Οσον αφορά το σταφιδικόν ζήτημα το οποίον ιδιαιτέρως ενδιαφέρει την Μεσσηνίαν, ο επ’ αυτού εισηγητής κ. Π. Μεταξάς, μετά μακράν ανάλυσιν του ζητήματος καθώρισε τα θέματα επί των οποίων πρέπει αν περιστραφή η συζήτησις. Τα θέματα ταύτα είναι:
α) Την προσαρμογήν της παραγωγής προς την κατανάλωσιν άνευ δημιουργίας υπερόγκων πλεονασμάτων.
β) Την προσπάθειαν ανοίγματος νέων αγορών δια των πλεονασμάτων τούτων.
γ) Τον τρόπον εξαφανίσεως των υπερπλεονασμάτων δια της μετουσιώσεως ή εκριζώσεως.
δ) Τον τρόπο συγκεντρώσεως, συσκευασίας και ελέγχου των εξαγομένων προϊόντων.
ε) Τον τρόπο περιορισμού της επί των σταφίδων κερδοσκοπίας και αποφυγής της νοθείας.
Περαιτέρω ο κ. Μεταξάς ετόνισεν ότι κατ’ αρχήν πρέπει να διαχωρισθή το σταφιδικόν από το οινικόν ζήτημα, ιδρυομένου διά το τελευταίον αυτονόμου οινικού οργανισμού.
Επί των απόψεων αυτών του κ. Μεταξά διεξήχθη ευρεία συζήτησις. Πρώτος ο αντιπρόσωπος του Επιμελητηρίου Ηλείας λαβών τον λόγον, ανέφερεν ότι η διεθνής οινοπαραγωγή ευρίσκεται προ μεγάλων πλεονασμάτων. Την τελευταίαν εβδομάδα, εις την Γαλλίαν συνήλθε μια μεγάλη επιτροπή υπό την προεδρείαν του κ. Σαρρώ ήτις απεφάνθη ότι είνε τόσον μεγάλη η υπερπαραγωγή, ώστε επιβάλλεται η εντατική και ταχεία απόσταξις ως και η οικονομική ενίσχυσις των αμπελουργών. Οι δε ελληνικοί οίνοι εις την διεθνή κατανάλωσιν δεν ευρίσκονται εις θέσιν να καταλάβουν μίαν οπωσδήποτε ανωτέραν θέσιν.
Αναφερόμενος κατόπιν εις την σταφιδοπαραγωγήν, ανέφερε ότι έχομεν κατανάλωσιν ποικίλουσαν γύρω των 140 εκατομμυρίων, τελευταίως δε παρετηρήθη τάσις προοδευτική εις την Γερμανίαν. Η κατανάλωσις εις την Αγγλίαν είναι μόνιμος και σταθερά, ώστε δεν δυνάμεθα να ελπίσωμεν αύξησιν εις αυτήν. Εάν υπάρχουν άλλοι χώραι εις τας οποίας να δυνάμεθα να ελπίσωμεν εις την κατανάλωσιν δεν ενεφανίσθησαν μέχρι σήμερον.
Λοιπόν, εξηκολούθησεν, η κατανάλωσίς μας παρουσιάζεται εις 140-150 εκατομμύρια ενώ αντιθέτως η παραγωγή μας βαίνει αύξουσα. Και ο κύριος συντελεστής της αυξήσεως ταύτης είνε η εντατική φυτουργία. Δεύτερος συντελεστής είναι η χρήσις των λιπασμάτων τα οποία θα ηδύναντο να είνε συντελεσταί ποσοτικής παραγωγής, αλλ’ αζωτούχων τοιούτων τα οποία είνε συντελεσταί ποσοτικής παραγωγής. Ούτω η παρελθούσα εσοδεία μας έδωσε 400 εκατομμύρια χιλιόλιτρα η δε μέλλουσα να δώση περί τα 430. Τρίτος συντελεστής είνε η αναφύτευσις των κτημάτων, ήτις θάττον ή βράδιον θα μας φέρη προ μιας παραγωγής υπερμεγίστης η οποία θα οδηγήση εις πραγματικόν αδιέξοδον.
Εν συνεχεία ετόνισεν ότι κατ’ αρχήν λύσις του σταφιδικού ζητήματος δεν υπάρχει. Δύναται όμως να υπάρξη μια μόνιμος σταφιδική πολιτική με κατεύθυνσιν και προσαρμογήν της αναλόγως των εκάστοτε συνθηκών και περιστάσεων και με τάσιν πάντοτε το σταμάτημα της φυτουργίας.
