- Πώς επιλέξατε να γράψετε για αυτό το άγνωστο σε πολλούς έθιμο - θεσμό της Μάνης;

"Στις αρχές του 2000 ξεκίνησα μια έρευνα, τα αποτελέσματα της οποίας τυπώθηκαν σε βιβλίο που φέρει τον τίτλο «Γιατί το λέμε έτσι …» (Ωρίων, 2007), για το πώς προήλθαν παροιμιακές λέξεις και φράσεις που χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητά μας. Ανάμεσά τους ερεύνησα κι αυτή που λέμε στην Καλαμάτα «Τρώγονται σαν σύγκριες». Ρωτώντας αρχικά τον οικογενειακό μου περίγυρο, έμαθα πως σύγκριες αποκαλούνταν οι συννυφάδες και, όπως εκείνες τσακώνονται εξαιτίας αντιζηλίας, έμεινε η φράση να λέγεται για τις γυναίκες που διαρκώς φιλονικούν. Ψηλαφώντας ωστόσο τη βιβλιογραφία για να διασταυρώσω την πληροφορία, ανακάλυψα πως «σύγκρια» αποκαλούσαν στα χωριά της Μέσα Μάνης τη δεύτερη γυναίκα που έφερνε στο σπίτι ένας από γενιά με μεγάλη περιουσία, όταν η πρώτη δεν έκανε παιδιά ή έκανε μόνο κορίτσια. Κατά την πλέον κρατούσα άποψη η ονομασία «σύγκρια» προέρχεται από τις συν+κυρία: οι δυο κυρίες του σπιτιού. Εχω την αίσθηση λοιπόν πως τότε ρίζωσε ο σπόρος μέσα μου να γράψω κάποτε γι’ αυτήν. Από τότε μέχρι σήμερα βέβαια έχουν περάσει 15 χρόνια και στο διάστημα αυτό έχω γράψει πάνω από 70 παιδικά βιβλία. Φαίνεται όμως πως αυτό το χρονικό διάστημα ήταν απαραίτητο να παρεμβληθεί, για να κατακτήσω τη ματιά με την οποία έπρεπε να τη δω και να την προβάλω όπως θα ήθελα στον αναγνώστη".

- Η έρευνα έγινε σε χωριά από αφηγήσεις ή καταγράφεται και σε βιβλία Μανιατών;

"Η έρευνα απλώθηκε σε πολλά επίπεδα. Η επίσημη βιβλιογραφία για το θέμα είναι φτωχή, διάσπαρτες αναφορές μόνο έβρισκα, με την επιμονή μου όμως και με τη βοήθεια της βιβλιοθηκονόμου της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών ανακάλυψα κάποτε δυο θησαυρούς: «Ο θεσμός της σύγκριας εις την Μάνην» του Απ. Δασκαλάκη και «Η πρόσληψη της δεύτερης συζύγου» του Ελ. Αλεξάκη. Τα στοιχεία που έδιναν αποδείχτηκαν πολύτιμα για μένα. Από εκεί και μετά όμως ταξίδεψα στη Μάνη, αναζητώντας ανθρώπους που ήξεραν ή είχαν ακούσει για το θέμα που ερευνούσα. Είναι αλήθεια πως ταλαιπωρήθηκα για να τους εντοπίσω, πήρα όμως έτσι μαρτυρίες από πρωτογενείς πηγές και διαπίστωσα πως το έθιμο αυτό του λαϊκού δικαίου παραμένει στη μνήμη των γεροντότερων ως μία από τις πλέον χαρακτηριστικές πτυχές του μανιάτικου βίου παρελθόντων ετών".

- Είναι μοναδικό μανιάτικο φαινόμενο αυτό της σύγκριας;

"Αν δει κανείς τον χάρτη διασποράς του, θα διαπιστώσει πως εμφανίζεται σε ορεινές, φτωχές περιοχές της δυτικής Ελλάδας, αλλά και στην Κρήτη. Την προηγούμενη εβδομάδα που ήμουν στα Χανιά, μια κυρία η οποία παρίστατο στην παρουσίαση του βιβλίου και είχε καταγωγή από το Ρέθυμνο, κατέθεσε ανάλογη μαρτυρία που είχε ακούσει από τη γιαγιά της. Βεβαίως οι συνθήκες εφαρμογής του εθίμου διέφεραν από τόπο σε τόπο, ωστόσο μας βάζει στη διαδικασία να σκεφτούμε πως οι ανάγκες καθόριζαν τη ζωή των ανθρώπων και κινούσαν τα νήματα της ζήσης τους".

- Καταπιεστικό ή πρωτοποριακό το.... χούι αυτό; Στο βιβλίο βλέπουμε την κεντρική ηρωίδα να συμφωνεί!

"Είναι δύσκολο να κρίνουμε συμπεριφορές και πράξεις όσων συνιστούσαν παρελθούσες κοινωνικές δομές οικισμών της Μέσα Μάνης με τα μάτια που έχουμε σήμερα. Πρέπει να δούμε τα γεγονότα με τη ματιά εκείνης της εποχής και αυτό ακριβώς ήταν το στοίχημα με τον εαυτό μου: να μπορέσω, μέσα από ένα κείμενο που θα «τρέχει», να μεταφέρω νοητά τον αναγνώστη στα άγονα μέρη, να νιώσει τις ανάγκες των ντόπιων κάτω από τις συνθήκες που περιγράφονται και να συνειδητοποιήσει εν τέλει πως τα συναισθήματα είναι πολλές φορές προϊόν τοπικής κουλτούρας και ενστίκτου για επιβίωση"…

 Γ.Σαρ.