Αυτό τονίζει ο βουλευτής της Δημοκρατικής Συμπαράταξης και πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Βαγγέλης Βενιζέλος στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Ε», με αφορμή την εκδήλωση «Ποιο μέλλον για την Ελλάδα» που θα διεξαχθεί στο Πνευματικό Κέντρο της Καλαμάτας, την ερχόμενη Παρασκευή 21 Οκτωβρίου στις 8 το βράδυ, με ομιλητές, τον ίδιο, τη δημοσιογράφο Ρούλα Γεωργακοπούλου και τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών Παναγιώτη Ιωακειμίδη. 

Ο κ. Βενιζέλος σε άλλα σημεία της συνέντευξης τονίζει ότι «χωρίς μεταρρυθμίσεις δεν υπάρχει προοπτική», ενώ προειδοποιεί επίσης ότι «υπάρχει ο δραματικός κίνδυνος της στασιμοχρεοκοπίας εντός ευρώ:  χωρίς εθνική αποταμίευση, χωρίς επιστροφή καταθέσεων, χωρίς τη δυνατότητα των τραπεζών να χρηματοδοτούν επιχειρήσεις, χωρίς επενδύσεις, χωρίς νέες θέσεις εργασίας». Παράλληλα, κατηγορεί την κυβέρνηση δηλώνοντας: «Η μεγάλη οπισθοχώρηση της χώρας οφείλεται στις επιλογές και τους χειρισμούς της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, το τραγικό πρώτο εξάμηνο του 2015 αλλά και όλο το διάστημα από τότε έως σήμερα. Αντί να ολοκληρωθεί η δραματική εθνική προσπάθεια εξόδου από το μνημόνιο και μετάβασης στην προληπτική πιστωτική γραμμή, πήγαμε πολλά χιλιόμετρα πίσω» 

- Η ελληνική οικονομία παραμένει βυθισμένη σε ύφεση. Φταίει μόνο η κυβέρνηση Τσίπρα, που ανέκοψε την ισχνή οικονομική άνοδο, ή μήπως τα πραγματικά αίτια έχουν σχέση με τη δύναμη των συντεχνιών και των κρατικοδίαιτων επιχειρήσεων που εμποδίζουν τις μεταρρυθμίσεις; 

 «Η μεγάλη οπισθοχώρηση της χώρας οφείλεται στις επιλογές και τους χειρισμούς της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ το τραγικό πρώτο εξάμηνο του 2015 αλλά και όλο το διάστημα από τότε έως σήμερα. Αντί να ολοκληρωθεί η δραματική εθνική προσπάθεια εξόδου από το μνημόνιο και μετάβασης στην προληπτική πιστωτική γραμμή, πήγαμε πολλά χιλιόμετρα πίσω. Προκλήθηκε τεράστια βλάβη στην οικονομία. Τώρα το ζητούμενο είναι να επιστρέψουμε το 2019 εκεί που βρισκόμασταν το Δεκέμβριο του 2014. Δυστυχώς, αυτό είναι πάρα πολύ δύσκολο. 

Στο μεταξύ ο ΣΥΡΙΖΑ και οι ακροδεξιές εκδοχές του εθνικολαϊκισμού εξέθρεψαν τόσα χρόνια μια καταστροφική κοινωνική νοοτροπία. Μετά το "πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης", τα ψέματα, τις πολιτικές απάτες και τις αυταπάτες, υπάρχουν ισχυρές αντιστάσεις συνωμοσιολογικές, κρατικιστικές, συντεχνιακές, πελατειακές. 

Χωρίς όμως μεταρρυθμίσεις, δεν υπάρχει προοπτική. Υπάρχει μόνο το σύρσιμο, η στασιμοχρεοκοπία. Η κοινωνία πρέπει να κατανοήσει ότι οι μεταρρυθμίσεις είναι η μόνη πολιτική που τη συμφέρει. Που φέρνει ανάκαμψη και θέσεις εργασίας. Που επιτρέπει να συμφωνήσουμε με τους εταίρους μας σε εφικτούς δημοσιονομικούς στόχους οι οποίοι διευκολύνουν την ανάπτυξη». 

