπών εις διάφορα σταφιδοπαραγωγικά μέρη. Ομοίως κατηρτίσθη εκτελεστική σταφιδική επιτροπή εκ των Κουλαμπά αντιπροσώπου Πυλίας, Κορμά Μεσσηνίας, Λουπινά και Τερζάκη Ηλείας, Μιχόπουλου Ηλείας και Πεπέ Ολυμπίας, η οποία ανέλαβε την συνέχισιν του αγώνος και θα λογοδοτήσει εν καιρώ προς την κεντρικήν σταφιδικήν επιτροπήν» (1173).
Παρατηρείται ότι στην επιτροπή δεν συμμετέχει εκπρόσωπος της επαρχίας Καλαμάτας (ως Μεσσηνίας ονομάζεται ο εκπρόσωπος της επαρχίας Μεσσήνης), παρότι στο συνέδριο πήρε μέρος και μίλησε ο Γιώργος Δάλλας. Κατά πάσα πιθανότητα αυτό οφείλεται στο γεγονός είχαν ρίξει το βάρος τους στο άνοιγμα της παραλαβής χλωρής σταφίδας που απασχολούσε ολόκληρη την περιοχή με επίκεντρο τη Θουρία. Η εκπροσώπηση των επαρχιών αριθμητικά φαίνεται να σχετίζεται με τον αριθμό αντιπροσώπων οι οποίοι προέρχονταν από την κάθε μια. Και όπως δείχνουν οι αριθμοί, η μεγάλη κινητοποίηση γίνεται κατά μήκος του δυτικού άξονα (Πυλία, Τριφυλία, Ολυμπία, Πύργος).
Με την απόφαση του συνεδρίου δόθηκε 10ημερη προθεσμία για την αποδοχή των αιτημάτων από τους αρμόδιους υπουργούς, μετά την παρέλευση της οποίας οι παραγωγοί θα αποφασίσουν για τη συνέχιση (1174).
Η συμμετοχή στο συνέδριο ήταν μεγάλη αλλά οι εκτιμήσεις για τον αριθμό των συνέδρων στα διάφορα δημοσιεύματα των αθηναϊκών εφημερίδων ποικίλλουν από 150 μέχρι και υπερδιπλάσιους τον αριθμό. Από τα ρεπορτάζ προκύπτει πως δεν συμμετείχαν από τη Βόρεια Πελοπόννησο ούτε οι παραγωγοί της Κορινθίας που είχαν αρχικά ενδιαφερθεί, γεγονός που υποδηλώνει την αντιπαλότητα και την καχυποψία σχετικά με τα ζητήματα διαχείρισης της σταφίδας.
Πρέπει να σημειωθεί ακόμη ότι το συνέδριο που έγινε στο καφενείο “Αττικόν” (1175) στην κεντρική πλατεία Γαργαλιάνων «ετήρησε τριών λεπτών σιγήν εις μνήμην του αυτοκτονήσαντος αγροτικού βουλευτού Λούλη Τσικλητήρα» (1176).

(1171) “Ακρόπολις” 30/7/1935
(1172) “Θάρρος” 30/7/1935
(1173) “Νεολόγος” (Πάτρας)” 30/7/1935
(1174) “Σημαία” 30.7.1935
(1175) “Ακρόπολις” 29/7/1935
(1176) “Ελεύθερος Ανθρωπος” 29/7/1935