Και παρουσιάζει ξεχωριστό ενδιαφέρον το γεγονός ότι από την πρώτη στιγμή αποκαλύπτει το σχέδιο των σταφιδοπαραγωγών που ήταν να φθάσουν στην Καλαμάτα σιδηροδρομικώς καταλαμβάνοντας αμαξοστοιχία στην Κυπαρισσία, όπως αναφέρεται στην πρώτη ανταπόκριση από τον Πύργο:
«Κατά πληροφορίας εκ Πύλου οι κάτοικοι ολοκλήρου της περιφερείας Πυλίας συν γυναιξί και τέκνοις εισήλθον σήμερον εις την πόλιν με μαύρας σημαίας και συνεκρότησαν ογκωδέστατον ένοπλον συλλαλητήριον. Κατ’ ιδιωτικάς πληροφορίας εσημειώθησαν αιματηραί ταραχαί κατά τας οποίας υπάρχουν 6 νεκροί και πολλοί τραυματίαι. Αι πληροφορίαι περί του αριθμού των θυμάτων δεν επιβεβαιώθησαν. Η κατάστασις εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους δημιουργίας νέων αιματηρών ταραχών.
Εξ άλλου εις Γαργαλιάνους και Φιλιατρά το απόγευμα συνεκροτήθησαν δύο νέα ένοπλα συλαλλητήρια κατά τα οποία ωμίλησεν ο εκ των μελών της εκτελεστικής επιτροπής κ. Κουλαμπάς. Μετά το συλλαλητήριον των Γαργαλιάνων εξερράγησαν πέντε δυναμίται οι οποία ερρίφθησαν διά να προκαλέσουν την προσέλευσιν και των λοιπών κατοίκων. Εις την Κυπαρισσίαν επίσης η κατάστασις παρουσιάζεται εξ ίσου έκρυθμος.
Κατά νυχτερινάς πληροφορίας ελήφθη απόφασις τόσον εις Γαργαλιάνους όσον και εις Φιλιατρά όπως την πρωΐαν της αύριον (σήμερον) όλοι οι παραγωγοί κατέλθουν εις την Κυπαρισσίαν, οπόθεν καταλαμβάνοντες την αμαξοστοιχίαν θα μεταβούν εις Ζευγολατιό όπου θα συγκροτηθή μεγάλη συγκέντρωσις των παραγωγών. Εκ Ζευγολατιού θα κατευθυνθούν εις Καλάμας όπου υπολογίζεται ότι θα συγκεντρωθούν περί τους 25.000 διαδηλωταί σταφιδοπαραγωγοί.
Μεταξύ των παραγωγών αι δηλώσεις του κ. Στεφανοπούλου ενεποίησαν αλγεινήν εντύπωσιν, εγένετο δε αφορμή ώστε να επιταθή ο αναβρασμός αυτών. Γενικώς εις ολόκληρον την περιφέρειαν η κατάστασις χαρακτηρίζεται ως καθαρώς προεπαναστατική» (1218).
