Δευτέρα, 09 Αυγούστου 2021 19:32

Το σταφιδικό κίνημα και ο Τάσης Κουλαμπάς (μέρος 292ο)

Γράφτηκε από τον

Του Ηλία Μπιτσάνη

 

Ο “Ριζοσπάστης” στη δική του ανταπόκριση αναφέρει ότι το περιστατικό είναι αποτέλεσμα διώξεων που έχουν εξαπολυθεί εναντίον των κομμουνιστών: «Κατά πληροφορίες από τη Μεθώνη, στο χωριό Πήδασος χωροφύλακες τραυμάτισαν βαριά δυο χωρικούς, τους Παν. Ψυχάρην και Π. Καρβελάν. Η δολοφονική επίθεση των χωροφυλάκων έγινε υπό τις παρακάτω συνθήκες: Ο αστυνομικός διοικητής Μεθώνης κατάρτισε ένα απόσπασμα χωροφυλάκων και του έδωσε εντολή να πάει στον Πήδασο και να βρει στοιχεία ενοχοποιητικά για ωρισμένους χωρικούς τους οποίους εχαρακτήριζε ως κομμουνιστές. Στον κατάλογο των χωρικών είχε συμπεριλάβει ο διοικητής και τον Ψυχάρην. Οι χωροφύλακες συνάντησαν τον χωρικό αυτό λίγο έξω από το χωριό και τον διάταξαν να τους δώσει ό,τι στοιχεία είχε μαζί του. Ο Ψυχάρης δεν υπάκουσε και τράπηκε σε φυγή. Οι χωροφύλακες τότε χωρίς να χάσουν καιρό πυροβόλησαν στο ψαχνό και τον τραυμάτισαν με δύο σφαίρες βαριά. Μετά τον πήραν και τον μετέφεραν μέσα στο χωριό. Οι χωρικοί όταν το έμαθαν συγκεντρώθηκαν αυθόρμητα και αποδοκίμασαν τους χωροφύλακες. Αυτοί προκάλεσαν επεισόδια και μέσα στη φασαρία άνοιξαν πυρ και τραυμάτισαν τον χωρικό Παν. Καρβελάν, επίσης βαριά. Οι χωρικοί του Πηδάσου είνε καταγαναχτισμένοι, δεν αποκλείεται δε να δημιουργηθούν σοβαρά γεγονότα» (1306).

 

Επιτροπή κατοίκων του Πηδάσου διαμαρτύρεται για τη δολοφονική επίθεση της Χωροφυλακής και ζητά αυστηρή τιμωρία των δραστών:

«Οι κάτοικοι Πηδάσου διαμαρτύρονται διά τον βανδαλισμόν των οργάνων της χωροφυλακής και τον τραυματισμόν δύο πολιτών, που στιγματίζουν την έννοιαν του κράτους και τον πολιτισμόν. Αξιούν την αυστηροτάτη τιμωρία των δολοφόνων του λαού, την αποκατάστασιν των δικαίων, άλλων απεκδυόμεθα πάσης ευθύνης. Ποιούμεν έκκλησιν προς τον εργατικόν, επαγγελματικόν και υπαλληλικόν κόσμον, ίνα υψώσουν φωνήν διαμαρτυρίας.

Θ. Βλαχογιάννης, Ζαχ. Κουρέτας, Δ. Κουβελιώτης, Νικ. Καρβελάς» (1307).

Στο ίδιο φύλλο του “Ριζοσπάστη” δημοσιεύεται και διαμαρτυρία αγροτισσών του Πηδάσου:

«Ημείς αι αγρότισσαι Πηδάσου διαμαρτυρόμεθα διά την δολοφονικήν επίθεσιν των αστυνομικών οργάνων εναντίον των αδελφών μας σταφιδοπαραγωγών. Αιτούμεν την αυστηράν τιμωρίαν των υπευθύνων αστυνομικών.

Η επιστροπή: Παναγιωτίτσα Ασημακοπούλου, Δήμητρα Καρβελά, Χρυσούλα Αντωνοπούλου, Ευσταθία Κουβελιώτη, Γεωργία Κουρέτα (έπονται πολλαί υπογραφαί)».

Ο Νομάρχης πηγαίνει στη Μεθώνη και, επιστρέφοντας, όχι μόνον καλύπτει τους χωροφύλακες για την επίθεση στους αγρότες με όπλα, αλλά δηλώνει ότι θα προστατεύσει τους… συντηρητικούς πολίτες που διαμαρτύρονται για την προπαγάνδα (!) των κομμουνιστών:

«Την μεσημβρίαν χθες επέστρεψε εκ Πύλου ο Νομάρχης κ. Παναγόπουλος ο οποίος είχε μεταβεί ως γνωστόν εις Μεθώνην ίνα παρακολουθήση προσωπικώς και αντιληφθή εκ των ανακρίσεων τα προχθεσινά γεγονότα μεταξύ αστυνομικών και αγροτών.

