Ο Χρήστος Κουβελιώτης αναδεικνύεται σε σημαντικό τοπικό παράγοντα (αργότερα εκλέγεται πρόεδρος της Κοινότητας) ενώ η συμβολή του αναγνωρίζεται από το Γεωργικό Επιμελητήριο το οποίο τον ορίζει πρόεδρο του Ταμείου Πρόνοιας Ελαιοπαραγωγής για την περιφέρειά του (όπως αναφέρθηκε εισηγήθηκε το θέμα στο Συνέδριο) και οργανώνει Σχολή Ελαιοκλαδευτών στην οποία συμμετέχουν αγρότες από Πήδασο, Καλλιθέα, Χωματάδα, Μεσοχώρι, Μεθώνη κλπ. (172).
Στο μεταξύ η σταφιδική κρίση βαθαίνει και ο ΑΣΟ επιχειρεί ελιγμούς εκτόνωσης με περιοδείες του προέδρου του στο εξωτερικό και "μέτρα διευκόλυνσης" μικρής σημασίας. Από το "Ριζοσπάστη" εκδηλώνεται επίθεση με πρωτοσέλιδο στο οποίο αναφέρεται ότι: «Συνεχίζοντας τον εκμεταλλευτικό του ρόλο ο Αυτόνομος Σταφιδικός Οργανισμός, ενώ δεν λαβαίνει κανένα άμεσο και αποτελεσματικό μέτρο για την προστασία της σταφίδος, εξαποστέλει ανά τις ευρωπαϊκές και αμερικανικές αγορές κατανάλωσης της σταφίδος τον πρόεδρό του Σιμωνίδη, για να δικαιολογεί κατά έναν πομπώδη τρόπο, το δηθεν ενδιαφέρον για την καταστροφική θέση της σταφίδος και συγκαλεί επικουρικώς από καιρού εις καιρόν το διοικηκτικό του συμβούλιο, για δημοκοπική κατανάλωση λόγων και αναμάσημα μέτρων». Και κάνοντας αναλυτικά κριτική στα μέτρα και τη (ασήμαντη κατά το συντάκτη) αξία τους, καταλήγει: «Ετσι ο Αυτόνομος Σταφιδικός Οργανισμός επιτελεί πληρέστατο το ευεργετικού του έργο, με τη συστηματικώτερη εκμετάλλευση των σταφιδοπαραγωγών, την υποδούλωσή των σ' αυτόν και στην Εθνοτράπεζα και τον πλήρη εξανδραποδισμό των.
Οι σταφιδοπαραγωγοί όμως, που αρκετά χρόνια εδοκίμασαν την επιδαψίλευση των "στοργικών" και "ευεργετικών" εκδηλώσεων του ΑΣΟ, πρέπει να τελειώσουν μ' αυτή τη γάγγραινα, που τους κόλλησαν στην πλάτη οι διάφοροι λακέδες κυβερνήτες του καπιταλιστικού καθεστώτος. Ξεκαθαριζοντας τους συνεταιρισμούς τους από τους τζορμπατζήδες και μετατρέποντάς τους σε όργανα πάλης, να αγωνισθούν για την κατάργηση του Αυτόνομου Οργανισμού, για την ανάληψη εκ μέρους των συνεταιρισμών της εμπορίας και διαχείρισης της σταφίδας και για την κατάργηση της εξαγωγικής εισφοράς» (173).
"Παχιά αγελάδα" φορολογικά η σταφίδα και για μια ακόμη φορά καταφεύγει στο "άρμεγμα" η κυβέρνηση Βενιζέλου, προωθώντας νομοσχέδιο φορολόγησης του ΑΣΟ με 25 εκ. δρχ. με τη δικαιολογία ότι ο φόρος θα πληρωθεί από τα... περισσεύματα του Οργανισμού και όχι από τους παραγωγούς, γεγονός που προκαλεί έντονες αντιδράσεις (174).