Ακολούθως επετέθη κατά των διαφόρων σταφιδοπατέρων, οι οποίοι αποτελούν την αιώνιαν αντίδρασιν εις την ευθείαν λύσιν του σταφιδικού. Και πρέπει ούτοι είπεν, ν’ απογυμνωθούν διά να απαλλαγούν οι σταφιδοπαραγωγοί από την ολεθρίαν επίδρασίν των.
Επηκολούθησε μακρά διαλογική συζήτησις εις την οποίαν έλαβον μέρος οι κ. κ. Παπαγιαννόπουλος, Γερ. Γαλανόπουλος, Καποδίστριας κ. α. Αναγνωρισθείσης κατ’ αρχλην της ανάγκης της διακοπής της φυτουργίας.
Ο κ. Μεσσηνέζης λαβών ακολούθως τον λόγον, διά μακρών ετόνισεν ότι είναι αναπόδραστος ανάγκη όπως μειωθούν οπωσδήποτε τα βάρη της σταφίδος και μείωσις του κόστους αυτής, ίνα δια των μικρών τιμών της, έστω και αν πρόκειται οι παραγωγοί δι’ αυτών να υποστούν θυσίας, να διευκολυνθή η αύξησις της καταναλώσεως εις το εξωτερικόν.
Ο κ. Κριτσώνης λέγει ότι παρίσταται ανάγκη η σταφίς να επικρατήση καταναλωτικώς και αναφέρει διαφόρους στατιστικάς πληροφορίας εξ ών προκύπτει ότι η εξαγωγή μας είναι ηυξημένη αντιστρόφως αναλόγως προς τας τιμάς αναλώσεως Λονδίνου και εξάγει το συμπέρασμα ότι η κατανάλωσις της ελληνικής σταφίδος είνε επιδεκτική αυξήσεως, αρκεί αύτη να είνε ευθηνοτέρα και ποιοτικώς καλλιτέρα οπότε ασφαλώς θα κερδίση έδαφος.
Εν συνεχεία θίγει το ζήτημα των συνεταιρισμών. Επ’ αυτού διαξάγεται διαλογική συζήτησις κατά την οποίαν οι σύνεδροι ανταλλάσσουν τας γνώμας των. Υπεστηρίχθη υπό πολλών ότι οι σταφιδικοί συνεταιρισμοί συνέτειναν εις την ζημίαν της ποιότητος της σταφίδος και ότι χρειάζεται κατ’ αυτών άτεγκτος έλεγχος.
Διά την βελτίωσιν της ποιότητος της σταφίδος συνιστάται όπως γίνουν τοπικά παραρτήματα κατά περιφερείας.
Γενομένης συζητήσεως επί των νέων φυτωρίων σταφιδαμπέλου, ο κ. Περ. Γαλανόπουλος λέγει ότι οι παραγωγοί πρέπει να προσέξουν πολύ εις τας νέας φυτουργίας, διότι απ’ αυτάς εξαρτάται η καλή ποιότης της σταφίδος.
Επί των θεμάτων αυτών περιωρίσθη η συζήτησις κατά την πρώτην ημέραν του συνεδρίου» (1283).
Το ΚΚΕ παρακολουθεί συστηματικά τις εξελίξεις του σταφιδικού και με άρθρο του Κ. Αυγήτα στο “Ριζοσπάστη” ασκείται έντονη κριτική στις αποφάσεις του συνεδρίου, ενώ προβάλλεται η εναλλακτική πρόταση περιορισμού των βαρών της σταφίδας:
«Στην Πάτρα συνήλθαν την περασμένη Κυριακή και την Δευτέρα σε “συνέδριο” οι αντιπρόσωποι των Γεωργικών Επιμελητηρίων των σταφιδοπαραγωγικών νομών της Πελοποννήσου και Εφτανήσου. Οι αντιπρόσωποι στο τέλος αποφάσισαν να παρθούν τα παρακάτω μέτρα για τη βελτίωση της θέσης της σταφίδας:
1) Να γίνει υποχρεωτική εκρίζωση των “παράνομων” φυτειών από το 1934 και δώθε.
2) Επιβολή “εισφοράς-φόρου” [δυσανάγνωστο ποσό] στο στρέμμα στις φυτείες του 1931-1934.
3) Περιορισμός των φυτειών των σταφιδαμπέλων και αμπέλων.
4) Την παροχή δώρου “κατά κλιμακωτήν ανιούσαν” στους εμπόρους που θα επιτύχουν εξαγωγή σταφίδας σε νέες αγορές.
Τα μέτρα αυτά όμως είνε φανερό πως βλάφτουν τα συμφέροντα των εργαζομένων σταφιδοπαραγωγών. Δεν περίμενε φυσικά κανένας αγρότης πως οι λεγόμενοι αντιπρόσωποι των γεωργών, συνήλθαν ξαφνικά για να εύρουν μέτρα ανακούφισης των σταφιδοπαραγωγών.
