Κυρία Βιτάλη, τι χαρά θα νιώθετε έντεκα χρόνια μετά την έκδοση του πρώτου βιβλίου σας, ο κόσμος να το αγκαλιάζει πιο ζεστά κι από την πρώτη φορά!

Όπως το λέτε. Μεγάλη χαρά. Στην εποχή της σβελτάδας και της μηχανής που «κόβει» εκατομμύρια βιβλία σε κάθε σημείο του πλανήτη (έτσι το νιώθω όταν μπαίνω σε μεγάλα βιβλιοπωλεία), με συγκινεί ότι το Κάποτε θα γράψω ένα βιβλίο έχει ευκαιρία κι άλλης ζωής. Άλλωστε, όσο μακραίνουμε από τα χρόνια «του», τόσο νομίζω έχουμε ανάγκη να διηγηθούμε τη μικροϊστορία μας.

Λίγα σχόλια για κάποιες γραμμές που ξεχώρισα. Λέτε: «Αν έμαθες να διαβάζεις μάτια ανθρώπων, τι να σε φοβίσει στη ζωή;» Βοηθάει το διάβασμα, μα και πάλι…;

Σας ευχαριστώ γι’ αυτά που ξεχωρίσατε. Εν προκειμένω, πιστεύω βαθιά ότι το ένστικτο του ανθρώπου είναι πιο έξυπνο από το μυαλό. Συνηθίζω να το ονομάζω «το μυαλό πίσω από το μυαλό». Μελετώντας, βουτάει το ένα ένστικτο μέσα στο άλλο. Οι άνθρωποι μιλάνε αλλιώς. Νομίζω ειδικεύτηκα σ’ αυτό από μικρή.

«Οι μαγευτικοί άνθρωποι δικαιούνται δύο όψεις», γράφετε. Γι’ αυτό φωτίζουν λίγο πιο πολύ τον χώρο έναντι των υπολοίπων;

Θα πρόσθετα ότι οι γοητευτικοί άνθρωποι είναι γοητευτικοί γιατί φέρουν άφοβα ακόμα και τα ελαττώματά τους. Είναι αληθινοί.

«Οι γονείς μου ήταν νέοι, απασχολημένοι και λαχανιασμένοι. Κάπου εκεί, έπρεπε να είναι και γονείς», διαβάζουμε. Τώρα εσείς, σαν γονιός, μπας και βρήκατε μια λίγο καλύτερη συνταγή να τα ταιριάζει κανείς όλα πιο μαλακά;

Ως γονέας, βοηθούμενη από έναν πολύτιμο σύντροφο που ήμαστε δίπλα ο ένας στον άλλον για σαράντα χρόνια, είχα την ευκαιρία (και το εξέλαβα ως ευκαιρία) να έχω προτεραιότητα τη σχέση μου, μετά τα παιδιά μου και μετά την όποια καριέρα μου. Όπως λέω συχνά στα παιδιά μας, καμαρώνω ότι έκανα νέα λάθη ως μαμά. Ό,τι πλήγωσε εμένα (χωρίς να υπήρχε πρόθεση από τους γονείς μου να πληγωθώ), το μελέτησα και ακολούθως κατάφερα να μην το «μεταδώσω» στα δικά μου παιδιά, στα δικά μας παιδιά. Νέα λάθη αξιώθηκα. Μην το θεωρείτε εύκολο.

Πιστεύω βαθιά ότι το ένστικτο του ανθρώπου είναι πιο έξυπνο από το μυαλό. Συνηθίζω να το ονομάζω «το μυαλό πίσω από το μυαλό».

«Οι Κυριακές ανέκαθεν με μελαγχολούσαν κι ας φορούσαμε τα καλά μας…» Ίσως γιατί έκλειναν με το σαδιστικό «και από αύριο κάθε κατεργάρης στον πάγκο του», με του Διακογιάννη τη φωνή που «στοίχειωνε» πολλές από μας;

Αυτό όλο είναι μια «ατμόσφαιρα». Δεν έχω να συμπληρώσω τίποτα. Όποιος της γενιάς μου, της γενιάς μας, το γραπώνει αμέσως στην ψυχή του.

Αναφορικά με τη μοναδική σχέση των δικών σας με το σύντομο –σκληρό– τέλος: «Ένας έρωτας, ένα αντίο που σφύριζε σαδιστικά στ’ αυτιά τους μήνες. Πόσο άντεξε ο καθένας χώρια […] Πόσα αντέχει ο άνθρωπος! Πόσα καταπνίγει…» Τέτοιοι σπαρακτικοί έρωτες υπάρχουν στις μέρες μας ή όλοι είμαστε θωρακισμένοι να μην πονέσουμε;

Τέτοιοι έρωτας συμβαίνουν και θα συμβαίνουν πάντα. Τυχεροί όσοι βούτηξαν στη θάλασσά τους και κάποτε βγήκαν σε μια ακτή και είχαν να θυμούνται. Αλλά και τυχερά τα παιδιά των μεγάλων ερώτων. Έχουν ωραίο καύσιμο.

Κι ακόμα: «Όλα μπορεί να αναβάλλει ο άνθρωπος, εκτός αν μπλεχτεί με πόθο ερωτευμένων». Άλλαξε ο έρωτας από το ’50; Το πάθος καταλάγιασε;

Πολλά άλλαξαν. Χρειάζεται ολόκληρη διατριβή για το πόσο άλλαξε ο έρωτας, αλλά και το σεξ. Ιδίως το σεξ. Όμως η ανυπομονησία, το χτυποκάρδι, η προσμονή, η λάμψη στα μάτια, το γέλιο, τα δάκτυλα που τρέχουν σε μηνύματα… Ίδια! Ακριβώς ίδια! Το διαπιστώνω στην εγγονή μου.

Κλείνοντας: «Πόσο θα ήθελα να γυρίσω τον χρόνο πίσω για να νιώσω τη λαχτάρα, το καρδιοχτύπι του πρωτόγνωρου». Χάσαμε αυτή την αίσθηση; Τι ωραίο θα ήταν, όπως παλαιότερα, ένα ταξίδι στο πρωτόγνωρο. Τι λέτε;

Ναι, έτσι είναι. Είχαμε μια χαρά που διαρκούσε. Είχε να κάνει με τον χρόνο που είχαμε στη διάθεσή μας. Τώρα το νέο μοντέλο για κάθε συσκευή σακατεύει τη χαρά. Με την αγορά του πρώτου ήδη ο καταναλωτής οργανώνει όνειρο για το επόμενο. Τι απέραντο κρίμα!

Και ακόμα: «Χούντα, Πολυτεχνείο, Κυπριακό. Πήρα στο κατόπι τα χρόνια». Μεταξύ μας, μια πληγή δική σας –τον χαμό του μπαμπά σας– ακολουθήσατε και στολίσατε με τη μικροϊστορία μιας ολόκληρης γενιάς μέσα από τις 225 σπαρταριστές σελίδες του βιβλίου σας;

Μας άξιζε να καταγραφεί η μικροϊστορία μας. Είναι πιο έντιμη, έχει πιο μπέσα από την ιστορία-ιστορία. Τα «μικρά» ξεμπροστιάζουν τα μεγάλα.

Πηγή: diastixo.gr