Και ενώ τα πράγματα γίνονται όλο και πιο δύσκολα για τους παραγωγούς, ο πάγος προκαλεί τεράστιες ζημιές σε πολλές περιοχές: «Νυκτερινά τηλεγραφήματα εξ όλων ανεξαιρέτως των κέντρων παραγωγής Μεσσηνίας εμφανίζουν αφαντάστως εις έκτασιν τας καταστροφάς των σταφιδαμπέλων της Μεσσηνίας εκ του τελευταίου παγετού. Εις πλείστα μέρη, όπως εις τα Αρφαρά, ως μας τηλεγραφεί ο γεωργικός και πιστωτικός εκεί συνεταιρισμός, έχουν καταστραφή τα 80% της παραγωγής. Οι γεωργικοί πληθυσμοί της Μεσσηνίας κατόπιν τούτου διατελούν εν απογνώσει κυριολεκτικώς. Υπαρχούσης μάλιστα της γενικής παραγωγικής κρίσεως αι εκ των παγετώνων καταστροφαί ολοκληρώνουν την οικονομικήν καταστροφήν του υπαίθρου γεωργικού πληθυσμού.
Τηλεγραφήματα εις την Νομαρχίαν περί των επελθουσών εκ των παγετώνων καταστροφών εχουσι αποστείλει οι πρόεδροι των Κοινοτήτων Ζευγολατιού, Μερόπης, Οιχαλίας, Ανδανίας, Κεντρικού, Ναζηρίου και Μπάστα» (175). Υπάρχουν αλλεπάλληλα δημοσιεύματα για καταστροφές και στην Εύα ο δραστήριο τοπικό σταφιδοαγροτικό σωματείο οργανώνει συλλαλητήριο: «Σήμερον ο λαός της Κοινοτητος Ναζηρίου συνελθών εν συλλαλητηρίω απέλπη εξ απροσδοκήτου συμφοράς της καταστροφής των σταφιδαμπέλων και αμπέλων εζήτησε δε την παρά των αρμοδίων της παροχής αμέσου αρωγής, αναστολήν φόρων, την χορήγησιν ατόκων μακροπρόθεσμων δανείων και την ενίσχυσιν των αιτημάτων του απέλπιδος λαού» (176).
Η μεγάλη κινητοποίηση όμως γίνεται στο Ζευγολατιό όπου και συνειδητοποιείται το μέγεθος των καταστροφών αλλά και της απελπισίας των παραγωγών, ενώ δεν λείπουν οι προειδοποιήσεις για "έκρηξη" στα σταφιδοχώρια: «Μέσα εις τον εκλογικόν σάλον δεν εδόθη αρχικώς οία και όση θα έπρεπε να δοθή προσοχή εις το ζήτημα της καταστροφής των αμπέλων και των σταφιδαμπέλων της υπαίθρου Μεσσηνίας εκ του τελευταίου παγετώνος. Η έκτασις της καταστροφής, κατ' ιδίαν ημών αντίληψιν είναι κολοσσιαία. Είναι ολοκληρωτική διά τους δυστυχείς αγρότας, οι οποίοι διατελούν εις πλήρη απόγνωσιν. Ασφαλώς αι ζημίαι υπερβαίνουν τα 100 εκατομμύρια [...] Η εσοδεία της Οιχαλίας, της Ανδανίας έχει καταστραφεί. Επίσης του Ασλάναγα, του Μπάστα, του Αγίου Φλώρου, του Γλιάτα, του Αρφαρά, Ναζηρίου και άλλων παραγωγικών κέντρων και κατά τας διαβεβαιώσεις των εκπροσώπων των συνεταιρισμών και της Τριφυλίας [...] Αν δεν ληφθούν συντόμως τα ενδεδειγμένα μέτρα με την απόγνωσιν υφ' ήν συνέχονται οι παραγωγοί ουδόλως αποκλείεται να γεννηθούν και ζητήματα δημοσίας τάξεως. Η απελπισία είναι πολύ κακός σύμβουλος και οι σταφιδοπαραγωγοί ευρίσκονται υπό το κράτος στυγνής απελπισίας και δεν απομένει εις αυτούς παρά μόνον η ελπίς ότι θα τύχουν των ενδεδειγμένων βοηθειών. Από τα τώρα πεινούν» (177).
Η "Σημαία" υπολογίζει τους συγκεντρωμένους σε περισσότερους από 8.000 προερχόμενους από όλη τη Μεσσηνία και αποδίδει τη συμμετοχή στις ενέργειες του διευθυντή της Γεωργικής Ενωσης Ζευγολατιού Ηλία Μαράκα. Παράλληλα τονίζει ότι «τοιαύτης εκτάσεως καταστροφή δεν είχε ποτέ σημειωθή, ούτε ακόμη κατά την πρώτην εμφάνησιν του περονοσπόρου, ούτε κατά τας δυσμενεστέρας καιρικάς συνθήκας» (178).