Ο κ. Νομάρχης ανεκοίνωσεν ότι τα γεγονότα αυτά δεν είχον την έκτασιν η οποία απεδόθη εις αυτά, ούτε ευθύνονται τα όργανα της Χωροφυλακής. Αφορμή εις ταύτα ετόνισεν ο. Νομάρχης ως εξάγεται εκ των ανακρίσεων, έδωσεν ο επανελθών εκ της εξορίας Παν. Ψυχάρης, τον οποίον οι αστυνομικοί έχοντες πληροφορίας ότι όχι μόνον έφερε μετ’ αυτού κομμουνιστικάς προκηρύξεις αλλά και οπλοφορούσε, ηθέλησαν να τον ελέγξουν. Αυτός όμως ηρνήθη τα δε όργανα ηναγκάσθησαν να μεταχειριστούν βίαν. Ο Ψυχάρης όμως προέβαλε αντίστασιν και ταυτοχρόνως πεσών κάτω εφώναξε ζητών βοήθεια. Εσπευσαν πολλές γυναίκες και τινές χωρικοί οι οποίοι και ηθέλησαν να απελευθερώσουν τον Ψυχάρην βιαίως. Οι χωροφύλακες προς εκφοβισμόν ηναγκάσθησαν να πυροβολήσουν εις τον αέρα, μία δε των σφαιρών αποστακισθείσα ετραυμάτισεν επιπολαίως τον Π. Καρβελάν. Οσον αφορά το τραύμα του Ψυχάρη εις την κεφαλήν, τούτο προήλθεν εκ της πτώσεώς του και ουχί από κτύπημα περιστρόφου ως ανεγράφη.

Ερωτηθείς ο κ. Νομάρχης αν πρόκειται να ενεργηθούν συλλήψεις των πρωταιτίων απήντησεν ότι επ’ αυτού ουδεμία ακόμη σύσκεψις εγένετο.

“Πάντως” κατέληξεν ο κ. Νομάρχης, οι συντηρητικοί αγρόται δι’ επιτροπής των μου παρεπονέθησαν διά την ασκουμένην εκεί ευρείαν προπαγάνδαν των κομμουνιστών ιδία μεταξύ των μαθητών. Είμεθα λοιπόν υποχρεωμένοι να προστατεύσωμεν τους συντηρητικούς αγρότας, τους οικογενειάρχας, και θα τους προστατεύσωμεν» (1308).

Η επίθεση δεν έγινε τυχαία, στην περιοχή υπήρχε πράγματι έντονη δραστηριότητα των κομμουνιστικών πυρήνων, που λίγες ημέρες ενωρίτερα είχε εκφραστεί με τηλεγράφημα συμπαράστασης στους απεργούς της εταιρείας Οίνων και Οινοπνευμάτων:

«Σταφιδοπαραγωγοί Πηδάσου απευθύνουν θερμότατον χαιρετισμόν αγωνιζομένους σκληρότατα αιματοβαμμένους αδελφούς απεργούς εργάτας, κηρυσσόμεθα αλληλέγγυοι αιτούντες άμεσον άνοιγμα εργοστασίου, άμεσον ανάκλησιν εκτοπισμού οκτώ αγωνιστών εργατικής τάξεως θυμάτων Κράτους. Μεγαλοκαρχαριών Χαριλάων, Κανελλοπούλων ή Σαϊίδων.

Επιτροπή σταφιδοπαραγωγών Θεοδω. Βλαχογιάννης, Γεωρ. Μπλάνας, Ανδρ. Καλομοίρης, Βας. Βλασταράς» (1309).

Τηλεγράφημα είχε σταλεί και από τη Λαχανάδα:

«Κηρυσσόμεθα αλληλέγγυοι αδελφούς συνεργάτας Καλαμών, κλείσιμον εργοστασίου πλήττει και σταφιδοπαραγωγούς, δηλούμεν ότι αγωνισθώμεν πλευρόν εργατών, αξιούμεν ανάκλησιν εκτοπισμού εργατών.

Σταφιδική επιτροπή Π. Βενιέρης, Δ. Κορακάκης, Ν. Μαυριτσάκης, έπονται 33 υπογραφαί».

Στο μεταξύ ανακοινώνεται η σύνθεση της “μεγάλης επιτροπής” για το σταφιδικό και τα θέματα για τα οποία θα κληθεί να αποφασίσει:

«Υπό του υπουργείου της Εθνικής Οικονομίας εκοινοποιήθη προς τα μέλη της συσταθείσης μεγάλης επιτροπής διά την εξέτασιν του σταφιδικού ζητήματος, σχετική απόφασις του υπουργικού συμβουλίου.

