Οπως λέει ο γιατρός, το πλήθος των πιο πάνω περιστατικών καταρράκτη οφείλεται, αφ’ ενός στην αδιαφορία του ασθενή και αφ’ ετέρου στη μεγάλη καθυστέρηση που καταγράφεται στο Νοσοκομείο Καλαμάτας μέχρι ο ενδιαφερόμενος να πάρει σειρά για τη σχετική διορθωτική επέμβαση:

“Ρώτησα και έμαθα ότι στο Νοσοκομείο Καλαμάτας ο αριθμός αναμονής στη λίστα για καταρράκτη είναι 500. Και φυσικά έμεινα έκπληκτος. Ηξερα ότι ήταν μεγάλη η λίστα, αλλά όταν μιλάμε για έναν αριθμό 500 και με βάση τις επεμβάσεις ανά εβδομάδα, ο ενδιαφερόμενος που βρίσκεται χαμηλά στη λίστα θα πρέπει να περιμένει αρκετά χρόνια για να έρθει η σειρά του. Οποιος μπορεί πηγαίνει σε κάποια ιδιωτική κλινική, αλλά με την κρίση που περνά η χώρα μας, πόσοι μπορούν να το κάνουν;” σημειώνει ο Σπ. Γαληνός.

Ο ίδιος προσθέτει ότι στην περιοχή της Μεσσήνης εντοπίστηκαν και αρκετές περιπτώσεις γλαυκώματος, όχι πάντως σημαντικά περισσότερες από άλλες περιοχές της χώρας μας, τις οποίες έχει επισκεφθεί από το 2007 με την Κινητή Οφθαλμολογική Μονάδα, η οποία δημιουργήθηκε το πιο πάνω έτος με χορηγία από το Ιδρυμα “Σταύρος Νιάρχος” που καλύπτει και τα λειτουργικά της έξοδα.

Ειδικότερα, από την ΚΟΜ εξετάστηκαν στη Μεσσήνη συνολικά 157 άτομα, από τα οποία 122 ενήλικες και 35 παιδιά. Τα ευρήματα από την τριήμερη εξέταση -σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθηκαν- ήταν, 34 άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, 33 άτομα με ώριμο καταρράκτη, 12 άτομα με χρόνιο γλαύκωμα, 4 άτομα με αμβλυωπία, 3 άτομα με εκφυλίσεις ωχράς (αλλοιώσεις), 2 άτομα με στραβισμό. Παράλληλα, έγιναν βυθοσκοπήσεις - άνοιγμα κόρης οφθαλμού σε 32 άτομα, συνταγές γυαλιών σε 54 άτομα, φάρμακα σε 24 άτομα, ενώ δόθηκαν σε 15 άτομα γυαλιά (προσφορά της ΚΟΜ) και σε άλλα 40 οδηγίες.

Ο Σπ. Γαληνός εξηγεί ότι ο Ελληνικός Οργανισμός Πρόληψης και Διάγνωσης Προβλημάτων Ορασης είναι μια αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία, που ιδρύθηκε το Σεπτέμβριο του 2007, με αποστολή την πρόληψη και διάγνωση οφθαλμολογικών προβλημάτων ατόμων που ζουν σε δυσπρόσιτες περιοχές της χώρας μας και δεν είναι σε θέση να εξασφαλίσουν αξιοπρεπή οφθαλμολογική φροντίδα, εξ αιτίας έλλειψης γιατρών και συμπληρωματικών κέντρων υγείας. 

-Ποιος είναι ο σκοπός του Ελληνικού Οργανισμού Πρόληψης και Διάγνωσης Προβλημάτων Ορασης και της κινητής μονάδας του;

“Ο Οργανισμός προσφέρει δωρεάν προληπτική οφθαλμολογική εξέταση στην περιφέρεια και ιδιαίτερα σε απομακρυσμένα μέρη, κυρίως σε νησιά και ορεινές περιοχές, απευθύνεται δε στο σύνολο του πληθυσμού, χωρίς κάποιον διαχωρισμό κοινωνικών ομάδων. Είναι ο μόνος τρόπος να προσφέρονται προληπτικές οφθαλμολογικές εξετάσεις, οι οποίες στη χώρα μας τελούν εν ανεπαρκεία, σε σχέση με όλες τις άλλες ιατρικές ειδικότητες, γιατί γι’ αυτές απαιτούνται μηχανήματα και εξειδικευμένους γιατρούς.

Η Κινητή Μονάδα δημιουργήθηκε, με χορηγία από το ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, για να είναι αυτόνομη, ευκίνητη, με τα απαραίτητα μηχανήματα, τα οποία δίνουν τη δυνατότητα να διενεργούνται όλες οι απαιτούμενες εξετάσεις, μεταξύ των οποίων, για παθήσεις όπως μυωπία, πρεσβυωπία, υπερμετρωπία, αστιγματισμός, ενώ γίνεται επίσης τομομετρία (έλεγχος της πίεσης του ματιού) και βυθοσκόπηση για τους διαβητικούς. Μέχρι πριν λίγο καιρό, η μονάδα αυτή ήταν η μοναδική κινητή οφθαλμολογική μονάδα. Τώρα, το εν λόγω ίδρυμα, ακολουθώντας το παράδειγμα του ΕΟΠΔΠΟ, έφτιαξε μεγαλύτερες ιατρικές κινητές μονάδες, με πολλές ειδικότητες, οι οποίες διαθέτουν ακόμα και αξονικό τομογράφο και πηγαίνουν σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας για να κάνουν εξετάσεις στον πληθυσμό της χώρας”.

