«Η προχθεσινή καταδίκη υπερεβδομήκοντα οφειλετών της περιφήμου Αγροτικής Τραπέζης της Ελλάδος, της κατ’ ευφημισμόν προστάτριας των αγροτών, εις πολυμήνους φυλακίσεις και βαρύτατα πρόστιμα, γνωσθείσα μεταξύ του αγροτικού κόσμου της περιφέρειάς μας προεκάλεσεν αληθή εξέγερσιν. Οι αγρόται μη δυνάμενοι την εποχήν αυτήν ούτε το ψωμί των παιδιών των καλά καλά να εξοικονομήσουν και όχι να πληρώσουν χρέη προς την Αγροτικήν Τράπεζα η οποία δεν ζημιούται διότι παίρνει αρκετούς τόκους υπό διαφόρους μορφάς από τους δουλοπαροίκους της, έχουν κυριολεκτικά επαναστατήσει κατά των μεθόδων που εφαρμόζει αύτη προς είσπραξιν των δανείων. Είναι δε τόσος ο αναβρασμός των μαζών ώστε είναι άγνωστον πού θα εκσπάση.
Καθ’ ά εξ άλλου πληροφορούμεθα, οι αγρόται διεξάγουν συνεννοήσεις προς συγκρότησιν ογκωδεστάτου συλλαλητηρίου κατά το οποίο όχι μόνον θα διαμαρτυρηθούν κατά της Αγροτικής Τραπέζης αλλά και θα αξιώσουν από τους κοινοβουλευτικούς αντιπροσώπους των, όπως παρέμβουν εν τη Αγροτική Τραπέζη και συστήσουν ή μάλλον αξιώσουν όπως αύτη αναθεωρήση τας αποφάσεις της και αναστείλη τα κατά των αγροτών εξοντωτικά μέτρα της τα οποία αντίθετα των όσων επιδιώκει αποτελέσματα θα έχωσι.
Κατά το συλλαλητήριον αυτό οι αγρόται όσον και οι επαγγελματίαι, θα διαμαρτυρηθώσι και κατά του ανελευθέρου μέτρου της προσωποκρατήσεως το οποίον ο “υπηρεσιακός” υπουργός των Οικονομικών εφήρμοσε κατά των οφειλετών του Δημοσίου, ο οποίος ως να συνεμμάχησεν μετά της Αγροτικής Τραπέζης βάλθηκε να συμπληρώση το εξολοθρευτικόν αυτής έργον αδιαφορών αν είνε δυνατόν να πληρώσουν οι αγρίως φορολογούμενοι επαγγελματίαι οι οποίοι με την σημερινήν κρίσιν που μαστίζει τον εργαζόμενον κόσμο κρατούν με τα δόντια τα επαγγέλματά των ανοικτά, αναμένοντες μίαν καλυτέραν ίσως αύριον διά να δυνηθούν να ορθοποδήσουν» (1281).
Αναλυτικό ρεπορτάζ καταχωρίζει και η “Σημαία” με ανταπόκριση από τη Μεσσήνη:
«Κατά πληροφορίας εκ της υπαίθρου Μεσσηνίας το ζήτημα της ρυθμίσεως των παλαιών αγροτικών χρεών απασχολεί ζωηρότατα τους αγρότας οι οποίοι εις τας συζητήσεις των επιτίθενται μετ’ ασυνήθους δριμύτητος κατά του κράτους διά την αδιαφορία του. Από τας ευρείας αυτάς συζητήσεις μεταξύ του αγροτικού κόσμου προκύπτει σαφώς ότι οι αγρόται είναι αδύνατον να αντεπεξέλθουν εις τας πολλαπλάς των ανάγκας εάν δεν ληφθή υπό του κράτους ένα μέτρον διά τα παλαιά αγροτικά χρέη τα οποία ανανεούμενα και μεταφερόμενα από του ενός έτους εις το επόμενον αποτελούν σταθερόν εμπόδιον επί του οποίου προσκρούουν όλαι αι προσπάθειαι προς καλυτέρευσιν της θέσεως του αγρότου γενικώς. Δέον να σημειωθεί ότι πολλά των χρεών αυτών χρονολογούνται από 15ετίας.
Κατά τας επικρατούσας αντιλήψεις διά να είναι η ρύθμισις των αγροτικών χρεών αποτελεσματική, πρέπει να συμπεριληφθούν και τα χρέη του έτους 1934. Διότι δεν πρέπει να λησμονήται, τονίζουν οι αγρόται, ότι και τα χρέη των τελευταίων ετών υπήρξαν χρέη ανάγκης, Οσον αφορά τις καθυστερήσεις των χορηγήσεων του 1934 παραθέτομεν τας εξής ακριβείς πληροφορίας, αι οποίαι δίδουν μίαν εικόνα του βάρους των παλαιών αγροτικών χρεών.