- Θα ήθελα να πάμε λίγο πίσω στο χρόνο. Στην αρχή της κρίσης. Πόσοι Ελληνες πολιτικοί αντιλήφθηκαν τον κίνδυνο εκείνη την περίοδο; Γιατί τα ελληνικά πολιτικά κόμματα δεν μπόρεσαν να διαχειριστούν την κατάσταση;

«Το πρόβλημα είναι ακριβώς η αδυναμία κατανόησης του μεγέθους του προβλήματος και της απειλής που τελικά ξέσπασε το 2009-2010. Από την άποψη αυτή, η περίοδος 2004-2009 και ιδίως 2007-2009 ήταν η περίοδος του εκτροχιασμού του δημοσιονομικού και χρηματοπιστωτικού. Η περίοδος της εντυπωσιακής πτώσης της ανταγωνιστικότητας. 

Γι' αυτό έχει ζωτική σημασία τώρα να κατισχύσει το εθνικό καθήκον αλήθειας. Θεωρώ θεμελιώδη υποχρέωσή μου να διατυπώνω με προσωπικό και πολιτικό κόστος αυτόν το λόγο της αλήθειας, ως βάση της εθνικής στρατηγικής. Αυτός είναι και ο καταστατικός σκοπός του "Κύκλου ιδεών για την Εθνική Ανασυγκρότηση" που λειτουργεί ως ψηφιακή δεξαμενή σκέψης αλλά και ως χώρος συνάντησης ανθρώπων με γνήσια ανησυχία για το μέλλον του τόπου».  

- Στην άλλη άκρη του πολιτικού άξονα, τα κόμματα διαμαρτυρίας μετέτρεψαν την κρίση σε ευκαιρία για να κατακτήσουν την εξουσία. Οι ψηφοφόροι στράφηκαν στα κόμματα διαμαρτυρίας κυρίως επειδή πίστεψαν τις υποσχέσεις τους ή για να τιμωρήσουν τη Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ; 

«Πράγματι, πρωτίστως ο ΣΥΡΙΖΑ αλλά και οι ΑΝΕΛ και άλλα κόμματα καβάλησαν το κύμα της δυσαρέσκειας, όχι για την κρίση, αλλά για τα μέτρα αντιμετώπισης της κρίσης. Η κρίση έφερε το μνημόνιο, και όχι το μνημόνιο την κρίση. Αρκετοί πίστεψαν ότι υπήρχε άλλη λύση, ότι υπήρχε εναλλακτική πολιτική εύκολη και ανώδυνη. Αυτό υποσχέθηκε ο ΣΥΡΙΖΑ. Κατάκτησε την εξουσία και διέψευσε όλες τις προσδοκίες. Οδήγησε τη χώρα χρόνια πίσω. Βαθιά μέσα στο τρίτο μνημόνιο, χωρίς προοπτική εξόδου. Οι ψηφοφόροι τιμώρησαν λοιπόν τη ΝΔ και πρωτίστως το ΠΑΣΟΚ που ανέλαβε μόνο του την ευθύνη του πρώτου μνημονίου, παρά την πρότασή μου να ζητηθεί αυξημένη πλειοψηφία 180 βουλευτών. Και τώρα, κατανοούν ότι τιμώρησαν κυρίως τη χώρα και τους εαυτούς τους».

- Ας επιστρέψουμε λοιπόν στον παρόν. Πολλοί υποστηρίζουν ότι η κυβέρνηση άλλαξε ρότα πέρυσι μετά το δημοψήφισμα απλώς επειδή θεώρησε ότι δεν την ευνοούσε ο συσχετισμός δυνάμεων - και ότι το «Plan X» δεν έχει αποσυρθεί από το κυβερνητικό τραπέζι. Μετά το διαγωνισμό για τις τηλεοπτικές άδειες και τη συνάντηση με τους δικαστές, η παραπάνω θεωρία ακούγεται ολοένα και πιο συχνά. Θα ήθελα το δικό σας σχόλιο. 

«Το δήθεν λεβέντικο "όχι" μετατράπηκε εν μία νυκτί σε ένα αμήχανο "ναι" γιατί ο κ. Τσίπρας και η ομάδα του συνειδητοποίησαν το μέγεθος της πολιτικής, ιστορικής αλλά και νομικής ευθύνης τους για την καταστροφή της χώρας. Αυτό όμως οδήγησε σε μια πολύ κακή διαπραγμάτευση. Σε ένα αποτέλεσμα βλαπτικό για τα συμφέροντα της χώρας. Οδήγησε σε αποδοχή όλων των απαιτήσεων των εταίρων που δεν τις είχαν δεχθεί οι προηγούμενες κυβερνήσεις. 

