Oσο κι αν ψάξει κανείς τα τελευταία 40 χρόνια δύσκολα θα βρει χρονιά που να εκφράζεται ικανοποίηση για την αύξηση του τζίρου και των κερδών. Το πώς πήγε λοιπόν η αγορά δεν μπορεί να αποτυπωθεί με δηλώσεις από την πλευρά των εμπόρων δύο μέρες μετά τη λήξη των εορτών. Αυτό θα συμβεί προφανώς μόλις υπάρξουν στατιστικά δεδομένα, από διασταυρώσεις στοιχείων που λαμβάνει υπόψη στις εκθέσεις της η Τράπεζα της Ελλάδος. Η αίσθηση που έχει ο κάθε έμπορος είναι υποκειμενική, μπορεί να αφορά έναν ειδικό κλάδο ή ακόμα και ένα κατάστημα – και σε κάθε περίπτωση δεν αποτυπώνει τη συνολική εικόνα της αγοράς.

Οι παραπάνω διευκρινίσεις θεωρούμε ότι είναι απαραίτητες για να μπορούμε να κάνουμε μια ορθολογική συζήτηση σε σχέση με το πώς κινείται η οικονομία και η κατανάλωση. Η κίνηση στην αγορά της Καλαμάτας την περίοδο των εορτών, όπως αυτή αποτυπώθηκε στην καθημερινότητα του καθενός μας, ήταν ιδιαίτερα αυξημένη. Τώρα το αν ψώνιζαν ή όχι όλοι αυτοί οι άνθρωποι που βρίσκονταν στους δρόμους δεν το γνωρίζουμε, όπως δεν μπορούμε να πούμε με σιγουριά από πού ψώνιζαν και τι αγόραζαν. Είναι κάτι το οποίο δεν μπορεί να το προσεγγίσει κάποιος με ακρίβεια. Το μόνο βέβαιο είναι ότι στην αγορά υπήρχε κόσμος με εμφανή καταναλωτική διάθεση.

Η κίνηση στην αγορά είναι ψυχολογικό σημάδι ανάτασης της οικονομίας. Η ενίσχυση της κατανάλωσης δεν αποτελεί όμως στοιχείο απόδειξης οικονομικής ανάπτυξης. Η οικονομική πολιτική της «χαρτοπετσέτας» και του δόγματος «ρίξτε χρήμα στην αγορά» για να αυξηθεί η κατανάλωση έχει αποδειχθεί ότι οδηγεί στη χρεοκοπία. Η αύξηση της κατανάλωσης, όταν δεν γίνεται με ορθολογικό τρόπο αλλά με επιδόματα και καταναλωτικά δάνεια, οδηγεί σε χρεοκοπίες που τελικά επιβεβαιώνουν το δόγμα… κάθε πέρσι και καλύτερα.