Πριν από αρκετό καιρό, από τις σελίδες της έγκριτης αυτής εφημερίδας που κοσμεί τον Περιφερειακό Τύπο της χώρας, είχα την ευκαιρία να διατυπώσω τις απόψεις μου για τον περιβόητο τυποκτόνο νόμο 1178/81 «περί αστικής ευθύνης του Τύπου» που έχει οδηγήσει σε «βιομηχανία αγωγών» κατά εκδοτών και δημοσιογράφων και σε μέσο πλουτισμού δήθεν θιγόμενων πολιτικών και πολιτών (και των δικηγόρων τους), αλλά ακόμη και στη χειρότερη μορφή λογοκρισίας, αυτή της προληπτικής αυτολογοκρισίας των δημοσιογράφων.
Ολα αυτά τα ξαναθυμήθηκα πρόσφατα με την επιμονή του εξοχότατου υπουργού Εξωτερικών κ. Ν. Κοτζιά να εξοντώσει οικονομικά και να οδηγήσει στο κλείσιμο το γνωστό (τουλάχιστον στους φανατικούς βιβλιόφιλους) περιοδικό Athens Review of Books (ARB) που αποτελεί το ελληνικό αντίστοιχο του διάσημου New York Review of Books, δηλαδή ενός «παρεμβατικού μηνιαίου εντύπου υψηλών ποιοτικών προδιαγραφών τεκμηριωμένου κριτικού λόγου».
Ποιο ήταν το «έγκλημα» του περιοδικού; Οτι δημοσίευσε επιστολή γνωστού μεταφραστή όπου χαρακτήριζε τον κ. Υπουργό ως «τον πιο ακραίο και φανατικό κνίτη της γενιά του, έναν πραγματικό γκαουλάιτερ του σταλινισμού». Και πώς αντέδρασε ο «θιγόμενος» κ. Κοτζιάς; Οχι υποβάλλοντας μήνυση και ζητώντας την ποινική καταδίκη του περιοδικού ή του επιστολογράφου, όχι υποβάλλοντας έστω αστική αγωγή συμβολικού ύψους για την «ηθική» του δικαίωση, αλλά ζητώντας 250.000 ευρώ για την «ηθική βλάβη» που υπέστη - δηλαδή ζητώντας ουσιαστικά το κλείσιμο του περιοδικού!
Και το ωραίο είναι πως δικαιώθηκε! Κέρδισε την υπόθεση (ακόμη και στον Αρειο Πάγο) καθώς του επιδικάστηκε ένα ποσό πολύ μικρότερο βεβαίως του αιτηθέντος, αλλά πάλι ικανό να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα στη συνέχιση έκδοσης του περιοδικού.
Δεν πρόκειται να ασχοληθώ εδώ με τη νομική ουσία της υπόθεσης παρότι τη γνωρίζω πολύ καλά, ούτε με τη δικαστική απόφαση που παρουσιάζει πάντως πολλά ενδιαφέροντα σημεία για αντίλογο και κριτική. Δεν υπάρχει άλλωστε καμιά αμφιβολία ότι αυτή η απόφαση του Α.Π. θα καταπέσει στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, όπως έχει συμβεί ήδη δυο φορές στο παρελθόν, κατά σατανική σύμπτωση με τον ίδιο πρωταγωνιστή, τον συνεκδότη του περιοδικού Μανώλη Βασιλάκη (εμβληματικές για το χώρο του Τύπου οι αποφάσεις του ΕΔΔΑ στις υποθέσεις Λιοναράκη-Βασιλάκη πριν από μια 10ετία).
Αυτό που ενδιαφέρει εδώ είναι η συμπεριφορά του κ. υπουργού της «πρώτης φοράς Αριστεράς», που παρότι κατά το παρελθόν ηγετικό στέλεχος του ΚΚΕ και εκ των θεωρητικών καθοδηγητών του, ξαφνικά διαπίστωσε ότι θίγεται αποκαλούμενος «σταλινικός»! Προσωπικά δεν γνωρίζω κανένα μέλος του κόμματος αυτού που, ανεξάρτητα από το αν δυσφορεί με τα κίνητρα του χαρακτηρίζοντος, θα θεωρούσε ότι συκοφαντείται ή δυσφημείται με το χαρακτηρισμό (πριν λίγες μέρες μάλιστα έμαθα ότι στο ρολόι του Γενικού Γραμματέα του ΚΚΕ εικονίζεται η αγέρωχη μορφή του Γεωργιανού «πατερούλη»). Για να μη θυμηθούμε τα βιβλία υποστήριξης των καθεστώτων Γιαρουζέλσκι και Χόνεκερ που έγραψε ή συνυπέγραψε ο κ. Κοτζιάς.
