Ενα στα πέντε νοικοκυριά της Περιφέρειας Πελοποννήσου βρίσκεται αντιμέτωπο με τη φτώχεια, καθώς διαθέτει ετήσιο εισόδημα μικρότερο από 11.064 ευρώ (ανά τετραμελή οικογένεια) ή 5.269 ευρώ (για μονοπρόσωπο νοικοκυριό). Δυστυχώς όμως όχι μόνο οι πολιτικοί αλλά σχεδόν το σύνολο των κοινωνικών εταίρων αντί να ασχολούνται με τη δημιουργία πλούτου και υψηλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας, αναλώνονται σε αναδιανομή της υπάρχουσας πίτας υπέρ των προνομιούχων.
Με απλά λόγια: Η πολιτική, επιχειρηματική και πνευματική ελίτ της Πελοποννήσου αρνείται να παραδεχτεί ότι το οικονομικό μοντέλο της Περιφέρειας έχει εξαντλήσει τα όρια των παραγωγικών δυνατοτήτων του, με συνέπεια να ζει στα όρια της φτώχειας το 20% του πληθυσμού. Στην πραγματικότητα το οικονομικό μοντέλο της Περιφέρειας Πελοποννήσου παραμένει μια μικρογραφία του ελληνικού μεταπολιτευτικού κρατικοδίαιτου καπιταλισμού που χρεοκόπησε το 2010. Στην Πελοπόννησο όμως κυριαρχούν περισσότερο από ό,τι στην υπόλοιπη Ελλάδα οι πελατειακές σχέσεις και η οικογενειοκρατία εξορίζοντας από τον Μοριά οποιονδήποτε θα μπορούσε να βελτιώσει τον τοπικό ρυθμό ανάπτυξης και να παράγει πλούτο για να μειωθεί η φτώχεια. Μέσα σε αυτό το άτυπο θεσμικό πλαίσιο δημιουργούνται και λειτουργούν κυρίως οικογενειακές επιχειρήσεις που εξαρτώνται άμεσα ή έμμεσα από τις δαπάνες του κρατικού και αυτοδιοικητικού προϋπολογισμού. Στον αντίποδα, οι μεγάλες εξωστρεφείς επιχειρήσεις οι οποίες δεν εξαρτώνται από το κράτος, είναι ελάχιστες και βρίσκονται διαρκώς στο στόχαστρο... δεξιών και αριστερών κρατιστών, που εξακολουθούν να πιστεύουν ότι η οικονομική ανάπτυξη είναι θέμα κεντρικού σχεδιασμού και όχι λειτουργίας της αγοράς μέσα σε ένα θεσμικό πλαίσιο που ευνοεί τον ανταγωνισμό.
Σε κάθε περίπτωση θα ήταν μεγάλο λάθος να μην επισημάνουμε ότι η ασκούμενη κρατικοδίαιτη οικονομική πολιτική οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε πλήρη ερήμωση της πελοποννησιακής υπαίθρου, καθώς δεν δίνει κίνητρα σε νέους να δημιουργήσουν μεγάλες αγροτικές και κτηνοτροφικές επιχειρήσεις. Οι απογοητευμένοι ηλικιωμένοι και υπερήλικες κάτοικοι των χωριών και των κωμοπόλεων, που είναι συναισθηματικά δεμένοι με τις περιουσίες τους, διατηρούν ζωντανή μια υποτυπώδη παραγωγική δραστηριότητα επειδή δεν μπορούν να αναζητήσουν άλλες πηγές εισοδήματος στα αστικά κέντρα. Εννοείται ότι η αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγική δραστηριότητα διατηρείται ζωντανή χάρη στους χιλιάδες μετανάστες που συμβάλλουν τα μέγιστα για να μην κατρακυλήσει η Πελοπόννησος στην απόλυτη φτώχεια. Τα τελευταία 2-3 χρόνια όμως οι μετανάστες αυτοί εγκαταλείπουν την Πελοπόννησο, καθώς το έλλειμμα εργατικών χεριών στις πλούσιες περιφέρειες της Ευρώπης τούς προσφέρει εισοδήματα που δύσκολα θα αρνηθούν.
Δεν φεύγουν όμως μόνο οι μετανάστες από την πελοποννησιακή ύπαιθρο. Φεύγουν και οι νέοι αναζητώντας στην Ευρώπη μισθούς που δεν μπορούν να προσφέρουν οι κρατικοδίαιτες μικρές επιχειρήσεις της Πελοποννήσου. Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις η Πελοπόννησος σύντομα θα βρεθεί (αν δεν βρίσκεται ήδη) αντιμέτωπη με ένα νέο κύμα μετανάστευσης των νέων της προς το εξωτερικό. Αυτή τη φορά δεν θα μεταναστεύσουν όπως κατά τη διάρκεια της οικονομικής ύφεσης, εργαζόμενοι υψηλής ειδίκευσης (γιατροί, πανεπιστημιακοί κ.λπ.). Τώρα φεύγουν για την Ευρώπη και το... Ντουμπάι ανειδίκευτοι εργάτες για να καλύψουν θέσεις εργασίας που δημιουργούνται εξαιτίας της δημογραφικής συρρίκνωσης της Γηραιάς Ηπείρου και της ραγδαίας ανάπτυξης στην Ανατολή. Μόνο στον κλάδο των οδηγών φορτηγών υπάρχουν 100.000 κενές θέσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο (με συνέπεια να κλείσουν πολλά βενζινάδικα λόγω έλλειψης εφοδιασμού), 100.000 θέσεις στη Γερμανία και 8.000 στην Αυστρία. Δεν χρειάζεται να είσαι... προφήτης για να καταλάβεις ότι δεν θα είναι λίγοι οι οδηγοί ελληνικών φορτηγών που θα αναζητήσουν σαφώς υψηλότερο εισόδημα σε Γερμανία, Αυστρία και Ηνωμένο Βασίλειο. Ούτε χρειάζεται να έχεις διδακτορικό στην οικονομική επιστήμη για να καταλάβεις ότι ο τουριστικός κλάδος του Ντουμπάι έλκει πολλούς νέους από την Ελλάδα επειδή προσφέρει μισθούς πολύ υψηλότερους από τον μέσο ...πελοποννησιακό.
Απέναντι στον κίνδυνο να μείνει η Πελοπόννησος χωρίς εργατικά χέρια και να βυθιστεί στην απόλυτη φτώχεια, οι τοπικές ελίτ απαντούν με αιτήματα για περισσότερο κρατισμό και προστασία από τον ανταγωνισμό. Μόνο ένα θαύμα μπορεί να ανακόψει την καταστροφική πορεία της Περιφέρειας Πελοποννήσου προς την απόλυτη φτώχεια, καθώς οι παραγωγικές δυνάμεις δεν έχουν την ισχύ που απαιτεί μια σύγκρουση με τον κρατισμό και την οικογενειοκρατία. Ετσι και αλλιώς οι νέοι φεύγουν, αφήνοντας την Πελοπόννησο στα χέρια των κρατιστών και των φαμιλιών που την κατέστρεψαν.
Θανάσης Λαγός
