Ενα μήνυμα πάντα επίκαιρο για να περιγράψει τη δέσμευση και την υπομονή που χρειάζεται να έχουν οι εξαρτημένοι χρήστες για να ολοκληρώσουν το θεραπευτικό πρόγραμμα.

Και στη δεκάχρονη παρουσία του οργανισμού στην πόλη και τις πρώτες αποφοιτήσεις από το θεραπευτικό πρόγραμμα το 2011, καταγράφονται (όπως και πανελλαδικά) αξιοζήλευτα νούμερα καθώς 7 στους 10 που έχουν ολοκληρώσει όλα τα στάδια θεραπείας παραμένουν καθαροί και μακριά από παραβατικότητα. Χθες, πάντως οι άνθρωποι του ΚΕΘΕΑ “Κύτταρο-Οξυγόνο” απεργούσαν συνεχίζοντας τον αγώνα τους για τη διατήρηση του αυτοδιοίκητου.

Ρεπορτάζ: Νικολέττα Κολυβάρη

Σε ό,τι αφορά τις υπηρεσίες που προσφέρει το ΚΕΘΕΑ "Κύτταρο-Οξυγόνο", πέρυσι στην εισαγωγική φάση θεραπείας, και ειδικότερα στο συμβουλευτικό κέντρο της Καλαμάτας δέχτηκαν υπηρεσίες 75 άτομα, έναντι 90 το 2017 και 83 το 2016. Στην κύρια φάση της θεραπείας, στη μονάδα δηλαδή εντατικής απεξάρτησης στη Σπερχογεία, δέχτηκαν υπηρεσίες 60 άτομα πέρυσι, 56 το 2017 και 62 το 2016. Στο κέντρο οικογενειακής υποστήριξης δέχτηκαν υπηρεσίες 115 άτομα, 110 το 2017 και 84 το 2016. Επίσης, πέρυσι, στη φάση της μεταθεραπευτικής φροντίδας, στο κέντρο κοινωνικής επανένταξης του ΚΕΘΕΑ “Κύτταρο-Οξυγόνο” δέχτηκαν υπηρεσίες 37 άτομα, έναντι 36 το 2017 και 29 το 2016.

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΑΠΟ 60 ΑΠΟΦΟΙΤΟΙ

Την περίοδο αυτή στο συμβουλευτικό κέντρο της Καλαμάτας δέχονται υπηρεσίες 19 ενεργά μέλη και στη θεραπευτική κοινότητα στη Σπερχογεία 22, ενώ σύντομα προγραμματίζονται νέες εισαγωγές. Αλλα 29 άτομα βρίσκονται στο στάδιο της επανένταξης -από αυτούς οι 12-14 αποφοιτούν τον άλλο μήνα. Στο κέντρο οικογενειακής υποστήριξης δέχονται υπηρεσίες 46 άτομα.

Οι πρώτοι που αποφοίτησαν από το τριετές θεραπευτικό πρόγραμμα γύρω στο 2011 ήταν κάποιοι άνθρωποι οι οποίοι συνέχισαν τη θεραπεία που είχαν ξεκινήσει πριν αναλάβει το ΚΕΘΕΑ να καλύψει με ποιότητα και επάρκεια το 2009 ένα προγενέστερο πρόγραμμα. Εκτοτε κάθε χρόνο αποφοιτούν γύρω στα 6-7 άτομα, ενώ φέτος θα αποφοιτήσουν 12-14.

ΔΥΣΚΟΛΟΣ ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ

Οι εξαρτημένοι χρήστες ναρκωτικών είναι ένας δύσκολος πληθυσμός, λέει η Ιωάννα Τσουράπα. Εξηγεί λοιπόν ότι "επενδύεις σε χρόνο και στους ανθρώπους" από τη στιγμή "που πας και του απλώνεις το χέρι και τον παίρνεις από τον δρόμο", όπου εκεί "δεν ξέρεις πώς θα αντιδράσει και αν δεχτεί αυτό που θα του προτείνεις", μέχρι "να τον βάλεις σε μια διαδικασία δέσμευσης και να του παρέχεις μια πρώτη φροντίδα, ιδίως σε θέματα ιατρικά" και μετά "να πάει στη θεραπευτική κοινότητα". Εξάλλου, "δεν θα πάνε όλοι στο στάδιο της θεραπευτικής κοινότητας για διάφορους λόγους: φοβούνται, διστάζουν, δεν έχουν την υποστήριξη που θα χρειαζόταν να έχουν ή γιατί έχουν τόση "υποστήριξη" που δεν ξεβολεύονται να κάνουν κάτι άλλο".

ΟΤΑΝ ΤΟ ΚΕΘΕΑ ΞΕΚΙΝΗΣΕ

Η Ιωάννα Τσουράπα κάνει μια αναδρομή στο παρελθόν αναδεικνύοντας γιατί ξεχώρισε η θεραπευτική πρόταση του ΚΕΘΕΑ. Ο οργανισμός ξεκίνησε το 1983 και "ένα δυνατό στοιχείο του ήταν ότι δεν ήταν "Δημόσιο" και το αυτοδιοίκητο το διασφάλιζε αυτό", σημειώνει. Οι εξαρτημένοι χρήστες άλλωστε εκείνη την εποχή, "που η χρήση είχε και έναν μανδύα κοινωνικής αμφισβήτησης, ήταν δύσπιστοι και απορριπτικοί προς το "Δημόσιο", και μια δομή με χαρακτηριστικά Δημοσίου δεν κέρδιζε την εμπιστοσύνη τους", επισημαίνει και προσθέτει ότι ο οργανισμός "ξεκίνησε και αναπτύχθηκε με μεγάλη έγνοια στο να μην αναπαράγει -και το κατάφερε επί 37 χρόνια- τις δυσλειτουργίες του δημοσίου τομέα, δίνοντας φυσικά πάντα λόγο για τα οικονομικά του, ώστε να είναι συνεπές σε αυτό που ζήταγε και από τους εξαρτημένους: Να εμπιστευτούν και να υιοθετήσουν αξίες παραμελημένες, όπως η εντιμότητα, η ειλικρίνεια, η ευθύτητα, η ενεργή συμμετοχή στα κοινά, ο σεβασμός και η αγάπη για τον άνθρωπο, η πίστη στις δυνατότητές του όταν επιλέγει να μην είναι μόνος του, μέσα σε μια κοινωνία όλο και πιο ατομικιστική που εντείνει τη μοναξιά".

ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΑ

Στο σήμερα, επισημαίνει η υπεύθυνη του δικτύου στην Πελοπόννησο, "τείνουμε να μιλάμε για τις υπηρεσίες. Και εμείς χρησιμοποιούμε τη λέξη γιατί πιστεύουμε ότι πρέπει να υπάρχουν, να είναι δωρεάν, να είναι ποιοτικές και να καλύπτουν όλες τις ανάγκες". Ξέρουν όμως ότι "δεν μπορούν να είναι απρόσωπες γιατί τότε μπορούν να βοηθήσουν ίσως τον εξαρτημένο να επιβιώσει, αλλά όχι και να ζήσει". Γιατί "το έναυσμα για ζωή θέλει σχέση. Σχέση που βοηθά τον εξαρτημένο να πιστέψει και να στηρίξει τις δυνατότητές του, να παλέψει με τον εαυτό του πρώτα (αλλά όχι μόνος του) και μετά με τις αντιξοότητες, τον παραλογισμό και την αδικία που συχνά θα συναντήσει στη ζωή του".

ΤΟ ΜΟΝΤΕΛΟ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

Το μοντέλο της θεραπευτικής κοινότητας είναι ένα από τα σημαντικότερα μοντέλα στη θεραπεία της τοξικοεξάρτησης. Πρόκειται, όπως λέει, για ένα μοντέλο κοινωνικής μάθησης και "το ίδιο το πλαίσιο λειτουργίας της αποτελεί το μέσο για την επίτευξη της αλλαγής του εξαρτημένου, σε επίπεδο στάσης, αξιών και συμπεριφοράς". Το πλαίσιο της θεραπευτικής κοινότητας "στηρίζεται στην αυτοοργάνωση και αυτοδιαχείριση της καθημερινότητας από τα ίδια τα μέλη με βάση το ημερήσιο πρόγραμμα με το προσωπικό σε εποπτικό ρόλο. Χρησιμοποιεί τους ρόλους συμμετοχής πετυχαίνοντας την ανατροφοδότηση μέσα από τη συμμετοχή". Επίσης, "τη θεραπευτική κοινότητα διέπουν κοινοί για όλους κανόνες, ενώ το αξιακό της πλαίσιο στηρίζεται στην ειλικρίνεια, τη διαφάνεια, το σεβασμό στην ατομική ακεραιότητα, την αποδοχή του εαυτού και την πίστη στις δυνατότητές του, την υπευθυνότητα, την αλληλοβοήθεια".

ΤΑ ΑΤΟΜΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ

Τα άτομα στη θεραπευτική κοινότητα τα συνδέει ένα κοινό πρόβλημα και "με την αλληλεπίδραση μεταξύ τους προσπαθούν να επιτύχουν την προσωπική αλλαγή και μέσω αυτής να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα". Μέσα "από την αυτοβοήθεια, την αλληλοβοήθεια και την αλληλεγγύη δίνεται συναισθηματική στήριξη ώστε να καταφέρει το άτομο να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που το απασχολούν". Ο θεραπευτικός σχεδιασμός "περιλαμβάνει άξονες σχετιζόμενους με την υγεία, τα ιατρικά και νομικά θέματα, τα θέματα εκπαίδευσης και επαγγελματικού προσανατολισμού, τη σχέση με την οικογένεια, την εκπαίδευση στην πρόληψη της υποτροπής και όποια άλλα θέματα αξιολογούνται ως κρίσιμα και αναγκαία από τον ίδιο, την ομάδα και το προσωπικό για την προετοιμασία για την κοινωνική επανένταξη", εξηγεί η κ. Τσουράπα.

ΚΑΝΟΝΕΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ

Οι κανόνες έχουν στόχο "να προστατεύσουν το άτομο αλλά και το σύστημα ως ενιαίο λειτουργικό σύνολο και να δημιουργήσουν περιβάλλον ασφάλειας, μέσα στο οποίο μπορεί κάποιος να εκφράσει τα συναισθήματά του και τις δυσκολίες του", περιγράφει η υπεύθυνη. Τα μέλη του προσωπικού λοιπόν "λειτουργούν ως θετικά πρότυπα και έχουν όπως και τα μέλη της κοινότητας την υποχρέωση να σέβονται τους κανόνες που θέτει το θεραπευτικό πλαίσιο και να συμμετέχουν ενεργά στο πρόγραμμα και τις δραστηριότητες". Για να επιτευχθούν ωστόσο οι ελάχιστες προϋποθέσεις ενεργού συμμετοχής των μελών, "πρωταρχικής σημασίας είναι η εθελούσια προσέλευσή τους στη θεραπευτική κοινότητα αλλά και το αναφαίρετο δικαίωμά τους να διακόψουν τη θεραπεία τους οποιαδήποτε στιγμή το θελήσουν", λέει καταλήγοντας η Ιωάννα Τσουράπα.