Τώρα, νομίζουν ότι με επεμβάσεις στη δικαιοσύνη και με τον ευτελισμό των θεσμών θα κερδίσουν χρόνο και θα αποπροσανατολίσουν την κοινή γνώμη που βλέπει το οικονομικό αδιέξοδο, τα ψέματα, τη διάψευση. Επιπλέον, η κυβερνητική ομάδα αποπειράται να οργανώσει τους θύλακες της δικής της επιρροής στα ΜΜΕ, παραβιάζοντας το Σύνταγμα και το Ευρωπαϊκό Δίκαιο. Ολα όμως αποκαλύπτονται. Ο σκληρός πυρήνας της κυβέρνησης βρίσκεται πλέον απολογούμενος. Και είμαστε ακόμη στην αρχή».  

- Εχει ξεπεραστεί η απειλή του Grexit ή υπάρχει κίνδυνος να πάμε σε μνημόνιο της δραχμής με τις ευλογίες των εταίρων; 

«Υπάρχει ο δραματικός κίνδυνος της στασιμοχρεοκοπίας εντός ευρώ: χωρίς εθνική αποταμίευση, χωρίς επιστροφή καταθέσεων, χωρίς τη δυνατότητα των τραπεζών να χρηματοδοτούν επιχειρήσεις, χωρίς επενδύσεις, χωρίς νέες θέσεις εργασίας. 

Το τρίτο μνημόνιο, το μνημόνιο Τσίπρα - Καμμένου, τελειώνει το 2018 και ήδη η κυβέρνηση ουσιαστικά ζητά τέταρτο μνημόνιο με σκληρούς όρους, με αντάλλαγμα παραμετρικές αλλαγές στο χρέος, που τις έχουμε διασφαλίσει από το 2012. Μόνο που τώρα δεν θα δοθούν εφάπαξ και προληπτικά όπως το 2012, αλλά σταδιακά, εκ των υστέρων και με αυστηρούς μνημονιακούς όρους».

Ο κίνδυνος για τα περιφερειακά ΜΜΕ

- Στα θεσμικά θέματα, θα ήθελα να σταθούμε κυρίως στον Τύπο. Λόγω της ύφεσης, λαθών του παρελθόντος και παθογενειών που δεν ξεπεράστηκαν, πολλά εκδοτικά συγκροτήματα και τηλεοπτικοί σταθμοί αντιμετωπίζουν πρόβλημα επιβίωσης. Τι μπορεί να γίνει ώστε να μην οδηγηθούμε σε κρατικά ή ιδιωτικά ενημερωτικά μονοπώλια; 

«Επιλογή της κυβέρνησης στους τηλεοπτικούς σταθμούς πανελλήνιας  εμβέλειας ήταν το τεχνητό ολιγοπώλιο με τέσσερις άδειες. Αυτό προκάλεσε μια αλυσίδα εκβιασμών, με στόχο να υπάρχουν σταθμοί φιλικοί στην κυβέρνηση. Είχε προηγηθεί η απόπειρα ελέγχου των περιφερειακών σταθμών, ώστε να υπάρχει, μέσω δικτύωσης, μια πέμπτη κρυφή άδεια. Αυτή η απόπειρα κατέρρευσε. Ομως η απειλή για τα περιφερειακά ΜΜΕ παραμένει. Μόνη λύση είναι η πολυφωνία, με εξάντληση των τεχνικών δυνατοτήτων για άδειες ραδιοτηλεοπτικών σταθμών σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο. Με λογικά τιμήματα, και όχι με προσφορές εκτός οικονομικής λογικής».

- Η μεσαία τάξη της Ευρώπης και των ΗΠΑ αισθάνεται ανασφάλεια για το μέλλον και στρέφεται σε πολιτικές δυνάμεις που πριν από λίγα χρόνια ήταν περιθωριακές. Θα ανακοπεί η δυναμική του Τραμπ και της Λεπέν ή θα κυριαρχήσουν και παγκοσμίως, όπως και στην Ελλάδα, οι πολιτικοί που υπόσχονται άκοπη επιστροφή στον «παλιό καλό καιρό»;

«Στην Ευρώπη εμφανίζονται νέες μορφές εθνικολαϊκιστικού  ευρωσκεπτικισμού, και στις ΗΠΑ νέες μορφές λαϊκίστικου αμερικανοσκεπτικισμού. Τα φαινόμενα αυτά βρίσκονται δυστυχώς σε πλήρη εξέλιξη. Δεν πρόκειται για υπόσχεση επιστροφής "στον παλιό καλό καιρό", αλλά για λόγο διχαστικό και απλουστευτικό, που θέτει σε δοκιμασία την αντοχή της Δύσης απέναντι σε μεγάλες προκλήσεις οι οποίες δεν ταξινομούνται με βάση παλιότερες έννοιες». 

