Την τελευταία εικοσαετία όμως έχει πάψει να αποτελεί ένα «κλειστό» άθλημα.

Τα κορυφαία τουρνουά στον κόσμο (Ρολάν Γκαρός, Αυστραλιανό Όπεν, US Open) συγκεντρώνουν κάθε χρόνο εκατομμύρια βλέμματα. Αυτά τα βλέμματα δεν ανήκουν μόνο σε φίλους του αθλήματος που αγαπούν το σπορ και τη φιλοσοφία πίσω από αυτό. Ανήκουν και σε αυτούς που μέσα από το τένις βλέπουν ακόμα έναν τρόπο για να μπορέσουν να βγουν κερδισμένοι στο πάμε στοίχημα. Το τένις όμως έχει και ένα ακόμα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό. Σε αντίθεση με άλλα σπορ, επηρεάζεται σε τεράστιο βαθμό από τον εξοπλισμό που διαθέτουν οι αθλητές, αλλά και από τα μπαλάκια, πίσω από τα οποία υπάρχει μακραίωνη ιστορία. Πάντοτε, σε οποιοδήποτε άθλημα, τον πρώτο ρόλο θα τον έχουν οι πρωταγωνιστές που είναι οι αθλητές. Όμως, αναφορικά με το τένις, οι μπάλες διεκδικούν επάξια ρόλο συμπρωταγωνιστή και όσο εξελίσσεται το άθλημα και η τεχνολογία εξελίσσονται και αυτές.

Σε αυτό το άρθρο θα δούμε για ποιο λόγο τα μπαλάκια του τένις παίζουν τόσο σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του αθλήματος, ενώ θα μάθουμε και ενδιαφέροντα πράγματα για την τεχνολογία που κρύβεται από πίσω. Στο τέλος θα απαντήσουμε και το αιώνιο ερώτημα: «Τελικά τα μπαλάκια του τένις είναι κίτρινα ή πράσινα;»

Παράγοντες που παίζουν σημαντικό ρόλο

Για να μπορέσουμε να αντιληφθούμε την επιρροή που έχουν τα μπαλάκια του τένις στο άθλημα, θα χρειαστεί να μάθουμε ποιοι είναι οι καθοριστικοί παράγοντες για τη δημιουργία τους. Αρχικά, είναι πολύ ενδιαφέρον να μάθουμε κάποια πράγματα για το πως ήταν τα πρώτα μπαλάκια του τένις.

Στα πρώτα χρόνια του αθλήματος τα μπαλάκια κατασκευάζονταν είτε από φελλό, είτε από μαλλί και σε μερικές περιπτώσεις ακόμα και από ανθρώπινες τρίχες. Τις πρώτες λαστιχένιες μπάλες τις έφτιαξε ο γνωστός κατασκευαστής ελαστικών Τσαρλς Γκούντγιαρ. Κατά την πάροδο των χρόνων και με την τεχνολογία να συμβάλλει καθοριστικά στην εξέλιξή τους, αυτά πλέον κατασκευάζονται από καουτσούκ ή λάστιχο. Είναι καλυμμένα από λευκή ή μαύρη τσόχα, η οποία είναι φτιαγμένη από πλεγμένες μάλλινες ίνες.

Αξίζει να τονίσουμε πως τα πρώτα μπαλάκια του τένις ήταν λευκά. Από το 1972 και ύστερα αυτό άλλαξε και έχουν το χρώμα που έχουν σήμερα. Αυτό οφείλεται στην τηλεοπτική μετάδοση διότι όταν οι μπάλες πλησίαζαν τις γραμμές οι τηλεθεατές δεν μπορούσαν να ξεχωρίσουν εάν το χτύπημα ήταν έγκυρο ή όχι.

Στη σημερινή εποχή, πίσω από την κατασκευή κάθε μπάλας κρύβεται η τελευταία λέξη της τεχνολογίας. Χιλιάδες άνθρωποι εργάζονται σε εταιρίες που ασχολούνται με τη δημιουργία τους και αξίζει να αναφέρουμε πως κάθε μια φροντίζει να δίνει και τη δική της «πινελιά». Χαρακτηριστικά αναφέρουμε πως υπάρχουν εταιρίες που η φιλοσοφία τους είναι να κατασκευάζουν πιο σκληρές μπάλες, άλλες δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στην πυκνότητα της τσόχας, άλλες δίνουν προτεραιότητα στην αναπήδηση. 