Κατά τας ακριβείς ταύτας πληροφορίας εις τας περιφερείας Μεσσήνης και Πύλου οι καθυστερήσεις των χορηγήσεων του 1934 εσημειώθησαν σχετικώς σημαντικοί, εν Μεσσήνη δε ιδιαιτέρως και εκ προηγουμένων ετών απέμειναν τοιαύται, εις αμφοτέρας δε τας περιπτώσεις οφείλονται υπό των μεμονωμένων παραγωγών και όχι υπό των συνεταιρισμένων. Ούτω εις την περιφέρειαν Πυλίας επί δραχμών 6.400.000 συνολικών καθυστερήσεων, μόνον δραχμαί 157.000 οφείλουν οι συνεταιρισμένοι παραγωγοί, όλα δε τα υπόλοιπα οι μεμονωμένοι. Εις την περιφέρειαν Μεσσήνης αι καθυστερήσεις των συνεταιρισμένων είναι πολύ ολιγώτεραι από τας των μεμονωμένων. Οι ενεχόμενοι οφειλέται Μεσσήνης και Πύλου απέδωσαν τας καθυστερήσεις εις ζημίας της εσοδείας των σταφίδος, σύκων, ελαίου κλπ. Κατά την αντίληψιν εν τούτοις της Αγροτικής Τραπέζης, συμφώνως προς τας αυτάς πληροφορίας, αι ανωτέρω ζημίαι, τας οποίας επικαλούνται οι παραγωγοί δεν ήταν γενικής μορφής, όπως π. χ. εις τα σιτηρά εν Μεσσηνία, και ότι μάλλον οι παραγωγοί είχαν επιβαρυνθη εκ προηγουμένων ετών και, ακόμη, εξ αθρόας αγοράς λιπασμάτων.
Οσον αφορά την στάσιν των συνεταιρισμών επί του ζητήματος των καθυστερήσεων είναι γεγονός ότι εξεδηλώθη τακτική κατά των καθυστερήσεων τόσον εκ μέρους της Ενώσεως των Συνεταιρισμών Πύλου και των πλείστων συνεταιρισμών της περιφερείας ταύτης, όσον και εκ μέρους της Κεντρικής Γεωργοκτηματικής Τραπέζης Ολυμπίας (Ενωσις Κρεσταίνων) όσον και εκ μέρους της Κεντρικής Γεωργκοκτηματικής Τράπεζας Αρηνοφυγαλίας (Ενωσις Κακοβάτου Κυπαρισσίας). Οι οργανισμοί ούτοι εξεγέρθησαν διά τας καθυστερήσεις, υποστηρίξαντες δι’ εγγράφων προς την Αγροτικήν Τράπεζαν την ικανότητα των σταφιδοπαραγωγών προς εκπλήρωσιν των υποχρεώσεών των και αξιώσαντες την δίωξιν των κακοπίστων, είναι μη το άθλιον κήρυγμα της αδιαφορίας ή της αναβολής περί την πλήρωσιν των υποχρεώσεων διαδοθή εις τας τιμίας και οικοκυρεμένας Πελοποννησιακάς περιοχάς.
Μεταξύ των δυναμένων να γνωρίζουν τα πράγματα, η προσπάθεια προς ρύθμισιν των παλαιών αγροτικών χρεών, τότε μόνον θα καταστή δυνατόν να καρποφορήση και ν’ αποδώση τα ποθητά αποτελέσματα, όταν προσλάβη χαρακτήρα γενικής κινητοποιήσεως όλων των λαϊκών οργανώσεων του τόπου. Μόνον εάν αναληφθή τοιούτος αγών θα καταστή δυνατόν να επικρατήσουν και να ικανοποιηθούν τα καλώς εννοούμενα συμφέροντα της καταδυναστευομένης αγροτικής τάξεως. Γενικώς αναγνωρίζεται ότι η ρύθμισις των παλαιών αγροτικών χρεών θα έχη γενικώτερα αποτελέσματα διά την εθνικήν οικονομίαν και θα υποβοηθήση τα μέγιστα την συναλλακτικήν κίνησιν και θα συνεπιφέρη ενίσχυσιν των επαγγελματικών, εμπορικών και αγροτικών τάξεων. Διά τούτο οι αγρόται αναμένουν να εκδηλωθή το ενδιαφέρον και των τάξεων αυτών διά τ’ αγροτικά χρέη» (1282).
Στο ίδιο ρεπορτάζ υπάρχει ανταπόκριση και από την Κυπαρισσία, στο οποίο εκφράζεται το πρόβλημα αλλά και η διχογνωμία:
«Η πληροφορία περί καταδίκης υπό του Πλημμελειοδικείου Καλαμών υπερεβδομήκοντα αγροτών οφειλετών της Αγροτικής Τραπέζης, διά καθυστερούμενα χρέη των, προεκάλεσε μεγάλην εντύπωσιν μεταξύ των αγροτών. Κατά κανόνα τα μέτρα ταύτα εις τα οποία καταφεύγει η Αγροτική αποδοκιμάζονται. Υπάρχουν και πολλοί οίτινες έχουν την γνώμην, ότι τα μέτρα ταύτα είναι δικαιολογημένα εναντίον κακοπίστων οφειλετών. Το βέβαιον πάντως είναι ότι το ζήτημα των καθυστερουμένων αγροτικών χρεών έχει προκαλέσει μεγάλην αναταραχήν μεταξύ του αγροτικού κόσμου. Αι καταδίκαι των Καλαμών είχον ως αποτέλεσμα την επίτασιν της τοιαύτης διαταραχής».
(1281) “Θάρρος” 11/2/1936
(1282) “Σημαία” 11/2/1936