- Στο παγκόσμιο χωριό, ο Ρεπουμπλικάνος πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ ψηφίζει τη Δημοκρατική Χίλαρι Κλίντον, στη Γερμανία έχουμε «μεγάλο συνασπισμό» Σοσιαλδημοκρατών και Χριστιανοδημοκρατών, ενώ και στην Ελλάδα το ΠΑΣΟΚ συγκυβέρνησε με τη Νέα Δημοκρατία. Εσβησαν οριστικά οι παλιές διαχωριστικές γραμμές Δεξιά - Αριστερά;

«Πρόκειται ακριβώς για τη νέα τομή με κριτήριο τον λαϊκισμό, τη δημαγωγία. Η τομή Δεξιά / Αριστερά πάντα υπάρχει, όμως πολύ συχνά υποτάσσεται σε θεμελιώδεις αξιακές διαιρέσεις, όπως η τομή αλήθεια / ψέματα, μνημονιακή υπευθυνότητα / αντιμνημονιακή δημαγωγία κ.ο.κ. 

Κυβερνήσεις μεγάλου συνασπισμού συγκροτούνται όμως σε πολλές χώρες. Θυμίζω ότι η κυβέρνηση Παπαδήμου συγκροτήθηκε στη χώρα μας το Νοέμβριο του 2011 με τη συμμετοχή του ΠΑΣΟΚ, της ΝΔ και του ΛΑΟΣ, ενώ τον Ιούνιο του 2012 ανέλαβε η τρικομματική κυβέρνηση ΝΔ - ΠΑΣΟΚ - ΔΗΜΑΡ. Αυτά είχαν μια λογική. Το ετερόκλητο φαινομενικά, αλλά ομοιογενές τελικά, σχήμα ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ από ποια λογική διέπεται; Μόνο από τη λογική του τυχοδιωκτισμού, με τίμημα την πλήρη ιδεολογική και αισθητική υποταγή του ΣΥΡΙΖΑ στους ΑΝΕΛ». 

Ο διάλογος για την Κεντροαριστερά 

- Στην Ελλάδα συνεχίζεται ο διάλογος για τη δημιουργία ενός ισχυρού κεντροαριστερού πολιτικού πόλου, που θα εκτείνεται στον νοητό πολιτικό άξονα από τα όρια της δημοκρατικής παραδοσιακής Αριστεράς έως το φιλελεύθερο Κέντρο. Η διάρκεια του διαλόγου δείχνει ότι είναι δύσκολη η συνεργασία των κεντροαριστερών δυνάμεων. Είστε αισιόδοξος για την ενότητα της Κεντροαριστεράς; 

«Το προοδευτικό Κέντρο, η Σοσιαλδημοκρατία, η Κεντροαριστερά, αυτός ο ευρύς μεσαίος χώρος, οφείλει ιστορικά να συγκροτηθεί ως ενιαίος χώρος που θα λειτουργεί ως εγγυητής της εθνικής στρατηγικής εξόδου από την κρίση. Χρειάζεται όμως καθαρός πολιτικός λόγος, χωρίς αμφιθυμίες και συμψηφισμούς. Η Δημοκρατική Συμπαράταξη ηγείται των αντιπολιτευτικών μαχών στη Βουλή και μπορεί να διατυπώσει την εθνική στρατηγική που οφείλουν να υιοθετήσουν οι δημοκρατικές, ευρωπαϊκές, δημιουργικές δυνάμεις της χώρας. Πρέπει όμως σε όλα να μιλάμε όπως καθαρά πράττουμε στη Βουλή. Αλλιώς το μήνυμα θολώνει και ενισχύεται ο τεχνητός διπολισμός».