-Πόσοι γιατροί απασχολούνται στην κινητή μονάδα;

“Στην ΚΟΜ βασικά απασχολούνται δύο οφθαλμίατροι, ενώ υπάρχει και γραμματεία. Στην πράξη, όμως, είναι ένας ο γιατρός κι αυτό συμβαίνει για διάφορους λόγους, προσωπικούς ή και επαγγελματικούς -γιατί δεν μπορεί να λείπει ο άλλος γιατρός από το ιατρείο του. Πολύ σπάνια έρχεται μαζί μας κάποιος εθελοντής, γιατρός ή μη.

Με την αναφορά μου σε γιατρό δεν μιλώ για οφθαλμίατρο, δεν έχουμε άλλον οφθαλμίατρο. Μιλώ για γιατρό, κάποιας άλλης ειδικότητας -και είναι απαραίτητο να είναι γιατρός επειδή τα μηχανήματα είναι σύγχρονα και ένας γιατρός, μετά από κάποια σχετική εκπαίδευση, μπορεί να τα χρησιμοποιήσει”.

-Πόσες αποστολές έχει διενεργήσει η ΚΟΜ από τη δημιουργία της;

“Από τη δημιουργία της, το 2007, μέχρι τώρα, έχουμε κάνει περί τις 60 αποστολές, δηλαδή 6 με 7 κάθε χρόνο. Κι αυτό επειδή εγώ που ασχολούμαι δεν είμαι συνταξιούχος, αλλά κάθε φορά πρέπει να αφήσω το ιατρείο μου για να πάω σε κάποια περιοχή. Σε αυτές τις αποστολές έχουν εξεταστεί συνολικά περί τις 13.000 άτομα, ενήλικες και παιδιά -με τα παιδιά να είναι σημαντικά λιγότερα”.

-Ποια είναι τα οφέλη από τις αποστολές της κινητής μονάδας;

“Το νόημα της εξέτασης που γίνεται είναι η πρόληψη. Λόγου χάριν, μέσα σε ένα λεπτό, με τη μέτρηση της πίεσης του ματιού μπορείς να αποφύγεις το γλαύκωμα. Σε ενάμιση λεπτό μπορείς να διαπιστώσεις αν ένα παιδί βλέπει το ίδιο κι από τα δύο μάτια, προλαβαίνοντας το ''τεμπέλικο'' μάτι -κάτι που μπορεί να διορθωθεί μέχρι την ηλικία των 6 χρόνων. Με άλλες εξετάσεις μπορείς να διαπιστώσεις παθήσεις του αμφιβληστροειδούς, κάτι που είναι σημαντικό για τους διαβητικούς, αλλά και κάτι που δίνει τη δυνατότητα να προλάβεις μια αποκόλληση -μια χειρουργική κατάσταση, δύσκολη.

Ειδικά για το γλαύκωμα, θα μπορούσε να υπάρχει μια μονάδα που θα πηγαίνει σε όλη την Ελλάδα κάνοντας μόνο μια μέτρηση, την πίεση του ματιού, η αύξηση της οποίας καταστρέφει το οπτικό νεύρο. Δεν έχει κάποιο άλλο σύμπτωμα, ούτε πόνο, ούτε κάποια άμεση επίπτωση στην όραση. Ανεβαίνοντας σιγά – σιγά η πίεση, όμως, καταστρέφεται το οπτικό νεύρο, αμετάκλητα. Το γλαύκωμα είναι από τις κύριες αιτίες τύφλωσης, μόνο γι αυτό λοιπόν είναι απολύτως απαραίτητες οι συχνές προληπτικές εξετάσεις, ώστε η διάγνωση να γίνει εγκαίρως”.

-Ποια είναι η προσέλευση στην κινητή μονάδα στις περιοχές που επισκέπτεται;

“Μετά την εκδήλωση της οικονομικής κρίσης στη χώρα μας, τα πράγματα έγιναν ακόμα πιο δύσκολα, στην ΚΟΜ έρχονται πλέον πολύ περισσότεροι άνθρωποι καθώς όλο και λιγότεροι μπορούν να πάνε σε ιδιώτη οφθαλμίατρο -αν υπάρχει κιόλας, σε κάποιες περιοχές τουλάχιστον. Η κρίση έχει επιδεινώσει περαιτέρω την πρόληψη.

Εχει παρατηρηθεί, επίσης, ότι αλλάζει η παθογένεια ανά περιοχή. Λόγου χάριν, το γλαύκωμα είναι πολύ πιο αυξημένο σε ορισμένες περιοχές, σε σχέση με κάποιες άλλες. Σε άλλες περιοχές εμφανίζεται αυξημένη η ανάγκη για βοηθητικά γιαλιά μυωπίας και στραβισμού, σε άλλες πάλι όχι. Οι δύο αυτές παθήσεις έχουν αυξηθεί κατά 30% παγκοσμίως, χωρίς να έχει καταλήξει ακόμα η επιστήμη σε κάποιο συμπέρασμα γιατί συμβαίνει αυτό”.