Του Παναγιώτη Χαλβατσιώτη

Επίκουρου Καθηγητή
Παθολογίας - Διαβήτη
Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ
Διαβητολογικό Κέντρο
Πανεπιστημιακού Γ.Ν. "Αττικόν"

Σε πρόσφατη δημοσίευση (30.03.2020) στο έγκριτο ιατρικό περιοδικό “The New England Journal of Medicine” μεταξύ των βαρέως πασχόντων από Covid-19 ασθενών με μέση ηλικία τα 64 έτη, που νοσηλεύονταν σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας σε 9 νοσοκομεία της περιοχής του Seattle στις ΗΠΑ, το 58% παρουσίαζε σακχαρώδη διαβήτη. Επιπλέον οι υγειονομικές αρχές της πόλης New Orleans στην Louisiana των ΗΠΑ δηλώνουν ότι το 97% των θανόντων από τη νόσο Covid-19 ανήκαν στις ευπαθείς ομάδες, και από αυτούς το 40% δηλαδή ο 1 στους 2 είχε διαβήτη, το 25% ήταν παχύσαρκοι, το 23% νεφροπαθείς και σε ποσοστό 21% έπασχαν από κάποιο καρδιακό νόσημα.
Τέλος, σύμφωνα με τα τελευταία συγκεντρωτικά στοιχεία του Εθνικού Κέντρου Μεταδιδόμενων Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC    April 3, 2020 / 69(13);382–386) αναφέρεται ότι στην πλειοψηφία τους οι ασθενείς στις ΗΠΑ με πνευμονία από κορονοϊό που χρειάστηκε να νοσηλευθούν σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (78%) ή έχρηζαν γενικά νοσοκομειακής φροντίδας (71%), είχαν παράλληλα και ένα τουλάχιστον υποκείμενο νόσημα. Από τα 7.162 καταγεγραμμένα περιστατικά εισαγωγών, το πιο συχνό υποκείμενο νόσημα ήταν ο σακχαρώδης διαβήτης (32%) και ακολουθούσαν τα χρόνια αναπνευστικά νοσήματα (21%) και τα νοσήματα του καρδιαγγειακού (29%). Σημειώνουμε ότι στον γενικό πληθυσμό των ΗΠΑ, το 10.1% παρουσιάζει σακχαρώδη διαβήτη, το 10.6% κάποιο καρδιακό νόσημα, το 7.9% Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (τις περισσότερες φορές λόγω καπνίσματος) και το 7.9% άσθμα.
Δεν υπάρχουν ακόμη αρκετά στοιχεία για να θεωρήσουμε ότι οι διαβητικοί αναπτύσσουν πιο συχνά τη λοίμωξη από κορονοϊό σε σύγκριση με το γενικό πληθυσμό.  Αυτό που όμως γνωρίζουμε είναι ότι η υγεία τους σε ενδεχόμενη λοίμωξη επιβαρύνεται σε σημαντικό βαθμό, και για το λόγο αυτό ίσως έχουν ανάγκη νοσηλείας σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας με συχνά μοιραία εξέλιξη. Οι διαβητικοί επίσης τις περισσότερες φορές είναι υπέρβαροι και αναπτύσσουν στο μάκρος του χρόνου επιπλοκές από το καρδιαγγειακό και το νεφρικό τους σύστημα. Επομένως όταν πάσχουν από Covid-19 και απαιτήσουν νοσηλεία είναι πιθανόν να ευρίσκονται σε δυσχερέστερη κατάσταση, καθώς μπορεί να    παρουσιάζουν περισσότερα από ένα υποκείμενα νοσήματα. Τέλος, κάθε λοίμωξη είναι δυνατόν να απορρυθμίσει το διαβητικό σύνδρομο, με αποτέλεσμα ο ασθενής να οδηγηθεί σε έναν φαύλο κύκλο ανατροφοδότησης των ιατρικών του προβλημάτων.
Τα άτομα όμως με σακχαρώδη διαβήτη είναι γνωστό ότι γενικά είναι περισσότερο επιρρεπή από τον γενικό πληθυσμό σε λοιμώξεις. Αυτό όμως παρατηρείται πιο συχνά σε εκείνους που είτε έχουν διαβήτη για πολλά χρόνια ή το σάκχαρό τους είναι σταθερά υψηλό με πολλές αυξομειώσεις των επιπέδων του στη διάρκεια της ημέρας. Επομένως δεν χωρά καμία αμφιβολία ότι είναι απαραίτητο κάθε διαβητικός να ρυθμίσει τα σάκχαρά του σε φυσιολογικά επίπεδα.
Δεν γνωρίζουμε αν ο κορονοϊός σχετίζεται με μεγαλύτερο κίνδυνο σε κάποιο τύπο διαβήτη, αλλά έτσι κι αλλιώς οι διαβητικοί ανήκουν σε διαφορετικές ηλικιακές ομάδες χωρίς να έχουν πάντα τον ίδιο βαθμό ρύθμισης του διαβητικού τους συνδρόμου. Επίσης το ατομικό ιατρικό τους ιστορικό είναι διαφορετικό όσον αφορά την παρουσία άλλων υποκείμενων νοσημάτων, όπως το καρδιαγγειακό, και επομένως δεν είναι δυνατόν να οδηγηθούμε σε γενικεύσεις.
Δεν θα πρέπει όμως να μας διαφεύγει ότι η συντριπτική πλειοψηφία των διαβητικών ανήκει στον τύπου 2 διαβήτη. Σύμφωνα με το σύστημα της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, στην Ελλάδα είναι καταχωρημένοι περίπου 47.500 ασφαλισμένοι με τύπου 1 διαβήτη και με τύπου 2 πάνω από 950.000. Στον αριθμό αυτό θα πρέπει να προστεθούν και αυτοί που ρυθμίζουν τον διαβήτη τους μόνο με δίαιτα, αλλά και όσοι δεν γνωρίζουν ότι είναι διαβητικοί. Μελέτες παγκοσμίως υπολογίζουν ότι το ποσοστό τους μπορεί να φτάσει και στο 50% εκείνου των γνωστών διαβητικών.
Επομένως η δυναμική που υποκρύπτει αυτός ο μεγάλος αριθμός των συμπολιτών μας με διαβήτη, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι σύμφωνα με στατιστικούς υπολογισμούς λιγότεροι από τους μισούς έχουν ρυθμισμένο το σάκχαρό τους, θα πρέπει να θέσει σε προβληματισμό τις υγειονομικές αρχές για τη λήψη αναγκαίων μέτρων όπου κρίνεται σκόπιμο. Κυρίως όμως, θα πρέπει να υποχρεώσει κάθε διαβητικό να πάρει κάθε αναγκαίο μέτρο για να προφυλάξει την υγεία του, ακολουθώντας πιστά τις συνιστώμενες οδηγίες.