Από το “Νεολόγο” εξάλλου πληροφορούμαστε την αντίδραση των σταφιδοπαραγωγικών οργανώσεων της Βόρειας Πελοποννήσου, οι οποίες τάσσονται κατά των κινητοποιήσεων. Η Ενωση Συνεταιρισμών Πάτρας εκφράζει “λύπη για τα συμβάντα”, θεωρεί ότι οι σταφιδοπαραγωγοί έχασαν... άδικα το αίμα τους και απορρίπτει τα αιτήματα που προβάλλουν οι ξεσηκωμένοι παραγωγοί:
«Η Ενωσις Συνεταιρισμών Πατρών εξ αφορμής των αιματηρών ταραχών της Μεσσηνίας απέστειλε προς τον υπουργόν Οικονομίας, τον ΑΣΟ και τον τύπον το ακόλουθο τηλεγράφημα: “Ενωσις ημών αισθάνεται εαυτήν υποχρεωμένην όπως εκφράση την βαθύτατην της λύπην διά τα συμβάντα αδελφούς παραγωγούς Μεσσηνίας, χύσαντας αδικαιολογήτως πολύτιμον αίμα τους εις αγώνας πεζοδρομίου διά ζήτημα σοβαρότατον, μη επιδεχόμενον προχείρους λύσεις και από τρίποδος ταιαύτας. Ποιούμεθα έκκλησιν προς τους αδεφλούς παραγωγούς Μεσσηνίας καταπαύσωσιν άσκοπον και επιζημίαν διά την παραγωγήν αγώνα των. Παρακαλούμεν την σεβαστήν κυβέρνησιν όπως προς πρόληψιν μελλοντικών εξεγέρσεων επιληφθή το ταχύτερον της γενικής μελέτης του σταφιδικού ζητήματος, ως τούτο έχει διαμορφωθή σήμερον, συγκαλούσα την από πέρυσιν αναγγελθείσαν μεγάλην Σταφιδικήν Επιτροπήν εις τας οποίας άπαντες υπακούσωμεν”».
Οι συνεταιριστικές οργανώσεις της Αιγιαλείας δεν αναφέρουν λέξη για την καταστολή και τους νεκρούς των κινητοποιήσεων και αρκούνται να χαρακτηρίσουν “παράλογη” την απαίτηση των Μεσσηνίων:
«Εξ άλλου η Ενωσις Συνεταιρισμών Αιγιαλείας και η Σταφιδική Τράπεζα Βοστίτσης απηύθυναν το ακόλουθον τηλεγράφημα προς την κυβέρνησιν και τον Τύπον: “Η ολότης των σταφιδοπαραγωγών Αιγιαλείς εκπροσωπουμένη διά των ενώσεων Σταφιδικής Τραπέζης Βοστίτσης και Ενώσεως Συνεταιρισμών Αιγιαλείας αποδοκιμάζει παράλογον απαίτησιν Μεσσηνίων περί τροποποιήσεως ληφθέντων μέτρων ΑΣΟ και τάσσεται παρά το πλευρόν της κυβερνήσεως» (1219).
Τις μεγάλες κινητοποιήσεις ακολουθεί η κήρυξη στρατιωτικού νόμου, η κινητοποίηση μεγάλων δυνάμεων χωροφυλακής και στρατού προς τις περιοχές Τριφυλίας και Πυλίας, ενώ σποραδικά σημειώνονται κινήσεις από παραγωγούς να μπουν στις πόλεις. Ο “Νεολόγος” δημοσιεύει το τηλεγράφημα του νομάρχη Μεσσηνίας Κίτσου, το κείμενο του οποίου αποπνέει... στρατιωτικό νόμο. Στρέφεται εναντίον των κομμουνιστών και “αναρχικών στοιχείων” και κάνει γνωστό ότι έχουν διαταχθεί εκτεταμένες συλλήψεις αγροτικών στελεχών που συμμετέχουν στις κινητοποιήσεις και κάθε άλλου “αναρχικού στοιχείου”. Ο νομάρχης εκφράζει την απορία του πώς γίνεται το Εργατικό Κέντρο να είναι αλληλλέγγυο με τους αγρότες:
«Επεκοινώνησα μέχρι της 8ης πρωινής με όλας τας πόλεις εις τας οποίας εσημειώθησαν ταραχαί. Ει τους Γαργαλιάνους απεκατεστάθη ήδη πλήρως η τάξις. Ο ειρηνοδίκης κ. Μακρής μου ανέφεραν ότι χθες την νύκτα κατήλθον ωπλισμένοι προς Κυπαρισσίαν οι χωρικοί των πέριξ. Ο υπομοίραρχος κ. Πνευματικάκης εκ Φιλιατρών αναγγέλλει ότι η εκεί δύναμις επυροβόλησεν εις τον αέραν προς εκφοβισμόν και διάλυσιν των σταφιδοπαραγωγών, πράγμα το οποίον και επέτυχεν. Οι διαδηλωταί των χωρίων Κατσίμπαλη και Χαλαζωνίου κατήλθον εις την πόλιν εν σώματι εις ένδειξιν διαμαρτυρίας.