- Θα μου επιτρέψετε να επιμείνω στο θέμα της Κεντροαριστεράς: Σε μεγάλο αριθμό αριστερών ψηφοφόρων, παραμένει ταμπού η συνεργασία της Αριστεράς με φιλελεύθερες δημοκρατικές δυνάμεις, αν και η δημοκρατική παράταξη ήταν πάντα περήφανη για τα επιτεύγματα του φιλελεύθερου Ελευθέριου Βενιζέλου. Μήπως τελικά είναι μονόδρομος η συνεργασία του ΠΑΣΟΚ με τον ΣΥΡΙΖΑ της μετά-Τσίπρα εποχής; 

«Πάγια γραμμή μας είναι η κυβέρνηση συνεργασίας των  δημοκρατικών, φιλοευρωπαϊκών, υπεύθυνων και δημιουργικών  δυνάμεων. Ως τέτοιες ορίζουμε τελικά αυτές που αποδέχονται τη στρατηγική μας προσέγγιση. Ολοι ήρθαν σταδιακά στις θέσεις μας τα τελευταία 6 χρόνια. Στο πλαίσιο αυτό, ο ηττημένος εκλογικά ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να κληθεί να συμπράξει σε μια προσπάθεια εθνικής ευθύνης. Αν αρνηθεί, αυτοαποκλείεται».  

- Στον τομέα της οικονομίας, ποιες μεταρρυθμίσεις είναι αναγκαίες για να επιτευχθεί η οικονομική ανάπτυξη; 

«Ολες οι μεταρρυθμίσεις. Πρέπει η κοινωνία να υιοθετήσει το μεταρρυθμιστικό πρόταγμα. Αλλιώς θα σερνόμαστε, όπως είπαμε, υπό καθεστώς στασιμοχρεοκοπίας».

- Υπάρχει πια χρόνος για ήπια προσαρμογή ή είναι ανάγκη να ληφθούν γρήγορα δραστικές αποφάσεις από μια κυβέρνησης συνεργασίας - ή τουλάχιστον με την ψήφο ανοχής των δημοκρατικών κομμάτων της αντιπολίτευσης; 

«Η παρούσα Βουλή δεν μπορεί να δώσει άλλη κυβέρνηση, γιατί η πλειοψηφία ανήκει στο μείγμα ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, και όσο υπάρχει η παρούσα κυβέρνηση η χώρα βλάπτεται καθημερινά. Η αντιπολίτευση βοήθησε με αίσθημα εθνικής ευθύνης τον Ιούλιο - Αύγουστο του 2015 και εισπράττει χλεύη και αλαζονεία από τον κ. Τσίπρα και τους εταίρους του. Η αλλαγή κυβέρνησης είναι προϋπόθεση για την οικονομική διάσωση και ανάκαμψη». 

«Με τον Σαμαρά κρατήσαμε την χώρα όρθια» 

- Κλείνοντας θα ήθελα να σας ρωτήσω για τη συνεργασία σας με τον Μεσσήνιο πρώην πρωθυπουργό Αντώνη Σαμαρά. Ξέρετε φυσικά ότι πολλοί ψηφοφόροι του ΠΑΣΟΚ, όπως και από απέναντι πολλοί ψηφοφόροι της Νέας Δημοκρατίας, ακόμα δεν μπορούν να συγχωρήσουν τη συνεργασία με τον «εχθρό». Εσείς τι κρατάτε από αυτή τη συνεργασία;   

«Η συνεργασία άρχισε με πρωτοβουλία του κ. Παπανδρέου ως πρότασή του τον  Ιούνιο του 2011, και τελικά έγινε τον Νοέμβριο του 2011. Συνεχίστηκε τον Ιούνιο του 2012 με τη ΝΔ, το ΠΑΣΟΚ  και τη ΔΗΜΑΡ, ενώ θα μπορούσε να συγκροτηθεί το Μάιο του 2012 με πολύ καλύτερους συσχετισμούς για το ΠΑΣΟΚ και τη ΔΗΜΑΡ. Δεν το θέλησε  η ηγεσία της τότε ΔΗΜΑΡ. Ο ΣΥΡΙΖΑ αρνήθηκε να μετάσχει, παρά την πιεστική πρότασή μας. Τελικά η κυβέρνηση ΝΔ - ΠΑΣΟΚ, η λεγόμενη κυβέρνηση Σαμαρά - Βενιζέλου, που συνέχισε μετά τον Ιούνιο του 2013, κράτησε τη χώρα όρθια και την έφερε σε ένα σημείο που τώρα το βλέπουμε ως ζηλευτό και απώτερο στόχο. Η χώρα θα κάνει μεγάλο κόπο για να επιστρέψει στο σημείο όπου ήταν το Δεκέμβριο του 2014».