Υπάρχει ένα ενδιαφέρον σημείο εδώ. Η αγωγή υπεβλήθη το 2010 και τότε ο κ. Κοτζιάς ήταν, αν όχι το «δεξί χέρι», πάντως άνθρωπος της απολύτου εμπιστοσύνης και του στενού περιβάλλοντος του Γιώργου Παπανδρέου, και το τελευταίο που θα επιθυμούσε ήταν τέτοιου είδους αναφορές στο κομματικό του παρελθόν. Βεβαίως ο καθένας έχει δικαίωμα να αλλάζει απόψεις ή πολιτική ενδυμασία. Εδώ ο κ. Βορίδης κοντεύει να μας συστηθεί ως μετριοπαθής κεντρώος! Αλλά το παρελθόν δεν διαγράφεται, ούτε εξαφανίζεται όπως τότε που οι παλιοί σύντροφοι του κ. Κοτζιά εξαφάνιζαν τον Τρότσκι και άλλους ανεπιθύμητους από τις παλιές φωτογραφίες.
Μπορεί στα καθεστώτα που θαύμαζε και υπέρ των οποίων αρθρογραφούσε και συνέγραφε βιβλία ο κ. υπουργός να θεωρούνται «αστική υποκρισία», αλλά στις δυτικές συνταγματικές δημοκρατίες τα δικαιώματα στην ελευθερία του λόγου, στην ελευθερία του Τύπου, στην ελεύθερη έκφραση και στην ανεμπόδιστη κριτική δημοσίων και κρατικών αρχών και προσώπων, αποτελούν κορυφαία και απαράγραπτα δικαιώματα που βρίσκονται μάλιστα στον σκληρό πυρήνα των δικαιωμάτων του ανθρώπου και του πολίτη! Και η υπεράσπισή τους μας αφορά όλους και πρώτη-πρώτη την κυβέρνηση, που θα έπρεπε ήδη να έχει πάρει θέση. Θα μου πείτε, εδώ καταπίνει αμάσητο ολόκληρο Καμμένο, θα ενοχληθεί από τη συμπεριφορά του κ. Κοτζιά;
Υπάρχει όμως και ένα άλλο ενδιαφέρον σημείο στην υπόθεση αυτή. Η συνεκδότρια του περιοδικού Μαρία Βασιλάκη είναι κόρη της Χαράς Λιουδάκη, της συντρόφου και αρραβωνιαστικιάς του Ναπολέοντα Σουκατζίδη, του διερμηνέα του Στρατοπέδου Χαϊδαρίου που ήταν ένας από τους 200 κομμουνιστές που εκτελέστηκαν την πρωτομαγιά του ’44 και των οποίων την ιστορία διηγήθηκε κινηματογραφικά ο Π. Βούλγαρης στην πρόσφατη ταινία του «Το τελευταίο σημείωμα», στην πρεμιέρα της οποίας παρέστη και ο κ. πρωθυπουργός. Είναι επίσης ανιψιά της ηρωίδας ΕΑΜίτισσας Μαρίας Λιουδάκη που δολοφονήθηκε από παρακρατικές συμμορίες στο Ηράκλειο. Ισως αυτό να αποτελεί μια ειρωνεία της Ιστορίας για τον υπουργό και την κυβέρνηση της Αριστεράς…
* Ο Τρύφωνας Δάρας είναι Νομικός, ειδικευμένος σε θέματα Περιφερειακού Τύπου, σύμβουλος του Συνδέσμου Ημερήσιων Περιφερειακών Εφημερίδων και της Ενωσης Ενημερωτικών Τηλεοράσεων Ελληνικής Περιφέρειας.
