Η Ελλάδα,  είτε θα γίνει  δορυφόρος συναλλαγών, είτε αυτόνομος πόλος ισχύος

Η Νοτιοανατολική Ευρώπη, η Ανατολική Μεσόγειος και η Μέση Ανατολή συνθέτουν έναν γεωγραφικό χώρο όπου ο χρόνος δεν κυλά  στροβιλίζεται.  Γη προικισμένη με φυσική ομορφιά και μυθικό βάθος, εκεί όπου ο πολιτισμός γεννήθηκε , αλλά η βία δεν έπαψε ποτέ να τον υπονομεύει. Από τον Όμηρο έως τον Χάντινγκτον, και από τον Θουκυδίδη έως τον Μπρζεζίνσκι, αυτή η γεωγραφία δεν ερμηνεύεται μόνο: αναπαράγει την τραγικότητα της Ιστορίας με διαρκή συγκρουσιακή επανάληψη. Και ακόμη, η προειρημένη περιοχή αποτελεί, ένα ενιαίο γεωπολιτικό σύστημα μεταβλητής γεωμετρίας, που κυριαρχείται από στρατηγική ρευστότητα, θεσμική αστάθεια και σκληρές ανταγωνιστικές ισορροπίες.

Η Ανατολική Μεσόγειος, όπως έγραφε ο Samuel Huntington στο Clash of Civilizations, είναι σύγκλιση συνόρων, ταυτοτήτων και συγκρούσεων,  εκεί που τέμνονται όχι απλώς κράτη, αλλά Κοσμικά υποδείγματα: Συνυπάρχουν οι τρεις Μονοθεϊστικές Θρησκείες  και ο κοινωνικός πολιτισμός:  Ισλαμική Ανατολή, δυτική Ευρώπη, ελληνοορθόδοξος κόσμος, ελληνιστικές και βυζαντινές επιρροές, εβραϊκός παράγοντας και νεοοθωμανικές αναβιώσεις.

Σ’ αυτό το σύμπλοκο σύνορο και  τον νέο διεθνή κόσμο που αναδύεται υπό τη "μετα-διεθνιστική" διπλωματία του Προέδρου Τραμπ, η Ελλάδα οφείλει και επιβάλλεται, να βρει τα πατήματά της, να αφήσει το δικό της εθνογεωπολιτικό αποτύπωμα και  να  ανακτήσει ρόλο αυτόνομου πόλου ισχύος στη νοτιοανατολική πτέρυγα της Ευρώπης και της Μεσογείου.

Η νέα εποχή δεν θα επιβραβεύσει τους δεδομένους, αλλά τους αποφασισμένους.

Κρίσιμες Εστίες και Δείγματα Γεωπολιτικής Ανεπάρκειας

Η διεθνοπολιτική επικαιρότητα, οι εξελίξεις, οι ανατροπές και οι εκπλήξεις στρατηγικού χαρακτήρα, αναδεικνύουν κενά και αδυναμίες της διπλωματίας της Ελληνικής Κυβέρνησης.

• Η Τουρκία, εντάσσεται  στις δομές της άμυνας της Ε.Ε.  και θα συμμετέχει  στην Ευρωπαϊκή Βιομηχανία, χωρίς να ικανοποιηθεί η απαίτηση του Πρωθυπουργού Κυρ. Μητσοτάκη για άρση του «casus belli» και  παρότι ο ΥΕΘΑ Νίκος Δένδιας χαρακτήρισε την απόφαση του ο SAFE, ως την κερκόπορτα για την άλωση της Ε.Ε. από την Τουρκία. Η απόκτηση ευρωπαϊκής ταυτότητας από την σουνιτική Τουρκία, είναι αναμφίβολα βλαπτική για ελληνικά συμφέροντα. Η ελληνική στάση απέναντι στην  ένταξη της Τουρκίας στην ευρωάμυνα,  είναι ανερμήνευτη και αντιφατική. Ο ΥΕΘΑ Ν.  Δένδιας αποστασιοποιείται ,   αποφεύγει δημόσια να στηρίξει   τέτοιες διπλωματικές πρωτοβουλίες και δίνει έμφαση στην ενίσχυση της ελληνικής αποτροπής. Ο ΥΠΕΞ  Γιώργος Γεραπετρίτης, με σαφώς πιο διαλλακτική ρητορική, υιοθετεί μια γραμμή «ήρεμης διπλωματίας» , με ότι αυτό συνεπάγεται για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και τα εθνικά μας συμφέροντα.