Η επιτροπή απετελέσθη εκ των κ.κ. Μεταξά, Τσαλδάρη, Σοφούλη, Θεοτόκη, Καφαντάρη, Παπαναστασίου, Αναγνωστοπούλου, Μυλωνά, Ι. Ράλλη, Κοτζαμάνη, Παπανδρέου, Γληνού, Μιχαλακοπούλου, Δαρβέρη, Κωστοπούλου, Κανελλοπούλου, Μερκούρη, Πεσμαζόγλου, Στεφανοπούλου και βουλευτών των σταφιδοφόρων περιφερειών, των Διοικητών των Τραπεζών Ελλάδος, Εθνικής και Αγροτικής, του Καθηγητού Πανεπιστημίου Θεοδωροπούλου και του Διευθυντού του ΑΣΟ. Επίσης θα συμμετέχουν της επιτροπής ανά εις αντιπρόσωπος των εμπορικών και βιομηχανικών επιμελητηρίων Πατρών, Καλαμών, Πύργου, Κεφαλληνίας και Ναυπλίου. Ανά εις αντιπρόσωπος των εμπορικών συλλόγων Αιγίου και Ζακύνθου, ανά εις αντιπρόσωπος των Γεωργικών Επιμελητηρίων Αχαΐας, Ηλείας, Μεσσηνίας, Αργολιδοκορινθίας, Κεφαλληνίας και Ζακύνθου.

Η επιτροπή λαμβάνουσα υπ’ όψει και την εισήγησιν της υποεπιτροπής θα εξετάση τα κάτωθι ζητήματα:

Διατήρησιν ή μη του προστατευτικού συστήματος (παρακράτημα, εξαγωγική εισφορά κλπ.). Μείωσις ή όχι της παραγωγής διά της εκριζώσεως, τρόπος και βαθμιαία εφαρμογή του μέτρου. Η τηρητέα τακτική επί του ορίου τιμών εξαγωγής πλεονασμάτων ή ενιαία διαχείρισις διατήρησης ή κατάργησις του οργανισμού του ΑΣΟ και εξέτασις νέου συστήματος διαχειρίσεως του προϊόντος καθώς και ό,τι άλλο ήθελε προταθή» (1310).

Αναστάτωση όμως προκαλείται από την απόφαση του ΑΣΟ να μην παραλάβει χλωρή σταφίδα, η οποία συνοδεύεται και από υπόδειξη για… προληπτική σύλληψη των παραγωγών που είχαν πρωταγωνιστήσει στις κινητοποιήσεις του 1935 επειδή ετοίμαζαν νέες:

«Πληροφορούμεθα ότι αι γνωσθείσαι αποφάσεις του συμβουλίου του ΑΣΟ καθ’ άς δεν πρόκειται να γίνη καμία αγορά εκ μέρους του Οργανισμού χλωράς σταφίδος της εφετεινής εσοδείας προεκάλεσε αληθή αναστάτωσιν μεταξύ των σταφιδοπαραγωγών της υπαίθρου Μεσσηνίας, οίτινες διά του τρόπου αυτού καταδικάζονται εις τον εξ ασιτίας θάνατον.

Αι ως άνω αποφάσεις με τας οποίας οι μεγαλόσχημοι σύμβουλοι του Σταφιδικού Οργανισμού ελπίζουν να καλύψουν το οικονομικόν χάος το οποίον εδημιούργησαν με τας καταχρήσεις και τας σπατάλας εις το ταμείον του Οργανισμού, επ’ ουδενί λόγω θα γίνουν αποδεκταί υπό των σταφιδοπαραγωγών οι οποίοι είναι αποφασισμένοι να φθάσουν μέχρις εσχάτων διά την πλήρη δικαίωσίν των.

Ιδιαιτέρως ζωηράν αίσθησιν προεκάλεσεν μεταξύ των σταφιδοπαραγωγών η υπό τύπον αποφάσεως υπόδειξις του συμβουλίου όπως προληπτικώς συλληφθούν οι κατά καιρούς αναμειχθέντες εις τους αγώνας των σταφιδοπαραγωγών, διότι δήθεν αυτοί προετοιμάζουν και οργανώνουν την διά της εξαπατήσεως εξέγερσιν του σταφιδικού κόσμου» (1311).

 

(1306) “Ριζοσπάστης” 28/4/1936

(1307) “Ριζοσπάστης” 30/4/1936

(1308) “Θάρρος” 1/5/1936

(1309) “Ριζοσπάστης” 21/4/1936

(1310) “Σημαία” 3/5/1936

(1311) “Θάρρος” 8/5/1936