Ένα άλλο ενδιαφέρον στοιχείο που δεν γνωρίζει αρκετός κόσμος είναι ότι οι μπάλες του τένις έχουν ημερομηνία λήξης. Ο συμπιεσμένος αέρας που βρίσκεται μέσα σε αυτές βρίσκει πάντοτε διέξοδο διαρροής από ένα μπαλάκι. Γι’ αυτό και όταν αγοράζουμε μπαλάκια, αυτά βρίσκονται σε αεροστεγείς συσκευασίες. Οπότε, την επόμενη φορά που θα αγοράσετε μπαλάκια, κοιτάξτε στο κουτί την ημερομηνία κατασκευής γιατί εάν ξεπερνά τον ένα χρόνο, τότε μάλλον δεν αξίζει να τα αγοράσετε.

Διαφορετικό μπαλάκι για κάθε στιγμή;

Πάμε τώρα να δούμε το πως επηρεάζουν τα μπαλάκια τη ροή ενός αγώνα. Εάν έχετε παρακολουθήσει κάποιο τουρνουά τένις θα έχετε παρατηρήσει πως σε κάποια διαλείμματα ο διαιτητής ενημερώνει τους αθλητές πως παίζουν με καινούργια μπαλάκια. Γιατί συμβαίνει αυτό;

Σε ένα επαγγελματικό τουρνουά υψίστου επιπέδου είναι τόσο σημαντικές οι λεπτομέρειες που καθορίζουν την εξέλιξη της αναμέτρησης. Εάν ένας παίκτης σερβίρει με ένα ξεφτισμένο μπαλάκι, αυτό δεν θα πάρει την αναπήδηση που θέλει και δεν θα καταλήξει εκεί που θέλει. Μιλάμε για ακρίβεια χιλιοστών σε αυτά τα επίπεδα.

Γι’ αυτό το λόγο οι διοργανώτριες αρχές του αθλήματος, η ATP για τους άνδρες και η WTA για τις γυναίκες, αποφάσισαν να αντικαθιστούν τα χρησιμοποιημένα μπαλάκια κατά τη διάρκεια ενός αγώνα. Πιο συγκεκριμένα, σε κάθε τουρνουά, κάθε εννιά games τα μπαλάκια ανανεώνονται. Μοναδική εξαίρεση είναι η έναρξη του αγώνα. Τα πρώτα μπαλάκια θα αλλαχτούν μετά από επτά games διότι έχουν χρησιμοποιηθεί και στο ζέσταμα των αθλητών.

Μάλιστα, ως πράξη σεβασμού, όταν ένας αθλητής σερβίρει με καινούργιες μπάλες κάνει ένα νεύμα με το χέρι του στον αντίπαλο για να το γνωρίζει και να μπορεί να υποδεχτεί το σερβίς του αντιπάλου του κατάλληλα. Είναι πολύ ενδιαφέρον να αναφέρουμε πως τα μπαλάκια χωρίζονται και σε ποιότητες. Άλλη η ποιότητα αυτών που παίζονται στα μεγάλα τουρνουά, άλλη αυτών που παίζονται σε υποδεέστερα. Αναλυτικότερα, στα πολύ μεγάλα τουρνουά, τα γνωστά χιλιάρια, οι μπάλες που χρησιμοποιούνται έχουν κατασκευαστεί αποκλειστικά γι’ αυτά και ανοίγονται επιτόπου. Είναι οι λεγόμενες professional tennis balls.

Η επόμενη κατηγορία είναι οι championship tennis balls. Δεν εμπεριέχουν το ίδιο ποσοστό συμπιεσμένου αέρα. Έχουν όμως την ίδια αντοχή στα χτυπήματα και είναι αρκετά σταθερές. Τέλος, έχουμε τις προπονητικές μπάλες. Αυτές είναι πιο μαλακές συνήθως απ’ τις άλλες δύο κατηγορίες. Ιδανικές για προπόνηση και για να τοποθετούνται στους εκτοξευτήρες (τα μηχανήματα που πετούν μπαλάκια για προπόνηση). Δεν έχουν πεπιεσμένο αέρα στο εσωτερικό τους, αλλά είναι εξαιρετικές όσον αφορά την αντοχή τους.

Ασφαλώς τα παραπάνω τα γνωρίζουν οι καλύτερες στοιχηματικές εταιρίες και παίζουν σαφέστατα ρόλο στη διαμόρφωση των αποδόσεων. Έτσι, μπορούν να εξηγηθούν αρκετές φορές παράλογα νούμερα, που βάσει ειδησεογραφίας δεν δικαιολογούνται.