Στον Τσώρτσιλ αποδίδεται μια σπουδαία φράση: "Είναι έγκλημα να αφήνεται μια βαθιά κρίση να πάει χαμένη". Οσο και αν ακούγεται κυνική, στην σημερινή Ελλάδα προσδιορίζει ταυτόχρονα την απόλυτη ανάγκη, με αφετηρία την κρίση, να υλοποιηθούν βαθιές τομές. Οχι για να επιστρέψουμε στα ίδια, όπως πολλοί ευαγγελίζονται, αλλά για την δημιουργία μιας νέας Ελλάδας, απαλλαγμένης από τα λάθη και τα αδιέξοδα του παρελθόντος. Μιας νέας σύγχρονης κοινωνίας, μιας οικονομίας ανταγωνιστικής, με διακριτή παρουσία στο διεθνές στερέωμα και με πρωταγωνιστικό ρόλο στην ευρύτερη περιοχή, που θα αναδεικνύει την πραγματική γεωπολιτική μας αξία.
Η ορατή πλευρά της κρίσης έχει να κάνει με μόνιμα ελλείμματα στις συναλλαγές μας με το εξωτερικό, με αναξιόπιστους χαλαρούς προϋπολογισμούς και με το διαρκώς αυξανόμενο δημόσιο χρέος, που έφερε εκτός ελέγχου υψηλά επιτόκια και εν τέλει την αδυναμία της χώρας να δανειστεί για την εξυπηρέτηση των άμεσων αναγκών της. Πίσω όμως από αυτά τα ορατά διά γυμνού οφθαλμού, κρύβονται διαχρονικές αδυναμίες θεσμικού χαρακτήρα, σε όλους σχεδόν τους τομείς κοινωνικής δράσης: πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό. Τα δομικά αυτά προβλήματα μας ακολουθούν και συσσωρεύονται χωρίς να αντιμετωπίζονται, παρά τις κατά καιρούς μεταρρυθμιστικές προσπάθειες, σε όλο τον σύγχρονο ελεύθερο βίο μας - ενώ με την διεθνή οικονομική κρίση του 2008 πήραν εκρηκτικές διαστάσεις, οξυμένα και από την διάσταση Βορρά-Νότου της Ε. Ενωσης.
Η πολύπλευρη λοιπόν κρίση είναι μαζί μας, δεν υπάρχει κανείς που να διαφωνεί σε αυτό. Το ζήτημα είναι αν με αφορμή την κρίση είμαστε ικανοί να οικοδομήσουμε μια νέα πατρίδα, σύγχρονη και ανταγωνιστική, ή μήπως θα έπρεπε να γυρίσουμε στο παρελθόν, κηρύσσοντας μονομερή παύση πληρωμών και επιστροφή στο εθνικό νόμισμα, ανοίγοντας τις πύλες της εσωστρέφειας όπως μας προτρέπουν όσοι σπεύδουν να εκμεταλλευθούν την απελπισία του κόσμου.
Πιστεύω ακράδαντα ότι η Ελλάδα μόνο με εξωστρέφεια μπορεί να απελευθερώσει και να αξιοποιήσει τις προοπτικές που διαθέτει, κτίζοντας ζωτικά ερείσματα από μέσα, με τις ευρωπαϊκές δυνάμεις της Δημοκρατίας, του κράτους Δικαίου, των ίσων ευκαιριών για όλους, της προστασίας των ατομικών δικαιωμάτων και της ελεύθερης οικονομίας. Μια ματιά στις πικρές εμπειρίες του παρελθόντος και στη σύγχρονη Ιστορία μας, την οποία δυστυχώς εν πολλοίς αγνοούμε, αρκεί για να πεισθεί κανείς ότι η απομόνωση και η εσωστρέφεια μιας μικρής χώρας στην πιο επικίνδυνη γωνιά του πλανήτη οδηγεί σε λάθος επιλογές, ιδίως την εποχή της παγκοσμιοποίησης.
Η χώρα μας έχει την δυνατότητα να υπερβεί την κρίση και να γίνει ισχυρότερη. Πέρα από τις θεσμικές αλλαγές που είναι απαραίτητες, η ανάπτυξη αποτελεί τον μοναδικό μοχλό για βιώσιμη οικονομία. Η ανάπτυξη όμως χρειάζεται επενδύσεις, και αυτές προϋποθέτουν εμπιστοσύνη, που εύκολα χάνεται αλλά πολύ δύσκολα κατακτάται.
Αυτό ήταν και η μόνιμη επωδός όλων ανεξαιρέτως των συνομιλητών μου στην Ουάσιγκτον όταν εκπροσωπούσα την χώρα μας στις ΗΠΑ.
Μια νηφάλια ματιά οδηγεί αβίαστα στο συμπέρασμα ότι, ανεξαρτήτως προθέσεων, η εμπιστοσύνη και η αξιοπιστία είναι αδύνατο να συνυπάρξουν με capital controls, με παταγώδη αποτυχία σε βασικές επιλογές της ηγετικής ομάδας (αρκεί να θυμηθεί κανείς τα πρόσωπα που στελέχωσαν την κυβέρνηση του Ιανουαρίου 2015, την επιλογή Προέδρου της Βουλής κ.λπ.), με το σάρωμα των δήθεν "κόκκινων γραμμών" ή με την απουσία ενός στοιχειώδους σχεδίου αντιμετώπισης της κρίσης - για να μνημονευθούν εντελώς πρόχειρα τα τελευταία βιώματα.
Εκ του αποτελέσματος φαίνεται ότι η πρωτοφανής μανία να πέσει το 2014 η κυβέρνηση Σαμαρά, που διαπιστωμένα κατάφερνε με τεράστια προσπάθεια την έξοδο από την κρίση, είχε άλλα κίνητρα και έριξε τη χώρα σε μια νέα αχρείαστη δίνη, με άδηλο το μέλλον.
Υπάρχει όμως ελπίδα για ουσιαστική αλλαγή, που όσο νωρίτερα έλθει, τόσο καλύτερα για την πορεία την πορεία της χώρας και τον αγώνα που χρειάζεται για να μην πέσουν στο κενό οι θυσίες του ελληνικού λαού.
Καλή Ανάσταση.