Είνε όμως χαρακτηριστικό ότι τις διήμερες συζητήσεις τους οι πατέρες των Γεωργικών Επιμελητηρίων τις χρησιμοποίησαν για να προτείνουν μέτρα αντισταφιδοπαραγωγικά.
Το “γιατροσόφι” της εκρίζωσης και επιβολής φορολογιών στις καινούργιες φυτείες τόχουν προτείνει ως τώρα και οι οινοπνευματοβιομήχανοι και οι σταφιδέμποροι.
Αντίθετα οι παραγωγοί με τους πραγματικούς αντιπροσώπους τους στο περσινό σταφιδικό συνέδριο των Γαργαλιάνων και ιδιαίτερα στις ένοπλες εξεγέρσεις τους πρότειναν τα μέτρα εκείνα που μπορούν να τους ανακουφίσουν.
Και τα μέτρα αυτά είνε:
1) Κατάργηση των φορολογικών βαρών στη σταφίδα που ξεπερνούν τις 2.500 δραχμές (1.500 παρακράτημα, 600 δρ. ξαγωγική εισφορά, συναλλαγματικό παρακράτημα, τοπικοί φόροι).
2) Κατάργηση της εγγείου φορολογίας (40 εκατ. Δρχ.).
3) Μείωση των κομίστρων που ξεπερνούν τις 350-450 δρ. στο χιλιόλιτρο από τη Μεσσηνία-Ηλεία και τα λιμάνια εξαγωγής (Πάτρα κλπ.).
4) Μείωση των ναύλων που φθάνουν τις 450-500 δρ. στο χιλιόλιτρο, ενώ τα ομοειδή προϊόντα πληρώνουν ναύλα λιγότερα από τα μισά. Γιατί οι ντόπιοι σταφιδέμποροι και ναυτικοί πράχτορες έχουν συμβληθεί με το τραστ των ξένων εφοπλιστών σε βάρος της ελληνικής σταφίδας.
5) Ελεύθερη καλλιέργεια.
6) Χρεωστάσιο.
7) Κατάργηση των δασμών στα είδη της πρώτης ανάγκης κλπ.
Το οικογενειακό συνέδριο των Γεωργικών Επιμελητηρίων τίποτε απ’ αυτά δεν υιοθετεί. Μονάχα προτείνει για δημαγωγία την κατάργηση της εγγείου φορολογίας και μείωση του διεθνούς ναυλολογίου. Βασικά δε ζητάει εκρίζωση και περιορισμό της καλλιέργειας.
Σε καμία περίπτωση όμως οι σταφιδοπαραγωγοί δεν μπορούν να εκριζώσουν τις φυτείες ή να περιορίσουν τη σταφιδοκαλλιέργεια όπως και οι αμπελουργοί με κίνδυνο να πεινάσουν για πολλά χρόνια ωσότου αναπτύξουν άλλες καλλιέργειες προσοδοφόρες.
Και έτσι το “συνέδριο” των Γεωργικών Επιμελητηρίων μπορούμε να πούμε ότι έγινε για να εξυπηρετήσει και να υποβοηθήσει τους σταφιδέμπορους, πλουσιοχωρικούς και οινοπενυματοβιομήχανους και τον ΑΣΟ που έχουν καταρτίσει και “μεγάλη επιτροπή επί του σταφιδικού”. Και η επιτροπή αυτή η οποία αποτελείται από τραπεζίτες, εμποροβιομήχανους και ανωτέρους υπαλλήλους του κράτους και του ΑΣΟ και συνεχίζει τις εργασίες της, φυσικά δεν πρόκειται να καταλήξει σε αποφάσεις που να ωφελήσουν τους σταφιδοπαραγωγούς. Βασικό σκοπό έχει κι’ αυτή με εντυπωσιακά ημίμετρα να προλάβει καινούργιες εξεγέρσεις στις σταφιδοφόρες επαρχίες.
Οι εργαζόμενοι σταφιδοπαραγωγοί από τώρα βγάζοντας τις επιτροπές τους σε κάθε χωριό, ανεξάρτητα από τα πολιτικά κόμματα που ανήκουν, ας οργανωθούν και ας ετοιμασθούν για να αντιμετωπίσουν τις καινούργιες επιθέσεις που ετοιμάζονται κατά του μοναδικού προϊόντος τους, της σταφίδας» (1284).
(1283) “Σημαία” 12/2/1936
(1284) “Ριζοσπάστης” 12/2/1935