Οι συγκεντρωμένοι διαμαρτύρονται ζητώντας αποζημιώσεις και όχι δάνεια, ενώ σημειώνεται δημόσια αντιπαράθεση μεταξύ του Ηλία Μαράκα ο οποίος ζητεί την αρωγή του ΑΣΟ για αποζημιώσεις και του διευθυντή της (τοπικής) Κεντρικής Αγροτικής Τράπεζας Χρήστου Τερζάκη, ο οποίος αντιτείνει ότι αποζημιώσεις οφείλει να δώσει το κράτος που φορολογεί τη σταφίδα και εισπράττει μεγάλα ποσά (179).
Εν μέσω αντιθέσεων εκδίδεται ψήφισμα το οποίο διαβάζει ο βουλευτής Σταύρος Κωστόπουλος και γίνεται δια βοής αποδεκτό σύμφωνα με το οποίο «σύσσωμος ο λαός των παγόπληκτων περιφερειών των επαρχιών Μεσσήνης, Καλαμών και Τριφυλίας πιστοποιεί την τεράστιαν έκτασιν της καταστροφής, ήτις εις τας περισσοτέρας περιφερείας ισοδυναμεί προς πλήρη οικονομικήν καταβαράθρωσιν των παραγωγών και θα έχη συνεπείας και εις μελλοντικάς εσοδείας. Διεκτραγωδεί την απόγνωσιν του τελείως καταστραφέντος παραγωγικού κόσμου, στερουμένου ήδη πάσας πιστώσεως και αδυνατούντος αντιμετωπίση και αυτό το ζήτημα επιούσιου άρτου. Παρακαλεί την κυβέρνησιν όπως επεμβαίνουσα αμέσως και εν συνεννοήσει ΑΣΟ προβή εις άμεσον προκαταβολήν βοηθημάτων εις παγόπληκτους μέχρις οριστικής εκτιμήσεως ζημιών προς πλήρη αυτών αποζημίωσιν. Παρακαλεί ταχίστην σύστασιν επιτροπών προς άμεσον εκτίμησιν ζημιών κατά περιφερείας» (180).
Παράλληλα πραγματοποιείται στο Ζευγολατιό σύσκεψη συνεταιριστικών οργανώσεων στην οποία παίρνουν μέρος οι εξής: Προμηθευτική και Πωλήσεως Ενωσις Γεωργικών Συνεταιρισμών Ανω Μεσσηνίας, Κεντρική Αγροτική Τράπεζα Καλαμών, Κεντρική Ενωσις Συνεταιρισμών Μεσσήνης, Ενωσις Γεωργικών Συνεταιρισμών Μεσσήνης, Παμμεσσηνιακή Προμηθευτική Ενωσις Συνεταιρισμών Μεσσηνίας, Σταφιδική Προμηθευτική Ενωσις Αριος, Γεωργική Πιστωτική Ενωσις Συνεταιρισμών Γαργαλιάνων και Φιλιατρών, Σύνδεσμος Ενώσεων Κυπαρισσίας, Γεωργοκτηματική Τράπεζα Ολυμπίας, Κεντρική Αγροτική Τράπεζα Αρηνοφυγαλείας, Κεντρική Συνεταιριστική Τράπεζα Ηλείας. Ακόμη "οι κάτωθι ανεξάρτητοι συνεταιρισμοί": Μπαλιάγα, Κτηματική Τράπεζα Φιλιατρών, Συνεταιρισμός Πωλήσεως Σύκων "Κυψέλη" Οιχαλίας, Γεωργικός Συνεταιρισμός Κωνσταντίνων. Και "άπαντες εν γένει οι συνεταιρισμοί παγοπλήκτων μερών" Ναζηρίου, Ανδρούσης, Αϊδινίου, Επιταλίας, Μυσερλή, Βρωμοβρύσεως, Διαβολιτσίου, Κεντρικού, Χασάμπασα, Βουρναζίου. Παίρνει μέρος επίσης και το Γεωργικό Επιμελητήριο Μεσσηνίας.