* Φρεγάτες Belh@rra: «Το Πολεμικό Ναυτικό της Ελλάδας βρίσκεται και σήμερα στη πρώτη γραμμή της υπεράσπισης της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας και της Ευρώπης στην Ανατολική Μεσόγειο. Η στρατηγική συμμαχία με τη Γαλλία. Είναι μια συμφωνία «σταθμός». Σχεδόν έχουν ολοκληρωθεί  οι  διαπραγματεύσεις για την προμήθεια μιας τέταρτης φρεγάτας FDI», είπε ο ΥΕΘΑ Ν. Δένδιας, την τελετή καθέλκυσης της Φρεγάτας «ΦΟΡΜΙΩΝ», τρίτη κατά σειρά φρεγάτα,  που πραγματοποιήθηκε στις εγκαταστάσεις της “Naval Group”, στη Λοριάν (Lorient) της Γαλλίας. Η παραγγελία της τέταρτης φρεγάτας Belh@rra στη Γαλλία έγινε,  παρότι υπάρχουν «σκιές» ασυνέπειας εκ μέρους της Γαλλικής Κυβέρνησης.  Η καθυστέρηση και εν τέλει η αδυναμία παράδοσης σε σύντομο χρόνο, των πυραύλων Meteor για τα ελληνικά Rafale, παρά τις αρχικές δεσμεύσεις περί άμεσης διαθεσιμότητας, εγείρει σοβαρά ερωτήματα αξιοπιστίας. Ωστόσο, πιο  ανησυχητική,  είναι η διπλωματική ασυνέπεια της Γαλλίας, η οποία είχε, ρητά  διαβεβαιώσει (προφορικά και όχι γραπτά) την ηγεσία του Ελληνικού Υπουργείου Εθνικής Άμυνας,  ότι η συζευγμένη επιχειρησιακή ικανότητα Rafale–Meteor θα αποτελούσε στρατηγικό αποκλειστικό πλεονέκτημα της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο. Όμως,  το Παρίσι εμφανίζεται πρόθυμο να συναινέσει στη χορήγηση των ίδιων πυραύλων Meteor στην Τουρκία, μέσω κοινοπραξίας με Ιταλία και Γερμανία (MBDA–Eurofighter), εντείνοντας τους κινδύνους ανατροπής της αεροπορικής ισορροπίας υπέρ της Άγκυρας. Η προοπτική αυτή, εφόσον υλοποιηθεί, ακυρώνει το στρατηγικό πλεονέκτημα των Rafale και εκθέτει την Ελλάδα,  ως χώρα, με περιορισμένο διπλωματικό εκτόπισμα, αλλά και την γαλλική ασυνέπεια.

* Η Μονή Αγίας Αικατερίνης δεν είναι απλώς θρησκευτικός χώρος,  είναι γεωπολιτικό τεκμήριο ελληνικής πολιτισμικής επιρροής στο κέντρο της στρατηγικής χερσονήσου του Σινά. Η ελληνοαιγυπτιακή στρατηγική συνεργασία, πυλώνας του άξονα Αθήνας–Καΐρου–Λευκωσίας, υπονομεύεται από την αμφισβήτηση της κυριότητας της Ιεράς Μονής Αγίας Αικατερίνης στο Σινά. Αν η Ελλάδα ανεχθεί τα τερτίπια της Αιγύπτου,  νομιμοποιεί την αποεθνοποίηση της πολιτισμικής της παρουσίας και  ενθαρρύνει ανάλογες συμπεριφορές και από άλλους δρώντες (Τουρκία, Αλβανία, Λιβύη). Η Ελλάδα δεν μπορεί να ευαγγελίζεται ρόλο πυλώνα σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο και ταυτόχρονα να ανέχεται προσβολές κατά της ιστορικής της ταυτότητας στο Σινά. Το ζήτημα δεν είναι ούτε τυπικά νομικό ούτε αμιγώς θεολογικό,  είναι βαθύτατα γεωπολιτικό και εθνικό, γιατί αφορά την επιβίωση του ελληνορθόδοξου αποτυπώματος σε έναν κρίσιμο γεωστρατηγικό χώρο.

* Λιβύη:  Το παράνομο Τουρκο-Λιβυκό Μνημόνιο (2019) για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών της Ανατολικής Μεσογείου με οποίο θίγονται δικαιώματα της Ελληνικής ΑΟΖ, επανέρχεται μέσω της κυβέρνησης της Βεγγάζης, η οποία εξετάζει την επίσημη επικύρωσή του, παρά τη μακροχρόνια ελληνική στήριξη στον στρατάρχη Χάφταρ. Η αδυναμία της Αθήνας να διατηρήσει σταθερή επιρροή στη λιβυκή ανατολή πλήττει  την συνέπεια της εξωτερική μας πολιτικής,  που έχει κόστος και για το διεθνές κύρος της χώρας.

*Η ρωσοτουρκική γέφυρα:   Η σκληρή στάση της Ελλάδας απέναντι στη Ρωσία στο πλαίσιο της Ε.Ε. ενισχύει την αντίληψη της χώρας ως αυτόματου πυλώνα της Δύσης, χωρίς στρατηγική εναλλακτική. Οι ΗΠΑ, ο ισχυρός σύμμαχος της Ελλάδας, παρότι συνδέονται με ισχυρή αλλά και ετεροβαρή ελληνοαμερικανική αμυντική συμφωνία, έχει διαφορετική προσέγγιση στο  ρωσο-ουκρανικό από την Ε.Ε. Η ελληνική διπλωματία δεν έχει κατορθώσει να βρει ερείσματα στην περιφερειακή στρατηγική των ΗΠΑ. Η  Ουάσιγκτον προωθεί την Άγκυρα ως ρυθμιστή στη Μαύρη Θάλασσα και τη Συρία, ενώ η Μόσχα δεν αποκλείει νέα συμφωνία στρατηγικού βάθους με την Τουρκία.

Η Ελλάδα,  βρίσκεται μπροστά σε μια ιστορική πρόκληση: είτε θα μεταβληθεί σε δορυφόρο συναλλαγών τρίτων, είτε θα ανακτήσει ρόλο αυτόνομου πόλου ισχύος στη νοτιοανατολική πτέρυγα της Ευρώπης και της Μεσογείου και ενεργού γεωπολιτικού ρόλου, που θα είναι «ελκυστικός» και αναγνωρίσιμος από  εταίρους και συμμάχους. Αυτό απαιτεί υπέρβαση της διαχειριστικής λογικής και  επαναθεμελίωση της γεωστρατηγικής ταυτότητας της χώρας.