Ο συνταγματάρχης κ. Βεγογιαννόπουλος αναφέρει εξ άλλου ότι έξω της Κυπαρισσίας συνεκεντρώθησαν οι χωρικοί σταφιδοπαραγωγοί και απειλούν κάθοδον εις την πόλιν (Κυπαρισσίαν). Αι ζητηθείσαι ενισχύσεις χωροφυλακής και στρατού ευρίσκονται επί τόπου. Πλήρης τάξις επικρατεί.
Ο εισαγγελεύς Κυπαρισσίας μου ανέφερε, την πρωΐαν επίσης, ότι επήλθε διαφωνία μεταξύ της επιτροπής των σταφιδοπαραγωγών και των χωρικών των ευρισκομένων έξω της Κυπαρισσίας. Συνεπεία της διαφωνίας ταύτης υπήρξεν η διάλυσις των σταφιδοπαραγωγών άνευ επεμβάσεως της στρατιωτικής δυνάμεως.
Τα αφαιρεθέντα υπό των χωρικών όπλα των ανδρών της χωροφυλακής μετεφέρθησαν την πρωΐαν σήμερον υπό του ιερέως του χωρίου και παρεδόθησαν εις τον διοικητήν Χωροφυλακής Πύλου.
Επαναλαμβάνω υπευθύνως, ότι αι διαβιβαζόμεναι ημίν πληροφορίαι των πέριξ αναφέρουν ότι η κίνησις των σταφιδοπαραγωγών υπεκινήθη παρά των κομμουνιστών και αναρχικών στοιχείων. Η απεργία των λιμενεργατών Καλαμών εξακολουθεί. Οι λιμενεργάτες εκηρύχθησαν αλληλέγγυοι με τους μυλεργάτας και από κοινού μποϋκοτάρουν τα προϊόντα των κυλινδρομύλων Πύργου και Καλαμών.
Ως προανέφερον το Εργατικόν Κέντρον έχει ταχθεί παραδόξως αλληλέγγυον με τους σταφιδοπαραγωγούς, απειλήσαν κήρυξιν πανεργατικής απεργίας. Η απόφασις της κυβερνήσεως περί εφαρμογής της ΚΔ΄Συντακτικής Πράξεως περί στρατιωτικού νόμου, καθώς και η ραγδαία ενέργεια των επιτοπίων αρχών και η ταχεία βοήθεια της στρατιωτικής αρχής συνετέλεσαν εις τον κατευνασμόν των πνευμάτων και την τρομοκράτησιν των αναρχικών στοιχείων.
Ο στρατιωτικός διοικητής κ. Νικολαρέας συμφωνούντος εμού και της εισαγγελικής αρχής διέταξε την εντός της ημέρας σύλληψιν απάντων των αναρχικών στοιχείων.
Συμπληρωματικόν τηλεγράφημα αναφέρει ότι περί την 10ην πρωινήν συνεκεντρώθησαν έξωθι της Κυπαρισσίας περί τους 500 σταφιδοπαραγωγοί με σκοπόν να κατέλθουν εις την πόλιν. Ούτοι περιεκυκλώθησαν. Εξέλεξαν δε επιτροπήν πενταμελή όπως κατέλθη εις Κυπαρισσίαν, υποβάλη διάφορα αιτήματα και διαμαρτυρηθή διά τα γεγονότα. Της επιτροπής ταύτης διετάχθη η άμεσος σύλληψις. Ηδη εις όλα τα σημεία επικρατεί απόλυτος τάξις» (1220).
(1218) “Νεολόγος” 27/8/1935
(1219) “Νεολόγος” 28/8/1935
(1220) “Νεολόγος” 29/8/1935