Σύμφωνα με το ψήφισμα, «το σώμα παμψηφεί αποφασίζει τα εξής: Οπως ζητήσει την άμεσον συνδρομήν του κράτους με ολοκληρωτικήν αποζημίωσιν της καταστραφείσας παραγωγής. Της ολοκληρωτικής αποζημιώσεως, χορηγηθή το πολύ 15 ημερών ποσοστόν δια τας αμέσους ανάγκας των παγοπλήκτων σταφιδοπαραγωγών. Ορίζει επιτροπήν τους Διευθυντάς των σταφιδικών οργανώσεων και αντιπρόσωπον του Επιμελητηρίου προς παρακολούθησιν του ζητήματος». Κοινό τηλεγράφημα στέλνουν βουλευτές και γερουσιαστές ζητώντας ικανοποίηση των αιτημάτων, ενώ οι σταφιδικές οργανώσεις με άλλο τηλεγράφημα ζητούν από τον ΑΣΟ να πιέσει την κυβέρνηση ώστε να δοθούν ενισχύσεις (181).
(Συνεχίζεται)
(170) "Θάρρος" 21/3/1929 και "Σημαία" 23/3/1929
(171) "Σημαία" 26/6/1931: «Χάρις εις την πρωτοβουλίαν του Γεωργικού Επιμελητηρίου έχουν ιδρυθεί μέχρι σήμερον οι εξής Σύνδεσμοι Κοινοτήτων εν τω Νομώ Μεσσηνίας: 1. Πηδάσου-Πύλου 2. Εύας-Ιθώμης 3. Κυπαρισσίας-Τριπύλης 4. Ανδανίας και υπό ίδρευση είναι ο Σύνδεσμος κοινοτήτων τέως δήμων Αετού, Δωρίου, Αυλώνος».
(172) Βιογραφικό του Χρήστου Κουβελιώτη γραμμένο από τον αδελφό του Φώτη Κουβελιώτη - Οι Σχολές Ελαιοκλαδευτών λειτουργούσαν ανά Ταμείο Πρόνοιας Ελαιοπαραγωγής (22 συνολικά στη Μεσσηνία) και σε αυτές δίδαξαν αρχικά Ιταλοί κλαδευτές συνοδευόμενοι από γεωπόνους του Γεωργικού Επιμελητηρίου και του Γραφείου Νομογεωπόνου ("Θάρρος" 9/1/1929).
(173) "Ριζοσπάστης" 6/3/1929 - Το κείμενο φέρει την υπογραφή Γ(ιαννης) Βέρος - Τζορμπατζής είναι λέξη τούρκικης προέλευσης και σημαίνει κατά περίπτωση το γαιοκτήμονα αφέντη ή τον πλούσιο, ενίοτε και τον πρόκριτο.
(174) "Σημαία" 7/4/1929
(175) "Θάρρος" 21/4/1929
(176) "Θάρρος" 23/4/1929 - Πριν λίγες ημέρες είχε αναγγελθεί η ανύψωση της σημαίας της Ομοσπονδίας στην Εύα και εκ παραλλήλου ότι «θα γίνη και συζήτησις και άλλων σπουδαίων ζητημάτων και ιδίως του ζητήματος της ιατρικής περιθάλψεως συμφώνως προς το Γερμανοαμερικανικό σύστημα» ("Θάρρος" 24/3/1929). Μετά τις εκδηλώσεις για την εθνική γιορτή έγινε σύσκεψη μελών και «προς τους συγκεντρωθέντας ομίλησεν ο κ. Σακελλαρόπουλος δικηγόρος ειπών μεταξύ άλλων ότι αν απελευθερώθημεν του τουρκικού ζυγού εν τούτοις δεν αναπνέομεν τον αέρα της ελευθερίας αλλά τελούμεν υπό τον ζυγόν των τοκογλύφων και εκμεταλλευτών, δουλείας βαρυτέρας του τουρκικού ζυγού και καταλήγων συνέστησε εις τους αγρότας την ταχείαν αυτών οργάνωσιν εις πολιτικά σωματεία ίνα δυνηθώσιν ούτω και αποτινάξωσι τον ζυγόν των τοκογλύφων και εκμεταλλευτών". Στη συνέχεια "ωμίλησεν ο γιατρός κ. Δημόπουλος αναπτύξας εις αυτούς το ζήτημα της ιατρικής περιθάλψεως» ("Θάρρος" 28/3/1929).
(177) "Θάρρος" 24/4/1929 - Στις 21 Απριλίου έγιναν οι εκλογές για τη Γερουσία και σε αυτές αναφέρεται το άρθρο.
(178) "Σημαία" 24/4/1929
(179) "Σημαία" 24/4/1929
(180) "Θάρρος" 24/4/1929
(181) "Θάρρος" 24/4/1929 - Η Επαρχία Ολυμπίας ανήκε στη Μεσσηνία εκείνη την εποχή.
